Насос станциялар ишончлилиги
Автор: Нормуродов У.А.
Журнал: Экономика и социум @ekonomika-socium
Рубрика: Основной раздел
Статья в выпуске: 9 (100), 2022 года.
Бесплатный доступ
Насос станциясининг ишлаш ишончлилигини деталлар ва қисмлар ишончлилигини, кавитация ва эрозияга чидамлилигини, сифатини назорат қилишни яхшилаш; энг мақбул иш тартиботини танлаш; конструктив ечимлар тадқиқотлар асосида конструктив ишончлиликни кўтариш; юқори эксплуатация ишончлилигига эга иш шароитига мос материалларни қўллаш; насос станцияларини йиғишда таъмирлаш ишларини қулайлигини ҳисобга олиш; дастлабки синовларни, ростлаш ишларини ўтказиш ва ш.к.билан ошириши мумкин.
Ишончлилик, ишончлиликнинг тавсифи, миқдорий тавсиф, деформация, ёйилиши, эскириш, шикaстланиш, бузилиш, интенсивлиги, профилактика
Короткий адрес: https://sciup.org/140300628
IDR: 140300628 | УДК: 626.823.2:631.6
Текст научной статьи Насос станциялар ишончлилиги
Ҳозирги пайтда мамлакатимизда кўплаб катта қувватга эга қудратли насос станциялари мавжуд бўлиб, уларни аварияли тўхтаб қолиши халқ хўжалигига жуда зарар келтириши мумкин. Шу боисдан истеъмолчини сув билан мукаммал таъминлайдиган ўрнатилиши керак бўлган насослар сонини танлаб олиш биринчи ўринда туради. Шунга қарамай, айни пайтда ўрнатиладиган насослар сонини ҳисоблаш услуби зарур даражада ишончлилик назарияси мезонлари ва тавсияларини ҳисобга олмайди. Масалан, айрим муаллифлар суғориш насос станцияларини лойиҳалаш амалиётида насос станцияларида ўрнатиладиган агрегатлар сонини танлашнинг икки усули мавжудлигини айтиб ўтишган:
-
1) ишчи агрегатлар сони насос станциясининг максимал истеъмол сув сарфини қоплаш шартидан танланади. Жадал сув сарфини бериш ва насослардан бири ишдан чиққан (авария) ҳолатда алмаштириш учун яна битта агрегат ўрнатилади. Шундай қилиб,ўрнатилган агрегатлар умумий сони ишлаётганлар ва резерв агрегатдан иборат бўлади;
-
2) ўрнатиладиган агрегатлар сони насос станциясининг жадал сув сарфини қоплай олиш шартидан танланади.
Насосларнинг зарур сонини аниқлаш учун насослар сони ҳар хил бўлган бир нечта вариантни кўриб чиқиш, бунда максимал сув сарфини етказиб бериш бўйича қабул қилинган шартдан келиб чиқиб, жадал сув сарфини таъминлаш учун резерв агрегатни ўрнатиш билан ва насосларни турлича иш унумдорлигини кўзда тутиб, вариантларни техник – иқтисодий таққослашдан сўнг энг қулай насослар сонини танлаб олиш тавсия этилади.
Кучли ейилган насосларни таъмирлаш катта қийинчиликлар туғдиради ва уларни тўла тиклаш деярли мумкин эмас. Кичик шикастланишларни бартараф этиш эса унчалик қийин эмас. Демак, жадал кавитацияли абразив ейилишга олиб келадиган шароитда ишлайдиган насослар эксплуатациясида таъмирлашлар орасидаги энг мақбул вақт давомийлигини аниқлаш сезиларли даражада насос станциялари ишончлилик даражасини ошириши мумкин. Чунки, бошқа тизим ва механизмлар сингари насослар ишончлилигини баҳолаш уларни эксплуатация қилиш пайтидаги кузатиш натижалари мавжуд бўлишини тақозо этади ва бундан кўриниб турибдики, тадқиқотларнинг биринчи босқичида ишдан чиқишлар, техник ресурслар ва ш.к.лар бўйича адабиётларда чоп этилган маълумотлар билан чекланишга туFри келади.
Кейинроқ, насослар ва насос станциялари ишлаши ва ишдан чиқиши, бузилишлари ҳақида статистик материаллар тўпланишига қараб ҳисобларга аниқлик киритилади. Йиғилган маълумотлар насос станцияларини эксплуатациясини ишончли башорат қилиш билан бир қаторда насосларни лойиҳалаш ва тайёрлашда камчиликларни инобатга олиш ҳамда ишлаб чиқарилаётган насослар сифатини яхшилаш имконини беради. Натижада бошқа насос станцияларини эксплуатациясини ва уларнинг х,олатини яхшилаш буйича чора-тадбирлар ишлаб чидиш мумкин. Шунга кўра, бир хил насослар турли хил шароитда турлича ишлайди. Шунинг учун ҳам сув ҳавзаси ўзани таркиби ва иқлими ҳар хил бўлган шароитда ишлаётган насослар эксплуатацияси материалларига статистик ишлов бериш натижасида олинган 1-жадвал насос станцияларни лойидалашда мутахассисларни дизидтириши табиий.
1-жадвал
Насосларни ишдан чиқиш жадаллиги
• № |
• Қурилма номи |
• 1000 соат ишлашда бузилишлар жадаллиги |
||
• максимал |
• ўртача |
• Минимал |
||
• 1 |
|
• • •
|
• • •
|
• • •
|
• 2 |
• Марказдан қочма насослар |
• 0,15 |
• 0,05 |
• 0,03 |
• 3 |
• Қудуқ насослар |
• 0,2 |
• 0,07 |
• 0,05 |
Фойдаланилган адабиётлар
-
1. A Krutov, B Norkulov, P Nurmatov, M Mirzaev, “Applicability of zerodimensional equations to forecast nonconservative components concentration in water bodies” IOP Conference Series: Materials Science and Engineering 2020 , volume 883 https://iopscience.iop.org/issue/1757-899X/883/1
-
2. B Uralov, K Isabaev, F Jamolov, M Akhmadi, M Mirzaev. “The influence of the shape the living section of the pressureless machine channel and the roughness of its wetted surface on the hydraulic resistance” International Scientific Conference Construction Mechanics, Hydraulics and Water
Resources Engineering (CONMECHYDRO – 2020) 23-25 April 2020, Tashkent Institute of Irrigation and Agricultural Mechanization Engineers, Tashkent, Uzbekistan https://iopscience.iop.org/issue/1757-899X/883/1
-
3. IA Ibragimov, UA Juraev, DI Inomov. Hydromorphological dependences of the meandring riverbed forms in the lower course of the Amudarya river. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. (2022-01-18, Volume: 949, 1-8 p.) https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-
1315/949/1/012090
-
4. H Ismagilov, I Ibragimov. Hydraulic parameters on the curvilinear section of the river channel in conditions of regulated water flow. Conferința "Cadastru
și Drept" Lucrări ştiinţifice, Chișinău, Moldova. (2013. Volume: 33, 69-72 б.) https://ibn.idsi.md/sites/default/files/imag_file/69-72_5.pdf
-
5. Х.А Исмагилов, И.А. Ибрагимов. Рекомендации по гидравлическому расчету и креплению берегов русла реки Амударья, в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: Проблемы механики. (2014/3. №1. 66-69 c.)
-
-
6. ХА Исмагилов, ИА Ибрагимов. Движение паводковых вод в руслах в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: Проблемы механики. (2014. №1. 69-71c.)
-
7. ИА Ибрагимов. Морфологические параметры на криволинейном участке реки в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: Проблемы механики. (2014. №1. 65-68c.)
-
8. ХА Исмагилов, ИА Ибрагимов. К вопросу о коэффициенте шероховатости русел рек в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: ГИДРОТЕХНИКА. (2013. №4. 40-45c.)
-
9. HA ISMAGILOV, IA IBRAGIMOV. Hydromorphological relations of channels under regulated runoff conditions. Journal Problem’s of Mechanics, Tashkent. (2011. №1. 35-37p.)
-
10. ХА Исмагилов, ИА Ибрагимов. Гидроморфологические зависимости русел рек в условиях зарегулированного стока воды. Проблемы механики. (2011. №1. 35-37c.)
"Экономика и социум" №9(100) 2022
Список литературы Насос станциялар ишончлилиги
- A Krutov, B Norkulov, P Nurmatov, M Mirzaev, "Applicability of zero-dimensional equations to forecast nonconservative components concentration in water bodies" IOP Conference Series: Materials Science and Engineering 2020, volume 883 https://iopscience.iop.org/issue/1757-899X/883/1.
- B Uralov, K Isabaev, F Jamolov, M Akhmadi, M Mirzaev. "The influence of the shape the living section of the pressureless machine channel and the roughness of its wetted surface on the hydraulic resistance" International Scientific Conference Construction Mechanics, Hydraulics and Water Resources Engineering (CONMECHYDRO - 2020) 23-25 April 2020, Tashkent Institute of Irrigation and Agricultural Mechanization Engineers, Tashkent, Uzbekistan https://iopscience.iop.org/issue/1757-899X/883/1.
- I.A. Ibragimov, U.A. Juraev, D.I. Inomov. Hydromorphological dependences of the meandring riverbed forms in the lower course of the Amudarya river. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. (2022-01-18, Volume: 949, 1-8 p.) https://iopscience.iop.org/article/.
- H Ismagilov, I Ibragimov. Hydraulic parameters on the curvilinear section of the river channel in conditions of regulated water flow. Conferința "Cadastru și Drept" Lucrări ştiinţifice, Chișinău, Moldova. (2013. Volume: 33, 69-72 б.) https://ibn.idsi.md/sites/default/files/imag_file/69-72_5.pdf.
- Х.А Исмагилов, И.А. Ибрагимов. Рекомендации по гидравлическому расчету и креплению берегов русла реки Амударья, в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: Проблемы механики. (2014/3. №1. 66-69 c.) https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0DZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ:xtRiw3GOFMkC.
- Х.А. Исмагилов, И.А. Ибрагимов. Движение паводковых вод в руслах в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: Проблемы механики. (2014. №1. 69-71 c.) https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0DZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ:tS2w5q8j5-wC.
- ИА Ибрагимов. Морфологические параметры на криволинейном участке реки в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: Проблемы механики. (2014. №1. 65-68 c.) https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0DZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ:maZDTaKrznsC.
- Х.А. Исмагилов, И.А. Ибрагимов. К вопросу о коэффициенте шероховатости русел рек в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: ГИДРОТЕХНИКА. (2013. №4. 40-45 c.) https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0DZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ:1sJd4Hv_s6UC.
- H.A. ISMAGILOV, I.A. IBRAGIMOV. Hydromorphological relations of channels under regulated runoff conditions. Journal Problem's of Mechanics, Tashkent. (2011. №1. 35-37 p.) https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0DZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ:pqnbT2bcN3wC.
- Х.А. Исмагилов, И.А. Ибрагимов. Гидроморфологические зависимости русел рек в условиях зарегулированного стока воды. Проблемы механики. (2011. №1. 35-37 c.) https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0DZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ:TQgYirikUcIC.