Ультразвуковое исследование заболеваний щитовидной железы

Автор: Нурматов Санжарбек Юлдашович

Журнал: Re-health journal.

Рубрика: Диагностика

Статья в выпуске: 1-1 (17), 2023 года.

Бесплатный доступ

По данным Всемирной Организации Здравоохранения прирост числа заболеваний щитовидной железы в мире составляет 5% в год. Среди причин развития тиреоидной патологии основное место занимает плохая экология, недостаток содержания йода, а также генетические нарушения. По статистике заболеваниями щитовидной железы чаще страдают женщины, чем мужчины.

Щитовидная железа, ультразвуковой скрининг, йод

Короткий адрес: https://sciup.org/14127473

IDR: 14127473

Текст научной статьи Ультразвуковое исследование заболеваний щитовидной железы

калконсимон без хаётий эндокрин organ булиб, у истмус билан боFланган иккита лобдан иборат бўлиб, бўйиннинг олд юзасида ҳалқум хафтага остида жойлашган. Танадаги метаболик, энергия ва иссиқлик алмашинуви жараёнларини тартибга солувчи трииодотиронин (Т3) ва тироксин (Т4) - у калконсимон гормонларни синтез килади, туплайди ва конга чикаради[5].

Ушбу гормонлар қалқонсимон без фолликулаларида йодидлар ва тирозин аминокислотаси иштирокида ишлаб чиқарилади. Уларнинг умумий миқдорининг 90% тироксин (Т4) бўлиб, у тўқималарда потенциал фаолроқ трииодотиронинга айланади. Қонда Т4 икки шаклда ташилади - богланган (калконсимон боFловчи оксил билан биргаликда) ва эркин (боFланмаган)[7].

Эркин Т4 гормоннинг биологик фаол қисмидир. Қалқонсимон без гормони секрецияси даражаси гипоталамус-гипофиз тизими томонидан бошкарилади ва йоднинг танага киришига боғлиқ. Қонда Т4 ва Т3 гормонлари концентрациясининг пасайиши билан гипоталамус рағбатлантирилади ва тиролиберин (тиротропинни чиқарадиган гормон) ажралиб чиқади, бу эса ўз навбатида гипофизда қалқонсимон безни огоҳлантирувчи гормон (ТТГ) ишлаб чикаришни купайтиради.без. ТТГ калконсимон без томонидан калконсимон гормонлар синтези ва секрециясини кучайтиради [6]. ^онда тироксин ва трииодотиронин концентрацияси ошганда, Марказий эндокрин органларда ТТГ ишлаб чикариш тескари алока принципига кура секинлашади. Ушбу механизмлар одатда танадаги евтироидизмни цуллаб-цувватлайди (цалцонсимон гормонларнинг normal даражаси).

Калцонсимон без ёки гипоталамус-гипофиз тизимининг патологияси билан қалқонсимон гормонлар даражаси ўзгаради (кўпаяди ёки камаяди), бу метаболик жараёнларни бузади, натижада тананинг кўплаб аъзолари ва тизимлари таъсир қилиши мумкин. Қондаги тироксин ва трииодотиронин даражасининг кўтарилиши гипертироидизмнинг лаборатория белгисидир (гипертироидизм, тиротоксикоз). Гипертироидизм тез юрак уриши, тана вазнининг йўқолиши, асабийлашиш ва асабийлашиш, қўлларнинг титраши, екзофталмос, уйқу бузилиши билан намоён бўлади. Қалқонсимон гормонлар ишлаб чиқаришнинг камайиши (гипотироидизм) билан брадикардия, вазн ортиши, қуруқ тери, соч тўкилиши, ич қотиши, совуқлик, чарчоқ, летаргия, депрессия қайд этилади. ОFир гипотироидизм - микседема-юрак етишмовчилиги ва комага олиб келиши мумкин. Болаларда бу кретинизмга олиб келади-жисмоний ва ацлий ривожланишнинг кечикиши.

Қалқонсимон безнинг дисфункцияси (гипотироидизм ёки тиротоксикоз) эркакларникига қараганда аёлларда кўпроқ учрайди. Кўпинча, бу патология биринчи навбатда хомиладорлик пайтида, янги туFилган даврда ёки 40-50 йил ичида узини намоён цилади.

Калцонсимон безнинг асаб, юрак-цон томир, репродуктив ва тананинг бошца тизимларининг иши билан чамбарчас боғлиқлигини ҳисобга олсак, ўз вақтида ташхис қўймасдан ва етарли даволанмасдан унинг функциясининг бузилиши миёкардит, юрак етишмовчилиги, бепуштлик ва неврологик касалликларга олиб келиши мумкин.

Сўнгги ўн йилликларда ултратовуш текшируви (ултратовуш) қалқонсимон без патологиясини ташхислашнинг енг кенг тарқалган усули ҳисобланади. Ушбу касалликларни ташхислаш сифатини яхшилаш учун бир вацтнинг узида турли хил ултратовуш усулларини тулдириш, узгартириш ва бирлаштириш зарур булади.

Ҳозирги вақтда скрининг тадқиқотлари турли хил схемалар бўйича олиб борилмоқда: анкеталар, касбий имтихонлар, instrumental усулларни уз ичига олган касбий имтихонлар ва бошцалар. [1,5].

Қалқонсимон без (қалқонсимон без) касалликларини аниқлашга қаратилган профилактик текширувларнинг анъанавий схемаси эндокринолог томонидан беморни қабул қилишдан бошланади. Ушбу техниканинг ижобий ва салбий томонлари ҳақида батафсил тўхталмасдан, шуни есда тутиш керакки, бундай скрининг ёрдамида қалқонсимон без патологиясининг учдан икки цисми ташхис цуйилмайди [3].

Фарғона водийси ушбу екологик офат оқибатларидан зарар кўрган ҳудудларга тегишли. Минтақа аҳолисининг касалланишини динамик таҳлил қилиш диффуз бўқоқ, отоиммун тироидит, аденомалар ва қалқонсимон без саратонини аниқлаш частотасининг ошишини курсатади [2,6]. Калцонсимон безнинг тугунли шаклланиши учун терапевтик тактикани ишлаб чиқишнинг бир асрдан ортиқ тарихига қарамай, ушбу патологияни бошқаришнинг ягона алгоритми мавжуд емас. Шу билан бирга, кўпчилик клинисенлар бирламчи усмани даволашнинг асосий усули жаррохлик аралашуви деб хисоблашади [5].

Олинган натижалар қалқонсимон без патологиясини ерта аниқлаш учун қалқонсимон безни скрининг ултратовуш текширувининг зарурлиги ва ахамиятини тасдицлайди.

Тадкикот мацсади. Ушбу ишнинг мацсади цалцонсимон безнинг ултратовуш текширув, динамик кузатув ва жарроҳлик даволаш керак бўлган беморлар гуруҳини ерта аниқлаш орқали беморларда қалқонсимон без патологиясини скрининг диагностикаси натижаларини яхшилаш эди.

Тадцицот материаллари ва усуллари. Текширув хар икки жинсдаги 18-65 ёшдаги одамларда скрининг усули билан утказилди. Жами 150 нафар текширилди, улардан 65

нафари эркаклар (43,3%), 85 аёл (56,6%). 18 ёшдан 65 ёшгача. Назорат сифатида бир хил ёшдаги 20 та деярли соғлом шахс текширилди.

Тадқиқот натижалари. Аниқланган оғишларнинг табиати қуйидагича: қалқонсимон бездаги диффуз ўзгаришлар 67 кузатувда (45%) аниқланган, шундан 73 таси аёллар (49%) ва 60 таси эркаклар (40%). 19 ҳолатда (13%) нодуляр шаклланиш ва диффуз ўзгаришларнинг комбинацияси аниқланди, шундан 21 таси аёллар (14%) ва 19 таси эркаклар (13%) еди. Фақат тугун шаклланиши 45 бемор (30%), қайси 43 аёллар (29%) ва 42 эркаклар (28%) касалига еди. Кист кўриб 3 (1,5%), 4 аёллар (2%) ва 2 эркаклар (1%) топилган. Паратироид безларининг гиперплазияси 2 кишида аниқланган (0,05%). Қалқонсимон безнинг екоструктурасини ўзгартирмасдан диффуз кенгайиши 7 кишида (5%), шу жумладан 2 аёлда (1%) ва 16 эркакда (11%) ташхис қўйилган. Ниҳоят, қалқонсимон гипоплазия 16 (11%) беморда аниқланди, улардан 10 таси аёллар (6%) ва 4 эркак (6%). Ушбу маълумотлар қалқонсимон бездаги патологик ўзгаришларнинг тарқалишида сезиларли жинсий фарқлар йўқлигини кўрсатади.

Диффуз ўзгаришлар 31 (21%) ҳолатда қалқонсимон безнинг диффуз ўсиши билан бирлаштирилган. Қалқонсимон бездаги диффуз ўзгаришларнинг табиати юқори еҳтимоллик билан 20 та кузатувда (13%) тахмин қилиниши мумкин еди, 53 ҳолатда сурункали отоиммун тироидит белгилари аниқланди ва битта ҳолатда – Де Қуерваин тироидити ва диффуз токсик буқоқ учрайди.

Қалқонсимон безнинг тугунли шаклланиши, шу жумладан диффуз ўзгаришлар билан биргаликда 65 (43%) кузатувларда аниқланган. Маҳаллийлаштириш ва тугунлар сонида жинсий фарқлар йўқ. Ягона тугунлар тенг равишда ўнг ва чап лобларда, 35% ҳолларда ва 2% кузатувларда истмусда жойлашган. Иккала жинсдаги текширилган шахсларнинг 15% да битта тугунлар бир вақтнинг ўзида иккита лобда ингл ва 10% ҳолларда кўп тугунли гуатр ташхиси қўйилган.

Патологияси бўлган барча шахсларнинг 11% ҳолатларида, кўпинча эркаклар ҳам, аёллар ҳам қалқонсимон безнинг тугунли шаклланишини аниқладилар, уларнинг максимал ҳажми 1 см дан ошади. Уларнинг характерини цитологик текшириш, динамик кузатиш ва жарроҳлик даволаш масаласини ҳал қилиш керак.

Хулоса. Шундай қилиб, кўп параметрли ултратовуш текшируви, шу жумладан б режими, ЭДC, CДC, допплерометрия, эластография ва ултратовуш назорати остида понксиён аспирацияси биопсияси, сўнгра ситологик текширув простата саратонини аниқлашда жуда информацион диагностика усули ҳисобланади.

Популяцияда патологик ўзгаришларни тақсимлашда сезиларли даражада сезиларли жинсий фарқлар мавжуд эмас.

АДАБИЁТЛАР:

  • 1.    Максимова Н.А., Кит О.И., Ильченко М.Г., Акопян Л.Г., Арзамасцева М.А. Ультразвуковая диагностика новообразований щитовидной железы с применением эластографии /Н.А. Максимова [и др.] //Современные проблемы науки и образования. – 2016. – № 3.

  • 2.    Зубарева И.А. Анализ ультразвуковой картины рака щитовидной железы у жителей югозападных районов Брянской области / И.А. Зубарева // Sono Ace International. – 2007. – № 16. – Рубрика: Эхография в онкологии. – С. 52-57.

  • 3.    Серов А.С. Значение тонкоигольной аспирационной биопсии под контролем УЗИ в диагностике очаговых образований щитовидной железы / А.С. Серов, Н.А. Попова, Л.Н. Жогова // Актуальные проблемы в онкологии: материалы XXI межрегион. научно-практич. конф. – Липецк, 2008. – С. 158-160.

  • 4.    Васильев Д.А. Пути улучшения диагностической значимости соноэластографии при дифференциальной диагностике узловых образований щитовидной железы / А.Д. Васильев, Е.В. Костромина, З.А.-Г. Раджабова [и др.] // Клиническая и экспериментальная тиреоидология. – 2014. – Т.10, № 1. – С.38-43.

  • 5.    Cosgrove D., Piscaglia F., Bamber J., et al. EFSUMB Guidelines and Recommendations on the Clinical Use of Ultrasound Elastography. Part 2: Clinical Applications. Stuttgart – New York: Georg Thierne Verlag KG. 2013.

  • 6.    Сенча А. Ультразвуковая диагностика. Поверхностно-расположенные органы. – М.: Видар, 2015. – 512 с.

  • 7.    Кит О.И., Максимова Н.А., Дурицкий М.Н., Арзамасцева М.А., Ильченко М.Г. Роль ультразвукового исследования на этапах скрининга при проведении дней профилактики онкологических заболеваний молочных желез /О.И. Кит [и др.] // Современные проблемы науки и образования. – 2015. – № 2-1

Список литературы Ультразвуковое исследование заболеваний щитовидной железы

  • Максимова Н.А., Кит О.И., Ильченко М.Г., Акопян Л.Г., Арзамасцева М.А. Ультразвуковая диагностика новообразований щитовидной железы с применением эластографии /Н.А. Максимова [и др.] //Современные проблемы науки и образования. – 2016. – № 3.
  • Зубарева И.А. Анализ ультразвуковой картины рака щитовидной железы у жителей юго-западных районов Брянской области / И.А. Зубарева // Sono Ace International. – 2007. – № 16. – Рубрика: Эхография в онкологии. – С. 52-57.
  • Серов А.С. Значение тонкоигольной аспирационной биопсии под контролем УЗИ в диагностике очаговых образований щитовидной железы / А.С. Серов, Н.А. Попова, Л.Н. Жогова // Актуальные проблемы в онкологии: материалы XXI межрегион. научно-практич. конф. – Липецк, 2008. – С. 158-160.
  • Васильев Д.А. Пути улучшения диагностической значимости соноэластографии при дифференциальной диагностике узловых образований щитовидной железы / А.Д. Васильев, Е.В. Костромина, З.А.-Г. Раджабова [и др.] // Клиническая и экспериментальная тиреоидология. – 2014. – Т.10, № 1. – С.38-43.
  • Cosgrove D., Piscaglia F., Bamber J., et al. EFSUMB Guidelines and Recommendations on the Clinical Use of Ultrasound Elastography. Part 2: Clinical Applications. Stuttgart – New York: Georg Thierne Verlag KG. 2013.
  • Сенча А. Ультразвуковая диагностика. Поверхностно-расположенные органы. – М.: Видар, 2015. – 512 с.
  • Кит О.И., Максимова Н.А., Дурицкий М.Н., Арзамасцева М.А., Ильченко М.Г. Роль ультразвукового исследования на этапах скрининга при проведении дней профилактики онкологических заболеваний молочных желез /О.И. Кит [и др.] // Современные проблемы науки и образования. – 2015. – № 2-1
Еще
Статья научная