История исследований погребальных памятников монгольских хунну
Автор: Боталов Сергей Геннадьевич, Баттулга Очир
Рубрика: Исторические науки
Статья в выпуске: 4 т.16, 2016 года.
Бесплатный доступ
Статья посвящена истории исследований хуннских памятников Монголии, которая может быть условно разбита на несколько этапов. Начальный этап первых раскопок приходится на 20-30-е годы XX века. Следующий этап начинается с 1950-х годов и продолжается до конца 1980-х. Это время и первых международных экспедиций. С 1961 года работала монголовенгерская экспедиция, а с 1970 года монголо-советская историко-культурная эскспедиция, в составе которой были сотрудники Института истории Монгольской академии наук (МАН) и Российской академии наук. На следующем третьем этапе состав международных экспедиций резко увеличивается. С середины 1990-х и до начала 2000-х годов работают следующие международные экспедиции: монголо-французская, монголо-американская, монголо-корейская и монголо-бельгийская. С 2006 года в Монголии продолжали свою работу в основном экспедиции монгольских университетов, академических центров, Института истории и археологии МАН, музеев, а также монголо-российские международные экспедиции. Всего на территории Монголии было обнаружено 70 могильников гуннского времени. Около 5000 курганов и погребений было раскопанно, 400 из них оказались погребениями рядового населения, а 22 курганных погребения принадлежали княжеской верхушке.
Хуннские курганы, погребения, археологические исследования, монголия
Короткий адрес: https://sciup.org/147151130
IDR: 147151130 | DOI: 10.14529/ssh160404
Список литературы История исследований погребальных памятников монгольских хунну
- Амартувшин, Ч. Долоодын Нарийны амны хүннү булш Ч. Амартувшин//Археологийн судлал. -Улан-Батор, 2013. -T., XXXIII. -Fasc 10. -С. 225-241.
- Асеев, И. В. Погребение Хуннского воина на горе Сул-толгой/И. В. Асеев, Ю. С. Худяков, Д. Цэвээндорж//Археология этнография и антропология Монголии. -Новосибирск: Наука, 1987. -С. 126-136.
- Батсайхан, З. 1992-1993 онд Булган аймагт ажилласан «Эгийн гол», Сэлэнгийн экспедицийн тайлан/З. Батсайхан//ШУА-ийн Түүхийн хүрээлэн. -Улан-Батор, 1993-1994, ТАХГБСХ.
- Батсайхан, З. Төв Азийн нүүдэлчдийн түүхийн зарим асуудал/З. Батсайхан//МУИС-ийн Эрдэм шинжилгээний бичиг (Археологи, антропологи, угсаатны судлал). -Улан-Батор, 2003. -№ 187. -Tал. 31-35.
- Батсайхан, З. Дорнод Монголын экспедицийн тайлан/З. Батсайхан, Д. Эрдэнэбаатар//ШУА-ийн Түүхийн хүрээлэн. -Улан-Батор, 1988, ТАХГБСХ.
- Баярсайхан, Ж. Шомбуузын булчир дэх хүннүгийн дурсгал // Ж. Баярсайхан, Ц. Эгиймаа, Миллер Браян и др. // Нүүдэлчдийн өв судлал. - Улан-Батор, 2011. - T. IX. - Fasc 12. - С. 142-169.
- Боровка, Г. И. Археологическое обследование среднего течения р. Толы/Г. И. Боровка. -1925.
- Волков, В. В. Ховд аймгийн Манхан сумын нутагт эртний судлалын малтлага хайгуул хийсэн тухай/В. В. Волков, Ц. Доржсүрэн//Археологийн судлал. -Улан-Батор, 1963. -T. II. -Fasc 5. -Mал. 51-68.
- Гришин, С. В. Раскопки гуннских погребении у горы Дархан/С. В. Гришин//Археология и этнография Монголии. -Новосибирск: Наука, 1978. -С. 95-100.
- Доржсурэн, Ц. 1955 онд Төв ба Баруун аймгуудад археологийн шинжилгээ, хайгуулын ажил явуулсан тухай/Ц. Доржсурэн//Шинжлэх ухааны хүрээлэнгийн бүтээл(Нийгмийн ухааны анги). -Улан-Батор, 1957. -№ 2. -Mал. 99-118.
- Доржсурэн, Ц. 1956-1957 онуудад Архангай аймагт археологийн шинжилгээ хийсэн нь/Ц. Доржсүрэн. -УланБатор, 1958. -С. 22.
- Доржсурэн, Ц. 1961 онд Хараагийн Ноён уул хавьд эртний судлалын малтлага хайгуул хийсэн тухай(1961 оны хээрийн шинжилгээний хэрэглэгдэхүүн)/Ц. Доржсүрэн//Археологийн судлал. -Улан-Батор, 1963. -Tomus III. -Fasc 4. -Mал. 39-49.
- Доржсурэн, Ц. Хараагийн Ноён ууланд 1954 онд археологийн шинжилгээ хийсэн тухай/Ц. Доржсурэн. -УланБатор, 1954. -У сэтгүүл. -№ 4. -Mал. 33-42.
- Дуурлиг нарсны хүннү булш. Үзэгслэнгийн католог/ред: Ц. Эгиймаа. -Улан-Батор, 2009. -C. 23.
- Еруул-Эрдэнэ, Ч. Гол модны Хүннү булшны судалгааны зарим үр дүн/Ч. Ерөөл-Эрдэнэ//Археологийн судлал. -Улан-Батор, 2004. -T. II(XXII). -Fasc 8. -Mал. 76-109.
- Монголын Моринтолгойн Хүннүгийн үеийн булш. -МҮТМ, ШУА-ийн Түүхийн хүрээлэн. -СҮМ, 2003.
- Наваан, Д. Тайлан/Д. Наваан//Рукописный фонд антрополого-археологической кафедры. Монгольский государственный университет. -1969.
- Наваан, Д. Тайлан/Д. Наваан//Рукописный фонд антрополого-археологической кафедры. Монгольский государственный университет. -1977.
- Наваан, Д. Тайлан/Д. Наваан. Рукописный фонд антрополого-археологической кафедры. Монгольский государственный университет. -1980.
- Наваа, Д. Тайлан/Д. Наваан. Рукописный фонд антрополого-археологической кафедры. Монгольский государственный университет. -1982.
- Наваан, Д. Хүннүгийн өв соёл/Д. Наваан. -Улан-Батор, 1999.
- Руденко, С. И. Культура Хуннов и Ноинулиские курганы//С. И. Руденко. -М.; Л.: Наука, 1962.
- Рэгзэн, Г. Некоторые результаты исследования хуннской княжеской могилы № 2 Дуурлиг нарс (Восточная Монголия) Древние культуры Монголии и Байкальской Сибири/Г. Рэгзэн, Н. Батболд//Центральная Азия и Прибайкалье в древности. -Улан-Удэ, 2010. -Вып. 4.
- Совместный отчет монгольско-советской историко-культурной эскспедиции 1969-1975. ШУА-ийн Түүхийн хүрээлэн. -ТАХГБСХ, 1975.
- Сэр-Оджа, Н. Монгол-Унгарын хамтарсан экспедицийн шинжилгээний ажлын тухай(1961 оны шинжилгээний хэрэглэгдэхүүн)/Н. Сэр-Оджав//Археологийн судлал. -T. II. Fasc 3. -Mал. 35-38.
- Турбат, Ц. Тамирын улаан хошууны булш ба Хүннүгийн угсаатны бүрэлдэхүүний асуудалд/Ц. Төрбат//Түүхийн сэтгүүл. -Улан-Батор, 2003. -T. IV. -Fasc 1.
- Турбат, Ц. Эгийн голын археологийн дурсгалууд/Ц. Турбат, Ч. Амартүвшин, У. Эрдэнэбат. -Улан-Батор, 2002.
- Улзийбаяр, С. «Умард Монгол» төслийн хүрээнд хийсэн археологийн судалгааны тайлан/С. Улзийбаяр. -Улан-Батор, 2010. -ААТГБСХ.
- Улзийбаяр, С. Салхитын аманд хийсэн малтлага судалгааны тайлан/С. Улзийбаяр, Л. Билэгт, Б. Батсүрэн, Б. Очир. -Улан-Батор, 2011. -ТАХГБСХ.
- Улзийбаяр, С. Угуумур уулын хүннү цэргийн булш/С. Улзийбаяр. Түүхийн судлал. -Улан-Батор, 2006. -T. XXXIX. -Fasc 12. -С. 5-16.
- Улзийбаяр, С. Салхитын аманд хийсэн малтлага судалгааны тайлан/С. Улзийбаяр, Л. Билэгт, Б. Батсүрэн, Б. Очир. -Улан-Батор, 2012. -ТАХГБСХ.
- Хатанбаатар, Д. Тамирын улаан хошуун дахь хүннүгийн үед холбогдох бүлэг оршуулга/Д. Хатанбаатар//Mongolian journal of Anthropolgy, Arheology and Etnology. -2008. -Vol. 215 (24). -С. 156-168.
- Хатанбаатар, П. Хүннү булшны судалгаа. Бага газрын чулуу: Дундговь аймаг дахь археологийн судалгаа/П. Хатанбаатар, Ч. Амартувшин. -Улан-Батор, 2010. -С. 202-203.
- Худгийн толгойн Хүннүгийн үеийн булш. -МҮТМ, ШУА-ийн Түүхийн хүрээлэн. -2004.
- Цэвээндорж, Д. 1988 оны Хүннүгийн дурсгал судлах Монгол-Унгар-Зөвлөлтийн хамтарсан шинжилгээний ангийн тайлан/Д. Цэвээндорж//ШУА-ийн Түүхийн хүрээлэн. -Улан-Батор, 1988. -ТАХГБСХ.
- Цэвээндорж, Д. Хиргист хоолой, Оньтолтын хүннү булш/Д. Цэвээндорж. -Улан-Батор, 1989. -ТС. -Боть 23. -Дэвтэр 8. -С. 59-81.
- Цэвээндорж, Д. Бага газрын чулуу, Тарвагатай, Хүүшийн хөтөл, Баруун хайрханы Хүннү булш/Д. Цэвээндорж. -Улан-Батор, 2000. -АС. -Боть 20. -Дэвтэр. -Mал. 35-60.
- Цэвээндорж, Д. Морин толгойн булшнаас олдсон «Хүннү хэл хуур»/Д. Цэвээндорж Д. ШУАМ. -Улан-Батор, 1990. -№ 3. -Mал. 72-80.
- Цэвээндорж, Д. Хүннүгийн археологи/Д. Цэвээндорж//Археологийн судлал. -Улан-Батор, 1987. -T. XII. -Fasc 1. -Боть 2.
- Цэвээндорж, Ц., Ноён уулын хүннүгийн язгууртны булшны 2006, 2009 оны археологийн малтлага судалгааны үр дүнгээс/Д. Цэвээндорж, Н. Эрдэнэ-Очир, Н. В. Полосмак, Е. С. Богданов//Археологийн судлал. -Улан-Батор, 2010. -T. (IX)XXIX. -Fasc 14. -Maл. 225-241.
- Эрдэнэбаатар, Д. Хүннүгийн булшнаас олдсон тамгатай шагай/Д. Эрдэнэбаатар, Н. Батболд, А. Францис, М. Брайн. -Улан-Батор, 2003. -ТС. -Боть 33. -Дэвтэр 17. -Mал. 176-190.
- David, E. Purcell. Archaeological Investigations of Xiongnu sites in the Tamir river Valley. Results of the 2005 Jiont American-Mongolian Expedition to Tamiryn Ulaan Khoshuu, Ogii nuur, Arkhangai aimag, Mongolia/Е. David Purcell, С. Kimberly Spurr//The Silk Road-summer, 2006. -Vol. 4. -№ 1. -Pp. 20-36.
- Erdelyi, I. Mongolische-Ungarische archaologische forschungen in der Mongolei/I. Erdelyi. -Budapest, 1975. -Pp. 113-120.
- Erdelyi, I. Preliminary report on the works of the Mongolian-Hungarian archaeological expedition in 1974(Elozetes jelentes az 1974. Evi Mongol-Magyar regeszeti expedicio Munkalatairol)/I. Erdelyi. -Budapest, 1974. -Pp. 112-126.
- Erdelyi, I. Results on Mongolian-Hungarian Archaeological Expeditions 1961-1964/I. Erdelyi, C. Dorjsuren, D. Navaan//Acta Archaeologica. -Budapest, 1967. -T. XIX. -Fasc 3. -Pp. 340-347.