Пилталаш жараёнида масулот нотекислигини камайтириш асосида сифатли ип ишлаб чиариш

Автор: Очилов Т.А., Холияров М.Ш., Джуманизов М.Б., Атанафасов М.Р.

Журнал: Экономика и социум @ekonomika-socium

Рубрика: Современные технологии управления организацией

Статья в выпуске: 3-1 (94), 2022 года.

Бесплатный доступ

Ушбу мақолада пилтани қўшиш машинасида маҳсулот нотекислигини инобатга олган ҳолда ишлаб чиқарилаётган пилта нотекислигининг амплитуда частота характеристикасини аниқлашнинг математик модели ва маҳсулот нотекислигини камайтиришнинг услуби ишлаб чиқилган, пилталаш машинасида схема асосида пилталарни қўшиш жараёнида чиқадиган пилтанинг нотекислик кўрсаткичлари бўйича коррелограмалар қурилди ва ип сифат кўрсаткичлари аниқланди.

Ипларнинг нотекислиги, нотекислиги бўйича вариация коэффициенти, тукдорлиги ва тукдорлиги бўйича вариация коэффициенти

Короткий адрес: https://sciup.org/140292731

IDR: 140292731

Текст научной статьи Пилталаш жараёнида масулот нотекислигини камайтириш асосида сифатли ип ишлаб чиариш

Йигириш маҳсулотларининг нотекислигини таҳлил этиш жуда мураккабдир. Йигириш маҳсулотлари учун нотекисликнинг кўпгина турлари мавжуддир: йигиришнинг биринчи босқичида ҳосил бўлиши ҳамда кейинги босқичларда ўзгариши ва унга янги турдаги нотекисликларнинг қўшилишидир.

90% иккиламчи тола ва 10% нитрон толаси аралашмасидан пилталаш машинасида пилталарнинг жойлашувига қараб, олинган пилтанинг нотекислик кўрсаткичлари аниқланди ва олинган синов натижалари коррелограммалар қурилди.

Корреляцион (боғланиш) анализи ёрдамида биз коррелограммаларни аниқлаймиз ёки корреляцион функция графигини қурамиз ва улар ёрдамида маҳсулотда пайдо бўладиган нотекисликлардаги даврий ва чўзувчи тўлқинларни топамиз.

Агар машина маълум иш органларининг даврий нотекислик бераётган параметрларини ва унинг чўзилиш катталигини билсак, корреляграмма ёрдамида қайси иш органи мана шу даврий нотекисликни ^осил килаётганлигини аниклаш мумкин.

Корреляграмма Х оралиққа тенг маҳсулот кўндаланг кесимларидаги толаларнинг жойланиши буйича корреляция (боFланиш) коэффициенты r(x) нинг узгаришини курсатади. Шу билан бир каторда пилталарнинг нотекислик кўрсаткичлари асосида коррелограмма қуриш учун корреляция коэффициенти куйидаги формула ёрдамида аникланди.

r ( x ) =

бу

n - x

Я. y i - y )( y + x - y )

l = 1

n - x

Я У - У ) 2 i = 1

n - x

Я y i + x

L i = 1

-

У ) 2

A

BC

ерда:    yt   ва   yi+ x-диаграммадаги

ордината қийматлари

нотекисликнинг узгариши; x- r (x) корреляция коэффициентини ^исоблаш учун диаграмма ординаталарида нотекисликнинг узгариш оралиFи; n -нотекисликнинг узгаришидаги ординаталарнинг умумий сони.

n=x бу ерда: A = Я(yi - y\yi+x -y), B = Я(y. — У)2; i=1                                                i=1

n

Я yi y = —— n

n = x               .

C = Я.yi + x - y)2 ’ i=1

Аралашма таркиби турлича булган пилталарнинг нотекислиги буйича узгариш графиклари 1-3-расмларда келтирилган.

1-расм. 1-вариантдан олинган пилталарнинг нотекислиги буйича коррелограммасининг узгариши.

Корреляция коэффициентларининг хатолиги узгариши буйича 1 -вариант буйича олинган пилталарнинг корреляция коэффициенти r ( x ) ^ 0 атрофида, демак нотекислиги бўйича даврий ёки чизиқли бўлмаган тасодифийликка туFри келади.

m r = ±

1 - r 2

1 - 0,185

= 0,128

Ишончлилиги — >  3 = 0,43 = 3,3 ута кичкина. Коррелограммада (1 m      0,128

расм) коррелятив функцияда даврийлик эмас тасодифийлик ажралиб туришини таъкидлаш лозим.

2-расм. 2-вариантдан олинган пилталарнинг нотекислиги бўйича коррелограммасининг ўзгариши.

Корреляция коэффициентларининг хатолиги ўзгариши бўйича 2-вариант буйича олинган пилталарнинг корреляция коэффициенты r ( x ) = 0

атрофида, демак нотекислиги бўйича даврий ёки чизиқли бўлмаган тасодифийликка тўғри келади.

mr = ±

1 - r2

1 - 0,152

= 0,134

r         0,39

Ишончлилиги —> 3 = -   = 2,9 ута кичкина. Коррелограммада (2 m      0,134

расм) коррелятив функцияда даврийлик эмас тасодифийлик ажралиб туришини таъкидлаш лозим.

3-расм. 3-вариантдан олинган пилталарнинг нотекислиги бўйича коррелограммасининг ўзгариши.

Корреляция коэффициентларининг хатолиги ўзгариши бўйича 3- вариант буйича олинган пилталарнинг корреляция коэффициенти r(x) ^ 0

атрофида, демак нотекислиги бўйича нотекислиги даврий ёки чизиқли бўлмаган тасодифийликка тўғри келади.

mr

1 - r 2

1 - 0,1444

---;=-- = 0,136

Ишончлилиги JL > з = 0,38 = 2 8 ута кичкина. Коррелограммада (3-расм) m       0,136   , коррелятив функцияда даврийлик эмас тасодифийлик ажралиб туришини таъкидлаш лозим.

Пилталарнинг нотекислик кўрсаткичлари бўйича натижалар орасидаги коррелятив боFланиш r < 0,5 дан х,ам ю^ори кучли тескари боғланишда эканлигини, ҳамда ҳисоблар тўғри бажарилганлигини r mr мезонга кўра экспериментал ишончлилик чегарасида эканлигини тасдиқлаш мумкин.

Ундан ташқари, 3 хил вариант асосида пневмомеханик йигириш машинасида 30 тексли ип олинди ва сифат кўрсаткичлари аниқланди. Олинган синов натижалари 1-жадвалда келтирилган.

1-жадвал

Пилталаш машинасининг турли варианти бўйича пилтасидан олинган ипларнинг физик-механик хоссаларининг ўзгариши

т/р

Кўрсаткичлар

Пилталаш машинасига пахта толаси ва иккиламчи тола аралашмасидан олинган пилталарни жойлаштириш схемаси

1

2

3

1.

Ипнинг чизиқий зичлиги, teks

30,0

30,0

30,0

2.

Ипнинг нотекислиги, %

12,67

12,86

13,03

3.

Ипнинг нотекислиги бўйича вариация коэффициенти, %

16,57

16,69

16,94

3.

Ипнинг узилиш кучи, cN

258,0

241,0

223,0

4.

Ипнинг узилиш кучи бўйича вариация коэффициенти, %

10,0

14,2

15,7

5.

Ипнинг солиштирма узилиш кучи, cN/teks

8,75

8,18

7,56

6.

Ипнинг узилишдаги узайиши, %

5,89

5,64

5,20

Ипнинг узилишдаги узайиши бўйича вариация коэффициенти, %

11,4

15,0

19,9

7.

Ипнинг тукдорлиги, %

5,87

5,80

5,87

8.

Ипнинг тукдорлиги бўйича вариация коэффициенти, %

1,53

1,40

1,51

Синов натижалари таҳлили шу нарсани кўрсатдики, агар 1-вариант бўйича олинган ипларнинг кўрсаткичларига нисбатан солиштирсак, 2- вариант бўйича олинган ипларнинг нотекислиги 1,4% га, нотекислиги бўйича вариация коэффициенти 0,71% га ошди, узилиш кучи 6,5% га камайди, узилиш кучи бўйича вариация коэффициенти 29,5% га ошди, солиштирма узилиш кучи 6,5% га, узилишдаги узайиши 4,2% га камайди, узилишдаги узайиши бўйича вариация коэффициенти 24,1% га ошди, ипнинг тукдорлиги 1,19% га, тукдорлиги бўйича вариация коэффициенти 8,4% га камайди, 3-вариант бўйича олинган ипларнинг нотекислиги 2,76% га, нотекислиги бўйича вариация коэффициенти 2,1% га ошди, узилиш кучи 13,6% га камайди, узилиш кучи бўйича вариация коэффициенти 36,3% га ошди, солиштирма узилиш кучи 13,6% га, узилишдаги узайиши 11,7% га камайди, узилишдаги узайиши бўйича вариация коэффициенти 42,7% га ошди, ипнинг тукдорлиги ўзгармади, тукдорлиги бўйича вариация коэффициенти 1,3% га камайди.

Олинган тадқиқот натижалари таҳлилидан кўриниб турибдики, 1-вариант бўйича олинган ипларнинг нотекислиги 1,4% дан 2,76% гача, нотекислиги бўйича вариация коэффициенти 0,71% дан 2,1% гача, узилиш кучи бўйича вариация коэффициенти 29,5% дан 36,3% гача, узилишдаги узайиши бўйича вариация коэффициенти 24,1% дан 42,7% гача, ипнинг тукдорлиги бўйича вариация коэффициенти 1,3% гача бошқа вариантдаги ипларнинг кўрсаткичларига нисбатан ошганлиги аниқланди.

Адабиётлар рўйхати

  • 1.    Калашник В.Я. Совершенствование процесса разволокнения отходов тканей Текст. / В.Я. Калашник//Текстильная промышленность 1989-№6.-С. 37-39.

  • 2.    Фролова И.В. Исследование поля направлений отрезков ткани после резательной машины Текст./ И.В. Фролова, В.В. Макаров // Изв. вузов. Технол. текстил. пром-сти. 1998. - № 1. - С. 56-58.

  • 3.    Ларионова М.Д. Повышение эффективности технологии регенерации волокна из хлопчатобумажного лоскута Текст.: дисс. . канд. техн. наук: 05.19.03 / Ларионова Мария Дмитриевна. Иваново: ИГТА, 2002. - 128 с.

  • 4.    Kulmetov Mirpolat, Atanafasov Mukhiddin Rakhmonovich, Laysheva Elmira Talgatovna, Yuldasheva Mavluda Turamuratovna, Akhmedova Mokhinur Fayzullo qizi. Effect of Rate Quantity on IP Quality. International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology (IJIRSET). Volume 10, Issue 11, November 2021.

  • 5.    Muxtarov Jo’rabek Reyimberganovich, Djumaniyozov Muxammadjon Baxromovich, Atanafasov Mukhiddin Rakhmonovich, Akhmedova Mokhinur Fayzullo qizi. Virginity of Rops from Returnschange of Indicators. International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology (IJIRSET). Volume 10, Issue 11, November 2021.

  • 6.     Kazakova, D.E., Zhumaniyazov, K.Z., Ochilov, T.A., .. .Plekhanov, A.F., Koroleva, N.A. Influence of different mixture structure on mechanical damage and fiber length on transitions of spinal processes. Izvestiya Vysshikh Uchebnykh Zavedenii, Seriya Teknologiya Tekstil'noi Promyshlennostithis link is disabled, 2019, 384(6), p. 129–132

  • 7.     Kazakova, D.E., Zhumaniyazov, K.Z., Ochilov, T.A., .. .Plekhanov, A.F., Koroleva, N.A. Influence of different mixture structure on mechanical damage and fiber length on transitions of spinal processes. Izvestiya Vysshikh Uchebnykh Zavedenii, Seriya Teknologiya Tekstil'noi Promyshlennostithis link is disabled, 2020, 389(5), p. 115–118.

"Экономика и социум" №3(94) 2022

Список литературы Пилталаш жараёнида масулот нотекислигини камайтириш асосида сифатли ип ишлаб чиариш

  • Калашник В.Я. Совершенствование процесса разволокнения отходов тканей Текст. / В.Я. Калашник//Текстильная промышленность 1989-№6.-С. 37-39.
  • Фролова И.В. Исследование поля направлений отрезков ткани после резательной машины Текст./ И.В. Фролова, В.В. Макаров // Изв. вузов. Технол. текстил. пром-сти. 1998. - № 1. - С. 56-58.
  • Ларионова М.Д. Повышение эффективности технологии регенерации волокна из хлопчатобумажного лоскута Текст.: дисс. канд. техн. наук: 05.19.03 / Ларионова Мария Дмитриевна. Иваново: ИГТА, 2002. - 128 с.
  • EDN: QDQKNB
  • Kulmetov Mirpolat, Atanafasov Mukhiddin Rakhmonovich, Laysheva Elmira Talgatovna, Yuldasheva Mavluda Turamuratovna, Akhmedova Mokhinur Fayzullo qizi. Effect of Rate Quantity on IP Quality.International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology (IJIRSET). Volume 10, Issue 11, November 2021.
  • Muxtarov Jo'rabek Reyimberganovich, Djumaniyozov Muxammadjon Baxromovich, Atanafasov Mukhiddin Rakhmonovich, Akhmedova Mokhinur Fayzullo qizi. Virginity of Rops from Returnschange of Indicators.International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology (IJIRSET). Volume 10, Issue 11, November 2021.
  • Kazakova, D.E., Zhumaniyazov, K.Z., Ochilov, T.A.,..Plekhanov, A.F., Koroleva, N.A. Influence of different mixture structure on mechanical damage and fiber length on transitions of spinal processes. Izvestiya Vysshikh Uchebnykh Zavedenii, Seriya Teknologiya Tekstil'noi Promyshlennostithis link is disabled, 2019, 384(6), p. 129-132.
  • Kazakova, D.E., Zhumaniyazov, K.Z., Ochilov, T.A.,..Plekhanov, A.F., Koroleva, N.A. Influence of different mixture structure on mechanical damage and fiber length on transitions of spinal processes. Izvestiya Vysshikh Uchebnykh Zavedenii, Seriya Teknologiya Tekstil'noi Promyshlennostithis link is disabled, 2020, 389(5), p. 115-118.
Еще
Статья научная