Экспериментальное исследование рандомизированных сортов в вибрационном пневматическом сепараторе

Биологиялык элeyeтi жоFары тукымдар-ды бөліп алу есебінен ауылшаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыруға болады. Бул ретте тукымнын биологиялык кундылы-Fын непзшен онын геометриялык параметр-лeрi емес, тукымнын пiсiп-жeтiлyiмeн жэне табиFатымeн байланысты болатын тыFызды-Fы сипаттайды. Бiз жYргiзгeн зерттеулер, со-нымен қатар қарастырылып отырған тақырып бойынша эдебиет кездeрiнe жасалFан талдау-лар тығыздығы жоғары тұқымдардың өніп шыFy, кектеу энергиясы жоFары болатынды-Fын жэне енiмдiлiк элeyeтi кYштi болатынды-Fын керсeттi [1]. Бул кeлeсiмeн тYсiндiрiлeдi, тукымдардын курамында 60-тен 70%-Fа дeйiн крахмал мен протеин, тұқымның ең үлкен салмағын қамтамасыз ететін ауыр құрамдас бөліктер болады. Сонымен қатар, протеин мелшeрi кеп болFан сайын енш шыFy энер-гиясы жоғары болатындығы, ал ыдыраған крахмал тукымдардыц енiп шыFyы процeсiн-де урыктыи корeктeнyiн цамтамасыз eтeтiн-дігі белгілі. Тұқымдардың тығыздығын дәл осы кураушылар аныцтайды.

Тукымдык материалдын, сапасын арт-тыру тукым шарyашылыFынын нeгiзгi мэсе-лелерінің бірі болып табылады, бұл әсіресе, майлы дақылдар, шөптер, техникалық және кекенiс дацылдары Yшiн ете езeктi. Рапс ту-қымын жинағаннан кейін өңдеудің дәстүрлі технологиясы аyа-eлeктi машиналар мен триерлерде кeптiрyдi жэне тазалауды камти-ды. Рапсты сепарирлеуге арналFан колданыс-тағы технологиялар мен жабдықтар бөлінуі киын коспаларды белiп алуга мYмкiндiк бер-мейд^ ейткeнi кептеген арамшептердщ ту-қымдары аэродинамикалық қасиеттері мен көлемі жағынан негізгі дақылдың тұқымынан айтарлыктай eрeкшeлeнбeйдi [2]. Сепарирлеу-дiн тиiмдiлiгiн арттыру максатында тэжiри-беде тұқым қоспасын тазарту машиналары арқылы көп қайтара өткізу қолданылып жүр, алайда бул нeгiзгi дакыл тукымдарынын ай-тарлыктай ысырап болуына жэне закымда-нуына экеп соктырады.

Каз1рг1 уакытта ауалы сурыптау Yстeл-дeрiн пайдалана отырып, тукымдарды тыFыз-дығы жағынан бөлудің дірілді пневматикалық эдiсi колданылуда, ол непзшен дэндi дакыл-дар мен жүгерінің тұқымын дайындау үшін пайдаланылады. Рапс, зығыр секілді дақыл-дардың, көкөніс дақылдары мен көпжылдық шөптердің тұқымдары үшін дірілді пневма-тикалық сұрыптау әдісін пайдалану мүмкін-шілігі жеткіліксіз зерттелген және қосымша зерттеулердің жүргізілуін талап етеді.

Зерттеу нысандары және әдістері

Зерттеу нысаны жаңа конструкциялы зертханалық дірілді пневматикалық сепара-торда жалған сұйылу қабатында сусымалы компонеттерді сұрыптаудың технологиялық процесі болып табылады. Рапс тұқымын ты-ғыздығы жағынан сұрыптаудың тиімділігін зерделеу жөніндегі зерттеу жұмыстарын жүр-гізу үшін «Водолей» сортты жаздық рапстың тұқымдары пайдаланылды, олардың сипатта-масы келесідей болды: тез піседі, альтерна- риозбен және пероноспорозбен әлсіз зақым-данады, бірдей піседі; орташа өнімділігі 29,1 ц/га; тұқымындағы эрук қышқылының мөл-шері 0,3%-ға дейін, глюкозинолаттар – 13,6 мм-моль/г, майлылығы 43%; құрғақшылыққа қатты төзімділігімен ерекшеленеді, жоғары иілімді [3].

Рапстың тұқымын дірілді пневмосұрып-тау процесіне эксперименттік зерттеулер жүргізу үшін БГАТУ-дың дәндер мен тұқым-дарды жинаудан кейін өңдеу зертханасының базасында эксперименттік стенд жасалды, ол дірілдің және өрлемелі ауа ағынының әсер етуімен ауылшаруашылығы дақылдарының тұқымын тығыздығы жағынан сұрыптау про-цестерін зерттеуге мүмкіндік береді. Экспери-менттік стендтің сызбасы 1-суретте берілген.

Тығыздығы жағынан орташа фракциялар

Әлдеқайда тығыз фракция

Азырақ тығыз фракция

Ластанған ауа

Тазартылған ауа

Сурет 1 - Эксперименттік стендтің сызбасы

1 – дірілді пневматикалық сепаратор; 2 – ИВ-99Б электрлі вибраторы; 3 – PROSTARPR 6100 жиілік түрлендіргіші; 4 – АС4 интерфейс түрлендіргіші; 5 – ASUS Х550С дербес тасымалданбалы компьютері; 6 – ВЦП-3 желдеткіші; 7 – қысып толтыратын ауа өткізгіш; 8 – тұнба камерасы; 9 – ауа өткізгіш; 10 – бункер; 11 – сорып алатын ауа өткізгіш; 12 – таразы; 13 – ТКА-ПКМ50 анемометрі; 14 – 3УРИ-М маятникті бұрыш өлшегіші; 15 – СД-21 сериялы дірілді анализатор; 16 – секундомер; 17 – дән массасын беруге арналған келте құбыр; 18 – ылғалдылық анализаторы; 19 – ВЕСПЕР Е2-8300-007Н жиілік түрлендіргіші.

Эксперименттік стендтің негізгі түйіні

– жасап шығарылған, дән қоспасын тығыз-дығы жағынан бөлуге арналған дірілді пнев- матикалық әрекет ететін зертханалық сепаратор болып табылады [4]. Сепараторда іске асырылған жаңа техникалық шешімдер Бела- русь Республикасыныц патенттерГмен кор-FaлFaн [5,6].

Жасап шығарылған зертханалық тура ағынды дірілді пневматикалық сепаратордың конструкциясы кeлeсiдeй режимдГк-техноло-гиялық параметрлерді: торлы деканың көлбеу бурышын; торлы деканыц тербелу амплиту-дасын; торлы деканыц тербелу жиiлiгiн; gi-рілді пневматикалық сепаратордың жұмыс камерасындағы ауа ағынының жылдамдығын; бастапкы тукымдар партиясыныц берглу дец-гeйiн; фракцияныц дГрГлдГ пневмосепарир-леуден кейінгі пайыздық қатынасын; торлы деканың дірілді сипаттамаларын (дірілді араластыру, дірілді үдеу, дірілді жылдамдық) реттеп отыpуFa MYMкiндiк бередГ.

СД-21 сериялы дГрГлдГ анализаторды пайдалана отырып, дірілді сипаттамаларды: сепаратордыц торлы декасыныц дГрГлдГ ара-ластыруын, дГрГлдГ YДeуiн жэне дГрГлдГ жыл-дамдығын өлшеу, дірілдің параметрлерін спектрлГк талдау жэне дГрГлдщ амплиту-далык-фазалык кураушысын спектрлГк талдау жYpгiзiлдi. ЖaсaлFaн елшемдер дГрГлдГ сипат-тамалардың параметрлерін талдаудың Vibro12 компьютерлГк бaFдapлaмaсын колда-на отырып бaFaлaнды.

Рапс тукымдарыныц салыстырмалы ыл-FaлдылыFы МАХ 50 ылFaлдылык анализато-рында аныкталды.

Эксперимент™ мэлГметтердГ жоспар-лау және өңдеу математикалық статистика мен зерттеу нэтижелерГн графикалык керсе-тудщ заманауи мaмaндaндыpылFaн STATIS-TICA 7 және STATGRAPHICS Centurion XVI.I компьютерлГк бaFдapлaмaлapыныц ке-мегГмен жасалды.

1000 тукымныц сaлмaFы 12042-80 «АуылшapуaшылыFы дакылдарыныц тукы-мы. 1000 тұқымның салмағын анықтау әдісі» МeмСТ-Fa сэйкес аныкталды. Тукымдардыц тaбиFaты 10840-64 «Дэн. ТaбиFaтын аныктау эдГстерГ» МeмСТ-Fa сэйкес аныкталды.

Тұқымдардың көктеп шығуын анықтау жешндеп эксперимент™ зерттеу 12038-84 «АуылшapуaшылыFы дакылдарыныц тукы-мы. внг1шт1кт1 аныктау эдГсГ» МeмСТ-Fa сәйкес жүргізілді.

Нәтижелер және оларды талқылау

Дірілді пневматикалық сепарирлеудің негГзГнде бГр уакытта жYpeтiн екГ процесс жа- тыр, олар: компоненттердің тығыздығы және үйкелу коэффициенттерінің айырмашылығы жағынан жіктелуі, жіктелген фракциялардың жарамды тұқымдарға арналған және қоспаларға арналған тиісті келте құбырларға шығарылуы. Өрлемелі ауа ағыны жағдайында (елеместен) көлбеу сұрыптағыш бетте дәндер мен тукымдарды тыFыздыFы бойынша су-рыптау процесін шартты түрде бір уақытта жүретін үш құбылыс ретінде қарастыруға болады. Сұрыптағыш беттің дірілі мен өрлемелі ауа ағыны бірге әсер еткен кезде дән қабатының қопсытылуы жүреді, бұл ретте ішкі үйкеліс коэффициенті төмендейді де, дән қоспасы жалған сұйылу күйіне өтеді. Мұндай қабатта әртекті компоненттердің өздігінен тиімді сұрыпталуына жағдайлар туындайды: ауыр бөлшектер төменгі қабаттарға түсіп, сұрыптағыш бетке жетеді, ал тығыздығы аз бөлшектер жоғарғы қабаттарға ұмтылады. ^aтпapлaнFaн коспаларда эртектГ компонент-тердщ карама-карсы бaFыттa дГрГлдГ араласу процесі жүреді. Зерттеулер көрсеткеніндей, тукымныц эрбГр TYpi Yшiн ездГгГнен сурып-талу процесінің тиімділігі негізінен процестің колайлы режимдГк-технологиялык параметр-лерінің: торлы деканың тербелу жиілігі мен амплитудасыныц, жумыс кaмepaсындaFы ер-лемелі ауа ағындары жылдамдығының, торлы деканың көлбеу бұрышының, өнім қабаты қалыңдығының және т.б. күйге келтірілуіне байланысты болады.

ДГрГлдГ пневматикалык сепараторда ты-FыздыFы жоFapы дэндердГ белГп алу механи-калык эсерсГз, дГрГлдГц жэне ерлемелГ ауа aFы-ныныц эсер етуГмен жaлFaн суйылу кабатын-да жүреді, бұл тұқымдардың зақымдануын болдырмайды, сонымен катар екпе материал-дың сипаттамаларына оңтайлы әсер етеді, нэтижесГнде бул aуылшapуaшылыFы дакылы-ныц енГмдГлГгГнГц артуына жaFдaй жасайды.

Тукымды дГрГлдГ пневматикалык сепа-рирлеудщ теориялык aлFышapттapын зерде-леудщ негГзГнде, сондай-ак бeйнeтYсipiлiм ку-ралдарын пайдалана отырып, бөлшектердің зертханалык дГрГлдГ пневматикалык сепара-тордыц жумыс кaмepaсындaFы эрекетГн кез-бен бақылау арқылы рапс тұқымының тура ағысты дірілді пневматикалық сепараторда KозFaлуынын, сызбасы жасалды (2-сурет).

2-сурет - Рапс тукымынын тура аFысты дiрiлдi пневматикалык сепараторда козFалу сызбасы

I - тукымдардын меншiктi тыFыздыFы жаFынан жiктелу аймаFы; II - тукымдардын тыFыз фракциясынын орын алмастыру аймаFы

1 - дiрiлдi тiректер; 2 - торлы дека; 3 - жумыс камерасы; 4 - конфузор; 5 - реттегiш винт; 6 -бастапкы енiмдi ЖYктеу келте кубыры; 7 -жещл фракцияFа арналFан келте кубыр; 8 - орташа фракцияFа арналFан келте кубыр; 9 - тыFыз фракцияFа арналFан келте кубыр; 10 - шаFылыстырFыш пластина; 11 - тойтарFыш пластина; 12 - шыFатын ешмнщ денгейiн реттеу пластинасы

Д1р1лд1 пневматикалык сепаратор жумыс жасап турFанда бел1нг1шт1к белг1с1 -сусымалы массаны курайтын белшектер ты-FыздыFынын айырмашылыFы, 1ш1нара олар-дың пішіні және үйкелу коэффициенті болып табылады. Рапс тұқымының тығыздығын жалпы алFанда тукымнын екпе сапасын, со-нымен қатар тұқымның құрылымы, химиялық құрамы, 1000 тұқымның салмағы, табиғаты, кектеп шыFу энергиясы жэне енг1шт1г1 се-к1лд1 керсетк1штерд1 берет1н кешенд1 сипат-тама рет1нде карастыруFа болады.

Бастапқы эксперименттер сериясының нәтижелерін жалпылап алғаннан кейін, рапс тукымынын зертханалык д1р1лд1 пневматикалык сепараторда тыFыздыFы жаFынан сурып-талуы процесін эксперименттік зерттеу үшін турленд1ру факторлары рет1нде келес пара-метрлер тандап алынды: торлы деканын, тербелу амплитудасы 1,5-3,0 мм; торлы деканын тербелу жи1л1г1 17-22 Гц; сепаратордын жумыс камерасындаFы ауа аFынынын жыл-дамдыFы 0,9-1,5; торлы деканын жазыцтыцца келбеу бурышы 2-5 град.

Рапс тұқымының тығыздығы жағынан езд1г1нен сурыпталуы процесшщ технология-лык ти1мд1л1г1н баFалау уш1н тукым салма-Fынын езгеру коэффициент сек1лд1 керсет- кіш ұсынылған. Тұқым салмағының өзгеру коэффициент келес1 катынаспен аныцталады:

K,, = ^т1  ^тнач х 100%

.. m нач бул жерде m 1 - д1р1лд1 пневматикалык сепараторда ендегеннен кей1нг1 1000 тукымнын салмаFы, г;

т нач - бастапкы коспанын 1000 тукымынын салмаFы, г.

Зертханалык д1р1лд1 пневматикалык сепаратордың өнімділігі жүктеу бункерінен сұрыптауға келіп түсетін сусымалы массаны елшеу жолымен аныкталды.

Жасап шығарылған сепаратордың ұтымды жұмыс параметрлерін анықтап алу уш1н Бокс-Уилсон жоспары бойынша 2 ⁴ то-лык факторлы эксперимент жург1з1лд1, жул-дызды нуктелер1 а=±2 деп алынды жэне орта-лык нуктес1 ек1 кайтара кайталанды. Экспери-ментт1к мал1меттерд1 ендеу нэтижес1нде б1р-қатар графикалық тәуелділіктер алынды, олар зертханалык сепаратордын к1р1с параметрле-рінің рапс тұқымының меншікті тығыздығы бойынша бел1ну1 ти1мд1л1г1не эсер1н баFалау-Fа мумк1нд1к бередй

3-суретте ен1мд1л1к пен салмактын ар-туы коэффициентінің кіріс параметрлеріне графикалык тэуелд1л1ктер1 бер1лген.

К и.м. мен Q-di^ f-^a тэуелдiлiгi

а)

К и.м. мен Q-diy v-га тэуелдiлiгi

Деканын тербелк жиiлiгi, Гц б)

К и._м. мен Q-di^ а-га тэуелдiлiгi

Деканың көлбеу бұрышы, град

в)                                                              г)

Сурет 3 - 0нiмдiлiк пен салмацтын артуы коэффициентшщ кipic паpаметpлеpiне графикалыц т9уелдiлiктеpi

Эксперименттік мәліметтерді талдау негізінде, STATGRAPHICS+ CenturionXVI.I. бағдарламасының статистикалық құралдар пакетінің көмегімен регрессия теңдеулері алынды (2-3), олар pежимдiк-технологиялык жұмыс параметрлерін түрлендіру факторлары диапазонында езгерткен кезде жасап шыFа-рылған дірілді пневматикалық сепаратордың енiмдiлiгi мен cалмаFынын езгеpуi коэффи-циентiн аныцтауга мYмкiндiк беpедi:

Q =- 2026,0 + 123,7 ⋅ α + 324,1 ⋅ A + 147,2 ⋅ f + 468,4 ⋅ ν - 8,2 ⋅ α ² + 8,0 ⋅ α ⋅ А - 3,7 ⋅ α ⋅ f - в

- 26,1 ⋅ α ⋅ ν - 48,6 ⋅ A ² - 5,827 ⋅ A ⋅ f - 1,8 ⋅ A ⋅ ν - 1,97 ⋅ f ² - 22,2 ⋅ f ⋅ ν - 66,8 ⋅ ν ²

К   =- 164,9 + 11,4 ⋅ α + 21,8 ⋅ A + 12,9 ⋅ f + 23,3 ⋅ ν - 0,8 ⋅ α ² - 0,14 ⋅ α ⋅ А - 0,16 ⋅ α ⋅ f -

- 1, 7 ⋅ α ⋅ ν - 4,0 ⋅ A ² - 0,09 ⋅ A ⋅ f + 0,4 ⋅ A ⋅ ν - 0,3 ⋅ f ² + 0,6 ⋅ f ⋅ ν - 11,8 ⋅ ν ²

бул жерде Q . - дipiлдi пневматикалык сепаратордын енiмдiлiгi, кг/cаF;

К — - салмацтын арту коэффициент, %;

• а - деканын келбеу бурышы , град;

• A - деканын тербелу амплитудасы, мм; f - деканын тербелу жиiлiгi , Гц;

• V - ауа аFынынын жылдамдыFы , м/с.

Алынған регрессиялық теңдеулердің баpабаpлыFын баFалау Фишердщ критерий-леpiн пайдалана отырып жYpгiзiлдi.

Yйлеcтipудiн графикалыц 9дiciнiн негi-зiнде жасап шыFаpылFан дipiлдi пневматикалык сепаратордын цолайлы жумыс параметр-леpi аныцталды, олар салмац езгеpуiнiн мак-сималды коэффициента жэне ен кеп енiм-дiлiктi цамтамасыз етедi: деканын тербелу амплитудасы 2,4-2,85 мм; деканын тербелу жиілігі 19,5 Гц; ауа ағынының жылдамдығы 1,2 м/с; деканын келбеу бурышы 3,0-3,5 град.

Эксперименттік зерттеулерді жүргізу Yшiн сапа шартына сай ылFалдылыFы 9% бо-латын «Водолей» сортты рапстың тұқымдары пайдаланылды. Рапс туцымынын ездiгiнен су- рыпталуы нәтижесінде келесідей фракциялар алынды: бастапқы фракция (өздігінен сұрып-талғанға дейінгі тұқымдар), жеңіл фракция (жеңіл салмақты және табиғаты төмен тұқым-дар), орташа фракция (тұқымдардың негізгі партиясы) және тығыз фракция (өнімділік әлеуеті жоғары тұқымдар).

Рапс тұқымы жасап шығарылған дірілді пневматикалық сепараторда тығыздығы жа-

ғынан өздігінен сұрыпталғаннан кейін барлық үш фракциядағы тұқымдардың 1000 тұқым-ның салмағы, табиғаты, көктеп шығу энергия-сы және өнгіштігі секілді көрсеткіштерін бағалау жүргізілді.

Дірілді пневматикалық сепарирлеуге дейін және одан кейін 1000 тұқымның сал-мағы мен табиғатын анықтау нәтижелері 3-кестеде ұсынылған.

3-кесте. Рапстың 1000 тұқымының салмағын және табиғатын анықтау нәтижелері

№ р/к	Көрсеткіш	Тұқымдар фракциясы
		бастапқы	Жеңіл	орташа	тығыз
1	1000 тұқымның салмағы, г	6,7	4,6	5,6	9,4
2	Табиғаты, г/л	651,6	640,8	658,9	673,6
3	Көктеп шығу энергиясы, %	78,5	77,0	82,5	89,5
4	Өнгіштік, %	82,5	78,5	83,5	93,5

1-кестеде берілген мәліметтерден көре-тініміз, рапсты дірілді пневматикалық сепа-рирлегеннен кейін 1000 тұқымның салмағы бастапқы тұқымдарға қарағанда 2,7 г-ға арт-қан, табиғаты сәйкесінше 22 г/л-ға жоғары. Рапс тұқымының көктеп шығу энергиясы мен өнгіштігін анықтау бойынша алынған мәлі-меттерді талдай келе, тұқымдардың тығыз фракцияларының бірдей өніп шыққандығы туралы қорытынды жасауға болады. Атал-мыш фракцияның көктеп шығу энергиясы мен өнгіштігі бастапқы тұқымдармен салыстырған-да 11%-ға жоғары, бұл рапс тұқымын егудің ал-дында дірілді пневматикалық сепараторда да-йындаудың жоғары тиімділігін куәландырады.

Рапс тұқымын дірілді пневматикалық сепараторда қосымша өңдеудің тиімділігін бағалау «Родовое гнездо» ШФҚ ЖБК экспе-рименттік алқаптарында өндірістік жағдай-ларда да жүргізілді. Қосымша өңделген тұ-қымды егу бақылау партиясымен салыстыр-ғанда рапс өнімділігін 16,5%-ға арттыруға мүмкіндік берді.

Қорытынды

Рапс, зығыр секілді дақылдардың, көкө-ніс дақылдары мен көпжылдық шөптердің тұ-қымын сұрыптау үшін пайдаланыла алатын тура ағынды дірілді пневматикалық сепаратор-дың жаңа конструкциясы жасап шығарылды.

Тұқымдарды ақырғы рет тазалау кезе-ңінде дірілді пневматикалық сепараторды қолданудың технологиялық тиімділігі келесі-ден тұрады: өнімділік әлеуеті күшті, көктеп шығу энергиясы мен өнгіштігі жоғары тұқым-дарды бөліп алу; мәдени өсімдіктердің тұқы- мын қоса алғанда, тұқымдық қоспадан бөлі-нуі қиын қосындыларды бөліп алу; тұқымдық материалдан жәндіктермен зақымданған және ауру жұқтырған тұқымдарды бөліп алу; өсімдіктің әртүрлі сапалы болуын төмендету.

Жүргізілген зертханалық және өнді-рістік зерттеулер жасап шығарылған дірілді пневматикалық сепараторда рапс тұқымын сұрыптаудың жоғары тиімділігін дәлелдей білді. Жүргізілген зерттеулер негізінде регрессия теңдеулері алынды, олар дірілдің және өрлемелі ауа ағынының әсер етуімен жалған сұйылу қабатында рапс тұқымын сұрыптау процесін дәл сипаттап береді.

Салмақ өзгеруінің максималды коэффи-циентін және ең көп өнімділікті қамтамасыз ететін жасап шығарылған дірілді пневматика-лық сепаратордың рапс тұқымы үшін қолай-лы жұмыс параметрлері алғашқы рет анық-талды, олар: деканың тербелу амплитудасы 2,4-2,85 мм; деканың тербелу жиілігі 19,5 Гц; ауа ағынының жылдамдығы 1,2 м/с; деканың көлбеу бұрышы 3,0-3,5 град.

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

• 1.    Поздняков В.М. Разделение зерновой массы по удельной плотности на сепараторе вибро-пневматического принципа действия / Поздняков В.М., Зеленко С.А. // Агропанорама. - 2013. - №4. -С. 18-22.

• 2.    Шаймерденова П.Р., Чаканова Ж.М., Абдрахманов Х. А., и др. Зависимость качественных показателей семян рапса и льна от применяемых способов очистки // Технические науки - от теории к практике: сб. ст. по матер. LIII междунар. науч.-практ. конф. № 12(48). – Новосибирск: СибАК, 2015.- С.158-165.

• 3.    Сельскохозяйственные, продовольственные и морские ресурсы. [Электронный ресурс] – 2016. – Режим доступа: http://ictt.by/cat-nasb-2014/data/01029r.html . – Дата доступа:10.01.2016.

• 4.    Поздняков В.М. Повышение эффективности подготовки семенного материала на основе совершенствования конструкции сепаратора виб-ропневматического принципа действия / Поздняков В.М., Зеленко С.А, Ермаков А.И. // Вестник БГСХА – 2014. – № 1. – С. 163-167.

• 5.    Устройство для сортирования семян: пат. №20450 Респ. Беларусь, МПК B 07B 4/08/ В.М. Поздняков, А.И. Ермаков, С.А. Зеленко; заявитель Беларусский гос. аграр. тех. ун-т. – № a 20121838; заявл. 27.12.2012.; опубл. 08.06.2016.

• 6.    Вибропневмосепаратор неоднородной зерновой смеси с рециркуляцией воздуха: пат. №20680 Респ. Беларусь, МПК B 07B 4/08/ В.М. Поздняков, А.И. Ермаков, С.А. Зеленко; заявитель Беларусский гос. аграр. тех. ун-т. – №a20130244; заявл.25.02. 2013.; опубл. 28.09.2016.