Titan qotishmalariga plazma-elektrolitik oksidlanish usuli bilan qoplama olish uchun namunlar tayyorlash
Автор: Rahimov U.T., Erkinov S.M., Avdeeva A.N., Valieva D.Sh., Rahimov T.O.
Журнал: Форум молодых ученых @forum-nauka
Статья в выпуске: 6 (82), 2023 года.
Бесплатный доступ
Plazma-elektrolitik oksidlanish usulida elektr razryadlari metall oksidi asosida hosil bo'lgan eritma komponentlari, elektrolitik cho'kma, shu jumladan ularning termoliz mahsulotlari va yuqori haroratli o'zaro ta'sirlarning qatlamlariga kiritilishi uchun sharoit yaratadi. Usulning xususiyatlariga asoslanib, tsirkonyum birikmalari bilan valf metallarida oksid qatlamlarini hosil qilishning bir necha yondashuvlari taklif etiladi.
Plazma-elektrolitik oksidlanish usuli (peo), titan, elektrolitlar, namuna, galvanostatik va impuls rejimlari
Короткий адрес: https://sciup.org/140300746
IDR: 140300746
Текст научной статьи Titan qotishmalariga plazma-elektrolitik oksidlanish usuli bilan qoplama olish uchun namunlar tayyorlash
Avdeeva A. N., texnika fanlari nomzodi, dotsent
Materialshunoslik va mashinasozlik kafedrasi dotsenti
Valieva D. Sh., “Materialshunoslik va mashinasozlik” kafedrasi assistenti
Rahimov T. O., Toshkent davlat texnika universiteti mexatronika va robototexnika kafedrasi PhD katta oʻqituvchisi
Annotatsiya: Plazma-elektrolitik oksidlanish usulida elektr razryadlari metall oksidi asosida hosil bo'lgan eritma komponentlari, elektrolitik cho'kma, shu jumladan ularning termoliz mahsulotlari va yuqori haroratli o'zaro ta'sirlarning qatlamlariga kiritilishi uchun sharoit yaratadi. Usulning xususiyatlariga asoslanib, tsirkonyum birikmalari bilan valf metallarida oksid qatlamlarini hosil qilishning bir necha yondashuvlari taklif etiladi.
Kalit so'zlar: plazma-elektrolitik oksidlanish usuli (PEO), Titan, elektrolitlar, namuna, galvanostatik va impuls rejimlari.
TO OBTAIN A COATING ON TITANIUM ALLOYS BY THE
PLASMA-ELECTROLYTIC OXIDATION METHOD PREPARATION OF
SAMPLES
Oksid qoplamalari texnik jihatdan toza titan VT1-0 (Fe-0.25, C-0.07, Si-0.1, N-0.04, Ti-99.24-99.7, O-0.2, H - 0.1, boshqa 0.3 og'irligi%) namunalarida hosil bo'lgan. 20 mm dan 20 mm gacha bo'lgan titandan (VT1-0) tekis namunalar ishlatilgan. Metall qoplama kompozitsiyalarining o'ziga xos yuzasini aniqlash va katalitik sinovlarini o'tkazish uchun spiralga o'ralgan 1,2 mm kesimdagi titan simidan (VT1-0) namunalar tayyorlandi. Bunday namunalarning ishchi yuzasi 20 sm2 ni tashkil qiladi. Anodlashdan oldin tekis namunalar o'tkir burchaklarni yumaloqlash va burmalarni olib tashlash uchun ishlov berildi.
Metallning sirt qatlamini olib tashlash va sirtni standartlashtirish uchun titan namunalari gidroflorik va nitrat kislotalar HFHNO 3 =1:3 aralashmasida 70ºs da sayqallangan. Kislotalar aralashmasi suv muhitida isitiladigan plastik stakanga joylashtirildi. Jilvirlangandan so'ng, barcha namunalar avval oqava suv bilan, keyin distillangan suv bilan yuviladi va havoda quritiladi.
Elektrolitlarni tayyorlash namunalarni plazma-elektrolitik oksidlash uchun elektrolitlar distillangan suv va kimyoviy reaktivlar asosida tayyorlangan. 0,1 mol/l Zr(SO4)2 dan iborat zirkonyum sulfat asosidagi eritmalar ishlatiladi. Distillangan suvdan foydalanib, 34.8 g/l Zr(SO 4 ) 2 ⋅4H 2 O. o'z ichiga olgan ikkita asosiy elektrolitlar tayyorlandi. anod-uchqun tuzilmalarining shakllanishi texnik titanda plazma-elektrolitik oksidlanish qatlamlari galvanostatik rejimda 10 daqiqa davomida samarali oqim zichligi 0,08-0,2 A/sm2 bo'lganda hosil bo'ladi.
Titanda oksid qoplamalarini olish uchun zirkonyum sulfat eritmalari ishlatilgan. Anodlash uchun elektrokimyoviy yachaykalar (1-rasm) hajmi 1000 ml bo'lgan shisha stakan, bir vaqtning o'zida muzlatgich bo'lib xizmat qilgan nikel qotishmasining ichi bo'sh naychasidan lasan shaklida tayyorlangan katod va magnit aralashtirgichdan iborat bo’ladi. Namunadagi kuchlanish va u orqali oqim mos ravishda voltmetr va ampermetr, elektrolit harorati – termometr bilan boshqarildi. Oqim manbai sifatida ТЕР-100/460Н-2-2УХЛ4 tiristorli konvertor ijobiy kutupluluk oqimining impulsli shakli bilan ishlatilgan.
Qayta ishlashdan so'ng, qoplamali namunalar oqadigan, keyin distillangan suv bilan yaxshilab yuviladi va 20-70°C haroratda havoda quritiladi.
Uchqun kuchlanishining kattaligi anod yuzasida birinchi uchqunlarning paydo bo'lishi yoki egri chiziqlar tahlilidan vizual ravishda baholandi (bog'liqlikning boshida elektrodlardagi kuchlanish chiziqli vaqtdan farq qiladi). Q* (Кл·л-1) elektrolitini ishlab chiqish uchun ma'lum bir vaqtda elektrokimyoviy hujayra orqali o'tkazilgan eritma hajmiga normallashtirilgan elektr energiyasi qabul qilindi.
Foydalanilgan adabiyodlar.
Список литературы Titan qotishmalariga plazma-elektrolitik oksidlanish usuli bilan qoplama olish uchun namunlar tayyorlash
- Zhurakulovich, A. S., & Shavkatovna, V. D. (2021). Investigation of heat load parameters of friction pairs of vehicle braking systems. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 2(12), 483-488.
- Nikolayevna, A. A. (2022). AEROGELS BASED ON GELLAN HYDROGELS. Innovative Technologica: Methodical Research Journal, 3(06), 32-39.
- Малышев, И. В., Рахимов, У. Т., & Руднев, В. С. (2018). ЗАЩИТНЫЕ ПОКРЫТИЯ ZRO2+ TIO2 НА ТИТАНЕ, СФОРМИРОВАННЫЕ МЕТОДОМ ПЛАЗМЕННО-ЭЛЕКТРОЛИТИЧЕСКОГО ОКСИДИРОВАНИЯ. In ЧЕТВЕРТЫЙ МЕЖДИСЦИПЛИНАРНЫЙ НАУЧНЫЙ ФОРУМ С МЕЖДУНАРОДНЫМ УЧАСТИЕМ" НОВЫЕ МАТЕРИАЛЫ И ПЕРСПЕКТИВНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ" (pp. 500-504).
- Sh, V. D., Erkinov, S. M., Kh, O. I., Zh, A. S., & Toirov, O. T. (2022). IMPROVING THE TECHNOLOGY OF MANUFACTURING PARTS TO REDUCE COSTS. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 3(5), 1834-1839.
- Sharifxodjaeva, X. A., Erkinov, S. M., Sh, V. D., & Kuchkorov, L. A. (2022). ON THE BASIS OF COMPUTER SIMULATION OF THE DESIGN OF RIFTS FOR STEEL CASTINGS OF COMPLEX CONFIGURATION. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 3(5), 1991-1995.
- Kayumjonovich, T. N. (2022). NON-METALLIC INCLUSIONS IN STEEL PROCESSED WITH MODIFIERS. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 3(5), 1848-1853.
- Kayumjonovich, T. N. (2022). DEVELOPMENT OF A METHOD FOR SELECTING THE COMPOSITIONS OF MOLDING SANDS FOR CRITICAL PARTS OF THE ROLLING STOCK. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 3(5), 1840-1847.
- Urazbayev, T. T., Tursunov, N. Q., Yusupova, D. B., Sh, V. D., Erkinov, S. M., & Maturaev, M. O. (2022). RESEARCH AND IMPROVEMENT OF THE PRODUCTION TECHNOLOGY OF HIGH-MANGANESE STEEL 110G13L FOR RAILWAY FROGS. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 3(6), 10-19.
- Ruzmetov, Y., & Valieva, D. (2021). Specialized railway carriage for grain. In E3S Web of Conferences (Vol. 264, p. 05059). EDP Sciences.
- Мелибоева, М. А., Валиева, Д. Ш., Эркинов, С. M., & Кучкоров, Л. А. (2022). СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ ТЕХНОЛОГИИ ИЗГОТОВЛЕНИЯ ДЕТАЛИ ДЛЯ СНИЖЕНИЯ СЕБЕСТОИМОСТИ. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(5-2), 796-802.
