Teorija i praksa prevencije od poplava – Studija slučaja teritorije grada Kraljeva

ve č ešće p oplave, u slovljene i zmenjenim k limatskim uslovima, dovode do velikih materijalnih šteta, ali i gubitaka ljudskih života. Poplave iz maja meseca 2014. godine su najveće poplave koje su zabeležene u Srbiji, a zahvatile su i teritoriju grada Kraljeva, a posebno naseljeno mesto Grdicu i industrijsku zonu Šeovac. Štete od poplava su nastale na stambenim objektima, infrastrukturi, poljoprivredi, privrednim subjektima i objektima javne namene. Slični poplavni događaji, s aspekta količine padavina i nivoa vodostaja plavnih reka, zahvatili su teritoriju Kraljeva i 2023. godine. Iz razloga čestih nepogoda koje pogađaju različite delove teritorije, kao i razgranate mreže vodotokova i intezivnih klimatskih promena, grad Kraljevo je pristupio integralnom pristupu smanjenja rizika od katastrofa. Sistem smanjenja rizika od poplava uređen je nizom zakonskih propisa, a pre svega Zakonom o vodama i Zakonom o smanjenju rizika od katastrofa i upravljanju vanrednim situacijama. U skladu sa zakonskim obavezama, Grad je usvojio neophodna planska akta, osnovao institucionalne mehanizme i izvršio adekvatno opremanje jedinica civilne zaštite. Dodatno, vršeno je kontinuirano ulaganje u izgradnju nove i rekonstrukciju postojeće infrastrukture. Od posebnog značaja za razvoj sistema smanjenja rizika na teritoriji Grada jeste formiranje sistema civilne zaštite i međuopštinska saradnja gradova i opština u slivu reke Zapadne Morave. Efekte ulaganja u prevenciju poplava treba meriti kako bi se utvrdila opravdanost i učinak uloženih resursa. Aktivnosti i mere preduzete na smanjenju rizika od poplava u periodu od 2014. do 2023. godine dale su rezultate. U radu je, kroz uporednu analizu, dat prikaz efekata preventivnih aktivnosti i ulaganja u sistem smanjenja rizika od katastrofa i upravljanja vanrednim situacijama na teritoriji Kraljeva u navedenom periodu. U zaključnim razmatranjima ukazano je da preventivna ulaganja u sistem smanjenja rizika od poplava, kao i u izgradnju otporne i neophodne zaštitne infrastrukture, rezultiraju manjim štetama i gubicima od poplava.