Гипотоник континуумга алокадор ва умумий амалиёт шифокори фаолиятида аксарият учрайдиган хатар омиллари

Автор: Турсунов Ж.Х., Артикова С.Г., Мамасолиев Н.С., Каландаров Д.М.

Журнал: Евразийский кардиологический журнал @eurasian-cardiology-journal

Рубрика: Эпидемиология фактора риска и сердечно-сосудистых заболеваний

Статья в выпуске: S2, 2019 года.

Бесплатный доступ

Тадкикот максади - гипотоник континуумга (ГК) алокадор хатар омилларининг (ХО) эпидемиологик тавсифларини урганиш ва бахрлашдан иборат булди.

Короткий адрес: https://sciup.org/143170571

IDR: 143170571

Текст статьи Гипотоник континуумга алокадор ва умумий амалиёт шифокори фаолиятида аксарият учрайдиган хатар омиллари

Тадқиқот мақсади – гипотоник континуумга (ГК) алокадор хатар омилларининг (ХО) эпидемиологик тавсифларини урганиш ва бахолашдан ибо-рат бўлди.

Материал ва усуллар. Эпидемиологик тек-ширув >  15–70 ёшли аҳоли гуруҳи (725 та) жалб килиниб, ГКга (касалланиш, ногиронлик, касалхо-нага тушишлар частотаси) алокадор хатар омил-ларини [кашандалик, алкоголь истеъмол қилиш (АИ^), гиперхолестеринемия (ГХС), гипертри- 72

глицеридемия (ГТГ), ортиқча тана вазни (ОТВ), мева-сабзавот маҳсулотларини кам истеъмол қилиш (МСМКИ), номақбул оилавий ҳолат (НОХ), купболалик (КБ), рухий зурикиш омили (РЗО), гиподинамия (ГД), сурункали ортикча овкат истеъ-мол килиш (СООИК), ёFли овкатларни ортикча ис-теъмол қилиш (ЁООИҚ), номунтазам овқатланиш тарзи (НОТ), гуштли таомларнинг рационда усту-ворлиги (ГОИКУ), ун махсулотларидан тайёр-ланган таомларнинг рационда устуворлиги (УМ-

ТОУ), мультиморбидлик синдроми (ММБ), хамир-ли овқатларнинг рационда устуворлиги (АҚМУ)] таркалиши умумий амалиёт шифокори (УАШ) ша-роитида ўрганилди. Улар ЖССТ (2010) мезонлари бўйича баҳоланди.

Натижалар. УАШ шароитида ГКни хатар омил-лари қуйидагича тарқалиш даражалари билан ифодаланади: кашандалик – 31,3 %, АИҚ – 24,0 %, ГХС – 18,4 %, ГТГ – 15,5 %, ОТВ – 42,7 %, МСМКИ – 15,1 %, НОХ – 3,2 %, КБ – 5,6 %, РЗО – 16,6 %, ГД – 11,3 %, СООИҚ – 9,6 %, ЁООИҚ – 51,9 %, НОТ – 35,9 %,

ГОИКУ - 81,4%, УМТОУ- 83,6%, ММБ -75,8%, ХОКУ-61,1 %, ИМ – 5,1 % ва АҚМУ – 47,4 %.

Ушбу 19 та хатар омиллари УАШ шароитида асосан устуворлик қилади ва уларни ГК га боғлаб ўрганиш, шубҳасиз, мақсадга мувофиқ бўлади.

Хулоса. Замонавий популяцияда ГКга нисба-тан эпидемиологик шароитлар алоҳида тавсифга эга ёки илгариги эпидвазиятларни акс этдирмай-ди. Демак, ГК га оид ушбу холатлар устидан до-имий мониторинг олиб борилса ва улардан келиб чикиб УАШ уз фаолиятини монандлаштириб бор-са, мақсадга мувофиқ бўлади.

УМУМИЙ АМАЛИЁТ ШИФОКОРИ ШАРОИТИДА АРТЕРИАЛ ГИПОТЕНЗИЯНИ СКРИНИНГЛИ АНИҚЛАШ НАТИЖАЛАРИ

ТУРСУНОВА С.Б., МАМАСОЛИЕВ Н.С., ҚАЛАНДАРОВ Д.М., АРТИКОВА С.Г.

Андижон давлат тиббиёт институти, Андижон. Ўзбекистон

Ишнинг мақсади – умумий амалиёт шифокори (УАШ) шароитида артериал гипотензиянинг (АрГ) тарқалиши хусусиятларини аниқлаш ва баҳо-лашдан иборат бўлди.

Материаллар ва усуллар. УАШ шароитида бир вактли эпидемиологик текширув шакллантирил-ди ва унда АрГ нинг чин тарқалиши даражалари аникланди хамда бахоланди. Суровномали, клиник, биохимик ва функционал хамда инструментал текширув усуллари қўлланилиб, жами 603 та репрезентатив аҳоли гуруҳи текширилди. АрГ деб артериал босимни 100/60 мм симоб устунидан паст даражалари аниқланганда қабул қилинди.

Натижалар. УАШ шароитида АрГ ни тарқалиши даражаси 11,4 % ни ташкил этади. > 15–70 ёшли эркакларда унинг аниқланиш даражаси – 9,6 % ни ва шу ёшда бўлган аёллар популяциясида эса – 13 %-ни ташкил қилади. УАШ шароитида нисбатан куп патологик АрГ (9,8%), кардиоарит-мик АрГ (7,6%), сурункали АрГ (7,5%) ва бирлам-чи АрГ (7,0 %) аниқланади. Уларга нисбатан то 5,4 баробаргача етиб (P < 0,001) оз кўрсаткичлар, физиологик АрГ (1,8 %), иккиламчи АрГ (4,5 %), ўткир АрГ (4,0 %), нейрокардиал АрГ (6,6 %) ва постпрандиал АрГ лар (9,8%) кайд килинади. Эр-как ва аёлларда уларнинг аникланиш даража-лари фаркланиб куйидагича кузатилади мос ра-вишда: бирламчи АрГ – 5,3 ва 8,5 % дан (P < 0,05), физиологик АрГ- 0,7% ва 2,5% дан (P<0,01), патологик АрГ – 7,5 % ва 11,7 % дан (P < 0,05), ўткир АрГ – 2,8 % ва 5,0 % дан (P < 0,05), сурункали АрГ – 4,6 % ва 9,9 % дан (P < 0,01), нейрокардиал АрГ - 3,6 % ва 9,0 % дан (P< 0,01), постпранди-ал АрГ – 6,4 % ва 4,3 % дан (P < 0,05), ортостатик АрГ – 2,5 % ва 4,3 % дан (P < 0,05), кардиоаритмик АрГ -4,3% ва 10,5% дан (P<0,01) ва медикамен-тозли АрГ – 1,8 % ва 3,0 % дан (P < 0,05).

Хулоса. Скринингли ташхисот АрГ ни УАШ ша-роитида барвақт аниқлашда муҳим аҳамият касб этади ва ундан келиб чикиб кенг камровли профилактика ишлари ёки махсус акциялар ташкил этилса ҳамда амалга оширилса мақсадга мувофиқ бўлади.

Статья