Ерларни мелиоратив холатини яхшилашда ишлатилаётган ГН-2,8 типидаги текистлагичнинг ўзига хос хусусиятлари
Автор: Мамадалиев М.Х., Абдуллаев А., Гайназаров С.
Журнал: Life Sciences and Agriculture.
Статья в выпуске: 2-3, 2020 года.
Бесплатный доступ
Mаколада ГН-2,8 типидаги грейдер текистлагичнинг ишлатишдаги кулайлиги, ресурстежамкорлиги ва иш унимдорлиги юкорилиги хакида маълумотлар келтирилган.
Агрегат, текистлагич, бошкариш механизми, палахса, штанга, гидробошкаргич
Короткий адрес: https://sciup.org/14125731
IDR: 14125731 | DOI: 10.24411/2181-0761/2020-10108
Текст научной статьи Ерларни мелиоратив холатини яхшилашда ишлатилаётган ГН-2,8 типидаги текистлагичнинг ўзига хос хусусиятлари
Қишлоқ хўжалигида далаларни экин экиш олдидан текислашдан мақсад, кичик дўнгликларни кесиш, экиш олдидан ишлов берган агрегатлар изини, юмшоқ тупроқ тортилган чуқурликларни текислашдан иборат.
Ерларни текислашда ишлов берувчи текислагичлар вазифаси, қўлланиладиган торткичларни тури, трактор билан агрегатланиш усули, чўмичларнинг конструкцияси ва қамраш кенглиги, текислаш технологияси бўйича ўзаро фарқланади.
Текислаш ишлариинг биринчи боскичида грейдер типидаги қуйидаги машина ва механизмлар қўлланилади; ГН-2,8 ва ГН-4 грейдер типидаги пичоклар, Д-241А ва Д-20БМ типидаги грейдерлар, П-2,8А, ПА-3 типидаги узун базали текислагичлар шулар жумласидандир.
Ерларни текислаш ишлари икки босқичга бўлиниб: биринчи босқичида грейдер типидаги текислагичлардан, иккинчи босқичда волокуша типидаги текислагичлардан фойдаланилади.
Тошкент давлат аграр университети Андижон филиали тажриба хўжалигида суғориб деҳқончилик қилинадиган ҳар хил рельефли ерларда тадқиқот ишлари олиб борилиб, турли конструкциядаги текислагичлар билан тажрибалар ўтказилиб келинмоқда. Тажриба ишлари натижасида тўпланган, маълумотларга асосланиб куйидаги текислагичлардан фойдаланиш тавсия этилган:
-
а) ерларни нотекислиги 15-20 см атрофида бўлган майдонларда П-4А, П-2,8А ва Д-719 типидаги узун базали текислагичлар;
-
б) ерларни нотекислиги 10-12 см атрофида бўлган майдонларда - ППА-3,1 типидаги узун базали автоматик текислагич;
-
в) ерларни нотекислиги 6-8 см атрофида булган ерларда ВП-8, ПР-5 ёки КЗУ-0,3 типидаги текислагичлар.
қисмлардан ташкил топган рама,
1-расм. ГН-2,8 русумидаги грейдер ПИЧOFИ
ГН-2,8 типидаги грейдер nu40FU (1-расм) тракторга осиб ишлатилади ва ер хайдаш вақтида ҳосил бўлган нотекисликлар (тупроқ уюми, эгатлар, даланинг четида агрегат ўтишидан қолган излар) ни текислаш, кичикроқ палахсаларни майдалаш учун мўлжалланган. Бу турдаги текислагич қуйидаги асосий отвал, бошмоқлар билан бирга бошқариш механизми, штанга ва гидробошқаргич.
ГН-4 ^амда ГН-2,8 русумли текислагичларнинг цисцача техник курсаткичлари
1-жадвал
Курсаткичлар |
ГН-4 |
ГН-2,8 |
Габарит ўлчамлари (тракторсиз) мм: |
3370 |
1880 |
а) иш холатидаги узунлиги |
4100 |
2800 |
эни баландлиги |
1550 |
900 |
б) транспорт холатидаги узунлиги, мм: |
3050 |
1880 |
эни |
4100 |
2880 |
баландлиги |
1980 |
1810 |
Умумий оғирлиги (барча иш қисмлари билан бирга), кг |
894 |
507 |
Конструктив ишлаш эни, м |
4,0 |
2800 |
Fилдирак ўқининг ердан баландлиги, мм |
690 |
970 |
Т-74,Т-4, |
Т-28ХЗ, |
|
Тиркаладиган трактори |
ДТ-75 |
МТЗ-80 |
Бир соатдаги ишлаш тезлиги, км |
5,15 |
6,39 |
Бир соатдаги соф иш унумдорлиги, га: |
2,7 |
3,0 |
Иш бирлигига сарфланаётган ёнилғи миқдори, кг/га |
7,2 |
6,7 |
Олинган синов тажриба натижалари тахлил этилиб, ГН-2,8 ҳамда ГН-4
русумидаги текистлагичлар ўзаро таққосланди.
Таққослов натижаларига кўра ГН-4 текистлагичининг баъзи бир кўрсаткичлари ГН-2,8 текистлагичига нисбатан устивор бироқ, ҳозирги давр талабларига жавоб бермайди. Чунки унинг вазни оғир, ёқилғи сарфи юқори бўлиб юқори класдаги тракторлар билан агрегатланади. Ўрганилиб тахлил этилган ГН-2,8 текистлагичи вазни ва ўлчамлари бўйича ихчам, тежамкор, ёқилғи мойлаш материаллари сарфи камлиги билан алоҳида аҳамиятга эга.
Даланинг бурчакларини текислашда махсус текислаш машиналаридан, масалан: ГН-4 ва ГН-2,8 типидаги текислагичлар осма грейдер пичоқларидан фойдаланиш зарур. Бу турдаги текистлагичлар юқори ўтағонлик ва монёвирчанликка эга
Адабиётлар:
-
1 .Т.С.Боршчов ва бошқалар. Мелиорация машиналари. Т.,1992 й.
-
2 .А.Акбаров. Ќурилиш машиналари. Т.,1992 й.
-
3 .А.Васильев, И.И.Мер, А.Т.Прудников, Т.Л.Рябов, Мелиоративные и cтроительные машины. Учебник. М.Агропромиздат. 1986 й. (рус тилида) 4.С.Т.Вафоев Мелиорация машиналари. Маърузалар матни. 2002 й. 5.И.Мер и др. Мелиоративные машины. Учебник. М.Колос, 1980 г. (рус тилида).
-
6 .В.С.Заленский ва бошқалар. Қурилиш машиналар ва асбобускуналари.
-
7 .Ахмедов С.Н. ва бошқалар «Қурилиш ва мелиорация машиналаридан ГМ, ГТС мутахассисликлари талабалари учун лаборатория ва амалий ишларни бажаришда услубий кўрсатма. Тошкент, 1991 й.
-
8 .С.Т.Вафоев, Т.У.Усмонов, Г.Д.Смелев Методические указания по
выполнению практические и лабораторных работ по дисципление “Мелиоративные, строительные и дорожные машины” Ташкент. 2003 г. 112с
«Ўқитувчи»,1977й.
Список литературы Ерларни мелиоратив холатини яхшилашда ишлатилаётган ГН-2,8 типидаги текистлагичнинг ўзига хос хусусиятлари
- Т.С.Боршчов ва бошқалар. Мелиорация машиналари. Т.,1992 й.
- 2.А.Акбаров. Ќурилиш машиналари. Т.,1992 й.
- 3.А.Васильев, И.И.Мер, А.Т.Прудников, Т.Л.Рябов, Мелиоративные и cтроительные машины. Учебник. М.Агропромиздат. 1986 й. (рус тилида).
- 4.С.Т.Вафоев Мелиорация машиналари. Маърузалар матни. 2002 й.
- 5.И.Мер и др. Мелиоративные машины. Учебник. М.Колос, 1980 г. (рус тилида).
- 6.В.С.Заленский ва бошқалар. Қурилиш машиналар ва асбобускуналари. "Ўқитувчи",1977й.
- 7.Ахмедов С.Н. ва бошқалар "Қурилиш ва мелиорация машиналаридан ГМ, ГТС мутахассисликлари талабалари учун лаборатория ва амалий ишларни бажаришда услубий кўрсатма. Тошкент, 1991 й.
- 8.С.Т.Вафоев, Т.У.Усмонов, Г.Д.Смелев Методические указания по выполнению практические и лабораторных работ по дисципление "Мелиоративные, строительные и дорожные машины" Ташкент. 2003 г. 112с.