Mexanik ishlov berish uchun qoldirilgan qo‘yimlarni analitik yordamida hisoblash

Muxtorov Abdumajidxon Murodxon o‘g‘li

Farg‘ona politexnika instituti,

Chizma geometriya va muhandislik grafikasi kafedrasi assistenti

Anatasiya. Biz tanlab olgan detal 16П32108–sonli “kopir” deb nomlanib, u mashinasozlik ishlab chiqarish sanoatida: metallarga kesib ishlov beruvchi 1616 П tokarlik vintqirqish dastgohining uzatmalar qutisida surish limbasini 0 nuqtaga sozlash uchun xizmat qiladi.

Kalit so’zlar. Plastic, extruder, granule, interface.

Kopir detali tokarlik dastgohining support qismida joylashadi. U ichki sirti orqali supporting Vinti bilan, ustki sirti orqali Kopir detali xalqa detali va podshipnik orqali tutashtiriladi. Torets yuzalari markaziy o’qqa nisbatan perpendikulyarligini ta’minlanadi va bir tomoniga uporniy podshipnik bilan va ikkinchi torets yuzadagi uchta rezbali teshik orqali support limbasi mahkamlanadi.

1) ø35h7 bo‘lgan B yuza uchun qoldirilgan qo‘yim miqdori va fazoviy chetlanish miqdorlarini hisoblaymiz.

Detal tayyorlash uchun hom ashyo issiq holda prokat usuli bilan olingan, yuza g‘adur-budurligi Ra1.25 mkm ga teng. Texnalogik jarayon ø35h7 bo‘lgan B yuzaga qora va 1 o‘tishda toza ishlov beriladi va sirt yuzalari tokarlik qora kesish yo‘li bilan yo‘niladi.

2•Z min =2(RZ i- ₁+T i- ₁+ /р₍ -1 + e ? )

Bizning holatda

zagatovka uchun yuza tozaligi (Rz) hamda chetki chetlanishlar miqdori T quyidagicha ([3], 4.3-j, 63-bet)

Rz=150, T=250

Jami o‘lchamdan og‘ish miqdori markazsiz ishlov berilganda ([3], 4.7- j. 67-bet) quyidagicha bo‘ladi.

^р з   ^ ^р ст? ^{+ р} ког^

Bu yerda: [3], 4.8- j, 71- betga asosan, Д_к =0.5 р_кор = Д_к • / =0.5^133=66.5 mm;

= Л Б ^р см J 2

²   d Г ²

■ + T

J ,200      200

(T)2 + C—)2=140 mkm

рз = V66.52 + 1402=155 mkm

Detalga mexanik ishlov berishdagi xatoliklar yig‘indisini o‘rtacha qiymati (e ² ) quyidagicha hisoblanadi. (74-bet)

^E y \ ^e о ^{+ e} заг

Mexanik ishlov berishda bazalash xatoligi e _б quyidagicha hisoblanadi (4.10-j, 77-bet)

Mexanik ishlov berishdagi maxkamlash xatoliklari yig‘indisi (4.10-j, 77-bet)

e б =100 mkm

E_m =370 mkm

8y=Jsб + e2 =V1002 + 3702=383 mkm

Zagatovka uchun qo‘yim miqdori:

2 -Z=2(100+370+ V299² + 383 2 )=2 • 956

Dastlabki qora ishlov berishdan keyingi qoldiq chetlanish:

p1 = 0,06 • 486 = 29 mkm

Toza ishlov berishdan keying qoldiq chetlanish:

p2 = 0,04 • 1010 = 19 mkm

Qora ishlov berish uchun minimal qo‘yim miqdori

R_z = 50 mkm, Т =50 mkm ([3], 4.3- j, 63-bet) da,

2Zmin = 2(50 + 50 + 29) = 2 • 129 mkm = 0.258 mm

Toza ishlov uchun minimal qo‘yim miqdori.

R_z = 30 mkm, Т =30 mkm ([3], 4.5- j, 64- bet) da

2Zmin = 2(30 + 30 + 19) = 2 • 79 mkm=0.158mm

Dopusklarni belgilaymiz (Косилова ІІ том, 441-б, 2-ж)

δ 1=100mkm. Toza ishlov uchun

δ 2 =390mkm. Qora ishlov berish uchun

δ заг =1000mkm. Zagatovka uchun

Hisobiy o’lchamlarini aniqlaymiz ( d_x ). Buning uchun detalning chizmada ko‘rsatilgan o‘lchamiga yuqorida hisoblangan qo‘yim miqdorlarini qo‘shish yo‘li bilan zagatovkaning o’lchamlari d_x ni xisobini chiqaramiz.

dx1 =35.135+0.158=35.290 mm dx2 =35.290+0.258=35.550 mm dx заг=35.55+1.9=36.45 mm

Har bir texnalogik jarayon uchun eng katta o‘lchamlarni har bir o‘lcham uchun berilgan joizlik maydonlarini qo‘shish yo‘li bilan aniqlaymiz.

dmax 1 = 35.025 + 0.1 = 35.125 mm

dmax 2 = 35.125 + 0.39 = 35.5 mm

dmax заг = 35.5 + 1.0 = 36.5 mm

Qo‘yimlarning poyonli -(предельные значения) miqdorlarini quyidagicha aniqlaymiz.

2Zmax 1 = 35.5 — 35.125 = 0,475 mm = 475mkm

2Zmax 2 = 36,5 — 35.5 = 1 mm = 1000 mkm

2Zmin 1 = 35.125 — 35.025 = 0.125 mm = 125 mkm

2Zmin 2 = 35.5 — 35.025 = 0.475 mm = 475 mkm

Nominal qo‘yimni zagatovkaning joizlik maydonini joylashishini xisobga olgan holda aniqlaymiz.

^ norn = ^ rnin + Н zag - Н _det =625+1000-25= 1600 mkm

dnom = 35.035 + 1.6 = 37

Bu yerda: Z_min -umumiy minimal qo’yim;

Н z _ag va H_det -zagatovka va detaining pastki chetlanishlari.

Adabiyotlar