Тадбиркор шахс ууий маданиятининг ташкилий-меёрий асослари

Автор: Сфиев A.

Журнал: Теория и практика современной науки @modern-j

Рубрика: Основной раздел

Статья в выпуске: 4 (82), 2022 года.

Бесплатный доступ

Мақолада мустақиллик йилларида Ўзбекистонда тадбиркорлик муносабатларини ташкил қилишнинг ҳуқуқий асослари ва тартибга солиш механизмлари тўгрисида фикр юритилган. Шунингдек, жамиятимизда пайдо бўлган янги ижтимимоий гуруҳ тадбиркорларнинг ҳуқуқий маданияти оширш борасида амалга оширилаётган ташкилий-меёрий соҳадаги фаолият илмий жиҳатдан тадқиқ этилган.

Ҳуқуқӣ, механизм, фаолият, жамият, муносабат, тадбиркорлик, маданият, тартибга солиш

Короткий адрес: https://sciup.org/140293184

IDR: 140293184

Текст научной статьи Тадбиркор шахс ууий маданиятининг ташкилий-меёрий асослари

Мақолада

мустақиллик

йилларида

Ўзбекистонда

тадбиркорлик муносабатларини ташкил қилишнинг ҳуқуқий асослари ва тартибга солиш механизмлари тўгрисида фикр юритилган. Шунингдек, жамиятимизда пайдо бўлган янги ижтимимоий гуруҳ тадбиркорларнинг ҳуқуқий маданияти оширш борасида амалга оширилаётган ташкилий-меёрий соҳадаги фаолият илмий жиҳатдан тадқиқ этилган.

Калит сўзлар : ҳуқуқ, механизм, фаолият, жамият, муносабат, тадбиркорлик, маданият, тартибга солиш.

ORGANIZATIONAL-CULTURAL BASIS OF THE LEGALCULTURE OF AN ENTREPRENEUR

Истиқлол шарофати билан мамлакатимизда иқтисодиётни янада эркинлаштириш, хўжалик юритувчи субъектлар фаолияти эркинлиги ва иқтисодий мустақиллигини ошириш, уларни ҳимоя қилиш тизимини янада такомиллаштириш, давлатнинг назорат ва бошқарув ваколатларини камайтириш, унинг корхоналар хўжалик фаолиятига аралашувини чеклаш, текширишларни янада қисқартириш, хўжалик соҳасидаги хуқуқбузарликлар учун молиявий жавобгарликни либераллаштириш, тадбиркорлик субъектлари ҳисобот тизимини, фаолият юритиши лицензиялаш ва рухсатномалар бериш тартибини соддалаштириш, умуман, тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқ ва манфаатларини ишончли ҳимоя қилиш ва уларнинг эркин фаолият юритишлари учун кулай шарт-шароит яратиш йўлида ҳукуматимиз томонидан самарали ишлар амалга оширилди. Жумладан, кейинги даврда “Тадбиркорлик субъектларини ҳуқуқий ҳимоя килиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари туFрисида”ги, “Тадбиркорлик субъектларини текширишни янада қисқартириш ва унинг тизимини тамомиллаштириш чора-тадбирлари туFрисида”ги, “Тадбиркорлик субъектларининг хўжалик соҳасидаги ҳуқуқбузарликлари учун молиявий жавобгарлигини эркинлаштириш тўғрисида”ги, “Тадбиркорлик субъектлари томонидан тақдим этиладиган ҳисобот тизимини такомиллаштириш ва уни ноқонуний талаб этганлик учун жавобгарликни кучайтириш тўғрисида”ги, “Тадбиркорлик субъектларини давлат рўйхатига олиш ва хисобга қўйишнинг хабардор қилиш тартибини жорий этиш тўғрисида”ги Фармон ва Қарорлар кабул килингандан бошлаб эътиборга молик ишлар амалга оширилди.

Шундай хукукий ислохотлар самараси уларок тадбиркор шахснинг хак-ҳуқуқлари ва эркинликлари кафолатланди. Булар асосан қуйидагилар билан белгиланади:

  • -    тадбиркор шахсларга нисбатан хукукий таъсир чораларини факат суд оркали куллаш тартиби жорий этилди;

  • -    тадбиркорлик субъектлари фаолиятини текширишлар сони кескин кискартирилди;

  • -    тадбиркорлик фаолиятини юритиш учун рухсатнома турлари кискартирилди, уларни бериш тартиб-коидалари соддалаштирилди;

  • -    тадбиркорлик фаолиятини ривожлантириш йулидаги тусикларни бартараф этиш, тадбиркорликни ҳар томонлама рағбатлантириш, уларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини самарали ҳимоя қилиш механизмини яратишда янгича ёндашувлар, хорижий тажрибани тадбиқ этишга алоҳида эътибор каратилди. Шунинг учун хам бу борадаги конунчиликни такомиллаштириш,

тадбиркорлик фаолиятини ривожлантиришнинг ҳуқуқий механизмини яратиш, қонун ҳужжатларида, айниқса, идоравий меъёрий ҳужжатлардаги царама-царшилик ва зиддиятларни бартараф этиш цонун ижодкорлиги соҳаасида келгусида амалга ошириладиган тадбирларнинг мағзини ташкил этмоғи лозим. Ўз навбатида, тадбиркорлик фаолиятини ривожлантириш бўйича қонунчиликни такомиллаштириш жаҳон миқёсида ўзини оқлагаи тажрибалардан фойдаланиб, уларни халқимизнинг миллий хусусиятлари, миллий қонунчилигимиз тажрибалари билан уйғунлаштирган ҳолда олиб борилиши лозим.

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг 1997 йил 29 августдаги 466-1- сонли ^арорига биноан тасдицланган “Жамиятда хуцуций маданиятни юксалтириш миллий Дастури”да юксак ҳуқуқий маданиятни шакллантириш буйича давлат сиёсатининг устувор йуналишлари цуйидагича белгиланган:

  • -    фуцаро, жамият ва давлатнинг узаро муносабатларида ахолининг хуцуций маданияти хамда ижтимоий фаоллиги юксалишини таъминлаш;

  • -    ахолининг хуцуций маданиятини шакллантиришда фуцароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, жамоат бирлашмалари, оммавий ахборот воситаларининг ролини кучайтириш;

  • -    хуцуций таълим ва хуцуций тарбия воситалари ва усулларини такомиллаштириш;

  • -    юридик таълим, кадрларни тайёрлаш ва цайта тайёрлашнинг замонавий тизимини ривожлантириш;

  • -    миллий анъаналар хамда жахон тажрибасидан фойдаланиш асосида ахолининг хуцуций онги ва хуцуций маданиятини шакллантириш.

Давлатимиз бошлиғи томонидан белгилаб берилган вазифалардан бири иқтисодий ислоҳотларни амалга оширишда бизнинг асосий устувор йўналишимиз бундан буён ҳам бизнес, жумладан, хусусий бизнес учун зарур бўлган барча қулай шароитларни яратишдан, давлатнинг иқтисодиётдаги ижтирокини излич камайтириб боришдан иборат экан бунинг учун қуйидаги принципиал вазифаларни амалга ошириш талаб цилинади:

  • -    хусусий мулк ва хусусий тадбиркорлик хукукини химоя килишга доир конунчиликни янада мустахкамлаш масаласига эътибор каратиш лозим.

  • -    биз хусусийлаштириш ишларига нисбатан муносабатимиз ва ёндашувларимизни хам тубдан узгартиришимиз, иктисодиётнинг кимё, электротехника саноати, қишлоқ хўжалиги машинасозлиги, қурилиш материаллари саноати ва бошқа етакчи тармоқларча қарашли корхоналарнинг акцияларини кимошди савдосига қўйиш бўйича қатъий чоралар курилади.

  • -    давлатнинг иктисодиётдаги иштирокини кескин камайтириш буйича юқорида қўйилган мақсадларга эришишда давлат назорат органларининг корхоналар хўжалик фаолиятига ҳар қандай ноқонуний аралашувига тўла бархам бериш мухим ахамиятга молик масала булиб колмокда.

  • -    бизнеснинг муваффакияти бозор ицтисодиёти институтлари хусусан, юксак профессионал даражадаги мустақил аудитни, суғуртанинг замонавий шаклларини ва молиявий хизматларнинг бошқа турларини кенг ривожлантиришга бевосита боFлик.

  • -    кичик бизнес ва табдиркорликни ривожлантириш асосида мамлакатимизда таянчимиз ва суянчимиз булмиш мулкдорлар урта синфини шакллантириш вазифасини бевосита хал килишга эришмок лозим.

  • -    кичик бизнес таркибини, авваломбор, унинг техник ва технологик тузилмасини яхшилаш, улар замонавий ускуналар, бозор талабига қараб тез ўзгартириш мумкин бўлган ихчам технологиялар билан жиҳозлашга эътиборни кучайтиришлари, шунингдек рақобатга бардошли маҳсулот ишлаб чикаришни узлаштиришлари керак.

Хулоса сифатида, республикамизда тадбиркорликка тараққиётимизнинг барча босқичларида бозор муносабатларининг муҳим шарти, ҳал қилувчи омилларидан бири сифатида жиддий эътибор берилди. Бинобарин, бозор муносабатларига асосланган жамият барқарор ривожланишга интилиши ва шундан келиб чиқиб, ўз табиати, моҳиятига мос шахсни тарбиялаб вояга етказишга ҳаракат қилиши назарда тутилди. Бозор муносабатларида эса тадбиркор шахс янги барпо бўлаётган иқтисодиётни олға етакловчи куч сифатида намоён бўлади.

Адабиётлар:

  • 1.    Мирзиёев Ш.М. Стратегия развития Нового Узбекистана. - Ташкент: Узбекистан, 2022. - С. 134.

  • 2.    Каримов И.А. “Концепция дальнейшего углубления демократических реформ и формирования гражданского общества в стране”. Доклад на совместном заседании Законодательной палаты и Сенатиа Олий Мажлиса Республики Узбекистан. // 12 ноября 2010 года.

  • 3.    Ҳуқуқий онг ва ҳуқуқий маданиятни юксалтириш - давр талаби (услубий қўлланма), Фарғона нашриёти, 2007, - Б.15.

  • 4.    Bahodirjon Sodikjonovich Ganiyev (2019). Innovative (entrepreneurial) activity of women at a new stage of development of our society. // Scientific Bulletin of Namangan State University , 12 (1). - Р. 122-129.

  • 5.    Bahodirjon Sodikjonovich Ganiyev (2020). Social and philosophical aspects of family entrepreneurship development. ACADEMICIA, 12 (03), - Р. 1228-1234.

  • 6.    Б.С.Ганиев, М.С.Ганиева Семья как важный социальный фактор формирования предпринимательских навыков у молодежи (Опыт Узбекистана) // XV Всероссийская Парыгинская научно-практическая конференция (с международным участием “Проблемы социальной психологии и социальной работы” // Санкт-Петербург, 17 апреля 2020 года, - С. 25-27.

  • 7.    Ganieva Malika Sodykjanovna “Cocio-philosophical aspects of the study of the issue of gender and entrepreneurial woman in a new society” // Asian journal of Multidimensional Reserch : 2021. Vol. 12: Iss. 10, - P. 441-445.

  • 8.    Ganieva Malika Sodykjanovna “In the society of woman-girls innovation cocio-philosophical essence of entrepreneurial” // Scientific progress : 2021. Vol. 8: Iss. 2, - P. 947-951.

Список литературы Тадбиркор шахс ууий маданиятининг ташкилий-меёрий асослари

  • Мирзиёев Ш.М. Стратегия развития Нового Узбекистана. - Ташкент: Узбекистан, 2022. - С. 134.
  • Каримов И.А. “Концепция дальнейшего углубления демократических реформ и формирования гражданского общества в стране”. Доклад на совместном заседании Законодательной палаты и Сенатиа Олий Мажлиса Республики Узбекистан. // 12 ноября 2010 года.
  • Ҳуқуқий онг ва ҳуқуқий маданиятни юксалтириш - давр талаби (услубий қўлланма), Фарғона нашриёти, 2007, - Б.15.
  • Bahodirjon Sodikjonovich Ganiyev (2019). Innovative (entrepreneurial) activity of women at a new stage of development of our society. // Scientific Bulletin of Namangan State University, 12(1). - Р. 122-129.
  • Bahodirjon Sodikjonovich Ganiyev (2020). Social and philosophical aspects of family entrepreneurship development. ACADEMICIA, 12(03), - Р. 1228-1234.
  • Б.С.Ганиев, М.С.Ганиева Семья как важный социальный фактор формирования предпринимательских навыков у молодежи (Опыт Узбекистана) // XV Всероссийская Парыгинская научно-практическая конференция (с международным участием "Проблемы социальной психологии и социальной работы" // Санкт-Петербург, 17 апреля 2020 года, - С. 25-27.
  • Ganieva Malika Sodykjanovna "Cocio-philosophical aspects of the study of the issue of gender and entrepreneurial woman in a new society" // Asian journal of Multidimensional Reserch: 2021. Vol. 12: Iss. 10, - P. 441-445.
  • Ganieva Malika Sodykjanovna "In the society of woman-girls innovation cocio-philosophical essence of entrepreneurial" // Scientific progress: 2021. Vol. 8: Iss. 2, - P. 947-951.
Еще
Статья научная