Application and importance of the three-distance possibilities of the autocad program in the department of projective drawing of the science

Chizmachilik darslari uchun AutoCAD dasturining avfzalliklari, qulayliklari hamda o’ziga xos kamchiliklarini hisobga olgan holda AutoCAD dasturining uch o’lchamli imkoniyatlairini chizmachilik fanining proyeksion chizmachilik bo’limida quyidagi metodni qo’llash orqali uning ahamiyatini ko’rib chiqamiz.

Tayyor chizmaga qarab huddi ta’rifi yozilgandek detal haqida batafsil ma’lumot olishga harakat qilinadi. Detalning chizmasini sinchiklab ko’rgan sari u haqida yana ham to’liqroq tasavvur hosil qilinadi. Chizmani o’qish jarayoni chizmachilikni yaxshi o’rganishga yordam beradi. Fazoviy tasavvurni yaxshi o’stirishga va chizmalardagi barcha shartliliklarni to’liqroq o’zlashtirishga imkon yaratadi va o’quvchining chizmani tez o’qiy olish qobiliyatini o’stiradi.

Detalning berilgan ikkita ko’rinishga asoslanib, uchinchi ko’rinishini aniqlash. Detalning ikki ko’rinishi grafik topshiriq sifatida variant ko’rsatilgan(1-rasm). O’quvchilardan uning ikkita ko’rinishi asosida uchinchi ko’rinishi topilishi talab etilmoqda. Kuzatishlar natijasida shunga amin bo’ldimki o’quvchilarga berilgan ushbu variant vazifa qilinib berilganida, o’quvchilar vazifani bajarishga ancha qiynalishdi, ba’zilari esa umuman vazifani oxirigacha ishlab bera olmadilar. Shuning natijasida bizdan o’quvchilarga to’g’ri yo’nalish berish, uni ishlash yo’li haqida eng maqbul yechimni ko’rib chiqish zarurligi talab etiladi. Bunda masalani umumiydan xususiyga qarab olib borish ma’qul yo’l deb xisobladim.

1-rasm

Buning uchun birinchi navbatda detalning ikki ko’rinishida uning gabarit o’lchamlari asosida ya’ni balandligi, uzunligi va eni asosida butun prizma qurib olinadi. Shundan so’ng shu ikki ko’rinishi asosida detalning o’ng va chap tomonidan o’lchamlari asosida prizma qirqib olinadi. Keyingi navbatda uning o’rtasidan o’tgan kvadrat shakildagi prizmatik o’yiq o’yib olinadi. Ish oxirigacha shu tartibda boradi. Oxirgi natija shunga olib keladiki detalning uchinchi ko’rinishi xatosiz aniq xosil bo’ladi.

3-bosqich

5-bosqich

6-bosqich

1-bosqich

2-bosqich

4-bosqich

7-bosqich . Detalning yaqqol tasviri

3-ko’rinishi

Detalning berilgan ikki ko’rinishi asosida uning yetishmovchi uchinchi ko’rinishini topishning bunday usuli, ya’ni umumiydan hususiyga qarab borish o’quvchining shunday grafik amallarni bajarish jarayonida oldida paydo bo’ladigan muammoni bemalol mustaqil yecha olishiga olib keladi. Budan tashqari masalining yechimi to’g’riligining darajasi avvalgidan ko’ra yuqoriroq va aniqroq bo’ladi.

Adabiyotlar:

• 1.    Pulat Adilov, PhD, associate professor; Isroil Jumaev, Master student, Tashkent State Pedagogical University. New View to Executing Sketch and Technical Drawing Eastern European Scientific Journal (ISSN 2199-7977) Journal 102-104-betlar.

• 2.    Bekqulov Q,Ko‘kiyev B,Achilov N,Jumayev I.Methods of developing creative abilities in children.European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol. 8 No. 10, 2020 Part II ISSN 2056-5852.

• 3.    Chizmachilik darslarida AutoCAD dasturi yordamida chizmalarni bjarish (o’quv-uslubiy qo’llanma). Toshkent-2009.

• 4.    Jumayev I.O. Chizmachilik darslarida AutoCAD dasturidan foydalanishning yutuq va kamchiliklari tahlili. Maktab va Hayot Maxsus son № 27-8 betlar.

• 5.    Jumayev I.O. The conveniences of teaching using autocad software Экономика и социум.-2020.- №10(77) (дата публикации: .10.2020).

• 6.    Murodov Sh.K va boshkalar, (2020). Chizma geometriya. Oliy pedagogika o‘kuv yurtlari uchun darslik, Toshkent, ”Iqtisod-moliya”.

• 7.    Kokiyev, B.B. (2020). Present-day problems of drawing science. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences , 8 (4), 203-205.

• 8.    Muradov Sh.K., Ko‘kiyev B.B. (2020). QIYSHIQ BURCHАKLI YORDАMCHI PROYEKSIYALАSH BILАN BISSEKTOR TEKISLIGIDА YECHILАDIGАN PОZITSION MАSALАLАR YECHIMINI TOPISH. TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI, 2(23), 10-12.

• 9.    Kokiyev, B.B. (2020). Present-day problems of drawing science. European Journalof Researchand Reflection in Educational Sciences, 8 (4], 203 -205.

• 10.    Kokiev, B.B. (2020). The importance of pedagogical techniques in teaching assistive design. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 8 (2), 182-185.

• 11.    Kukiev, B., O‘g‘li, A. N. N. & Shaydulloyevich, B. Q. (2019). Technology for creating images in autocad. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences , 7

• 12. Муродов, Ш. К., Кўкиев, Б. Б., Облоқулова Л. Ғ., (2019) Яққол

• 13.    МУРАДОВ, Ш. К., ТАШИМОВ, Н. Э., РАХМАТОВА, И. И., КУКИЕВ, Б. Б., (2017). СЕЧЕНИЕ ПОВЕРХНОСТЕЙ 2-ГО ПОРЯДКА ОБЩЕГО ВИДА ПО ЭЛЛИПСУ ЗАДАННОЙ ПЛОЩАДИ. Молодой учёный, 50 (184), 99-101.

• 14.    Xalimov Moxir, Achilov Nurbek, Bekqulov Qudrat, Xo‘jaqulov Elbek, Ko‘kiyev Boburmirzo (2020). CHIZMACHILIK VA CHIZMAGEOMETRIYA FANLARIDA BURCHAK TOPISHNING BAZI USULLARI. ФИЗИКА МАТЕМАТИКА ФАНЛАРИ журнали. 4 (1), 47-52.

• 15.    Kukiev, B. B., (2020) Problem-based learning technology in teaching auxiliary projection techniques. Journal of Critical Reviews, 7(6), 917-921.

• 16.    Ko'kiyev, B.B. (2020). YORDAMCHI PROYEKSIYALASH USULI ASOSCHISI PROFESSOR, TEXNIKA FANLARI DOKTORI STEPAN MITROFANOVICH KOLOTOV HAQIDA. ПЕДАГОГИКА ВА ПСИХОЛОГИЯ ИННОВАЦИЯЛАР, 2.106-111b.

• 17.    Achilov, N. N. (2020). O'yinli texnologiyalardan foydalanib chizmachilik darslarida o'quvchilar ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish va dars samaradorligini oshirish metodikasi. Academic Research in Educational Sciences, 1 (3), 49-60.

• 18.    Ko‘kiyev, B.B., (2021). Bo‘lajak tasviriy san’at va chizmachilik o‘qituvchilarda ijodkorlikni rivojlantirish. “SCIENCE AND EDUCATION” SCIENTIFIC JOURNAL, 496-500.

• 19.    Marasulova I.M., Ko‘kiyev, B.B., (2021). Chizmachilik va chizmageometriya fanlarida AutoCAD dasturidan foydalanib dars samaradorligini oshirish. “SCIENCE AND EDUCATION” SCIENTIFIC JOURNAL, 105-110.

• 20.    Murodov Shmidt., Boburmirzo Kokiev. (2021). Позицион масалаларини ечишда ёрдамчи проекциялаш усулининг афзаллиги. Жамият ва инновациялар – Общество и инновации – Society and innovations, 556-559.

• 21.    Ko‘kiyev, B.B., (2021). Chizmalarini yaqqol tasvirlarni bajarish usullari. “SCIENCE AND EDUCATION” SCIENTIFIC JOURNAL, 112-118.

• 22.    Boburmirzo, KO‘KIYEV. (2021). YORDAMCHI PROYEKSIYALASH USULIDA POZITSION MASALALARNI YECHISHNING METODIK QULAYLIGI. Xalq ta’limi, 49-51.

18. Ахмедов, Б. А., Шайхисламов, Н., Мадалимов, Т., Махмудов, Қ. (2021). Smart технологияси ва ундан таълимда тизимида кластерли фойдаланиш имкониятлари. Scientific progress, 1(3), 102-112.

• 23.    Kukiev, Boburmirzo. Bahodir Ugli. (2020). PROBLEM-BASED LEARNING TECHNOLOGY IN TEACHING AUXILIARY PROJECTION TECHNIQUES. Journal of Critical Reviews, 917-921.

• 24.    Norboy oʻgʻli, AN (2020). O 'YINLI TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANIB CHIZMACHILIK DARSLARIDA O' QUVCHILAR IJODIY QOBILIYATLARINI RIVOJLANTIRISH VA DARS SAMARADORLIGINI OSHIRISH METODIKASI. Pedagogika VA Psixologiyada Innovatsiyalar , 12 (3).

• 25.    Norboy oʻgʻli, AN (2020). O 'YINLI TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANIB CHIZMACHILIK DARSLARIDA O' QUVCHILAR IJODIY QOBILIYATLARINI RIVOJLANTIRISH VA DARS SAMARADORLIGINI OSHIRISH METODIKASI. Pedagogika VA Psixologiyada Innovatsiyalar , 12 (3).

тасвирлар қуришда қийшиқ бурчакли аксонометрик проекциялардаги

ўзгариш коеффициентларининг ўзаро боғлиқлиги. Buxoro davlat universiteti ilmiy axboroti 2/74. 282-285.

"Экономика и социум" №11(90) 2021