Sudije i tužioci u sistemu pravne etike

Pored toga što pravnim normama ustupaju sadržaj ili ga pak koriguju, etičke norme su i izvor obaveza za sve koji pravo primenjuju, a naročito sudije, tužioce i advokate. Etičke obaveze i profesionalna odgovornost sudija u najvećoj meri su regulisani etičkim kodeksom koji je usvojilo Društvo sudija, a koji ima neobavezujući karakter, kao i odredbama Zakona o sudijama, te procesnih zakona i samog Krivičnog zakonika. Društvo sudija Srbije je usvojilo Standarde sudijske etike 2003. god., u čijoj osnovi su kanoni Kodeksa sudijske etike Društva sudija Srbije iz 1998. god. Standardi su usklađeni sa međunarodnim etičkim standardima izraženim u Nacrtu Bangalorskog kodeksa sudijskog ponašanja, koji je usvojen od Pravosudne grupe UN-a, te u sličnim aktima skoro svih demokratskih zemalja. Kodeks sudijske etike sadrži deset glavnih kanona koji obavezuju svakog sudiju. Radi se o sledećim kanonima: nezavisnost, pravednost, profesionalnost, integritet, posvećenost, odanost kodeksu, apolitičnost, nepodmitljivost, doličnost, hrabrost. Sudska i tužilačka delatnost zahteva veće obaveze njihovih nosilaca od onih koje su pravno propisane. Složenost i značaj ovih delatnosti se reflektuje se na planu etičkih obaveza. One dopunjuju i postrožavaju pravne, čineći sa njima novi sistem, većeg i kvalitetnijeg nivoa. Ustav, zakoni i etički kodeksi koji regulišu obaveze sudija i tužilaca u Srbiji odgovaraju opšteprihvaćenim standarima u demokratskom svetu. One zajedno čine jedinstven, zaokružen i celovit sistem, koji uz postojanje adekvatnih organa koji će se starati o njihovoj primeni, predstavljaju optimalnu garanciju ispravnog postupanja ovih organa.