Полимер материаллардан тайёрланган хомаки детални кесиш холатлари ва асбоб кўрсаткичларини танлаш

Автор: Каримов Р.Х., Валихонов Д.А., Мирзаев М.А.

Журнал: Экономика и социум @ekonomika-socium

Рубрика: Основной раздел

Статья в выпуске: 4-2 (95), 2022 года.

Бесплатный доступ

Ушбу мақолада полимер материаллардан тайёрланган хомаки деталларга кесиб ишлов беришда кесиш кўрсаткичлари ва кескични кўрсаткичларини танлаш учун амалий кўрсатмалар келтирилган.

Полимер, кескич, қиринди, кулачок, ўсимта, хомаки деталь, дастгох, пластмасса, труба, парма

Короткий адрес: https://sciup.org/140293092

IDR: 140293092

Текст научной статьи Полимер материаллардан тайёрланган хомаки детални кесиш холатлари ва асбоб кўрсаткичларини танлаш

Замонавий машинасозлик, асбобсозлик ва бошқа саноат тармоқларининг равнақини синтетик полимер материалларсиз кўриш мумкин эмас. Полимерни конструкцион материаллар сифатида ишлатиш нафақат деталлар ва механизмлар қисмларини енгиллатиш учун, балки деталь тайёрлаш мехнат хажмини ва таннархини камайтиришни, метал ва бошқа материалларни сезиларли даражада иқтисод қилиш имкониятини беради. Умумий фойдаланиш ҳусусиятларига эга бўлган ва қайта ишлаш имкониятига эга бўлган термопластлар кенг миқиёсида қўлланилади.

Пластмассаларни конструкцион материал сифатида қўллашнинг юқорилиги сабабли уларни қайта ишлаш масаласи ўта муҳим аҳамият касб этади. Амалий тавсияларга мувофиқ [5,9,10] полимер материалларнинг физик ҳолатидан, механик хусусиятларидан ва бошқа фактлардан келиб чиқиб, пластмассалардан деталь ишлаб чиқариш усулларини қуйидаги асосий гурухларга бўлиш мақсадга мувофиқдир:

  • -    қайишқоқлик, эрувчанлик ҳолатида қайта ишлаш (пресслаш, босим остида қуйиш ва сиқиб чиқариш билан);

  • -    мутаносиблик холатида ишлов бериш (шакл бериш, штамповкалаш ва бошқалар);

  • -    шакл беришнинг турли усулларидан фойдаланиб суюқ полимердан деталлар тайёрлаш;

  • -    қаттиқ ҳолатдаги пластмассадан бўлиб қолиплаш ва кесиб ишлов бериш;

  • -    пайвандлаш, елимлаш билан яхлит бирикмалар олиш;

Материал-капролон. Капролонга ишлов бериш учун ВК пўлатдан тайёрланган кескичлар ўткир чархланган қиррага эга бўлишлари керак. Кесишда туташиш юзаларининг ишқаланишини камайтириш учун кескичларнинг олдинги ва орқа юзалари ялтиратилган (полирофкаланган) бўлиши керак. Капролон юмшаши учун паст харорат етарлидир. Шунинг учун кесиш жараёнида хосил бўлган иссиқлик тезда кесиш зонасидан чиқариб ташланиши зарур, бунинг учун сув, шунингдек 5%ли эмулсия қўлланилиши мумкин.

Материал-гетинакс. Гетинаксга токарлик дастгохларида яхши ишлов берилади. Юза ғадир будурлиги 7-9-даражали тозаликка эришилади. Гетинаксдан қилинган деталлар жуда мўрт бўлади ва уқаланишга мойил; кесгичдан чиқадиган юзада синиқлар хосил бўлади. Синишни олдини олиш учун аввало асбобнинг кесувчи қирралари ўткирлигига эътибор бериш керак; кесгич ишни охирига етказишидан олдин узатишни, суришни камайтириш зарур бўлади.

Материал-фторопласт-4. Фторопласт-4 тетрафторетиленни паст малекулали органик бирикмалардан юқори малекулали органик бирикмаларни хосил қилиш йўли орқали олинади. Бу материал яхши механик хусусиятларга, паст коифициентли ишқаланишларга, ёғлаш ёғланиш хусусиятларга эга. Шу билан бирга иссиқлик ўтказиши ва қаттиқлиги паст. Фторопласт-4 занглашга чидамли деталлар ва буюмлар ишлаб чиқаришда қўлланилади. Фторопласт-4 дан диелектрик хоссаларга эга деталлар, плёнкалар (юқори сифатли кабеллар, ғалтаклар, конденсаторлар, трансформаторлар ва бошқалар) ишлаб чиқарилади.

Қирқувчи қирра материали ишловнинг унумдорлигини ва тежамлилигини белгилайди, полимер материалдан тайёрланган буюмнинг юза қатлами сифатига сезиларли таъсир кўрсатади. Ейилишга чидамлилик, иссиқликка чидамлилик ва иссиқлик ўтказиш талабларидан ташқари фторопласт-4 яна қуйидаги талабларга жавоб бериши керак:

  • - кесувчи қирранинг ўткирлигини таъминлаш учун майда донадор бўлиш, замонавий чархлаш усулларига ва кесувчи қисмнинг қирра ён атрофи бўлимларини ўлчамига етказишга яхши мослашиш;

  • - етарли даражада мустахкам бўлиш, чунки кесувчи қирра бурчаги металларни кесиш асбоби бурчагига қараганда кичикроқдир.

Тадқиқотлар натижаси асосида кесиш жараёни асосий кўрсаткичларининг ва кесувчи асбоб геометрик кўрсаткичларининг ва мақбул қийматлари ўрнатилган. Пластмассаларнинг муайян турлари учун асбоб материали ва асбобнинг кесувчи қисми геометриясини танлаш бўйича тавсиялар 1-жадвалда келтирилган. 1-жадвалда умумлаштирилган тавсиялар асосида, кесиш жараёни ва ишлов берилаётган аниқ материалга мос келувчи кесувчи асбобнинг қуйидаги кўрсаткичларида амалий текширувлар ўтказилди:

  • 1)    Фторопласт-4. Бу материални кесишда фойдаланиладиган асбоб материали-ВК6; кесиш режими-т=0.25-1.5мм, v=250м/мин, s =0.08-0.16 мм/об; асбоб кесувчи қисмининг геометрик кўрсаткичлари: α=15°, γ=15°, ф=( 1 =45°, г =2-3мм.

  • 2)    Капролон. Асбоб материали-ВК-6. Бу материалга ишлов бериш учун қуйидаги кесиш режимлари ва кескичнинг геометрик кўрсаткичлари тавсия этилади: t =0.25-1.5мм, v =250м/мингача, S =0.08-1.6мм/об. Кесувчи асбоб геометрик улчамлари а=15°, y=15°, ф=( 1 =45°, р=1-3мм.

  • 3)    Текистолит. Асбоб материали-ВК6, кесиш режими t =0.25-1.5мм, v =150м/мин, S =0.08-0.16 мм/об; асбоб кесувчи кисмининг геометрик курсаткичлари: а=20°, y=10°, ф= ( 1 =45°, г =2мм.

  • 4)    Гетинакс. Асбоб материали-ВК-6. Бу материалга ишлов бериш учун қуйидаги кесиш режимлари ва кескичнинг геометрик кўрсаткичлари тавсия этилади: t =0.25-1.5мм, v =150м/мингача, S =0.08-1.6мм/об. Кесувчи асбоб геометрик улчамлари а=20°, y=10°, ф=45°, ( 1 =12°,

  • 5)    г =4мм.

1-жадвал

Материал

Кесиш режимлари.

Геометрик кўрсаткичлари.

аниқлик даражаси

Иш. Бер. Мат.

Асбоб

Вм/мин

Смм/об

Т мм

α°

γ°

φ

1

г,мм

Капролон

Тез кесар пўлат

100-300

0,1-0,45

0,5-1

8-10

40-50

-

-

-

ВК8

800

0,2-0,45

-

15

15

45

-

1-3

5-6

500 гача

0,07-0,2

7

Фторопла ст

Тезкесар пўлат

25-300

0,03-0,11

0,25-1

Р18

150-300

0,03-0,073

1

20

0-10

45

15

0.5

7,6

ВК6М

200-250

0,03-0,11

0,25-0,5

7,6

Олмос

250-300

0,03-0,11

0,25-0,5

7,6

ВК4,ВК6,ВК8

20-270

0,07-0,2

0,25-1,5

10-20

0-15

2-3

Гетинакс

Р18

100-200

0,05-0,2

0,5-1

25-30

10

45

12

4

ВК8

150-300

0,05-0,2

0,25-1,5

20

10

45

12

4

ВК8

300-500

0,1-0,5

0,5-1

20

8

45

45

3

7-8

Р18

40-200

25-30

10

45

10-12

4

Р18,ВВК6

200-400

0,1-0,15

1-3

20

8-12

45

12

1,5

ВК6

150-300

0,08-0,2

0,25-1,5

20

10

45

45

2

4-5

"Экономика и социум" №4(95)-2 2022

Фойдаланилган адабиётлар:

  • 1 . Fayzimatov S. N., Xusanov Y. Y., Valixonov D. A. Optimization Conditions Of Drilling Polymeric Composite Materials //The American Journal of Engineering and Technology. – 2021. – Т. 3. – С. 22-30.

  • 2    Yunusali Yuldashalievich Xusanov, Dostonbek Azim O‘G‘Li Valixonov POLIMER KOMPOZITSION MATERIALLARDAN TAYYORLANGAN DETALLARNI PARMALASHNI ASOSIY KO‘RINISHLARI // Scientific progress. 2021.   №6. URL:    https://cyberleninka.ru/article/n/polimer-

    kompozitsion-materiallardan-tayyorlangan-detallarni-parmalashni-asosiy-ko-rinishlari (дата обращения: 21.04.2022).

  • 3    Dostonbek V., Salimaxon N. The effect of scraping and surface cleaning on the scraping of scraping to be dressing in the cutting of polymer materials //ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. – 2021. – Т. 11. – №. 6. – С. 717-721.

  • 4    Dostonbek V., Nizomiddin J., Jurabek S. EXPERIMENTAL AND THEORETICAL STUDIES OF THE PROCESS OF CUTTING POLYMER MATERIALS. Academicia Globe: Inderscience Research, 2 (05), 485–490. – 2021.

  • 5    Усманов Джасур Аминджанович, Холмурзаев Абдирасул Абдулахатович, Умарова Мунаввар Омонбековна, Валихонов Достонбек Аъзим Угли Исследование формы сороудалительной сетки колково-барабанного очистителя хлопка-сырца // Проблемы Науки. 2019. №12-1 (145).        URL:         https://cyberleninka.ru/article/n/issledovanie-formy-

    soroudalitelnoy-setki-kolkovo-barabannogo-ochistitelya-hlopka-syrtsa (дата обращения: 21.04.2022).

  • 6    Валихонов Д. А. Ў. и др. ЭСКИ АСФАЛЬТО БЕТОННИ КАЙТА ИШЛАШ //Scientific progress. – 2021. – Т. 2. – №. 1. – С. 367-373.

  • 7    Nomonovich F. S., Olimjonovich E. I., Azim o’g’li V. D. Effects Of Crushing on Cutting and Cleaning of Surface Facilities in Cutting and Processing of Polymer Materials //Eurasian Research Bulletin. – 2022. – Т. 4. – С. 17-21.

  • 7    Valixonov Dostonbek Azim o’g’li, & Ohunjonov Zuxriddin Nosirjonovich. (2022). A Method of Calculating the Depth of Cut in A Lathe After Rolling on A Rough Part. Eurasian Journal of Engineering and Technology, 3, 6–11.

Retrieved from

  • 8    Холмурзаев Абдирасул Абдуахадович, Алижонов Одилжон Исакович, Мадаминов Жавлонбек Зафаржонович, Каримов Равшанбек Хикматуллаевич Эффективные средства создания обучающих программ по предмету «Начертательная геометрия» // Проблемы Науки. 2019. №12-1 (145). URL: https://cyberleninka.ru/article/n/effektivnye-sredstva-sozdaniya-obuchayuschih-programm-po-predmetu-nachertatelnaya-geometriya      (дата

    обращения: 21.04.2022).

  • 9    Дона Тошматовна Aбдуллаева, Равшан Хикматуллаевич Каримов, Мунаввар Омонбековна Умарова МАКТАБ ТАЪЛИМ ТИЗИМИДА

    ЧИЗМАЧИЛИК ФАНИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ВА БИЛИМ БЕРИШ ЖАРАЁНИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ // Scientific progress. 2021. №1. URL:       https://cyberleninka.ru/article/n/maktab-talim-tizimida-chizmachilik-

  • fanini-rivozhlantirish-va-bilim-berish-zharayonini-takomillashtirish       (дата

    обращения: 21.04.2022).

(Дата Обращения: 21.04.2022).

Список литературы Полимер материаллардан тайёрланган хомаки детални кесиш холатлари ва асбоб кўрсаткичларини танлаш

  • Fayzimatov S. N., Xusanov Y. Y., Valixonov D. A. Optimization Conditions Of Drilling Polymeric Composite Materials //The American Journal of Engineering and Technology. – 2021. – Т. 3. – С. 22-30.
  • Yunusali Yuldashalievich Xusanov, Dostonbek Azim O‘G‘Li Valixonov POLIMER KOMPOZITSION MATERIALLARDAN TAYYORLANGAN DETALLARNI PARMALASHNI ASOSIY KO‘RINISHLARI // Scientific progress. 2021. №6. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/polimerkompozitsion-materiallardan-tayyorlangan-detallarni-parmalashni-asosiy-korinishlari (дата обращения: 21.04.2022).
  • Dostonbek V., Salimaxon N. The effect of scraping and surface cleaning on the scraping of scraping to be dressing in the cutting of polymer materials//ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. – 2021. – Т. 11. – №. 6. – С. 717-721.
  • Dostonbek V., Nizomiddin J., Jurabek S. EXPERIMENTAL AND THEORETICAL STUDIES OF THE PROCESS OF CUTTING POLYMER MATERIALS. Academicia Globe: Inderscience Research, 2 (05), 485–490. – 2021.
  • Усманов Джасур Аминджанович, Холмурзаев Абдирасул Абдулахатович, Умарова Мунаввар Омонбековна, Валихонов Достонбек Аъзим Угли Исследование формы сороудалительной сетки колковобарабанного очистителя хлопка-сырца // Проблемы Науки. 2019. №12-1 (145). URL: https://cyberleninka.ru/article/n/issledovanie-formysoroudalitelnoy-setki-kolkovo-barabannogo-ochistitelya-hlopka-syrtsa (дата обращения: 21.04.2022).
  • Валихонов Д. А. Ў. и др. ЭСКИ АСФАЛЬТО БЕТОННИ КАЙТА ИШЛАШ //Scientific progress. – 2021. – Т. 2. – №. 1. – С. 367-373.
  • Nomonovich F. S., Olimjonovich E. I., Azim o’g’li V. D. Effects Of Crushing on Cutting and Cleaning of Surface Facilities in Cutting and Processing of Polymer Materials //Eurasian Research Bulletin. – 2022. – Т. 4. – С. 17-21.
  • Valixonov Dostonbek Azim o’g’li, & Ohunjonov Zuxriddin Nosirjonovich. (2022). A Method of Calculating the Depth of Cut in A Lathe After Rolling on A Rough Part. Eurasian Journal of Engineering and Technology, 3, 6–11. Retrieved from https://geniusjournals.org/index.php/ejet/article/view/555
  • Холмурзаев Абдирасул Абдуахадович, Алижонов Одилжон Исакович, Мадаминов Жавлонбек Зафаржонович, Каримов Равшанбек Хикматуллаевич Эффективные средства создания обучающих программ по предмету «Начертательная геометрия» // Проблемы Науки. 2019. №12-1 (145). URL: https://cyberleninka.ru/article/n/effektivnye-sredstva-sozdaniyaobuchayuschih-programm-po-predmetu-nachertatelnaya-geometriya (дата обращения: 21.04.2022).
  • Дона Тошматовна Aбдуллаева, Равшан Хикматуллаевич Каримов, Мунаввар Омонбековна Умарова МАКТАБ ТАЪЛИМ ТИЗИМИДА ЧИЗМАЧИЛИК ФАНИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ВА БИЛИМ БЕРИШ ЖАРАЁНИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ // Scientific progress. 2021. №1. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/maktab-talim-tizimida-chizmachilikfanini-rivozhlantirish-va-bilim-berish-zharayonini-takomillashtirish (дата обращения: 21.04.2022).
  • Усманов Джасур Аминович, Каримов Равшан Хикматулаевич, Полотов Каримжон Куранбаевич Технологическая оценка работы четырехбарабанного очистителя // Проблемы Науки. 2019. №11-1 (144). URL: https://cyberleninka.ru/article/n/tehnologicheskaya-otsenka-rabotychetyrehbarabannogo-ochistitelya (дата обращения: 21.04.2022).
  • Ilhom Olimjonovich Ergashev, Rustam Jaxongir O’G’Li Karimov, Ravshan Xikmatullayevich Karimov, Salimaxon Sobirovna Nurmatova KOLOSNIK ALMASHINUVCHI MASHINASI ELEMENTI EGILISHINING NAZARIY TADQIQOTLARI // Scientific progress. 2021. №7. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/kolosnik-almashinuvchi-mashinasi-elementiegilishining-nazariy-tadqiqotlari (дата обращения: 21.04.2022).
  • Mukhlisa, Mukhtoralievna Rustamova Determination Of Geometric Parameters Of Previously Untreated Zones // Orienss. 2021. №11. Url: Https://Cyberleninka.Ru/Article/N/Determination-Of-Geometric-Parameters-Of-Previously-Untreated-Zones (Дата Обращения: 21.04.2022).
  • Ergashev I. O. Et Al. Arrali Jin Mashinasidagi Kolosnik Panjarasi Bo’yicha Olib Borilgan Ilmiy Tadqiqotlar Tahlili //Scientific Progress. – 2021. – Т. 2. – №. 7. – С. 78-82.
  • I. O. Ergashev, R. J. Karimov, A. M. Turg’unbekov, S. S. Nurmatova Arrali Jin Mashinasidagi Kolosnik Panjarasi Bo’yicha Olib Borilgan Ilmiy Tadqiqotlar Tahlili // Scientific Progress. 2021. №7. Url:
  • Ilhom Olimjonovich Ergashev, Rustam Jaxongir O’g’li Karimov, Ravshan Xikmatullayevich Karimov, Salimaxon Sobirovna Nurmatova Kolosnik Almashinuvchi
Еще
Статья научная