O’smirlarga huquqiy bilim berishda keys stadi texnologiyasidan foydalanish

Kishining jamiyatdagi xulq atvorini tartibga soluvchi qoidalar tizimi axloq hisoblanadi. O’zbekiston hududida ming yillar davomida shakillangan milliy axloq normalari milliy huquq tizimining shakilanishida ha qiluvchi ahamiyatga kasb etgan.biz pedagoglarning oldiga qo’ygan asosiy va muhum masalalardan biri bu bugungi kunda ta’lim jarayonida ishtirok etayotgan va obekti sanalgan o’quvchi yoshlarga huquqiy bilim ko’nikma malakalarni to’g’ri va oson usullar bilan yetkaza olish sa’atini egalashdir.

Xo’sh buning uchun pedagog o’z faoliyatida nimalarga etibor berishi kerak?

Eng muhum masalardan biri pedagogning zamonaviy innavatsion texnologiya va interfaol metodikalardan foydalana olish bilim ko’nikma malakainin puxta egalashidir. Umumiy o’rta ta’lim maktab o’quvchilariga

“Huquqiy bilim berishda interfaol metodikalardan “KEYS-STADI” texnologiyasidan foydalanish ” texnologiyasini tavsiya etamiz. Bu texnologiya o’quvchilarga o’quv predmetini o’zlashtirishga bo’lgan qiziqishini, amaliy ko’nikmalarni, vaziyatni tahlil qilish va to’g’ri qaror qabul qilishga nisbatan ijodiy yondashish malakalarini rivojlantiradi, turli muamoli vaziyatlar va ularni hal qilish asosida ular tomonidan bilimlarning faol o’zlashtirilishi uchun imkoniyatlar yaratadi, bundab tasghqari eng muhumi o’quvchi vaziyat holat yuzasidan mustaqil xulosa, fikrlar berish jarayonida huquqiy bilishning imkoniyatlari huquqiy normalarga amal qilmaslikning qanday salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkinligini o’z kichik tajribasidan mavzu yoki muammo yuzasidan bildirilayotgan fikrlardan ham bilib oladi. Pedagog dars jarayonida o’quvchini bilim ko’nikmasini oshirib qolmasdab uning huquqiy savodxonligi o’z imkoniyatlardan foydalana olishini ham o’rgatishi zarur. Bularni amalgam oshirishda o’qituvchi pedagog “KEYS-STADI” texnologiyasidan foydalanishi mumkin.

Umumiy o’rta ta’lim maktablarida ta’li olayotgan o’quvchilarga mavzularni o’zlshtirishda va o’zlashtirish ko’rsatkichlarini baxolashda qo’laniladigan texnologiyalar judda katta samarali dars tashkil etish imkonini beradi.

O’zbekiston davlat va huquq asoslari fanidan “Huquq soxalari” mavzusi bo’yicha

1-keys bayoni

Har qanday jamiyat a’zolarining huquq va erkinliklarini ta’minlash uchun ma’lum bir huquq tizimi zarur. Bu tizim turli—tuman, lekin o’zaro mustahkam aloqada bo’lgan huquq normalari yig’indisidan iborat bo’ladi. Qaysi huquq normasini qaysi obektga nosbatan ishlatish lozimligini aniqlashtirish uchun ularni turlarga ajratiladi va ular huquq tarmoqlari deb nomlanadi

Keys topshirig’i

O’zbekiston Respublikasi huquq tizimini jadval asosida sharxlang ?

O’qituvchining yechimi

HUQUQ TIZIMI
Mamlakat ichki huquq tizimi tarmoqlari			Xalqaro    huquq    tizimi tarmoqlari
Moddiy huquq tarmoqlari		Protsessual         huquq tarmoqlari	Xalqaro ommaviy huquq
Konstitutsiyaviy	Fuqorolik	Fuqorolik protsessual
Ma’muriy	Jinoiy	Jinoiy protsessual	Xalqaro xususiy huquq
Oila	Mehnat	Iqtisodiy protsessual	Xalqaro tashkilotlar
Yer	Suv	Ma’muriy prrotsessual	Xalqaro xavfsizlik huquqi
Agrar	Ekologiya		Diplomatik   va   konsulik huquqi
Moliya			Xalqaro dengiz huquqi
			Va boshqalar

2-keys bayoni

Keys topshirig’i

Siz olgan bilimlaringiz asosida Konstitutsiyaviy, mehnat va jinoyat sohasi huquq tarmoqlarini tavsiflang ?

O’qituvchining yechimi

^Huquq soxasi huquqiy normalar tomonidan taribga solinadigan munosabatlar majmuidir

'^Konstitutsiyaviy huquq sohasi bu- huquq tarmog’ining huquq tizimidagi eng asosiyhuquq sohasi. Unda huquqning bosh ytamoyillari, davlatning у

Mehnat huquqi sohasi orqali-korxonalar, tashkilotlar va ularning hodimlari o’rtasidagi mehnat munosabatlarini tartibga solinadi

Jinoyat huquqi sohasi orqali qanday xatti harakatalar jamiyat uchun hafli ekanligi belgilanadi va tartibga solinadi

Xulosa qilib shuni aytish mumkinki Huquqiy bilim shaxs tomonidan o’zlashtirilgan nazariy-huquqiy bilimlar negizida huquqiy faoliyatni tashkil etish borasidagi ko’nikma va malakalarni hosil qilish, unda ijobiy mazmundagi huquqiy sifatlarni qaror toptirish va huquqiy madaniyatni shakllantirishga yo’naltirilgan pedagogik jarayon hisoblanadi.

Huquqiy ta’lim va tarbiya o’zaro bog’liqlik, uzviylik, aloqadorlik hamda dialektik xarakterga ega bo’lib, shaxs huquqiy madaniyatini shakllantirish garovi hisoblanadi. Huquqiy tarbiya o’quvchilar o’rtasida fuqarolik tarbiyasini tashkil etishda o’ziga xos o’rin tutib qolmasdan ular o’rtasidagi huquqbuzarlik va jinoyatlarni ham oldini olish imkonini beradi. Biz pedagogic jarayonda buning hech tomonini etibordan qoldirmasdan pedagogic jarayonni amalgam oshirisakgina haqiqiy bilimli yoshlarni tarbiyalay olamiz

Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati :

• 1.    Ishmuhamedov R. Innovatsion texnologiyalar yordamida ta'lim samaradorligini

  oshirish yo'llari. - Т., Nizomiy nomndagi TDPU, 2009.

• 2.    Ochilov M. Yangi pedagogik texnologiyalar. -Qarshi: Nasaf, 2000.

• 3. Mahmudov R. Huquq va madaniyat g’Z.S.Zaripov tahriri ostida. – Toshkent, 1993

• 4.    Tadjixanov U., Saidov A. Huquqiy madaniyat nazariyasi. 2-tomlik. – Toshkent, O’zbekiston Respublikasi IIV Akademiyasi, 1998.-182-bet.

"Экономика и социум" №8(87) 2021