Особенности течения клинико-лабораторных и эхографические изменение у больных с хроническим гепатитом В с ассоциирован кишечными паразитами

Автор: Турсунов Аслбек Улубек Ли, Салоиддинов Зухриддин Салоиддинович, Ахмадалиева Умида Обулжановна

Журнал: Re-health journal.

Рубрика: Внутренние болезни

Статья в выпуске: 1 (5), 2020 года.

Бесплатный доступ

Вирусный гепатит не всегда является основной причиной повреждения печени. Всем специалистам здравоохранения хорошо известно, что вирус имеет репликативную и интегративную фазы. Смещенное этиологические поражения печени широко изучаются во всем мире, в том числе и в нашей стране. Клинические изменения в течении хронического вирусного гепатита + ВИЧ-инфекции, хронического вирусного гепатита + инфекции TORCH, хронического вирусного гепатита + алкогольной поражения печены изучены всесторонне и тщательно. Однако изменения в клиническом течении хронического вирусного гепатита + кишечные паразиты полностью не исследованы. Токсины и гепатотоксические эффекты гепатита вируса В ускоряют цитолиз клеток печени. Это также усложняет клинику пациента и может иметь неожиданные результаты при лабораторных показаниях.

Еще

Хронический гепатит в, кишечные паразиты, клинические синдромы, лабораторные показания

Короткий адрес: https://sciup.org/14125000

IDR: 14125000   |   DOI: 10.24411/2181-0443/2020-10004

Текст научной статьи Особенности течения клинико-лабораторных и эхографические изменение у больных с хроническим гепатитом В с ассоциирован кишечными паразитами

Мавзуни долзарблиги: Замонамизнинг сўнги йилларда вирусли гепатит билан хасталанган инсонларнинг сони тобора ортиб бормоқда. Бу ўз навбатида вирусли гепатит В ни сурункали шаклга ўтиши ва йиллар мобайнида инфицирланган инсонларни хаёт фаолиятига салбий таьсир кўрсатиб келмоқда[1.2]. Бунга сабаб бу вирусларнинг этиопатогенези тўлалигича ўрганилмагани ва ундан ташқари вирусларни организмдаги барча аьзо ва тизимларни шикастлаши мухим сабаблардан бири бўлиб келмоқда[4].

Бизга маълумки жигар тўкимаси фақатгина вируслар таьсирида эмас балки бошқа ташқи мухит таьсиротларида хам шикастланиши мумкин (кимёвий моддалар, дори воситалари, алкогол ва бошқалар)[1]. Бутун дунёда шу жумладан юртимизда хам жигарни аралаш этиологияли шикастланиши кенг кўламда ўрганиб келинмоқда. Жумладан сурункали вирусли гепатитлар + ВИЧ инфекцияси, сурункали вирусли гепатит + ТОРЧ инфекцияси, сурункали вирусли гепатит + алкогол билан бирга келганда клиника тубдан ўзгариб кетиши чукур ва атрофлича ўрганилган[3.4]. Бирок сурункали вирусли гепатит + ичак паразитлари бирга келганда клиникасида кузатиладиган ўзгаришлар тўлалигича ўрганилмаган.

Токсинлар ва гепатит В вирусининг биргаликдаги гепатотоксик таьсирлари жигар хужайраларини цитолизини тезлаштиради. Бундан ташқари беморларнинг клиникасини оғирлаштирадих[1.3].

Тадқиқот мақсади: Сурункали вирусли гепатит В хамда паразитлари мавжуд беморларда клиник, эхографик ва лаборатор кўрсаткичларни ўзига хослигини ўрганиш ва олинган натижаларни амалиётга тадбиқ этиш.

Тадқикот усуллари ва материаллари: Тадқиқотда 52 нафар бемор иштрок этди. Барча беморлар эркаклар бўлиб уларнинг ўртача ёши 22 – 35 ёш оралиғини ташкил қилди. Барча беморлар катта 4 гурухга ажратиб олинди. I гурух – НBsAg (НBeAg positive) + ичак паразитлари (лямблия + аскарида) мавжуд 15 та. II гурух -НBsAg (НBeAg negative) + ичак паразилари мавжуд (лямблия + аскарида) 18 та. III гурух - НBsAg (НBeAg positive) лекин ичак паразитлари йук беморлар 10 та. IV гурух -НBsAg (НBeAg negative) хамда ичак паразитлари йук беморлар 9 та.

Беморларни клиник – лаборатор, эхографик ва инструментал текширувлардан ўтказилди. Клиник текширувларда беморларни субъектив хамда обьектив текширувдан ўтказилди. Лаборатор текширувларда коннинг умумий анализи, конни биокимёвия анализи, умумий ахлат анализи ва кондан паразитларнинг серологик маркерлари аниқланди. Кузатувда бўлган барча беморлар полимераза занжирли реакцияси ва ултратовуш текширувидан хам ўтказилди.

Тадқиқот натижалари : Тадқиқотда асосан куйидаги клиник кўрсаткичларни (астеновегетатив синдром, оғриқ синдроми, сариқлик синдроми – холестатик ва механик, тери синдромлари, диспептик синдромлар, фебрил синдром, спленомегалия, энцефалопатия) назоратдаги ва текширувдаги беморлар ўртасида таққослаб чиқилди.

I гурухдаги беморларнинг барчасида юқорида саналган клиник белгилар кузатилган: астеновегетатив синдромда асосан кундузги уйкучанлик 13 та (86%) ва умумий чарчок синдроми 10 та (66%) беморда кузатилди, огриқ синдроми нафақат ўнг қовурға ёйи остида 15 (100%) балки бутун қорин буйлаб асосан киндик атрофи 10 та (66%), илиоцекал 15 та (100%) ва сигмасимон ичак сохасида 8 (53%) нафар беморда кучлироқ ифодаланган; холетаз синдроми асосан кўз склерасини сарғайиши 5 та (33%), терининг қичишиши 15 та (100%) ва сийдик рангини тўқлашиши 5 та (33%) беморда намоён бўлган; тери синдромида телеангиоэктазиялар 15 та (100%), хуснбузарлар 15 та (100%), терининг турли сохаларида депигментациялар 10 та (66%) беморда кузатилди; диспептик синдромда асосан кориннинг дам бўлиши, иштахасизлик, кабзият, кўнгил айниши каби симптомлар 100% беморлада кузатилган; спленомегалия 100% беморларда чап ковурға ёйи остидан +1 см ташқарида пайпасланган; фебрил синдроми 12 та (80%) беморда аниқланган.

II гурухдаги беморларнинг барчасида юқорида саналган клиник синдромларнинг барчаси кузатилган лекин айрим симптомлар камроқ намоён бўлган: астеновегетатив синдромда асосан кундузги уйкучанлик 10 та (55%) беморда, огриқ синдроми бутун қорин буйлаб асосан киндик атрофи 15 та (83%), илиоцекал 18 (100%) ва сигмасимон ичак сохасида 10 та (55%) беморларда кучлироқ ифодаланган; холетаз синдроми асосан терининг қичишиши 18 та (100%) ва сийдик рангини тўқлашиши 5 та (27%) беморда намоён бўлган; тери синдромида хуснбузарлар, терининг турли сохаларида депигментациялар 18 (100%) аниқланган; диспептик синдромда асосан кориннинг дам бўлиши, кабзият 18 та (100%) беморда кузатилган; спленомегалия барча беморларда чап ковурға ёйи осидан +1 см ташқарида пайпасланган 18 та (100%); фебрил синдроми 5 та (27%) беморда кузатилган.

III гурухдаги беморларнинг барчасида юқорида саналган клиник синдромлар айримлари кузатилган ва кам симптомлар билан намоён бўлган: астеновегетатив синдромда умумий чарчок хисси 10 та (100%), оғриқ синдроми ўнг ковурға остидаги оғриқ 6 та (60%) билан, тери синдромида телеангилэктазиялар 10 та (100%) беморларда аниқланган; диспептик синдромда асосан иштахасизлик 5 та (50%), зарда бўлиш 6 та (60%) беморларда кузатилган; cпленомегалия ва фебрил синдроми хам хеч кайси беморда кузатилмаган.

IV гурухдаги беморларнинг барчаси юқорида саналган клиник синдромлар ва симптомларнинг хеч бири кузатилмаган ва актив шикоятлари бўлмаган.

Тадқиқотда лаборатор тахлил хулосаларнинг натижалари асосан жигар фаолиятини ва унинг зарарланиш даражасини белгилаб берувчи айрим кўрсаткичлар (АЛТ – аланинаминотрансфераза, умумий билирубин – боғланган ва боғланмаган, ишқорий фосфотаза, ГГТ – гаммаглутаминтранспептидаза ва умумий қон тахлилида гемоглабин) орқали назоратдаги ва текширувдаги беморларни тахлил натижалари таққослаб чиқилди. Барча гурухдаги беморларни тахлил натижаларини ўртача кўрсаткичи олинди.

I гурухдаги беморларда Нв - 7.2 г/л; АЛТ -2,45 ммол/л; Умумий билирубин – 25,6 ммол/л, боғланган – 7,4 ммол/л, боғланмаган – 17,5 ммол/л; ишқорий фосфотаза – 320.0 E/л.

II гурухдаги беморларда Нв 7.8 г/л; АЛТ - 1,4 ммол/л; Умумий билирубин – 21,6 ммол/л, боғланган – 5,8 ммол/л, боғланмаган – 18,4 ммол/л; ишқорий фосфотаза – 305,0 E/л.

III гурухдаги беморларда Нв 8,4 г/л; АЛТ – 1,2 ммол/л; Умумий билирубин – 20,6 ммол/л, боғланган – 5,0 ммол/л, боғланмаган – 15,8 ммол/л; ишқорий фосфотаза – 155.0 Е/л.

IV гурухдаги беморларда Нв кўрсаткичи ўртача 9,0 г/л; АЛТ – 1,0 ммол/л; Умумий билирубин – 20,6 ммол/л, боғланган – 5,0 ммол/л, боғланмаган – 15,8 ммол/л; ишқорий фосфотаза – 135.0 Е/л

Эхографик текширувларда асосан жигар паренхимасини ўзгари I ва II гурухдаги беморларда куйидаги ўзгаришлар аниқланди: жигар тўқимасининг диффуз ўзгариши 100%, ўт пуфаги полипози 45%, ўт пуфагида холестероз 80%, буйрак кистаси 20%, жигарда петрификатлар 10% беморларда аниқланди. III ва IV гурухдаги беморларнинг барчасида фақат жигарда диффуз ўзгаришлар аниқланган.

Хулоса: 1. I гурухдаги беморларнинг барчасида клинканинг яққол намоён бўлиши ва лаборатор кўрсаткичларни юқорилиги бу беморларда бундай холатни жигарнинг полиэтиологик шикастланиши яни гепатит вируслари томонидан тўғридан  тўғри  ва ичак  паразитларининг токсинлари таъсирида токсик шикастланиши билан изохлаш мумкин.

  • 2.    II ва III гурухдаги беморлар ўзаро таққосланиб кўрилганда бунда II

  • 3.    Куйида санаб ўтиладиган айрим клиник белгиларни (астеновегетатив синдром, диспептик синдром, тери синдроми, фебрил синдроми ва спленомегалия) ичак паразитлари мавжуд беморларда яққолроқ ифодаланганлиги ахамиятга молик.

  • 4.    I ва II гурухдаги беморларда лаборатор кўрсаткичлардан ишқорий фосфотазанинг III ва IV гурухдаги беморларда нисбатан юқорилиги паразитларнинг умумий ўт йўлида ва маълум миқдорда жигар ичи ўт йўлларида обструкция хосил килиши билан ифодаланиши мумкин.

  • 5.    I ва II гурухдаги беморларда умумий Нв миқдоринг колган гурухдаги беморларга нисбатан камлигини айникса I ва III гурухдаги беморларда эритроцитларнинг миқдорининг камлиги кузатилиши мумкин бу ўз навбатида гепатит В вирусининг патогензи билан тушунтирилади.

  • 6.    Беморларда эхографик натижаларга кўра паразитлар билан хасталанган беморларда жигардан ташқари бир қатор бошқа аъзо ва тўқималарда хам ўзгаришалар аниқланганлигини ва бу ўз навбатида клинкани оғирлаштириши билан намоён бўлади.

гурухдаги беморларда клиниканинг яққолроқ намоён лекин жигар фаолиятини белгилаб берувчи тахлил хулосаларини сезиларли даражада ўзгармаганлигини кўришимиз мумкин. III гурухдаги беморларда эса аксинча лаборатор кўрсаткичларни яққол ўзгарганлигини аммо касалликни клиник белгиларни камлигини кузатишимиз мумкин.

АДАБИЁТЛАР:

  • 1.    Приказ Министерства здравоохранения Респ. Узбекистан от 5 января 2012 №5 «О мерах по

    совершенствованию борьбы с вирусными гепатитами». Ташкент - 2012, - с 67.

  • 2.    Рекомендации по диагностике и лечению взрослых больных гепатитами В и С : руководство / под ред.: В. Т. Ивашкина, Н. Д. Ющука. – М. : Гэотар-Медиа, 2015. – 143 с. : ил., табл.– (Клинические рекомендации).

  • 3.    Инфекционные болезни : учебник для студентов мед. вузов / Е. П. Шувалова и др. – 7-е изд., испр. и доп. – СПб. : СпецЛит, 2015. – 727 с. : табл., фот. цв. – (Учебник для медицинских вузов).

  • 4.    Нечаев В.В., Мукомолов С.Л., Назаров В.Ю., Пожидаева Л.Н., Чахарьян В.В. Хронические вирусные гепатиты: прошлое, настоящее, будущее // Эпидемиология и инфекционные болезни. – 2013. – № 3. – С. 4–9.

Статья научная