Таълим тизимида инновацион фаолиятни шакллантириш: технологик ёндашув
Автор: Мухитдинова Х.
Журнал: Экономика и социум @ekonomika-socium
Рубрика: Основной раздел
Статья в выпуске: 4-3 (95), 2022 года.
Бесплатный доступ
Ушбу мақолада таълим тизимида инновацион фаолиятни шакллантиришнинг долзарб масалалари кўриб чиқилган.
Инновация, таълим, технологик ёндашув, педагогик фаолият, касбий компетентлик
Короткий адрес: https://sciup.org/140292930
IDR: 140292930
Текст научной статьи Таълим тизимида инновацион фаолиятни шакллантириш: технологик ёндашув
Калит сўзлар : инновация, таълим, технологик ёндашув, педагогик фаолият, касбий компетентлик
Олий таълим тизимида тарбия жараёнини технологиялаштириш аник максадга ва ижтимоий Fояга асосланган камда талабаларда маънавий-ахлокий сифатларни ривожлантиришга йуналтирилган педагогик фаолиятнинг ташкилий технологик жих,атдан уюштирилиши демакдир. Узбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёев таъкидлаганларидек, «Инновация булмаса хеч бир сохада ривожлантириб булмайди ». Шу сабабли х,ам биринчи навбатда таълим тизимида тарбия мазмуни ва унинг таркибини кенгайтириш ва чукурлаштириш, хусусан, бу мазмунга умуминсоний маданиятни ташкил килувчи-ижодий фаолият тажрибаси, теварак-атрофга муносабатларни хам киритиш Fояси кун тартибига кундаланг килиб куйилди.
Бу Fояни бизнингча, ижтимоий хаётнинг куйидаги компонентлари руёбга чикариши мумкин:
-
- фаолият турлари (моддий, амалий, ижтимоий, маънавий);
-
- ижтимоий онг шакллари (ахлок, санъат, сиёсат, фалсафа, фан ва
бошкалар);
-
- ижтимоий муносабатлар тизими (моддий ва мафкуравий);
-
- таълим-тарбиянинг узаро алокаси.
Таълимга анъанавий ёндашув асосий эътиборни дидактика ва таълим нуктаи назаридан асосланган тайёр билимларни таълим субъектига сингдириш билан умумий ёки касбий фаолият, куникма, малакани шакллантиришни кузда тутади. Бундан фаркли уларок, замонавий таълим инновацияси тайёр билимларни таълим олувчига етказиш билан чегараланмайди, балки шахснинг турли манбалар асосида узатилаётган билим ва ахборотларни узлаштиришига эътибор берган холда, унинг билимларни фаол узлаштириши, уз истеъдодига мос ижодий узгартириш лаёкатига эга булишини, таълим жараёни иштирокчисига айланишини кузда тутади. Шунингдек, кам вакт сарфлаб, купрок натижага эришиш инновацион фаолиятнинг асосий максади хисобланади.
Анъанавий ёндашувга кура, укув режаларида белгиланган умумий касбга оид махсус билимларни бахоли кудрат туларок эгаллагандан сунг таълим субъектида янгилик яратишга, татбик этишга лаёкат юзага келиб, ижодий иш билан шуFулланишга имконият юзага келади. Ноанъанавий таълим концепцияси эса шахсга йуналтирилган таълим, иктидор ва истеъдодни ривожлантиришга, таълим бериш билан бир каторда таълим олиш жараёни самарадорлигини ошириш тамойилларига асосланади.
Шунинг учун дастлабки босқичлардан бошлаб, таҳсил олувчи шахс ижодий фаолиятга, шунингдек, инновацион фаолиятга жалб этилади, бинобарин,узлуксиз таълим тамойилига кўра, бундай лаёқат нафақат таълим жараёни,балки касбий фаолият билан узвий боғлиқ ҳолда ҳам шакллантирилади ва мукаммаллашиб боради. Хозирги кунда ноанъанавий дарс ўтиш услубларига алохида урғу берилаётган бўлсада, унинг асосини анъанавий таълим услублари ташкил этади.
Анъанавий таълим тизимида ўқув режаси ва дастурларида қатъий белгиланган билимларни ўзлаштиришда муваффаққиятга эришган таълим олувчиларни ижодий фаолиятга жалб этишга эътибор қаратиса, замонавий ёндашувда эса бундай имкониятларни таълим олувчиларнинг барчаси учун яратилишини кўзда тутади. финобарин, ижодий фаолият учун зарур малакавий сифатларни шакллантириш ҳам асосий педагогик мақсадлар сирасига киритилади. Албатта, мана шундай ёндашув инновацион фаолият кўламини кенгайтиришга замин яратади.
Тез суръатлар билан ўзгариб бораётган ҳозирги шароитда профессионал компетентлик янгича маъно касб этиб, нафақат касбий фаолиятни таълим олиш жараёнида ўзлаштирилган, репродуктив фаолият учун хос бўлган усул, услуб ва воситалардан самарали фойдаланишни, балки инновацияларни яратиш, жорий этиш, имконият даражасида инновацион ғояларни мустақил равишда илгари суриш ва уларни рўёбга чиқариш солоҳиятини ҳам ифода қилади.
Бўлғуси мутахассисни тадқиқотчилик ва тадбиркорликни ўзида мужассам қилувчи новаторлик фаолиятига тайёрлашни профессионал компетентликнинг зарурий талабларидан бири сифатида шакллантириш ғоят мураккаб ва кўпқиррали таълимий жараёндир. Уни юритишни кўп босқичли таълимий вазифа деб қараш мақсадга мувофиқ бўлади. Амалий машғулотларни замонавий компьютер технологиялари асосидаги интерфаол усуллар, чунончи, экспертлар иштирокидаги давра суҳбати, инновацион технологиялар ярмаркаси, Интернет-форум, инновацион лойиҳа тақдимоти, консалтинг-форум, семинар-тренинг ва бошқа замонавий таълимий технологиялардан фойдаланиш кўланган мақсадларни изчил амалга оширишга ёрдам беради.
Хулоса қилиб айтганда, талабаларнинг ҳаётий кўникмаларини ривожлантиришда интерфаол методлардан фойдаланган ҳолда амалий машғулотларни ташкиллаш ҳар бир талаба учун ҳам, ўқитувчи учун ҳам мухим. Бундай машғулотлар муаммоларни ҳамкорликда ечишга, ҳамжихатликка ва ҳамфикрликка олиб келади ҳамда уларни танқидий фикрлашга, мавжуд вазият ва бор маълумотларга асосланиб мураккаб муаммоларни ечишга, муқобил фикрлардан энг мақбулини танлашга, туғри қарор қабул қилишга, мунозараларда иштирок этишга, ўзгалар фикрини ҳурмат қилишга ва тинглашга, шунингдек, шахслараро самарали мулоқот кўникмаларини ривожлантиришга туртки бўлади.
Бугунги таълим олдида турган асосий вазифа ҳам талабаларни реал ҳаётий кўникмаларини ривожлантириш, фан ва техникани энг сўнгги ютуқлари билан таништириш, янги иннавацион лойиҳалар яратишга йўналтириш, ҳар бир шахсда экологик маданиятни шакллантириш, бугунги тинч ва осоишта ҳаётимизнинг қадрига етиш, аждодларимиз яратган маънавий-маданий меросимизни авайлаб асраш ҳамда келажак авлодларга етказишдир.
Список литературы Таълим тизимида инновацион фаолиятни шакллантириш: технологик ёндашув
- Ismoilov M. I. The status of intuitive forecasting in the environmental paradigm evolution //Scientific Bulletin of Namangan State University. – 2019. – Т. 1. – №. 6. – С. 214-218.
- Ismoilov M. I. A new environmental (ecological) paradigm an important factor in ensuring of sustainable development //Theoretical & Applied Science. – 2019. – №. 10. – С. 666-668.
- Ismoilov M., Shaydullayev N. Moral education: concept, essence, tasks //Theoretical & Applied Science. – 2020. – №. 2. – С. 658-660.
- Ismoilov M. Ecological paradigm and the present society //Теория и практика современной науки. – 2017. – №. 5. – С. 21-24.
- Ismoilov M. I. Towards the environmental paradigm: from irrational to rational //Теория и практика современной науки. – 2017. – №. 5. – С. 24-27.
- Шайдуллаев Н. Обеспечение информационно-психологической безопасности в открытых информационных системах //Теория и практика современной науки. – 2017. – №. 4. – С. 909-912.
- Shaydullayev N. Formation of intellectual culture in youth-demand of period //Экономика и социум. – 2020. – №. 5-1. – С. 140-142.
- Jo‘rayev, X. teacher (2019) "“Turkistan collection” is an important resource in studying the history of the policy of the Russian Empire’s population migration to Turkistan," Scientific journal of the Fergana State University: Vol.2, Article 17. DOI: 93/99+(-32)+(282.1)
- Juraev N. T. Russia's educational policy in turkestan //Экономика и социум. – 2020. – №. 3. – С. 53-56.
- Жураев Х. Т. Взаимосвязь политики и религии //Теория и практика современной науки. – 2017. – №. 5. – С. 298-301.
- Abdulahadovich X. A., Egamberdiyevna D. S., Tuxliboyevich J. R. H. Innovative approach to improving the effectiveness of higher education //Journal of Critical Reviews. – 2020. – Т. 7. – №. 7. – С. 1074-1076.
- Muxiddinova K. The role of a mother in raising young people in the spirit of love to books //Инновационные подходы в современной науке. – 2021. – С. 73-77.
- Muxiddinova X. The role of women’s in the education spiritual youth //Теория и практика современной науки. – 2018. – №. 3. – С. 42-44.
- Мухиддинова Х. Г. Информация как средство психологического воздействия //Теория и практика современной науки. – 2017. – №. 4. – С. 625-628.
- Мухиддинова Х. Г. РЕЛИГИЯ КАК СОЦИАЛЬНЫЙ ФЕНОМЕН //Теория и практика современной науки. – 2017. – №. 4. – С. 628-631.
- Otaxonov A. The Importance Of Using Modern Pedagogical Technologies In Teaching Historical Sciences //Экономика и социум. – 2021. – №. 5-1. – С. 383-386.
- Otaxanov A. The role of political and social views of the jaded thinkers in our national spiritual development //Экономика и социум. – 2019. – №. 6. – С. 57-59.
- Khaydarov M. T., Otakhanov A. M. The role of ecological culture in family ceremony (as examples uzbeks in fergana valley) //Вестник современной науки. – 2015. – №. 11-1. – С. 42-44.
- Otaxanov A. Relationship Between Politics And Religion //Экономика и социум. – 2019. – №. 6. – С. 54-56.