Формирование социальных элит у эстиевв конце римского времени и в эпоху великого переселения народов

Автор: Скворцов К.Н.

Журнал: Краткие сообщения Института археологии @ksia-iaran

Статья в выпуске: 244, 2016 года.

Бесплатный доступ

В работе рассмотрены особенности процесса формирования элит в обществе эстиев с конца римского периода до эпохи Великого переселения народов с привлечением результатов новейших археологических исследований на территории Самбийского полуострова, а также материалов исследований соседних синхронных культур. Продемонстрировано, что процессы развития общества эстиев и их материальной культуры (на примере развития элит) происходили в общем русле событий, охвативших все территории Барбарикума в указанный период. Сформулирован ряд признаков, объединяющих погребения представителей верхушки общества эстиев: качественное и количественное изобилие предметов погребального инвентаря, а также наличие большого количества импортов, пышность погребального обряда, высокий символический статус предметов из погребений, расположение памятников с погребениями представителей элит на основных древних торговых магистралях от Самбии к устью Вислы. В качестве примера в статье приведено несколько недавно обнаруженных погребений, датированных от конца IV до первой половины VI в., принадлежность которых представителям социально значимых членов общества эстиев не вызывает сомнений.

Еще

Элиты эстиев, позднеримское время, эпоха великого переселения народов, янтарная торговля, богатые погребения, i звериный стиль

Короткий адрес: https://sciup.org/14328318

IDR: 14328318

Список литературы Формирование социальных элит у эстиевв конце римского времени и в эпоху великого переселения народов

  • Кулаков В. И., 1990. Древности пруссов VI-XIII вв. М.: Наука. 167 с. (САИ; вып. Г 1-9.)
  • Скворцов К. Н., 1998. отчет о раскопках, проведенных натангийским отрядом БАЭ ИА РАН в 1997 г.//Архив ИА РАН. Р-1. № 21297.
  • Скворцов К. Н., 2001. Отчет Натангийского отряда БАЭ ИА РАН по охранным раскопкам грунтового могильника Лаут -Большое Исаково в Гурьевском районе Калининградской области//Архив ИА РАН. Р-1. № 24733.
  • Скворцов К. Н., 2010а. Могильник Митино V-XIX вв. (Калининградская область). Ч. 1. М.: ИА РАН. C. 302. (Материалы охранных археологических исследований; т. 15.)
  • Скворцов К. Н., 20106. Могильник Митино V-XIX вв. (Калининградская область). Ч. 2. М.: ИА РАН. C. 806. (Материалы охранных археологических исследований; т. 15.)
  • Скворцов К. Н., 2014. Отчет о разведках в Зеленоградском, Гурьевском и Багратионовском районах Калининградской области в 2012-2013 годах//Архив ИА РАН. Р-1.
  • Скворцов К. Н., 2016. Отчет об охранных археологических раскопках на грунтовом могильнике Митино-1 в Гурьевском городском округе Калининградской области в 2015 году//Архив ИА РАН. Р-1.
  • Aberg N., 1919. Ostpreussen in der Völkerwanderungszeit. Uppsala: A.-B. Akadēmiska Bokhandeln; Leipzig: O. Harrassowitz. 175 S.
  • Aberg N., 1931. Nordische Ornamentik in vorgeschichtlicher Zeit. Leipzig: Kabitzsch. 118 S. (Mannus Bibliothek; Nr. 47.)
  • Almgren O, 1897. Studien über Nordeuropäische Fibelformen der ersten nachchristlichen Jahrhunderte mit berücksichtigung der provinzialrömischen und südrussischen Formen. Stockholm: Habelt. 243 S.
  • Almgren O., Nerman B., 1923. Die ältere Eisenzeit Gotlands. Stockholm: Ivar Haeggström. 152 S.
  • Andrzejowski J., 1991. Okucia rogów do picia z młodszego okresu przedrzymskiego i okresu wpływów rzymskich w Europe Šrodokowej i Północnej. (Próba klasyfikacj i i analizy chronologiczno-terytorialnej)//Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne. T. VI. P. 7-120.
  • Axboe M., 2001. Amulet pendants and a darkened sun//Roman Gold and the Development of the Early Germanic Kingdoms. Konferenser 51/Ed. B. Magnus. Stockholm: Elanders Gotab. P. 119-137.
  • Baillie M. G. L., 1995. A Slice through Time. Dendrochronology and precision dating. London: Psychology Press. 176 p.
  • Bierbrauer V, 1989. Ostgermanische Oberschichtgräber der römischen Kaiserzeit des frühen Mittelalters//Peregrinatio Gothica: II. Konferenz «Peregrinatio Gothica» in Białe Błota, September 1986/Red. J. Kmieciyński. Łódź: Uniwersytet Łódzki. S. 39-106. (Archaeologia Baltica; 8.)
  • Bitner-Wróblewska A., 2001. From Samland to Rogaland: East-West Connections in the Baltic Basin during the Early Migration Period. Warszawa: Drukarna Janusz Bieszczad. P. 257.
  • Bolin S., 1926. Die Funde römischer und byzantinischer Münzen in Ostpreußen//Prussia. 26 (1922/23-1925). S. 203-240.
  • Brinkmann A., 1900. Funde von Terra sigillata in Ostpreussen//Prussia. 21 (1896-1900). S. 73-77.
  • Gaerte W., 1929. Urgeschichte Ostpreussens. Königsberg: Graäfe und Unzer. 406 S.
  • Ghenne-Dubois M.-J., 1991. Lez inhumations de chevaux et les trouvailles de Saint-Brice//Les fouilles du quartier Saint-Brice à Turnai. 2. L'environnement funéraire de la sépulture de Childéric/Dir. R. Brulet. Louvnain-la-Neuve: Université catholique de Louvian. P. 49-57.
  • Godlowski K, 1970. The Chronology of the Late Roman and Early Migration Periods in Central Europe. Kraków: Nakładem Uniwersytetu Jagiellonśkiego. 125 p.
  • Green T., 2007. Trade Gift-giving and «Romanitas». A Comparison of the Use of Roman Imports in Western Britain and Southern Scandinavia//The Heroic Age. 10/Eds.: C. Chazelle, D. Forsman. Newfoundland: Memorial University of Newfoundland. P. 1-17.
  • Grunau S., 1876. Preussische Chronik. Bd. I, T. II. Leipzig: Duncker & Humblot. 755 S.
  • Haseloff G., 1981. Die germanische Tierornamentik der Völkerwanderungszeit. Studien zu Salin's Stil I. Berlin; New York: Walter de Gruyter. S. 779. (Vorgeschichtliche Forschungen; Bd. 17.)
  • Hedeager L., 1992a. Kingdoms, ethnicity and material culture: Denmark in a European perspective//The Age of Sutton Hoo: The seventh century in northwestern Europe/Ed. M. O. H. Carver. Woodbridge: Boydell Press. P. 279-300.
  • Hedeager L., 1992b. Iron-age societies: From tribe to state in northern Europe, 500 BC to AD 700. Oxford: Blackwell. 274 p.
  • Heydeck J., 1900. Eine Kultur-und Gräberstelle in Försterei Kl. Fliess, Kreis Labiau//Prussia. 21 (1896-1900). S. 57-60.
  • Hilberg V., 2009. Masurische Bügelfibeln. Studien zu den Fernbeiziehungen der völkerwanderungszeitlichen Brandgräberfelder von Daumen und Kellaren. Daumen und Kellaren-Tumiany i Kielary. Bd. 2. Neumünster: Wachholtz Verlag. 615 S. (Schriften des Archaologischen Landesmuseums; Bd. 9.)
  • Kazakevičius V., 1993. Plinkagailio Kapinynas. Vilnius: Vilnius Mokslo ir Enciklopedijų Leidykla. 220 p. (Lietuvos Archeologija; 10.)
  • KazanskiM., Périn P., 2005. La tombe de Childmic: un tumulus oriental?//Travaux et MÂmoires. 15: Mélanges Jean-Pierre Sodini. Paris: Association des amis du Centre d'histoire et civilisation de Byzance. P. 287-298.
  • Kieferling G., 1994. Bemerkungen zu Äxten der römischen Kaiserzeit und der frühen Völkerwanderungszeit im mitteleuropäischen Barbaricum//Beiträge zu römischer und barbarischer Bewaffnung in den ersten vier nachchristlichen Jahrhunderten: Akten des 2. Internationalen Kolloquiums in Marburg a. d. Lahn, 20.-24. Februar 1994/Ed. C. von Carnap-Bornheim. Lublin; Marburg: Vorgeschichtliches Seminar der Philipps-UniversitAt Marburg. S. 335-356. (Veröffentlichung des Vorgeschichtlichen Seminars Marburg; Sonderband 8.)
  • Klebs R., 1878. Über einen Goldfund in Natangen//Schriften der Physikalisch-Ökonomischer Gesellschaft zu Königsberg. Bd. XIX. Königsberg: Commission bei Gräfe und Unzer. S. 4-5.
  • Kowalski J., 1991. Z badań nad chronologią okresu wędrówek ludów na ziemiach zachodniobaityjskich (faza E)//Archeologia Bałtyjska: Materiały z konferencji, Olsztyn, 24-25 kwietnie 1988 roku/Ed. H. Judzińska. Olsztyn. P. 67-85.
  • Kowalski J., 2000. Chronologia grupy elbląskiej i olsztyńskiej kręgu zachodniobałtyjskiego (V-VII w.)//Barbaricum. T. 6. P. 203-248.
  • Kuusela J-M., 2009. Masters of the Burial Grounds -Elites, Power and Ritual during the Middle Iron Age in Vähäkyrö//Fennoscandia Archaeologica. XXVI. P. 39-53.
  • Larsen L. B., Vinther B. M., Briffa K. R., Melvin T. M., Clausen H. B., Jones P. D., Siggaard-Andersen M.-L., Hammer C. U., Eronen M., Grudd H., Gunnarson B. E., Hantemirov R. M., Naurzbaev M. M., Nicolussi K., 2008. New ice core evidence for a volcanic cause of the A.D. 536 dust veil//Geophysical Research Letters. 35. P. 1-5.
  • Lund Hansen U., 1988. Handelszentren der mmischen Kaiserzeit und Völkerwanderungszeit in Dänemark//Trade and Exchange in Prehistory: Studies in Honour of Berta Stjernquist/Eds.: B. Hârdh, L. Larsson, D. Olausson, R. Petré. Lund: Lunds Universitets Historiska Museum. S. 155-167. (Acta Archaeologica Lundensia; Series in 8, № 16.)
  • Nowakowski W., 1996. Das Samland in der römischen Kaiserzeit und seine Verbindungen mit dem römischen Reich und der barbarischen Welt. Marburg; Warszawa: Vorgeschichtliches Seminar der Philipps-Universität Marburg. 169 S. (Veröffentlichung des Vorgeschichtlichen Seminars Marburg; Sonderband 10.)
  • Nowakowski W., 2000. Ein römischer Silberbecher (?) aus dem Samland//Sbornik Narodniho Muzea v Praze. LIV S. 143-150.
  • Nowakowski W., 2001. Corpus der römischen Funde im europäischen Barbaricum. Polen. Bd 1: Masuren. Warszawa: Institut für Archäologie der Warschauer Universität. 135 S.
  • Nowakowski W., 2007. East Prussia as a bridge between Eastern and Westen Europe: finds of the 5th to 8th centuries//The Merovingian Period-Europe without Borders. Archeology and history of the 5th to 8th centuries. Berlin: Staatliche Museen zu Berlin. S. 145-155.
  • Oexle J., 1992. Studien zu merowingerzeitlichem Pferdegeschirr am Beispiel der Trensen. Mainz: Verlag Philip von Zabern. 307 S. (Denkmäler der Volkerwanderungszeit. Serie A; Bd. 16.)
  • Öhman I., 1983. The Merovingian dogs from the boat-graves a Vendel//Vendel Period Studies/Eds.: J. P. Lamm, H.-Â. Nordström. Stockholm: Riksantikvarieämbetet. P. 167-182. (The Museum of National Antiquities, Stockholm; Studies 2.)
  • Périn P., KazanskiM., 2005. La tombe de Childéric, le Danube et la Méditerranée//Villes et campagnes en Neustrie/Dir. L. Verslype. Montagnac: Editions Monique Mergoil. P. 29-38. (Europe médiévale; 8.)
  • Pesch A., 2007. Die Goldbrakteaten der Völkerwanderungszeit -Thema und Variation. Berlin; New York: Walter de Gruyter. 600 S. (Ergänzungsbände zum Reallexikon der Germanischen Altertumskunde; Bd. 36.)
  • Raddatz K., 1993. Der Wolka-See, ein Opferplatz der Römischen Kaiserzeit in Ostpreußen.//Offa Berichte und Mitteilungen zur Urgeschichte, Frühgeschichte und Mittelalterarchäologie. 49/50 (1992/93). S. 127-187.
  • Salin B., 1904. Die Altgermanische Tierornamentik. Stockholm: K. L. Beckmans Buchdruckerei. 372 S.
  • Schetelig H., 1912. Vestlandske graver fra jernalderen. Bergen: A/S John Griegs Boktrykkeri. 238 S. (Bergens museums skrifter. Ny Række, Bd. II, no. 1.)
  • Šimėnas V., 2006. Etnokultūrinai Procesai Vakarų Lietuvoje pirmojo mūsų eros tūkstantmečio viduryje. Vilnius: Vilnius Universiteto Leidykla. 125 p.
  • Skvortsov K., 2009. Burials of riders and horses dated to the Roman iron age and Great migration period in Aleika-3 (former Jaugehnen) cemetery on the Sambian peninsula//Archaeologia Baltica. T. 11. P. 130-148.
  • Skvorzov K. N., 2013a. The Formation of a sambian-natangian Culture Patrimonial Elite in the Roman Period in the Context of the Amber Trade//Archaelogia Baltica. T. 18, № 2. P. 167-191.
  • Skvorzov K. N., 2013b. «The amber coast masters» some observations on rich burials in the sambian-natangian culture ca. ad. 500//Inter Ambo Maria: Northen Barbarians from Scandinavia towards the Black Sea/Eds.: I. Khrapunov, F.-A. Stylegar. Kristiansand; Simferopol: Dolya. P. 352-364.
  • Skvorzov K. N., Pesch A., 2011. Krieger, Dicke Vögel und gehörnte Pferde? Ein Sattelbeschlag aus Mitino (obl. Kaliningrad)//Archäologisches Korrespondenzblatt. Jhrg. 41, Heft 3. S. 419-438.
  • Stenberger M., 1977. Vorgeschichte Schwedens. Berlin: Druckerei «Gottfried Wilhelm Leibniz». 545 S.
  • Straume E., 1988. The Grave from Nordre R0r, Rygge, 0stfold. The Burial of a Danish Woman from the 3rd Century A.D.//Trade and Exchange in Prehistory: Studies in Honour of Berta Stjernquist/Eds.: B. Hârdh, L. Larsson, D. Olausson, R. Petré. Lund: Lunds Universitets Historiska Museum. P. 167-176. (Acta Archaeologica Lundensia; Series in 8, № 16.)
  • Tischler O., Kemke H., 1902. Ostpreussische Altertümer aus der Zeit der grossen Gmberfelder nach Cristi Geburt. Königsberg: In Kommission bei Wilh. Koch. 86 S.
  • Vaškevičiūtė I., 1978. Gyvuliniai motyvai VI-VII a. Žiemgalių papuošalų ornamentuose//Jaunųjų istorikų darbai. Kn. 2. Vilnius: Lietuvos TSR Mokslų akademija, Istorijos institutas. P. 24-30.
Еще
Статья научная