Результаты изучения качества оказания скорой неотложной помощи согласно мнения пациентов
Автор: Салиева Манзура Хабибовна
Журнал: Re-health journal.
Рубрика: Профилактическая медицина
Статья в выпуске: 1 (9), 2021 года.
Бесплатный доступ
Мақолада туман аҳолисига тез тиббий ёрдам сифатини кўрсатишда беморлар анкета-сўровномаси орқали ўрганилди, бу ерда бригадалар фаолияти, беморларнинг қониқиши ва таклифлари келтирилган.
Воз (всемирная организация здравоохранения), скорая неотложная помощь, реформа, пациент, респондент, скорая медицинская помощь (смп), бригада, диспетчер, анкета, обращение, удовлетворённость, амбулаторно-поликлинические учреждения, врач общего профиля, аптечка, медицинский работник
Короткий адрес: https://sciup.org/14125511
IDR: 14125511 | DOI: 10.24411/2181-0443/2021-10025
Текст научной статьи Результаты изучения качества оказания скорой неотложной помощи согласно мнения пациентов
Кириш: Жа ҳ он Со ғ ли қ ни Са қ лаш Ташкилотининг (ЖССТ) маълумотларига кўра, дунёдаги тахминан 20% а ҳ олига тиббий ёрдам кўрсатиш тизимида малакали тиббий ёрдам йў қ лиги туфайли со ғ ли қ ни са қ лаш тизимида а ҳ оли учун тез тиббий
ёрдамнинг ролини ортиб бораётганини ани қ лади.
Мавзунинг долзарблиги: ЖССТ томонидан таъсис этилган тиббий ёрдам кўрсатиш сифатининг асосий омилларидан бири пациентнинг кўрсатилган тиббий
ёрдамдан (ТЁ) қ они қ иш ҳ осил қ илишидир [1,2,5]. Со ғ ли қ ни са қ лаш исло ҳ отининг долзарб йўналишларидан бири а ҳ олига сифатли тиббий ҳ измат кўрсатишдир. Сифатли тиббий ҳ измат кўрсатишнинг асосий мезонларини ба ҳ олашдаги кўрсаткич пациентларнинг бу фаолиятдан қ они қ иш ҳ осил қ илишларидир [11,12].
Сифатли тиббий ҳ измат кўрсатишни ташкил қ илиш ва олиб бориш масалалари бўйича пациентлардан мунтазам олинган маълумотлар ҳ ажмининг ортиб бориши шуни кўрсатадики, даволаш муассасаларига асосланган талаблар бўйича сифатли тиббий ҳ измат кўрсатишни талаб қ илувчи билимли пациентлар мурожаат қ илмо қ далар [3,4]. Бундан а ҳ олини тиббий маданияти ўсганлиги ха қ ида ҳ улосалар чи қ аришимиз мумкин бўлади. Лекин даволаш муассасаларида тиббий ҳ измат кўрсатишдан қ они қ иш ва э ҳ тиёжларни қ ондириш масалалари кам ўрганилган [6,7].
Анкета усули ёрдамида ТТЁ кўрсатишнинг шакиллантириш механизимларини ўрганиш мумкин. ТТЁ кўрсатиш сифатини ба ҳ олашда ТТЁ фаолиятини чу қ ур та ҳ лил қ илиш учун олинган маълумотлар ТТЁ кўрсатишнинг даражасини ба ҳ олайди ва а ҳ олига малакали ТТЁ кўрсатишнинг фаолият механизимларини ишлаб чи қ ишни таъминлайди [8,9].
Пациент тиббий ҳ одимнинг олиб борган фаолиятини ҳ ар доим ҳ ам тў ғ ри ба ҳ олай олмайди, лекин жараёндаги психологик таъсирларни тез ил ғ ай олади. ТТЁ ҳ измати ва бу ердаги тиббий ҳ одимлар ҳ а қ идаги пациентнинг ижобий илк таассуроти, зарур бўлса яна айнан шу ТТЁ ҳ изматига мурожаат қ илиши, ТТЁ ҳ измати ҳ а қ ида ўз я қ инларига берган маълумоти ва а ҳ олининг фикрлари ТТЁ ҳ изматининг имижи ҳ исобланади [10,11].
Бугунги кунда пациентлар ўз касалликлари ҳ а қ ида барча маълумотларни билиши, даволаш усулларини, таклиф қ илинган текшириш ва терапия муолажаларидан бош тортиш ҳ у қ у қ ларига эга. Пациентларнинг ўз со ғ ли қ лари ҳ а қ идаги маълумотларни билиш ҳ у қ у қ лари Ўзбекистон Республикаси “Фу қ аролар саломатлигини са қ лаш” (1996) ҳ а қ идаги қ онун билан кафолатланган.
Мавзунинг ма Ц сади: Тиббий ёрдам кўрсатишнинг сифати бўйича пациентлардан кўпинча анкета-сўровнома олинади. Анкета усули ёрдамида пациентларга тиббий ёрдам кўрсатишнинг сифати ҳ а қ ида қ ис қ а ва қ т сарфлаб, кўплаб маълумотлар олиш мумкин ва пациентни қ они қ тирадиган тиббий ҳ измат кўрсатиш механизмларини шакллантириш имкониятларини очиб беради. Текшириш ма қ сади – ТТЁ фаолияти ва ҳ измат иши сифатига мурожаат қ илган пациентлар ну қ таи назаридан ба ҳ о бериш. ТТЁ ҳ изматига мурожаат этган 114 нафар пациентлардан анкета сўровномалари олинди.
Тад Ц и Ц от усуллари ва материаллари: ТТЁ Х дзматиниг ме Х дат фаолиятидан пациентларнинг қ они қ иш масалаларини ўрганиш бўйича ТТЁ ҳ измати ва ҳ одимларининг касбий ва шахсий фазиларларини та ҳ лил қ илувчи 21-та саволдан иборат махсус анкета ишлаб чи қ илди. Сўровномаларни ўтказиш жараёнида ТТЁ ҳ измати фаолиятига қ ўйилган асосий талабларни изо ҳ лаш ва уларнинг ме ҳ нат фаолияти самарадорлигини ошириш бўйича таклиф-муло ҳ азаларни билдиришлари учун шароитлар ажратилди.
Тад Ц и Ц от натижалари: Анкета сўровномада қ атнашган пациентлар гендер таркиби бўйича: 68,4% -аёллар ва 31,6% -эркаклар ташкил қ илди (1-расм ).
Erkaklar 32%

Ayollar 68%
1-расм. Пациентларни гендер таркиби
Пациентларнинг ёш таркиби буйича маълумот 1-жадвалда берилган.
1- Жадвал. Пациентларнинг ёш таркиби
№ |
Ёши (йилда) |
Абс. |
% |
1. |
0-1 |
8 |
7,0 |
2. |
1-7 |
13 |
11,4 |
3. |
8-14 |
9 |
7,9 |
4. |
15-30 |
30 |
26,3 |
5. |
31-50 |
31 |
27,2 |
6. |
51 в а ундан катталар |
23 |
20,2 |
7. |
Жами: |
114 |
100 |
Булар куйидагича: болалар 0-14 ёшгача- 26,3%, 15 - 30 ё. ^ ам шунча (26,3%), 31-50 ё. - 27,2% , 51 ва ундан катталар- 20,2% ташкил Ц илди. Яъни 30 ёшгача пациентлар купро Ц мурожаат Ц илади (52,6%), бош Ц а ёшларга нисбатан.
Kasbi bo'yicha taqsimoti
Ishsiz 64%
Ishchi 36%
Сўровномада қ атнашганларнинг маълумотлари: олий маълумотлилар- 6,1 %; тугалланмаган олий -2,6 %; урта махсус маълумотга эга булганлар эса - 47,4 % ни ташкил этди. Яъни урта махсус маълумотга
Анкета суровида Ц атнашган респондентларнинг касбий фаолиятлари Ц уйидагича(2 расм): 36,0% турли давлат идораларида уз фаолиятларини олиб боришади ва 64,0 % - ишламайди (кичик ёшдаги, у Ц увчи, талаба, уй бекаси, нафа Ц ада). Яъни пациентларни купро F и ишламайди
2-расм. Пациентларни касби бўйича та қ симоти
“ТТЁга ох,ирги йил давомида Ц анчалик тез — тез мурожаат Ц илдингиз?” деган саволга Ц уйидагича жавоблар: агар сурункали касалликлари кучайиб кетса суровномада қ атнашган пациентларнинг 61,4% ТТЁ х,изматини, 38,6% эса мах,аллий терапевт шифокорни маъ Ц ул куришларини такидлаб утдилар (3-расм). Бундан хулоса келиб чи Ц ади: респондентлар ТТЁга купро Ц мурожаат киладилар.
эга булганлар купроЦ учрайди, статистик жихатдан фарЦи мавжуд (Р< 0,05).
70,00%
60,00%
50,00%
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%

■ Ряд 2
■ Ряд 1
TTYo mahalliy terapevt shifokor
0,00%
3 -расм. Пациентлар мурожаати
Со ғ ли қ ни са қ лашни ривожлантириш давлат дастурининг устувор йўналишларидан бири бўлиб, бу УАШ тизимини жорий этишдир. Шуни инобатга олиб: “Неча марта участка врачига мурожаат қ иласиз?” деган саволга пациентларни қ уйидагича фикрлари 2-чи жадвалда берилган.
2- Жадвал. Респондетларни участка врачига мурожаатлар сони
№ |
Мурожаатлар сони |
Абс. |
% |
1 |
Ойда бир марта |
11 |
9,7 |
2 |
Ойда бир мартадан кўп |
18 |
15,8 |
3 |
Ярим йилда бир марта |
17 |
14,9 |
4 |
Йилда бир маротаба |
22 |
19,3 |
5 |
Бир маротаба |
14 |
12,3 |
6 |
Мурожаат қ илмадим |
32 |
28,1 |
Жами: |
114 |
100,0 |
Пациентларнинг 28,1% амбулатор- бу холат касалликларни сурункалашишига ва поликлиника муассасаларига мурожаат қилмаганлар, уларнинг фикри бўйича керакли мутахассислар йўқлиги, керакли диагностика ва даво чораларини ололмаслиги. Респондентларнинг 25,5% хар ойда мурожаат қиладилар, йилда 1-2 марта-34,2%, бир марта -12,3%. Бу факт қуйидагини таърифлайди: пациентларга тиббий хизмат кўрсатиш учун амбулатор- поликлиника муассасасига мурожаат қилишдан ТТЁ чақириш қулайроқ. Лекин оғирлашишига олиб келади.
Инсон саломатлигини тиклаш, асоратларни олдини олиш ва ТТЁ ҳ измати етиб келгунча биринчи ёрдамни кўрсата олиш жуда му ҳ имдир. Шуни инобатга олиб:
“Оилада (қариндош, қўшни) тиббий ҳодимлар борми?” деган саволга- 79,0% -“бор” ва 21,1% -“йўқ” деган жавобларни олдик (3 расм),статистик жихатдан фарқи мавжуд (Р< 0,05).
80,00%
60,00%
40,00%
20,00%
0,00%

■ Bor
■ Yo'q
Yo'q
3-расм.Оилада тиббий ходимлар борлиги
“Бор булса фойдаланасизми?” деган саволга эса улардан: “ха” - 86,7%, “йу Ц ”-
13,3% деган жавобларни олдик (6 расм), статистик жихатдан фар Ц и мавжуд (Р< 0,01).

Ряд 3
Ряд 2
Ряд 1
4 -расм.Респондентларни атрофдаги тиббий ходимлар билан фойдаланилиши
Яъни куп пациентлар ён-атрофида тиббий ходимлар мавжуд (4- расм), булар маълум даражада тиббий ёрдам кўрсатишда иштиро Ц этадилар ва тиббий хизматда фаолият курсатадилар.
Сурункали касаллик билан оFриган инсонларнинг турли х,ил хавф омилларини олдини олиш учун уларда биринчи тиббий дори воситалари бўлиши жуда муҳим саналади. Оилада Х,ам турли Хдл но^ушликларни олдини олиш учун биринчи тиббий ёрдам учун дори воситалари булиши му^им. “Оилада аптечка мавжудми?” деган саволга Цуйидагича жавобларни олдик(5 расм): 11,4% (13 та) -“\а” ва 88,6% (101 та) -“ЙуЦ”- деган жавобларни билдиришди, статистик жихатдан фарЦи бор (Р< 0,01).

xa yo'q
5 -расм. Респондентлар оиласида аптечка мавжудлиги
Яъни пациентларни кўпчилигида (88,6%) аптечка мавжуд эмас, бу оилада тиббий ёрдам кўрсатишда қ ийинчилик ту ғ диради, шу мавзуда ахоли ичида тушунтириш ишларини олиб бориш керак.
ТТЁ ҳ измати ча қ ирувида пациентларимиз қ андай қ ийинчиликларга
қ уйидагича жавоб бердилар (6-расм): бригаданинг ча қ ирувга кеч қ олиши - 66,7% (76 та); диспетчерлик ҳ измати ноўрин ташкил қ илинганлиги- 28,1% (32 та); бригадада дориларнинг етишмаслиги - 4,4% (5 та) ваТТЁ машиналар камлиги – 1,0% (1 та).
дуч
ҳ а қ ида саволга

■ brigadaning chaqiruvga kech qolishiga
■ dispecherlik hizmati noo’rin tashkil qilinganligiga
■ brigadada dorilarning yetishmasligiga
■ mashinalar kamligiga
6 -расм. ТТЁ кўрсатишда бригадалар камчиликлари
Хулоса: Хозирги пайтгача энг долзарб ва мураккаб муаммо - бу ТТЁ бригадани ўз ва қ тида етиб келиши, ҳ амда бригада профил бўйича (врач, мухсус бригада, ёки фельдшер) хизмат кўрсатиши. ТТЁ станция мута ҳ ассислари диагностика ва шошилинч тиббий ёрдам кўрсатиш саволларини қ ис қ а ва қ т ичида ҳ ал қ иладилар. Бемор ҳ аёти врач ва тиббий ходимларнинг билимлари, кўникмалари, тезкор қ арор қ абул қ илиш хусусиятларига
АДАБИЁТЛАР:
бо ғ ли қ . Беморларнинг фикрига кўра, ча қ ирувга келиб ва айни пайтда ижобий терапевтик таъсирга эга бўлганда, ТТЁ кўрсатишнинг асосий кўрсаткичлари ва ТЁ сифатини ани қ лайди. Махсус бригадалар, шу жумладан, педиатрия бригадалари ташкил қ илиш, болалар со ғ ли ғ ини мустахкамлаш ва болалар ўлимини камайтиришда му ҳ им ўрин эгаллайди. ТТЁ транспорт воситалари парки ҳ озирги пайтда унинг э ҳ тиёжларини қ ондирмайди.
-
1. Указ Президента Республики Узбекистан 17 марта 2017г. «О мерах по дальнейшему совершенствованию системы экстренной медицинской помощи».
-
2. Постановление Президента Республики Узбекистан 25.01.2018 г. N ПП-3494 «О мерах по ускоренному совершенствованию системы экстренной медицинской помощи».
-
3. Волобуев Е.В. «Отношения врачей и родственников пациентов в системе качества медицинской помощи» тема диссертации и автореферата по ВАК 14.02.05, кандидат медицинских наук 2011, г. Волгоград.
-
4. Галиева Г. Б., Маусымбаева А. М., Уражанова Н. Ж. Об особенностях обращаемости за скорой и неотложной медицинской помощью детского населения г. Талдыкоргана // Молодой ученый. - 2013.- №2.- С. 432-434.
-
5. Колесников А.В., Шичанин В.В., Бреусов А.В. Анализ ключевых показателей
-
6. Мещерская, Л.А. Социально-гигиеническая оценка качества организации скорой
медицинской помощи: Автореф. дисс. . канд. мед. наук / Л.А. Мещерская. Новосибирск, 2000. -25 с.
-
7. Салиева М.Х., Мирзаева М.М., Усманова Г.К., Раджапов Н.Г. Мнение врачей села об
улучшении медико – санитарной помощи. Тиббиётда янги кун. Бухоро. 2020й.-№ 2 (30/2). 47 – 49бет.
-
8. Салиева М.Х.Некоторые пути совершенствования оказания скорой медицинской
помощи.Тиббиётда янги кун.Бухоро.2020й.-№ 2 (30/2).-С.333 -336.
-
9. Салиева М.Х., Мирзаева М.М., Минаваров А.А., Мусаева Д.М., Шарипова Р.Г.
-
10. Салиева М.Х., Юсупов К.М., Мирзаева М.М, Ахмедов А.М. Мнение пациентов сельского здравоохранения – одна из основ улучшения медико-санитарной помощи в первичном звене.Re htalth, 2020 й.- № 2 (6).С.42-46.
-
11. Фатыхов А.М. Пути совершенствования организации и управления скорой медицинской помощью в условиях модернизации здравоохранения (на примере города Казани). Дисс....к.м.н. М., РУДН. 2015. 177 с.
-
12. Удовлетворенность населения региона качеством работы службы скорой медицинской помощи /А.В. Колесников, А.В. Бреусов, В.В. Шичанин, Р.А. Бреусов //Московская областная станция скорой медицинской помощи, Красногорск, Россия, Российский университет дружбы народов, Москва, Россия, Московский государственный технический университет им. Н.Э. Баумана, Москва, Россия. Вестник РУДН. Серия: Медицина. 2017. Т. 21. № 1. С. 109—116.
деятельности и медико-организационные аспекты совершенствования службы скорой медицинской помощи в крупном промышленном регионе // Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Медицина. 2016. № 3. С. 104—112.
Деятельность сельского медперсонала - основа оптимизации первичной медико – санитарной помощи.Тиббиётда янги кун. Бухоро. 2020й.-№ 2 (30/2).75 - 77бет.
Список литературы Результаты изучения качества оказания скорой неотложной помощи согласно мнения пациентов
- Указ Президента Республики Узбекистан 17 марта 2017г. "О мерах по дальнейшему совершенствованию системы экстренной медицинской помощи".
- Постановление Президента Республики Узбекистан 25.01.2018 г. N ПП-3494 "О мерах по ускоренному совершенствованию системы экстренной медицинской помощи".
- Волобуев Е.В. "Отношения врачей и родственников пациентов в системе качества медицинской помощи" тема диссертации и автореферата по ВАК 14.02.05, кандидат медицинских наук 2011, г. Волгоград.
- Галиева Г. Б., Маусымбаева А. М., Уражанова Н. Ж. Об особенностях обращаемости за скорой и неотложной медицинской помощью детского населения г. Талдыкоргана // Молодой ученый. - 2013.- №2.- С. 432-434.
- Колесников А.В., Шичанин В.В., Бреусов А.В. Анализ ключевых показателей деятельности и медико-организационные аспекты совершенствования службы скорой медицинской помощи в крупном промышленном регионе // Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Медицина. 2016. № 3. С. 104-112.