Тола таркиби турлича бўлган ипларнинг нотекислик кўрсаткичларининг ўзгариши

Автор: Худайбердиев М., Рахимов Х., Очилов Т.А.

Журнал: Экономика и социум @ekonomika-socium

Рубрика: Современные технологии управления организацией

Статья в выпуске: 4-1 (95), 2022 года.

Бесплатный доступ

Ушбу мақолада Шарқ Текс Люкс МЧЖ корхонасида тайёрланган чизиқий зичлиги 12,1 текс қайта тараш жараёндан кейин иплар олиниб, уларнинг сифат кўрсаткичлари аниқланди.

Чизиқий зичлик, маҳсулот кесимидаги толалар сони ёки турли узунликдаги кесим оғирликлари бўйича нотекислик, ҳажмий оғирлиги бўйича маҳсулот нотекислиги

Короткий адрес: https://sciup.org/140292855

IDR: 140292855

Текст научной статьи Тола таркиби турлича бўлган ипларнинг нотекислик кўрсаткичларининг ўзгариши

Жаҳонда ҳозирги пайтда махсус буюмларни тикиш учун юқори физик-механик ҳамда яхши ишлов бериш хусусиятларига эга бўлган тикувчилик иплари керак бўлади. Тикувчилик ипларининг сифати кийим-кечакларнинг сифати ва ишончлилигини, уларни тайёрлаш технологик жараёнларининг самарадорлигини белгилайди. Кийим ва бошқа турдаги буюмларнинг ташқи кўриниши, мустаҳкамлиги маълум даражада тикувчилик ипларининг пишиқлигига боғлиқдир. Шунинг учун, ҳозирги пайтда тикувчиликда ишлатиладиган ипларнинг сифати муҳим аҳамиятга эгадир.

Тикувчилик ипларини танлаш асосан кийим-кечак ва пойабзалларнинг сифати ва ишончлилигини белгилайди. Тикувчилик ипларининг ассортименти, уларнинг асосий кўрсаткичлари тўғрисидаги маълумотлар рақобатбардош маҳсулотларни ишлаб чиқаришни таъминлаш учун жуда зарурдир.

Йигириш маҳсулотларининг нотекислигини таҳлил этиш жуда мураккабдир. Йигириш маҳсулотлари учун нотекисликнинг кўпгина турлари мавжуддир: йигиришнинг биринчи босқичида ҳосил бўлиши ҳамда кейинги босқичларда ўзгариши ва унга янги турдаги нотекисликларнинг қўшилишидир. Иплар нотекислиги ўзига бир қанча таркибий қисмларни қўшиб, йигириш ишлаб чиқаришдаги турли босқичли нотекисликларига таьсири кўринади. Турли кўринишдаги нотекисликлар бир-бирига боғлиқдир. Кўрсатилган омиллар нотекисликни келтириб чиқариш сабабларини ўзгаришини қийинлаштиради.

Шу сабабли, ипларнинг нотекислик кўрсаткичларини аниқлаш борасида тадқиқот ишлари олиб борилди. Тола таркиби турлича бўлган ипларнинг нотекислик кўрсаткичлари аниқланди ва олинган синов натижалари қуйидаги расмларда келтирилган.

Толар таркиби турлича иплар и-нотекислиги;

s-вариация коэффициенти.

1-расм. Тола таркиби турлича бўлган ипларнинг нотекислиги ва вариация коэффициентининг ўзгариши.

Толар таркиби турлича иплар

2-расм. Тола таркиби турлича бўлган ипларнинг -40% ингичкалашган жойларининг ўзгариши.

Толар таркиби турлича иплар

3-расм. Тола таркиби турлича бўлган ипларнинг +35%

Толар таркиби турлича иплар и -тукдорлиги;

s -тукдорлиги бўйича квадратик

4-расм. Тола таркиби турлича бўлган ипларнинг тукдорлиги ва тукдорлиги бўйича квадратик нотекислигининг ўзгариши.

Тадқиқот натижаларини 100% пахта толасидан олинган ипларнинг кўрсаткичларига нисбатан солиштирсак, 90% пахта билан 10% лавсан толалари аралашмасидан олинган ипларнинг нотекислиги 17,1% га, вариация коэффициенти 18,5% га, -40% ингичкалашган жойлари 52,2% га, +35% йўғонлашган жойлари 67,1% га, тукдорлиги 14,6% га ва тукдорлиги бўйича квадратик нотекислиги 28,1% га камайди, 80% пахта билан 20% лавсан толалари аралашмасидан олинган ипларнинг нотекислиги 25,4% га, вариация коэффициенти 26,8% га, -40% ингичкалашган жойлари 80,3% га, +35% йўғонлашган жойлари 80,3% га, тукдорлиги 14,1% га ва тукдорлиги бўйича квадратик нотекислиги 31,8% га камайди, 70% пахта билан 30% лавсан толалари аралашмасидан олинган ипларнинг нотекислиги 31,0% га, вариация коэффициенти 31,9% га, -40% ингичкалашган жойлари 96,0% га, +35% йўғонлашган жойлари 83,6% га, тукдорлиги 27,0% га ва тукдорлиги бўйича квадратик нотекислиги 40,1% га камайди. Олиб борилган тадқиқот натижаларидан кўриниб турибдики, ип таркибида қанчалик кўп кимёвий толалар аралашмаси ташкил этадиган бўлса, олинадиган ипларнинг нотекислик кўрсаткичлари шунчалик паст бўлиши кузатилди.

Хулоса қилиб айтганда, тола таркиби турлича бўлган ипларнинг нотекислик кўрсаткичларидан кўриниб турибдики, ипларнинг нотекислиги 17,1% дан 31,0% гача, вариация коэффициенти 18,5% дан 31,9% гача, -40% ингичкалашган жойлари 52,2% дан 96,0% гача, +35% йўғонлашган жойлари 67,1% дан 83,6% гача, тукдорлиги 14,6% дан 27,0% гача ва тукдорлиги бўйича квадратик нотекислиги 28,1% дан 40,1% гача камайганлиги аниқланди.

Адабиётлар рўйхати:

  • 1. Смирнова Н. А. Швейные нитки: Учеб. пособие/ Н. А. Смирнова-Кострома, КТИ, 1994. -80 с.

  • 2.    Шустов Ю.С. и др. Текстильное материаловедение лабораторный практикум. Учебное пособие., Москва, ИНФРА-М, 2016.

  • 3. Б.А.Бузов Н.Д. Алыменкова. Материаловедение в производстве изделий легкой промышленности (швейное производство). Учебник - М.: ACADEMA, 2010. - 448 стр.

  • 4.    Anvar Djuraev, Shavkat Behbudov, Abdurakhmon Amonov and Hakimboy Rakhimov. Justification of Parameters of a Compound Roller with a Rubber Bushing of a Device for Strengthening the Stitches of the Being Sewn Materials. AIP Conference Proceedings

  • 5.    Salokhiddin Mardonov, Laziz Shokirov and Khakim Rakhimov. Development of technology for obtaining starch gluing modified with uzkhitan and hydrolyzed emulsion. APITECH III 2021 Journal of Physics: Conference Series

  • 6.    Rashit Nurboev, Murkosim Khudayberdiev Anvar Abdullaev, Okhun Sharofov and Olima Aripova Improvement of product drafting process in drafting devices of the spinning machines with the application of straps. Journal of Physics: Conference Series.

"Экономика и социум" №4(95)-1 2022

Список литературы Тола таркиби турлича бўлган ипларнинг нотекислик кўрсаткичларининг ўзгариши

  • Смирнова Н. А. Швейные нитки: Учеб. пособие/ Н. А. Смирнова- Кострома, КТИ, 1994. -80 с.
  • Шустов Ю.С. и др. Текстильное материаловедение лабораторный практикум. Учебное пособие., Москва, ИНФРА-М, 2016.
  • Б.А.Бузов Н.Д. Алыменкова. Материаловедение в производстве изделий легкой промышленности (швейное производство). Учебник - М.: ACADEMA, 2010. - 448 стр.
  • Anvar Djuraev, Shavkat Behbudov, Abdurakhmon Amonov and Hakimboy Rakhimov. Justification of Parameters of a Compound Roller with a Rubber Bushing of a Device for Strengthening the Stitches of the Being Sewn Materials. AIP Conference Proceedings.
  • Salokhiddin Mardonov, Laziz Shokirov and Khakim Rakhimov. Development of technology for obtaining starch gluing modified with uzkhitan and hydrolyzed emulsion. APITECH III 2021 Journal of Physics: Conference Series.
  • Rashit Nurboev, Murkosim Khudayberdiev Anvar Abdullaev, Okhun Sharofov and Olima Aripova Improvement of product drafting process in drafting devices of the spinning machines with the application of straps. Journal of Physics: Conference Series.
Статья научная