Maktabgacha yoshdagi bolalarda futbolga qiziqish uyg'otish usullari

Maktabgacha yosh – bu salomatlik, jismoniy rivojlanish poydevori qo'yiladigan, harakat qobiliyatlari shakllanadigan, jismoniy fazilatlarni tarbiyalash, sog'lom turmush tarzi asoslarini shakllantirish uchun poydevor yaratiladigan yoshdir. Bolalar organizmi mashg'ulotlar uchun katta imkoniyatlarga ega va bu maktabgacha ta'lim muassasalarida bolalar uchun mavjud bo'lgan sport elementlarini jismoniy tarbiya tizimiga kiritish imkonini beradi.

Maktabgacha ta'lim tashkilotlarida jismoniy tarbiya bo'yicha ishlarning tashkiliy shakllari quyidagilardan iborat: jismoniy ta'lim; kundalik rejimda jismoniy tarbiya va sog'lomlashtirish ishlari (ertalabki mashqlar, ochiq va sport o'yinlari, jismoniy tarbiya daqiqalari, jismoniy mashqlar bilan birgalikda temperatsiya mashg'ulotlari); faol dam olish (sport tadbirlari, sport bayramlari, salomatlik kunlari, piyoda sayohatlar); bolalarning mustaqil motorli faoliyati; oilaviy ish.

Maktabgacha yoshdagi bolalarning mustaqil motorli faoliyati o'qituvchining nazorati ostida davom etadi. Jismoniy mashqlar mazmuni va davomiyligi bolalarning o'zlari tomonidan belgilanadi. Ushbu faoliyatning tabiati maktabgacha yoshdagi bolalarning individual ma'lumotlariga, tayyorgarligiga, imkoniyatlariga va qiziqishlariga bog'liq. Jismoniy tarbiya muammolarini muvaffaqiyatli hal qilish faqat maktabgacha ta'lim tashkiloti va oilaning o'zaro bog'liq ishida bolalarga individual yondashuvni amalga oshirish orqali mumkin.

Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun futbolni eng maqbul sport o'yini deb bildik.

Futbol eng ommabop sport turlaridan biri va buning yaxshi sababi bor. Ko'pgina ota-onalar o'z farzandlari uchun biror bir sport turini tanlashda bir necha sabablarga ko'ra futbolga ustunlik berishadi:

• -    masalan, jang san'ati, xokkey yoki boshqa sport turlari bilan solishtirganda xavfsizroq;

• -    bolaning jismoniy va aqliy rivojlanishi uchun foydali;

• -    stressdan xalos bo'lishga yordam beradi;

• -    balog'at yoshida zarur bo'lgan ko'nikma va fazilatlarni egallashga imkon beradi.

Bolalar uchun futbol - bu murakkab yo'nalish, lekin u harakatchan va juda qiziqarli sport turidir. O'yin ko'rinishidagi faoliyat ko'p tomonlama mashg'ulotlar uchun eng yaxshi variantdir.

Futbol – bu aynan sport o'yini hisoblanadi. Dinamizm, emotsionallik, futboldagi turli vaziyatlardagi turli harakatlar kattaroq maktabgacha yoshdagi bolalarni o'ziga jalb qiladi, unga qiziqish va ishtiyoqni shakllantiradi.

To'p bilan mashg'ulotlar va o'yinlar, to'g'ri tashkil etish va o'tkazish usullari bolaning jismoniy rivojlanishi va ishlashiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Turli xil sport mashqlari bolalarning mushak tizimiga har tomonlama ta'sir ko'rsatishga, ularning suyak apparatlarini mustahkamlashga, nafas olish va yurak-qon tomir tizimlarini rivojlantirishga, metabolizmni tartibga solishga, uning funktsional ta'sirini kuchaytirishga imkon beradi. O'yinlar va o'yin mashqlari orqali bolalar nafaqat harakatlarini, balki turli sharoitlarda, turli o'yin vaziyatlarida his-tuyg'ularini ham nazorat qilishni o'rganadilar.

Futbol jamoaviy o'yin bo'lib, jamoaviy xarakterdagi o'yinlarda ko'pincha bolalar o'rtasida nizolar va nizolar paydo bo'ladi, bolalar ham o'yin davomida ularni hal qilishni o'rganadilar.

Bizning fikrimizcha, maktabgacha yoshdagi bolalarni futbol o'ynashga o'rgatish uch bosqichga bo'linishi kerak: tayyorgarlik, asosiy va yakuniy.

Tayyorgarlik bosqichida asosiy vazifalar quyidagilardir:

• ^    umumiy j ismoniy tayyorgarlikni oshirish;

• ^    umumiy chidamlilikni oshirish;

• ^    yugurish texnikasini takomillashtirish;

• ^    salomatlik holatini va birinchi navbatda yurak-qon tomir tizimi va nafas olish organlari faoliyatini yaxshilash.

Yuqorida aytilganlarga asoslanib, shuningdek, bir qator adabiy manbalarni tahlil qilgandan so'ng, biz asosiy vazifani qo'ydik. Mktabgacha yoshdagi bolalarni futbolga o'rgatishning vazifasi bolaning individual yosh xususiyatlarini hisobga olish, jismoniy va aqliy kuch talab qiladigan vazifalarni bajarish jarayonida sifat va qobiliyatlarni maqsadli rivojlantirish va takomillashtirishdan iborat.

Bolalarning kundalik hayotdagi harakat faoliyatini to'g'ri tashkil etish bolaning sog'lom jismoniy holati va kun davomidagi psixikasi uchun zarur harakat rejimini bajarilishini ta'minlaydi. Bir tomondan muayyan aqliy kuchni va ikkinchi tomondan aktiv dam olishni talab qiluvchi turli xarakterdagi bolalar faoliyatini maqsadga muvofiq almashtirib turish nerv tizimi charchashining oldini olishni, bolada xushchaqchaq kayfiyat va organizmning optimal ish qobiliyatini saqlab turishni ko'zda tutadi.

Foydalanilgan adabiyotlar:

"Экономика и социум" №7(98) 2022