Сз таптарын оыту дістемесі: жаа тенденциялар

Білім беру жүйесін жетілдіру осы мақсатқа қол жеткізуде маңызды рөл атқарады. Болашақта өркениетті, дамыған елдер қатарына ену үшін заман талабына сай білім қажет.

Қазіргі ұстаздар алдындағы міндет: ғылым мен техниканың даму деңгейіне сәйкес оқушының білімі терең, іскер және ойлауға қабілетті, әлемдік стандарттар негізінде жұмыс істей алатын құзырлы тұлғаны қалыптастыру. Мұндай талапқа сай қызмет істеу үшін ұстаз үздіксіз ізденісте кәсіби білікті болуы тиіс.

Инновациялық оқыту нәтижелері оқушының өз бетінше әрекет етуі арқылы білімді меңгеруіне ықпал етуі тиіс. Оқушының ой-өрісін кеңейтіп, дүниетанымдық көзқарастары мен танымдық белсенлілігін арттыруда, зерттеушілігі арқылы шығармашылық икемділігін дамытуда, біліктілікке ұмтылуда, яғни тұлғаны жан-жақты дамытуды жүзеге асыруда оқу үдерісіне инновациялық технолгияларды енгізу шешуші рөл атқарады, оң нәтиже береді.

Жаңартылған білім беру бағдарламасының ең негізгі мақсаты-білім алушылардың оқу нәтижелерін жетілдіру болып табылады

Жаңартылған оқу бағдарламаларының ерекшеліктері 10 бөлімнен тұратын жаңа құрылым болып табылады:

• 1.    Пәннің маңыздылығы;

• 2.    Пән бойынша оқу бағдарламасының мақсаты;

• 3.    үштілділік саясатты іске асыру;

• 4.    Оқыту үдерісіне ұйымдастыруға қойылатын талаптар;

• 5.    Пәнді оқытуда қолданылатын педагогикалық әдіс- тәсілдер;

• 6.    Түрлі мәдениет пен көзқарастарға құрмет;

• 7.    Ақпараттық- коммуникациялық технологияларды қолдану құзіреттілігі;

• 8.    Оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамыту;

• 9.    Оқу нәтижелерін бағалау жолдары;

• 10.    Оқудың мазмұны, ұйымдастырылуы мен бірізділігі.

Еліміздің білім беру жүйесі қазіргі кезде өзгермелі және өскелең талаптар мен қажеттіліктерді қанағаттандыра отырып, отандық білім саласын әлемдік білім кеңістігіне біріктіруге ұмтылыс жасауда. Бұл білім сапасын жетілдіру және оны жоғары деңгейге көтеруді алға тартады. Осыған сәйкес, ғылыми – зерттеу барысында әлемдік озық тәжірбиелер мен отандық білім жүйесіндегі ерекшеліктер зерделенуде.

Оқу сапасын арттыруда білім мақсаттарының күтілетін нәтежеге бағдарлануы жан – жақты білімді, өз мамандығын жетік білетін бәсекеге қабілетті жеке тұлғаны бастауыш сатыдан бастап дайындауға бағыттайды. Мектептің бастауыш сатыдан оқушының сапалық және сандық білім деңгейін анықтау арқылы оқу сапасын жетілдіруге мүмкіндік туады.

Сол себепті мектептің бастауыш сатысында оқыту мазмұнын жаңалау және жаңа әдіс – тәсілдерді пайдалануға байланысты жетілдіру жұмыстары жүргізілуде. Жеке тұлғаны рухани тәрбиелеуге, адамның адамгершілік болмысының қалыптасуына баса назар аударылады. Білім мазмұнында жаңа ақпаратты болжау қабілеттерін және қойылған міндетті шығармашылықпен дамытуға көңіл бөледі.

«Қазақ тілі» пәні – білім беру бағдарламасындағы жалпы білімнің негізін құрайтын аса маңызды пәндердің бірі болып табылады.

«Қазақ тілі» пәнінің маңыздылығы оқушыларды қазақ тілінде оқуға, жазуға, тыңдауға және өз ойын еркін, дұрыс жеткізе білуге үйретуімен, мектепте оқытылатын басқа да пәндерді меңгерту құралы болуымен айқындалады. Өйткені, оқушының тілдік дағдылардың барлық түрін жетік меңгеруі және кез келген басқа пәнді игеруі, негізінен, қазақ тілін білу денгейiне байланысты.

«^азац Tini» пэшнщ басты баFыты - тiл арцылы оцушынын ацыл-ой қабілеті мен тілдік эстетикалық талғамының дамуына, тұлғалық қасиеттерінің қалыптасуына, коммуникативтік дағдыларының жетілуіне және шыңдалуына іргетас қалай отырып, өздігінен білім алуына мYДДелiлiк тугызу.

«Қазақ тілі» пәнін оқытуда негізгі басымдылық коммуникативтік дагдыларды, сейлеу эpекетiнiн терт TYpiH - тындалым, айтылым, оцылым, жазылымды менгертуге, ауызекi жэне жазба тiлде царым-цатынас жасау дағдыларын жетілдіруге, оқудағы және жазудағы функционалдық сауаттылыFыи дамытуга баFытталады.

«Қазақ тілі» пәнін оқу барысында оқушылар әлем туралы, жалпы адамзат туралы білім алады, қоршаған ортаны тану, әр түрлі мәселелерге деген көзқарасын дәлелдеу құралы ретінде тілдің және әдеби мұраның цундылыгын угынады.

«Қазақ тілі» пәні оқушылардың оқу және болашақ кәсіптік әрекетінде коммуникативтiк бiлiк-даFдылаpыи орынды цолдана отырып, жылдам өзгеріп жатқан өмірге бейімделе алуына, өз пікірін білдіру және дәлелдеу Yшiн эр тYpлi ацпарат кездеpi мен цазipгi замангы ацпараттыц технологияларды пайдалана бiлуiне кемектеседi.

«Кдзац тiлi» пэнi баFдаpламасынын мацсаты - тiлдiн функционалдыц жэне коммуникативтiк цызметi арцылы цоFамдыц-элеуметтiк ортада тiлдiк цатынасты ЖYзеге асыратын жеке тулганы дамытуга мYмкiндiк жасау.

Сөз таптарын жаңартылған білім мазмұны аясында оқытуда қолданылатын педагогикалық әдіс – тәсілдер

Kазipгi кезде жалпы бiлiм беpетiн мектептерде оцытудын тYpлi формаларының пайдалануы оқытудың әдіс–тәсілдерінің жаңаруы, бәсекелестікке қабілеті мол, шығармашылық бағытта еңбектенетін, ой кабiлетiмен ерекшеленетiн азаматты тэрбиелеудi кездейдi.

Kазiргi мектеп жаFдайындаFы бiлiм берудiн улттыр моделiне ету орыту мен тэрбиелеудiн сонры эдiс-тэсiлдерiн, инновациялыр педагогикалыр технологияны игерген, психологиялыр-педагогикалыр диагностиканы қабылдай алатын, педагогикалық жұмыста қалыптасқан бұрынғы ескі сүрлеуден тез арада арылуға қабілетті және нақты тэжiрибелiк iс-эрекет Yстiнде езiндiк даFдылы жол салуFа икемдi, шытармашыл педагог-зерттеушi, ойшыл мyFалiм болуын ражет етедi.

Грамматиканы оқытуда жаттығу жұмысының мәні зор. Оқушылар грамматикалық материалды оқулық пен программаға сай білгендерімен (терминдерді меңгереді, анықтамаларды индуктивтік жолмен есте қалдырады), жаттығу жұмыстары жүргізілмесе, ол ұзаққа бармайды, умытылып ралады. Сондыртан да муFалiм окушыларFа грамматикадан саналы да терең, тұрақты да берік білім бергісі келсе, жаттығу, дағдыландыру жұмыстарын жүргізу арқылы олардыңдағдыларын қалыптастыратын және қалыптасқан дағдыны тілдің басқа да ұқсас құбылыстарына тасымалдай алатын (ережелерді жаңа фактілерге қолдана алатын) жаттығу әдістерін білуге тиіс. Жаттығу нәтижесінде оқушылар алған теориялық білімдерін практикада тез де дәл қолдана алу дағдысына ие болады. Жаттығу арқылы балалардың алған білімдері нығайтылып, нақтыланып қана қоймайды, сонымен қатар өз беттерімен жұмыс жасауға, ойлау қызметіне дағдыланады. Өйткені оқушылар жаттығу процесінде Yздiксiз анализ-синтез жасайды, бiр т¥ЛFаны екiншi тултамен салыстырады, абстракциялайды, жалпылайды, жаттығу арқылы білімін жүйелейді. Грамматикалық жаттығулар, оқушылардың қандай тілдік материалмен жұмыс жасауына қарай, фонетикалық, морфологиялық, синтаксистiк жэне лексикалыр болып белiнедi.

Морфологиялык жаттыFулардыц максаты - ана тшшщ морфологиялық құрылысын оқушыларға саналы түрде меңгерту. Мазмұны жағынан морфологиялық жаттығулар екі түрлі болады; 1) сөз тұлғасын оқу барысындаFы жаттыгулар, 2) сез таптарын оку барысындагы жаттыгулар.

Сөз тұлғасын оқу барысындағы жаттығулардың сөздің морфологиялық құрамын, мағыналы бөлшектерін, морфемаларды саналы түрде меңгеріп алу үшін мәні зар. Сөздің морфологиялық құрамын талдау, көбінесе сол сөздің мәнін дұрыс ұғынып алуға жәрдем етеді, сөздің маFыналы эрбiр элементi- тYбiр, журнак, жалFау- булардыц эркайсысы өзінше сөзге мән береді, ал осы мәндердің жинағы бірігіп, сөздің жалпы мағнасын тудырады. Морфемаларды соның ішінде жұрнақты айыра білудің балалардың тілін жетілдіру үшін де зор мәні бар. Өйткені бұл жаңа сөздер жасауға және сол сөздерді орынды жерінде қолдана білуге мумкхндхк беред1.

Сөз тұлғасына байланысты жүргізілетін жаттығуларға мынандай талаптар қойылады: 1) алдымен, мүмкіндігіне қарай, негізгі түбірлерді, онан әрі туынды түбірлерді, ең соңында түбірлес сөздерді талдайтындай жағдай жасалады, 2) белгілі бір сөздердің ішінен негізгі түбірді тапқызу үшін, сол негізгі түбірден жасалатын туынды сөздермен салыстыру жұмысы ескеріледі, 3) туынды сөздер мен негізгі түбірді ажырату барысында маFына жаFына назар аударылады.

Сөз таптарын оқыту барысында жүргізілетін жаттығулар сөздерді белгілі бір топқа біріктіріп, жүйелеуге үйретеді, жаттығу жұмыстарының барысында оқушылар әрбір сөз табының қасиетін, ерекшеліктерін саналы түсінеді, септік, көптік, жіктік, тәуелдік жалғауларын меңгереді, оларды жазбаша, ауызша сейлегенде дурыс, орынды колдана алады.

Сез табы бойынша жург131лет1н жаттыгулар:

• 1)    мэт1ннен керектi сездердi тапкызу;

• 2)    керекті сөздерді қосып, өздіктерінен сөйлемдер немесе әңгіме курастыру;

• 3)    сeздiн маFынасын TYсiнiп, сeйлемдегi кызметiн байкату;

• 4)    сөздердің лексикалық жағынан болсын, грамматикалық жағынан болсын, калай eзгеpетiнiн азарту;

• 5)    мағына және тұлға жағынан қандай ұқсастық, айырмашылық барын салыстыру аркылы аныктау;

• 6)    уксас ce3gepgi топтату;

• 7)    байкаган кубылыстары жeнiнде жеке-жеке корытындылар шыFаpу сиякты жумыстарды камтиды.

Еліміздің болашағы, көркейіп өркениетті елдер қатарына қосылуы бүгінгі ұрпақ бейнесінен көрінеді. Қазіргі білім беру саласындағы проблема - элеуметтiк педагогикалык жэне уйымдастыру туpFысынан, білім мазмұнына жаңалық енгізудің тиімді, жаңа әдістерін іздестіру, оларды жYзеге асыра алатын муFалiмдеpдi даярлау.

Мұғалімдерді даярлау қай уақытта да ең өзекті мәселелер қатарына кipетiнi белгiлi жэйт. Олай болатыны, коFамныц элеуметтiк -экономикалық міндеттері заманына сай өзгерістерге ұшырап, өскелең ұрпақты соған лайықтап өмірге бейімдеудің жаңа талаптары туындап отырады.

Оку-тэрбие YPДiсiнде инновациялык эдiс-тэсiлдеpдi енгiзу, оқушылардың білімге деген қызығушылығын, талпынысын арттырып, өз бетiмен iзденуге, шыгармашылык енбек етуге жол салады.

Мұғалімнің оқыту әрекеті саналы болуы үшін ол педагогика гылымыныц зацдылыктарын, тэрбие мiндетiнiц когамныц максаты мен талап - тiлегiнен туындайтын, теория мен тэжipибенiц бipлiгiн, эрекет -дамытудын, кeзi екендiгiн, карама - кайшылыксыз дамудын жоктыFын, оқытудың білімдік, дамытушылық, тәрбиелік сипатын, оқыту мазмұны мен жоспар багдарларыныц оку - тэрбие максатымен сэйкестiгiн, т.б накты білуі керек. Бұл білімдер мұғалімнің педагогикалық процесте қателіксіз еңбек етуіне мүмкіндік жасайды.

Мұғалімнің оқыту әрекеті табысты болуы үшін ол терең білімдігімен қатар шекілмес шешендікпен, айшықты бейнелікпен, әсерлі сезімталдықпен, ұнамды дикция мен көркем әуезді дауыспен, қажетті сөздерді тауып, саралап сабақ түсіндіре білу сияқты педагогикалық қаруды игеруі абзал.

Мұғалім оқыту үрдісін тиімді өткізіп оқушылардың белсенділігін тудыру үшін сабаққа қойылатын төмендегі талаптарды ескереді:

• а)    дидактилық талаптың (сабақтың тақырыбы, мақсаты, мазмұнының бағдарламаға сайлығы, игерілетін іскерлік, дағдыларының айқындығы, қабылдауға әзірлеу, түсіну, ой елегінен өткізу);

ә) дамытушылық талаптың ( дамытушылық мақсатының айқындығы, танымдық қызығушылығының, бастамшылдығын, өздігінен іздену, білімін толықтыру ой еңбегінің мәдениеті мен іскерлік, дағдысын қалыптастыру, ақыл – ойын дамыту);

• б)    тәрбиелік талаптың ( тәрбиелік мақсатының нақтылығын, білім мазмұны арқылы көз қарасын, эстетикалық сезімі мен адамгершілік қасиеттерін, жүйелі еңбегін қалыптастыру, мамандығына сүйіспеншілігін арттыру т.б);

• в)    гигиеналық талаптың (сыныптың тазалығы, желдетілуі, оқу – құралдарының,тақтаның, бордың яғни сабақтың жабдықталуын, жарық мөлшерінің сақталуын, оқушылардың сыртқы көрінісі, көрнеі құралдарға , дәптерге, жазуға қойылытын талаптар) сақталуын ескеру

• г)    психологиялық талаптың ( білімге ынталандыру), танымдық белсенділігін арттыру, эмоциялық көңіл күйін тудыру, қабылдау, зейінін (ойлауын қамтамасыз ету) ескртілуі;

ғ) ұйымдастырушылық талаптың ескерілуі. Ол екі кезеңнен тұрады.

І кезеңі: сабаққа алдын ала дайындық. Күнтізбелік жоспар негізгі және қосымша әдебиеттерді, әдістемелік және көркем шығармалар педагогикалық басылымдармен жұмыс істеу.

ІІ кезеңі: пән бойынша тақырыптық сабақ жоспарының жасау. Онда сабақтың білімдік, дамытушылық, тәрбиелік мақсатын, оған сай нақты білім көлемін анықтау, әдіс – тәсілдерін таңдау сабақтың типін, құрылымын белгілеу, сабақ кезеңдерінің логикалық байланысын, өздігінен істейтін жұмыстарды, т.б. ескеру.

Әдістемелік талапқа аталған барлық талаптардың жиынтығы жатады. Мұғалім оқытудың әдіс – тәсілдерін біліп қана қоймай, тиімді пайдаланғанда ғана оқушылардың білімге құштарлығын тудырып, терең түсінігін қамтамасыз етеді. Оқыту әдісін таңдау үлкен шеберлікті керек етеді. Айталық, өткенді қайталау, қортындылау, жаңа байланыстыру, жадығатты бекітуге арналған жаттығулар мен педагогикалық есептер жүйесін ойластыру, уақытты дұрыс пайдалану, сабақта оқушылардың жұмыс түрлерін тыңдау, талдау, жазу, жаттығу, іздену жұмысын ұйымдастыру, сабақтың темпін, ритмін өзгертіп отыру мұғалімнің шеберлігі мен жұмыс стиліне ( педагогиялық ептілігі икемділігі, шамамен сезе білуі, әдептілігі, тапқырлығы, мәдениеттілігі, оқушының жеке басын сыйлауы, талап қоя білуі, жылы қарым – қатынасы) байланысты шешілетін маселелер.

Мұғалімнің сабаққа дайындығы шығармашылық сипатта болып жалаң сөздік әдістерінен арылуы, техникалық құралдарды басым пайдаланып, жаңашыл педагогтардың әдіс – тәсілдерін шығармашылықпен қолдануы -өмір талабы.

Мұғалім қолданған әр түрлі әдіс – тәсілмен, тынымсыз еңбектің арқасында баланың белсенділігі артып, дербестігі қалыптаса бастайды беделі артып, танымдық қызығушылығы бекиді.

Мұндай толық дербестікке жеткеннің өзінде де мұғалім әлі де болса оқушының танымдық қызығушылығын бағыттап отырады, себебі ол терең білімнің шешендіктің оқу әрекетін ұйымдастырудың үлгісі ретінде танылады.

М¥Fалiм мен окушы 6ip - бipiнiц эpeкeттepiн толыктырып, байытып отырады. Оқушылардың белсенділігі мен дербестігіне сүйеніп, мұғалім олардың шығармашылық мүмкіндіктеріне сенім артады, нәтежесін болжайды. Оқушыда оқуға талпыныс күшейеді, белгілі бір стандартқа cYЙeнбeй-ак ез тэжipибeciн eHri3in memiM табуга тырысады. Б^ан, сез жок оку YPdiciHge eнгiзiлгeн эpтYpлi эдic - тэciлдep ce6e6iH тигiзeдi: ецбек, ойын, таным, KepKeMgiK жэне когамдык ic - эрекеттер.

Окытуда колданылатын педагогикалык эдic - тэciлдepдi гылыми негізінде меңгерту және терең білімді, ұлтжандылық ұрпақ тәрбиелеу мэceлeciн ез жумысына аркау ету м¥Fалiмнiц максаты.

Жаңаша әдістерді жаңа педагогикалық технологияны ұтымды енгізу, оларды пайдаланудың жолдарын үйрету. Бүгінгі жаңа технология бойынша окып Yйpeту, мецгеру, eмipгe eндipу, дамыта окыту.

Сабақта жаңаша үрдіспен өткізу оқушылардың білім сапасын арттырып қана қоймай, олардың шығармашылық және ойлау қабілеттерін дамытып пegагогтepдiц кэciби meбepлiктepiнiц ecуiнe жэpgeмдecegi.

Окытудыц басты мiнgeттepi:

Баланыц жеке басыныц алгашкы калыптасуына камтамасыз ету;

Kабiлeттepiн ашып, дамытып, окуга деген ыкыласын icкepлiгiн калыптастыру;

Оку, жазу, санау карым - катынасын ынтымактастык тэжipибeciнiц бepiк дагдыларын мецгерту.

Окытуга койылатын талаптар:

Балалардың жас ерекшеліктеріне қарай жеке мүмкіндіктеріне сәйкес оны тұлға ретінде біртұтас үйлесімді (білім мен тәрбие беру) түрде дамыту.

Осы ic - эpeкeттepдiц нeгiзiндe компонeттepiн мецгерту (оку мiндeтiн TYciHy, оку операцияларын орындау, eзiн - e3i баскару, eзiн - e3i багалау, eзiн -e3i бакылау, айналасындагылармен дурыс карым - катынаста болу.)

Адам тұлғасына тән азаматтыққа рухани және адамгершілікке кундылыктарга танымдык ic - эрекетке eздiгiнeн ic - эрекет жаcаyFа, окyFа жэне тэрбиелеуге умтылу. Мiнe, осындай максат - мiндeттi колдай отырып:

Баланың ойын, тілін, дыбыстық есту, көру кеңістігін, математикалық ацFаpымeн интeллeктi мен карым - катынас дагдыларын яFни пэндi окып Yйpeнyгe тiлдiк дайындыгын дамыту.

Мiнe, осындай максат - мiндeттi колдай отырып, жаcecпipiмдepдiн, жан-жакты дамуына жагдай жасау жалпыдан жекеге карай, яFни жеке тулганы дамытудыц эдic - тэciлдepiн, жаца бiлiм беру ЖYЙeciнiн, технологиясын ізгілендіруді қажет етеді. Баланың жеке қасиетін ашу арқылы оның жан дүниесіне жылылық ұялату, танымдық қабілеттерін қалыптастыру білім мен біліктерін кеңейте отырып, тереңдетуге жағдай жасап, тұлға етіп тәрбиелеуді көздейді. Баланың біліп ұққанын тексеру оңай шару емес. Ол мұғалімнің жеке басының шығармашылық шеберлігіне байланысты. Сондықтан, мұғалімдер қауымына зор жауапкершілік, міндет жүктеледі. Мұндай міндетті шешу мұғалімдерден мектептерге окyшылыpFа бepiлeтiн Fылым нeгiздepiн олардыц болашак ic -әрекеттерінің берік негізі әдіс –тәсілдері болатындай етіп оқытудың, оқу тэрбие пpоцeciн, бiлiм мазмунын жацарту мен катар, окытудыц эдic -тәсілдері мен әр алуан құралдардың тиімділігін арттыруды, оқытудың жаңа технологиясын меңгертуді, педагогикалық жаңалықтарды тәжірибеге eнгiзyдi талап eтeдi.

Қазіргі танда «Мұғалім оқытуда қолданылатын педагогикалық әдіс – тәсілдерді ғылыми негізде меңгерту» мәселесін өз жұмысына арқау еткен әр мұғалімнің міндеті деп түсінемін. Бүгінгі таңда педагогика теориясы жаңашылдыққа бет бұрып, білім беру мазмұнын жаңартып, жаңа көзқарас пайда болуымен жаңа технологиялар өмірге келді. Оқытудың жаңа технологиясын жеке меңгерген, оны оқушылардың жас және психологиялық ерекшеліктеріне қарай таңдап пайдаланудың маңызы зор. Қазіргі педагогикалық технология ұғымы іс - әркетімізге кеңінен еніп, жиірек қолданылып, практикаға енуде.

Педагогикалық технологияның негізгі әдіс – тәсіл, амалдардың ең тиімдісін әр тұлғаның немесе сыныбындағы оқушы қажетіне қарай таңдап қолдануда.

Ұстаз естен шығармайтын негізгі мемілекеттік стандарттың талаптарын толық басшылыққа ала отырып, жұмыс істеуінде.

Олай болса педагогикалық технология – оқу тәрбие үрдісінің шығармашылық пен оқытумен тәрбиенің тиімділігін қамтамасыз ететін жанды құрамдас бөлігі.

Осыдан келіп әр мектепке, мұғалімге оқушылардың оқу танымдық белсенділігін арттыру жолында олардың әр пәнге қызығуын, өздігінен білім алу даму дағдыларын қалыптастыру. Ізденімпаздыққа, шығармашылыққа тәрбиелеу міндеті жүктеледі.

Баланың жеке тұлғалық қасиеттері мен қызығушылығын, жас ерекшелігін ескере отырып, сабақты қызықты етіп ұйымдастыру, яғни сабақта жаңа, озық технологияларды пайдалану ( ойын арқылы оқыту, деңгейлеп саралап оқыту, дамыта оқыту, сыни тұрғыдан оқыту технологиясының кейбір элементтері т.б ).

Сабақты өткізу барысында мақсатты нақты, айқын белгілеп, соған жетудің жолдары мен тәсілдерін көрсету. Сабақтың уақытын бөлу барысында мұғалімдердің осыған назар аударғаны жөн. Сабақты «қызығушылықты ояту» тәсілімен басталуы да маңызды болып табылады.

Сабақ барысында тақырыпқа қатысы жоқ болса да, балаларға «жаңалықтар» айту. Бұл жаңалық хабар немесе болған оқиға, әлемдегі қызық жайттар түрінде болуы мүмкін.

Баланы мадақтау, ынталандыру, баланың күшіне қабілетіне сенім білдіру, ынталандыру (бағалау барысында балаларға қолдан жасаған суреттер, фигуралар тарату ) баланың жұмысын бүкіл сыныпқа көрсетіп үлгі ету, дәптер тексеру соңында ынталандыру сөздерін жазу.

Шығармашылықпен жұмыстандыру. Бастауыш сыныптарда шығармашылықпен жұмыс жасауға мүмкіндік көп. Дүниетану, математика, сурет, музыка сабақтарында жеке тапсырма беру арқылы балада ойды тұжырымдап айту, идеяның пайда болуы оны шешу, оның логикалық дамуы көрінеді. Баланың сабақ бойында ынта, ықыласы жоғары болады.

Оқу белсенділігін арттыруға арналған ойындар мен тренингтерді қолдану. Баланың оқуға ынтасын ояту үшін оған эмоциянальды жағымды көңіл – күй сыйлаудың маңызы зор.

Мұғалім қолданған әр түрлі әдіс – тәсілмен тынымсыз еңбектің арқасында баланың белсенділігі артып, дербестігі қалыптаса бастайды, беделі артып, танымдық қызығушылығы бекиді. Өз іс - әрекетінің, жұмысын нәтежесін көріп масаттанады (үйрендім, білдім, басқаларға көмектестім, қиындықтарды жеңдім)

Бастауыш сынып оқушыларының оқылым – тыңдалым, айтылым, жазылым дағдыларын меңгертумен бірге қоршаған орта туралы түсініктерді кеңейту, оларды шығармашылық бағытта жан – жақты дамыту бүгінгі күннің басты талабы осы талап тұрғысынан алғанда оқу тәрбие үрдісін ұйымдастырудың сан түрлі әдіс – тәсілдерін іздестіру мен жаңа технологияларды тиімді пайдаланудың маңызы зор.

Қолданылған әдебиеттер:

• 1.     Baykabilov U.A. (2020). Ta’limda innovatsion pedagogik

• 2.     AM Shofqorov, UA Baykabilov, JA Bayzakov, (2020). TIL O

• 3.    Baykabilov U.A. (2020). TALABALAR YANGI O’QUV

texnologiyalardan foydalanish bosqichlari. Science and Education 51-56.

‘QITISHDA KOMPYUTER TEXNOLOGIYALARI. Science and Education.

MUHITIGA MOSLASHISHINING IJTIMOIYPSIXOLOGIK ASPEKTLARI. Science and Education.

"Экономика и социум" №5(84) 2021