Миокардит кузатилган аёлларда ҳомиладорликни олиб бориш

Автор: Абдуллажонова К.Н.

Журнал: Re-health journal.

Статья в выпуске: 1 (25), 2025 года.

Бесплатный доступ

Мақсад: етказиб бериш усулини оптималлаштириш учун миокардит ва NYHA и синф юрак етишмовчилиги бўлган ҳомиладор аёлларда яллиғланиш воситачиларининг кўрсаткичларини, миокарднинг шикастланиш белгиларини ва юрак етишмовчилигини баҳолаш. Материал ва усуллар: миокардит кузатилган хомиладор аёллар асосий гурух (табиий равишда туғруқ амалга оширилганлар) ва таққослаш гурухларига (кесар кесиш амалга оширилганлар) ажиратиб ўрганилди. Яллиғланиш медиаторлари тропонини, С реактив оқсил, мия натрийуретик пептиди ва чап қоринча хайдаш фракцияси ўрганилди. Натижалар: Чап қоринчанинг қон хайдаш фракцияси <50% ва юрак натрийуретик пептиди -128 пг/мл каби юрак етишмовчилигининг предикторлари оптимал туғруқ усулини аниқлашда ёрдам бериши мумкин. Хулоса: миокардит билан оғриган ҳомиладор аёлларни мунтазам текшириш пайтида туғруқдан кейинги даврда юрак етишмовчилигининг кейинги ривожланиш хавфини тахмин қилиш ёки истисно қилиш учун қон плазмасидаги прекардиал натрийуретик пептид даражасини аниқлаш керак.

Еще

Миокардит, ҳомиладорлик, натрийуретик пептид

Короткий адрес: https://sciup.org/14131684

IDR: 14131684   |   УДК: 616.127-002/612.63/621.3081.6-006.011

Текст научной статьи Миокардит кузатилган аёлларда ҳомиладорликни олиб бориш

Миокардитнинг клиник кечиши оғир, ўрта оғир ёки сурункали, миокарднинг зарарланиш хажми бўйича - ўчоқли ёки диффуз бўлиши мумкин [4,9,6]. Лекин, миокардитнинг диагностикаси касалликнинг клиник кўринишларининг ноодатийлиги туфайли қийин, бу кўпинча носпецифик бўлиб, Коксаки B вируси ёки шифохона гриппи авж олиши каби симптомсиз электрокардиографик ўзгаришлардан тортиб, фульминант ЮЕ билан кечадиган оғир дилатацион кардиомиопатиягача (ДКМП) ўзгариши мумкин, бу баъзан ўлимга олиб келиши мумкин [5,7].

Тадқиқотнинг мақсади

Ҳомиладор аёлларда миокардит ва NYHA I даражадаги юрак етишмовчилиги бўлган ҳомиладор аёлларда яллиғланиш медиатори кўрсаткичлари, миокард зарарланиши ва юрак етишмовчилиги маркерлари ўрганиш орқали туғруқни танлаш усулини оптималлаштиришдан иборат.

Тадқиқот материал ва усуллари

Хомиладор аёлларнинг клиник анамнестик маълумотларнинг батафсил таҳлили ва жисмоний ҳолатнинг баҳоланишидан, стандарт ва махсус лаборатория кўрсаткичлари тўплами (умумий қон таҳлили, қон биокимёси, коагулограмма, юрак мушаклари зарарланиш маркери – тропонин I, яллиғланиш биомаркери С-реактив оқсил, ЮЕ биомаркери – мия натрийуретик    пептиди     (NT-proBNP),     клиник-инструментал    текширувлар

(электрокардиография, юракнинг эхокардиографияси)дан иборат эди.

Тадқиқот ўтказилди ва туғруқ усулини қўллаш асосида барча беморлар 2 гуруҳга ажиратилди.

  • 1.     Биринчи гуруҳга кесар кесиш амалиёти амалга оширилган беморлар киритилди

(n=52). 2. Иккинчи гуруҳни табиий туғруқ йўллари билан ва режали тартибда туғруқ олиб борилган беморлар ташкил килди (n=53).

Тадқиқот натижалари

Текширилган ҳомиладор аёлларнинг ёши 19 дан 40 ёшгача бўлган, беморларнинг уртача ёши 27,8±9,42 ни ташкил этди.

Бизнинг тадкикотимизда хомиладор аёлларнинг ярмидан купи (n=68; 64,7%) 20-29 ёш оралиғида эди, 21 аёл (20%) 30 дан 34 ёшгача ва фақат 11 аёл (10,5%) 35 дан 40 ёшгача. Текширилган аёлларнинг фақат 5 нафари (4,7%) 20 ёшдан кичик эди. Миокардит кузатилган ҳомиладор аёлларнинг паритетини ўрганиш шуни кўрсатдики, биринчи марта ҳомиладор булганлар - 35,2% ва куп марта туFганлар (3 ва ундан куп туFруклар) - 7 нафар (6,7%), кайта хомиладор булганлар (кайтадан туFганлар) - 11 нафар (10,5%) ва кайтадан хомиладор булганлар (биринчи марта туFганлар) - 50 нафар (47,6%) (1-жадвал).

1-жадвал ^омиладорларда гемодинамик курсатгичлар, n=105

Курсаткичлар

Ўртача қиймат

Систолик артериал босим, мм сим. уст.

111,43±4,86

Диастолик артериал босим, мм сим. уст.

68,35±3,75

Юрак уришларининг уртача тезлиги

75,84±11,17

Сатурация О 2 <90%, абс. (%)

1 (0,9)

NYHA бўйича I функционал синф юрак етишмовчилиги, абс. (%)

105 (100,0)

Изох. NYHA буйича ФК - Нью-Йорк кардиология ассоциацияси буйича функционал синф ЭКГ бўйича бошланғич оғишлар 93 нафар беморларда (88,5%) аниқланган. Барча ҳомиладор аёлларда синус ритми аниқланган .

Миокардит кузатилган хомиладор аёлларда хомиладорликнинг III триместрда (n=105) бачадон-плацентар-хомила кон айланишининг бузилиши 82,9% (п=87)ни ташкил этган. Миокардит бўлган ҳомиладор аёлларда БПҲҚ айланишининг бузилиши IА даражаси 50,6%, 1Б даражаси 29,9%, II даражаси 10,3% ва III даражаси мураккаб ^УЧС билан асоратланган холатлари 9,2%ни ташкил этган.

^он окимининг курсаткичларини тахлил килиш натижалари миокардит кузатилган ҳомиладор аёлларда томирларнинг қаршилик индексларининг ишончли ошишини кўрсатди. Шундай қилиб, ҳомиладор аёлларнинг бачадон артериясида қаршилик кўрсаткичлари меъёрий қийматлардан юқори бўлди, ПИ 0,69±0,02 ташкил этди. Киндик артериясидаги қон окими курсаткичларига келсак, ПИ ошган ва 1,12±0,03 ташкил этди (2-жадвал).

2-жадвал Миокардит кузатилган хомиладор аёлларда III триместрдаги бачадон-плацентар-хомила кон айланиши курсаткичлари, n=105

Қон оқими курсатгичлари

Бачадон артерияси

Киндик артерияси

Ҳомила ўрта мия артерияси

С/Д

2,37±0,1

3,32±0,1

4,8±0,2

ПИ

0,69±0,02

1,12±0,03

1,37±0,04

РИ

0,38±0,01

0,75±0,02

0,74±0,02

Олиб борилган тадқиқотлар натижалари миокардит кузатилган ҳомиладор аёлларда ҳомиланинг киндик артерияси ва ўрта мия артериясида томир қаршилиги индексларининг муҳим ошишини кўрсатди. Миокардит бўлган 18 нафар (17,1%) ҳомиладор аёлда бачадон-плацентар-ҳомила қон айланишининг бузилиш белгилари аниқланмаган.

Туғруқ усулини ҳисобга олган ҳолда ҳомиладор аёлларнинг умумий клиник тавсифи 3-жадвалда келтирилган.

Госпитализацияда ўртача яллиғланиш маркери СРО кўрсаткичи 6,55±3,41 мг/л ташкил этди, қачонки миокард шикастланиши белгиси - тропонин T нинг ўртача концентрацияси юқори чегарадаги қийматларга тенг бўлган 0,42±0,19 нг/мл.

3-жадвал

Ҳомиладор аёлларнинг умумий клиник тавсифи, n=105

Кўрсаткичлар

M±m

С-реактив оқсил, мг/л

6,55±3,41

Тропонин, нг/мл

0,42±0,19

NTproBNP, пг/мл

985,98±253,74

Туғруққача бўлган госпитализацияда тропонин Тнинг ўртача кўрсаткичининг юқори референс қиймати даражасида аниқланиши уни туғруқдан кейинги даврда динамик назорат қилиш зарурлигини асослайди. ЧЖнинг систолик дисфункцияси маркери бўлган ўртача NTproBNP кўрсаткичи 985,98±253,74 пг/млни ташкил этди, бу ЧЖнинг систолик дисфункциясининг ёмонлашиши ёки яхшиланишини ва ЮЕнинг ёмонлашиши ёки ёмонлашмаслигини баҳолаш мақсадида унинг миқдорини қонда динамикада назорат қилишни талаб қилади (4-жадвал).

4-жадвал Миокардит бўлган ҳомиладор аёлларнинг туғруқ усулларига қараб солиштирма бошланғич клиник хусусиятлари (M±m, n=53/52)

Кўрсатгичлар

Асосий гуруҳ, n=53

Таққослаш гуруҳи, n=52

р

Ёш

31,25±1,23

30,14±2,35

0,842

Биринчи марта туғувчи аёллар

12 (22,6)

13 (25,0)

0,385

Қайта туғувчилар

41 (77,4)

39 (75,0)

Ҳомиладорлик муддати ˃37 хафта

11 (20,7)

31 (59,6)

0,015

Ҳомиладорлик муддати <37 хафта

42 (79,3)

21 (40,4)

Тропонин, С-реактив оқсили ва NT-proBNP кўрсаткичларига кўра, миокардит бўлган ҳомиладор аёлларни икки гуруҳга ажратишга қарор қилинди. Асосий гуруҳ (n=53) табиий йўл билан туғган аёллар ва таққослаш гуруҳи (n=52) кесар кесиш йўли билан туғган аёллар (5-жадвал).

Табиий йўл билан туғруқ амалга оширилган аёлларда эрта туғруқ камроқ кузатилди (р=0,015), бу она учун ва ҳомила ривожланиши учун ижобий натижага эга.

5-жадвал

Миокардит бўлган ҳомиладор аёлларнинг туғруқ усулларига қараб солиштирма бошланғич клиник хусусиятлари, n (%) ёки ўртача±СО, n=53/52

Кўрсатгичлар

Асосий гуруҳ, n=53

Таққослаш гуруҳи, n=52

р

Систолик артериал босим, мм сим. уст.

117,1±5,7

105,1±10,3

0,147

С-реактивный оқсил, мг/л

5,89±3,64

6,12±3,38

0,478

Тропонин, нг/мл

0,35±0,12

0,39±0,15

0,412

NTproBNP, пг/мл

914,27±187,53

874,64±218,35

0,363

Изоҳ. NTproBNP – мия натрийуретик гормони

Иккала гуруҳ ҳам яллиғланиш биомаркерлари – С-реактив оқсили (р=0,478), миокард парчаланиши - тропонин (р=0,412) ва ЛЖ систолик дисфункцияси/юрак етишмовчилиги -NTproBNP (р=0,363) бошланғич кўрсаткичлари бўйича фарқ қилмади.

Юракнинг трансторакал ЭхоКГ кўрсатгичлари бўйича (ЧЖнинг якуний-диастолик ўлчами (р=0,546), ЧЖнинг якуний-систолик ўлчами (р=0,618), ЧҚ қон хайдаш фракцияси (р=0,146), ЧҚ қисқариш фракцияси (р=0,198) (6-жадвал).

6-жадвал

Миокардит кузатилган ҳомиладор аёлларнинг туғруқ усулларига қараб солиштирма бошланғич ЭхоКГ кўрсатгичлари хусусиятлари, n (%) ёки ўртача±СО, n=53/52

Кўрсатгичлар

Асосий гуруҳ, n=53

Таққослаш гуруҳи, n=52

р

Чап қоринча ЯДЎ, мм

54,5±0,38

48,4±0,27

0,546

Чап қоринча ЯСЎ, мм

38,2±0,15

32,4±0,16

0,618

Чап қоринча қон хайдаш фракцияси, %

52,13±3,18

53,46±3,35

0,146

Чап   қоринча   фракциясининг

қискаришии, %

30,15±2,83

31,04±2,14

0,198

Изох. СО – стандарт оғиш, ЭхоКГ – эхокардиография.

Кесар кесиш ва табиий йўл билан туғруқ натижалари 8-жадвалда кўрсатилган. Олинган тадқиқот натижаларига кўра, иккала гуруҳда ҳам оналарнинг ўлими қайд этилмаган.

Апгар шкаласи бўйича баллар кесар кесиш ва табиий йўл билан туғган аёллар орасида статистик жиҳатдан муҳим фарқ бўлмади (8,1±1,35 га қарши 6,5±1,17; p=0,5). Таъкидлаш жоизки, ҳомиладорлик муддатиш (36 га қарши 38 ҳафта; p=0,004) ва туғилган чақалоқларнинг вазни (2850±127 га қарши 3164±154 грамм; р<0,001) кесар кесиш йўли билан туғган аёлларда табиий йўл билан туғган аёлларга нисбатан паст бўлган (7-жадвал).

7-жадвал

Турли гуруҳлардаги беморларнинг клиник хусусиятлари, n (%) ёки ўртача±СО, n=53/52

Кўрсатгичлар

Асосий гуруҳ, n=53

Таққослаш гуруҳи, n=52

р

Апгар шкаласи

8,1±1,17

6,5±1,35

0,5

Ҳомиладорлик муддати, хафта

38

36

0,004

Туғилган чақалоқлар вазни, г

3264±154

2850±127

<0,001

Туғруқдан кейинги қон кетиши, абс. (%)

4 (7,5)

8 (15,4)

<0,001

Қон трансфузияси, абс. (%)

-

4 (7,7)

<0,001

Реанимация бўлимига тушганлар, абс. (%)

-

1 (1,9)

0,154

Демак, миокардит ва 1-даражали NYHA бўйича ЮЕ бўлган ҳомиладор аёлларда табиий йўл билан туғилган боланинг ривожланишига ижобий таъсир кўрсатиши мумкинлигини айтиш мумкин. Шунингдек, миокардит ва 1-даражали NYHA бўйича ЮЕ бўлган ҳомиладор аёлларда табиий йўл билан туғган, бачадоннинг шиллиқ қавати билан туғруқдан кейинги чандиқ ўртасидаги спайкаларни олдини олишга ёрдам беради (8-жадвал).

8-жадвал

Турли гуруҳлардаги беморларнинг юрак функцияси, n (%) ёки ўртача±СО, n=53/52

Кўрсатгичлар

Асосий гуруҳ, n=53

Таққослаш гуруҳи, n=52

р

Туғруқдан кейинги бир ҳафта ичида юз берадиган юрак етишмовчилиги, абс. (%)

15 (28,3)

32 (61,5)

<0,001

Чап қоринча ЯДЎ, мм

51,3±0,64

52,3±0,45

0,249

Чап қоринча қон хайдаш фракцияси, %

52,76±2,38

51,12±2,16

0,132

Чап қоринча фракциясининг қискаришии, %

32,04±1,05

31,24±1,49

0,357

Изоҳ. СО – стандарт оғиш; ЯДЎ – якуний диастолик ўлчам.

Бундан ташқари, режали кесар кесиш ва табиий йўл билан туғдирилган аёллар орасида, реанимация бўлимига ётқизиш ҳолатлари статистик жиҳатдан муҳим фарқ қилмади (1 ҳолат/1,9% га қарши 0 ҳолат; р=0,154), бироқ туғруқдан кейинги қон кетиш (8 аёл/15,7% га қарши 4 аёл/7,5%; р<0,001) ва қон қуйиш (4 аёл/7,7% га қарши 0 ҳолат; р<0,001) каби кўрсатгичлар бўйича статистик жиҳатдан муҳим фарқ кузатилди. Шунингдек, таъкидлаш муҳимки, туғруқдан кейинги юрак етишмовчилиги статистик жиҳатдан муҳим даражада сақланиб қолган (32 аёл/61,5% га қарши 15 аёл/28,3%; р <0,001).

Хулоса

АДАБИЁТЛАР

  • 1.   Арутюнов Г.П., Палеев Ф.Н., Моисеева О.М. и др. Клинические рекомендации по

    миокардиту у взрослых // Рос. кардиол. журн.– 2021. – Vol. 26, №11. – Р. 136-182.

  • 2.   Стрюк Р.И., Бунин Ю.А., Гурьева В.М. и др. Диагностика и лечение сердечно

    сосудистых заболеваний у беременныых: Рос. рекомендации // Рос. кардиол. журн. – 2018. – Vol. 3 (155). – Р. 91-134.

  • 3.    Caforio A.L., Marcolongo R., Basso C., Iliceto, S. Clinical presentation and diagnosis of myocarditis // Heart. – 2015. – Vol. 101. – P. 1332-1334.

  • 4.    Cooper L., Keren A., Sliwa K. et al. The global burden of myocarditis: Part 1: A systematic literature review for the Global Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors 2010 study // Global Heart. – 2014. – Vol. 9. – P. 121-129.

  • 5.    Cooper L.T., Knowlton K.U. Myocarditis // Braunwald’s’s Heart Disease, 10e; Ed. D.L. Mann et al.). – Phyladelphia, PA: Elsvier Saunders, 2015. – Р. 1589-1602.

  • 6.    Elkayam U., Goland S., Pieper P.G., Silverside C.K. High-Risk Cardiac Disease in Pregnancy: Part I // J. Amer. Coll. Cardiol. – 2016. – Vol. 68, №4. – P. 396-410.

  • 7.    Escher F., Kuhl U., Lassner D. et al. Long-term outcome of patients with virus-negative chronic myocarditis or inflammatory cardiomyopathy after immunosuppressive therapy // Clin. Res. Cardiol. – 2016. – Vol. 105. – Р. 1011-1020.

  • 8.    Pregnancy     Mortality     Surveillance     System.      https://www.cdc.gov/reproduc-

  • tivehealth/maternalinfanthealth/pregnancy-mortality-surveillance-system.                    htm?
  • 9.    Regitz-Zagrosek V., Roos-Hesselink J.W., Bauersachs J. et al. Guidelines for the management of cardiovascular diseases during pregnancy // Europ. Heart J. – 2018. – Vol. 39. – Р. 3165-3241.

Accessed September 29, 2019.

RHJ 1-2025

Список литературы Миокардит кузатилган аёлларда ҳомиладорликни олиб бориш

  • Арутюнов Г.П., Палеев Ф.Н., Моисеева О.М. и др. Клинические рекомендации по миокардиту у взрослых // Рос. кардиол. журн.– 2021. – Vol. 26, №11. – Р. 136-182.
  • Стрюк Р.И., Бунин Ю.А., Гурьева В.М. и др. Диагностика и лечение сердечно-сосудистых заболеваний у беременныых: Рос. рекомендации // Рос. кардиол. журн. – 2018. – Vol. 3 (155). – Р. 91-134.
  • Caforio A.L., Marcolongo R., Basso C., Iliceto, S. Clinical presentation and diagnosis of myocarditis // Heart. – 2015. – Vol. 101. – P. 1332-1334.
  • Cooper L., Keren A., Sliwa K. et al. The global burden of myocarditis: Part 1: A systematic literature review for the Global Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors 2010 study // Global Heart. – 2014. – Vol. 9. – P. 121-129.
  • Cooper L.T., Knowlton K.U. Myocarditis // Braunwald’s’s Heart Disease, 10e; Ed. D.L. Mann et al.). – Phyladelphia, PA: Elsvier Saunders, 2015. – Р. 1589-1602.
  • Elkayam U., Goland S., Pieper P.G., Silverside C.K. High-Risk Cardiac Disease in Pregnancy: Part I // J. Amer. Coll. Cardiol. – 2016. – Vol. 68, №4. – P. 396-410.
  • Escher F., Kuhl U., Lassner D. et al. Long-term outcome of patients with virus-negative chronic myocarditis or inflammatory cardiomyopathy after immunosuppressive therapy // Clin. Res. Cardiol. – 2016. – Vol. 105. – Р. 1011-1020.
  • Pregnancy Mortality Surveillance System. https://www.cdc.gov/reproductivehealth/maternalinfanthealth/pregnancy-mortality-surveillance-system. htm?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Freproductivehealth%2Fmaternalinfanthealth%2Fpmss.html. Accessed September 29, 2019.
  • Regitz-Zagrosek V., Roos-Hesselink J.W., Bauersachs J. et al. Guidelines for the management of cardiovascular diseases during pregnancy // Europ. Heart J. – 2018. – Vol. 39. – Р. 3165-3241.
Еще