Естественные науки. Рубрика в журнале - Вестник Алматинского технологического университета

Vermiculite sorbent for water purification from heavy metal ions

Курманалиев М.К., Жанабаева Ж.Т.

Статья научная

В данной статье приведены результаты проведенных исследований по установлению оптимальных условий сорбции ионов меди из водного раствора в статическом режиме на вермикулитовом сорбенте. Сорбцию необходимо проводить в интервале рН 4-7. Максимальная сорбционная емкость природного вермикулита по отношению к ионам меди (ІІ) составляет 1,024 ммоль/г. Показано, что вспученный вермикулит обладает низкой обменной емкостью по сравнению с природным вермикулитом.

Бесплатно

Ways to investigate the electrical conductivity of threads and fabrics

Тастанова С.П., Тогатаев Т.У., Набиев Д.С.

Статья научная

Электропроводящие текстильные материалы и изделия используются в настоящее время для решения проблем, связанных со статическим электричеством, электромагнитным экранированием и электромагнитным излучением. Изучение их электрофизических характеристик, характер проводимости дает возможность прогнозирования их электрических параметров, которые имеют существенное значение. Эта работа показывает возможность производства электропроводящих текстильных материалов со стабильными антистатическими свойствами путем введения электропроводящей пряжи в структуру тканей. Результаты исследования направлены на изучение электрофизических характеристик электропроводящей пряжи и тканей, находящихся под влиянием частой промывки полиэфирных тканей и содержащих различные количества электропроводящих нитей в композиции.

Бесплатно

Адам азасына ауыз су рамындаы макро- жне микроэлементтерді сері

Мырзалиева С.К., Хамзина Ж.Б.

Статья научная

Мақалада судың негізгі химиялық және элементтік құрамы қарастырылады. Тағам өнеркәсібіндегі судың шикізат және еріткіш ретіндегі маңызды рөлі көрсетіледі. Авторлардың жүргізген эксперименттік зерттеулер нәтижесінде СанЕмН 2.1.4.116-02 талаптарына сәйкес, ауыз судың макроминералды құрамының қолайлы параметрлері анықталды.

Бесплатно

Адам ресурстарын басару процесіні жйелік талдауы

Айдауова А.А., Алтыбаев А.Н., Крученецкий В.З., Заурбеков Н.С.

Статья научная

Мақала адам ресурстарын басқару процесінің жүйелік талдауына арналған. Қызмет-керлерді басқарудың тиімді жолдары қарастырылған. Авторлар әзірлеген адам ресурстарын басқару процесі қызметкерлерді таңдау, сұхбаттасуды өткізу, қызметкерлерді бейімдеу, қызметкерлерді бағалау,қызметкерлерді оқыту және дамытуды қамтамасыз етеді. Жүргі-зілген зерттеулер кез келген кәсіпорынның жұмыс тиімділігін арттыратынын көрсетеді.

Бесплатно

Азастандаы техногендік ластануды сімдіктерге сері

Думетова С.Т., Абилкасова С.О.

Статья научная

Мақалада әртүрлі өндіріс көздерінен атмосфераға, топырақ пен судың зиянды заттар шығарындыларының әсері, сондай-ақ өсімдіктерге әсер ететін ластанудың экологиялық жай-күйінің мониторингі қарастырылады. Сондай-ақ техногендік ластанудың белгілі бір түрлері және оларды қоршаған ортаның жағдайында өсірілген өсімдіктердің физиологиялық жай-күйіне бейімдеу туралы мәліметтер анықталды. Жұмыстың ғылыми жаңалығы зиянды қалдықтардың өндірісіне төзімді ағаш өсімдіктерін өсіру және өсімдік түрлерін жасау (қара терек, қара қастар, кішкентай жалпақ бұршақ, линден) жасау әдісінде жатыр.

Бесплатно

Азіргі тадаы каспий теізіні экологиялы жадайы

Султангазиева Г.С., Калимолдина Л.М., Беркинбаева А.С.

Статья научная

Мақалада Каспий теңізінің экологиялық жағдайы мен ластану салдарынан туындаған мәселелерден қоршаған ортаны қорғау шаралары қарастырылған. Зерттеу барысында, мұнай және газ өнімдерімен қатар, олардың жанғаннан кейінгі қалдықтары, яғни күкіртсутегі және күкірттотығымен ластануының жиі болып отырғаны анықталды. Зерттеу нәтижесінде мұнаймен ластанған жерлерді тазарту үшін биологиялық әдісті кеңінен қолдануының қажеттілігі негізделді. Топырақтың құрамындағы мұнай өнімдерін ыдырату үшін микроорганизмдер мен өсімдіктерді пайдаланудың тиімділігі анықталды. Ұсынылып отырған биологиялық әдістер энергетикалық шығындарды талап етпейтіндіктен, көрсетіліп отырған әдістің тиімділігі мол екендігі және келешекте жиі қолданыла- тындығы негізделген.

Бесплатно

Айын емес жиындар теориясыны математикалы моделін сапалы апараттарды ресімдеуде олдану

Исмайылов А.Е., Жумагалилы Ж.Ж., Тлеген Н.М.

Статья научная

Бұл мақалада үдерісті басқаруды модельдеуде білім берудің кейбір аспектілері айқын емес жиындар теориясы арқылы қарастырылады. Үдерісті басқарудың айқын емес моделін құру үшін басқарылатын үдерістің кірісі мен шығысының деңгейлері бойынша квантталып, әрбір квантталған деңгейінде анықтамалық жиындар анықталады. Жасалынған бағдарлама биотехнологиялық үдерістерді басқару жүйелерінде және тиісті салаларында айқын емес ақпаратты рәсімдеу үшін пайдаланылады.

Бесплатно

Анализ экологического загрязнения в области синтетической кожевенной промышленности

Дарханова А.Т., Айтуленова К.Т.

Статья научная

В данной работе приведен анализ затрат на борьбу с экологическим загрязнением отрасли производства синтетической кожи. Измерение стоимости ущерба окружающей среде яв-ляется основным в учете экологических издержек, которые имеют определенную единицу изме-рения, выраженную в денежных средствах. Ввиду развития методов учета экологических из-держек и серьезности проблемы, связанной с охраной окружающей среды, встает вопрос о необ-ходимости введения нового метода исследования и измерения, более точного и приближенного к реалиям. В связи с этим предложены меры по модернизации синтетической кожевенной про-мышленности с учетом затрат на защиту окружающей среды на примере предприятий Китая.

Бесплатно

Анатомо-морфологическое исследование Artemisia cina Berg

Бекежанова Т.С., Курбатова Н., Сакипова З.Б., Омарова Р.А., Ибрагимова Л.Н., Шукирбекова А.Б., Нурбайулы А.

Статья научная

В статье рассматриваютсярезультаты исследования представителя рода ArtemisiaL., а именно результаты морфологического и анатомического строения надземной части - листа, стебли и соцветия ArtemisiacinaBerg. из семейства Asteraceae. Для создания нового потенциального лекарственного средства необходимо провести стандартизацию сырья полыни цитварной. Использованы фармакопейные методы исследования: макроскопии и микроскопии. В ходе микроскопического анализа были установлены анатомо-диагности-ческие признаки клетки верхнего эпидермиса, нижнего эпидермиса и строения устьичного аппарата, многочисленные другие специфические характеристики.

Бесплатно

Анионит арқылы ванилинді сорбциялауды зерттеу

М.Қ. Құрманалиев, Ұ. Жұматаева

Статья научная

Бұл мақалада жоғары негізді анионит Cybber АХ-400 арқылы ванилинді сорбциялау зерттелген. Зерттеу барысында сорбциялаудың тиімді параметрлері, яғни ортаның рН мәні, ерітіндінің концентрациясы және сорбциялау уақыты анықталған. Сорбция изотермасы алынған және ол Ленгмюр теңдеуіне сай келетіні көрсетілген. Күшті негізді аниониттің ванилинді сорбциялау механизмі туралы тұжырым ұсынылған. Жұмыста жүргізілген зерттеу нәтижесінде аниониттің сулы ерітіндіден ванилинді бөлуде тиімді сорбент екенін көрсетілген.

Бесплатно

Антибактериальные свойства наночастиц серебра: достижения и перспективы

Таусарова Б.Р., Кутжанова А.Ж., Сулейменова М.Ш., Маукенова А.Н.

Статья научная

Статья посвящена актуальной проблеме получения наноразмерных антимикробных препаратов и материалов. В работе рассмотрены и обсуждены перспективные методы синтеза наночастиц серебра различных размеров, форм и состава. Показаны уникальные антибактериальные свойства наносеребра и области их практического применения в текстильной промышленности. Установлено, что антибактериальные свойства наночастиц серебра сильно зависят от их геометрической структуры и их морфологии.

Бесплатно

Арша аашыны биосфераа экологиялы сері

Думетова С.Т., Алмагамбетова С.Т., Султангазиева Г.С.

Статья научная

Бұл жұмыста Қазақстан аумағында таралған арша түрлерінің биологиялық ерекшеліктері мен биосфераға тигізетін әсерінің экологиялық жағдайы қарастырылған. Табиғаттағы аршаның санының азайып кетуіне ықпал ететін факторлар анықталып, зертханаларда аршаны қолдан өсіру әдістері арқылы табиғи аршалардың жыл сайынғы санының арту мәліметтері ұсынылған. Жұмыстың ғылыми жаңалығы болашақта күтіліп отырған еліміздегі аса қатты қуаншылық және қатаң континентальды климатты жағдайды болдармаудың алдын алу үшін, күшті фотосинтездеуші арша ағашының әсері экологиялық жағдайды жақсартуға бағытталған.

Бесплатно

Атомдар, иондардың радиустарының мәндері және олардың өзгеру заңдылықтары туралы

У. Бестереков, С.Р. Ермеков

Статья научная

Химиялық технология саласында сулы-тұзды жүйелер арқылы өнімдер өндіріледі. Сулы-тұзды жүйелерде минералды заттардың зарядтық бөлшектері иондар түрінде болады. Ғылыми-ілімдік химия саласында қазіргі кезде қол жеткен нәтижелерді талдаулар көрсеткендей, осындай иондық бөлшектердің және олардың материалдық негізі болып табылатын атомдардың радиустары туралы шынайылылығы жоғары, толықтама ғылыми дәйектелген мәліметтер жоқ. Мақалада атомдар мен иондардың шынайы радиустары туралы мәліметтер келтірілген. Зерттеу жұмыстарын жүргізу барысында белгілі мәлімет- терге жақын және де соңғылардың периодтық жүйе шеңберінде өзгеру заңдылықтарын сақтайтын, бірақ өзіндік сандық нәтижелері бар мәндер алынды.

Бесплатно

Балаш кліні экологиялы жадайына баа беру

Калимолдина Л.М., Султангазиева Г.С., Беркинбаева А.С.

Статья научная

В зоне загрязнения в северной зоне Балхаша для озеленения использовалась травянис-тая растительность. Проведено комплексное исследование долгосрочных эффектов токсич-ных соединений на травянистые растения. В этот регион адаптирован комплексный анализ текущих изменений скрытой растительности, которые растут в пределах санитарно-защитной зоны на расстоянии 1-2 км от источника отходов. В заключении были обобщены основные результаты исследования и сделаны рекомендации по сокращению или устранению воздействия промышленных отходов на экологию города Балхаш.

Бесплатно

Бидай дақылының физиологиясына натрий хлоридінің әсерін экологиялық тұрғыдан бағалау

Г.С. Сұлтангазиева, А.С. Беркинбаева, Ж.Д. Алимкулова

Статья научная

Мақалада ауылшаруашылығы айналымындағы жерлердің топырағының тұздану құбылысының салдарынан туындайтын бидай дақылдарының тамырларындағы анотомиялық өзгерістерге байланысты орын алатын физиологиялық және биохимиялық өзгерістердің пайда болу мәселелері қарастырылып, тұзды топыраққа төзімді бидай дақылының сұрыптарын зерттеу арқылы азық-түлік қауіпсіздігін нығайту және бидай дақылының өнімділігін арттыру жолдары келтірілген. Жүргізілген салыстырмалы зерттеулер нәтижесінде «Қазақстан-3» сұрыбының басқа сұрыптарға қарағандағы артықшылығы көрсетіліп, сонымен қатар оның экзодермасының және эндодермасының қалыңдықтарының өзгеру ерекшеліктері анықталған: экзодерма қалыңдығы бойынша - Шағала (86%) > Қайыр (84%) > Қазақстандық ерте пісетін (83%) > Мельтурн (77%) > Қазақстан-3 (63%); эндодерма қалыңдығы бойынша - Қазақстандық ерте пісетін (97%) > Қайыр (93%) = Мельтурн (93%) > Шағала (76%) > Қазақстан - 3 (61%).

Бесплатно

Биогумус - экологически чистое органическое удобрение

Джакупова И.Б., Даутбаева Г.А., Шаихова Ж.Е.

Статья научная

Данная статья посвящена одному из способов повышения плодородия почвы -применению биогумуса, являющегося продуктом жизнедеятельности дождевых червей. Формирование и развитие данного направления обусловлено возможностью решения на биологической основе ряда актуальных экологических задач - повышение плодородия почвы, получение высококачественного чистого органического удобрения, выращивание безопасной сельскохозяйственной продукции и др. По результатам проведенного химического анализа, в почве не обогащенной удобрением, содержание гумуса составило 5,75%, а в почве обогащенной удобрениями 7,89%. Наличие в биогу-мусе микроэлементов, ферментов, стимуляторов роста, ауксинов и других физиологически ак-тивных веществ способствует получению высококачественной продукции. В дальнейшем био-гумус планируется примененять в выращивании сельскохозяйственных культур в Казахстане.

Бесплатно

Влияние метода модифицирования на селективность гидрирования b-ионона в дигидро-b-ионон на никелевых катализаторах

Кулажанов К.С., Омаркулов Т.О., Абдухожаева К.М.

Статья научная

Изучена стабильноть и селективность Ni/Cr 2O 3-катализатора в реакции гидрирования b-ионона в дигидро-b-ионон при широком варьировании условий эксперимента (Рн, Т, модификатор и т.д.). Разработана эффективная технология модифицирования стационарного Ni/Cr 2O 3-катализатора йодистым калием и подобраны рациональные условия ведения процесса (Рн 2, Т и т.д.), при которых этот катализатор работает в непрерывном режиме в течение 3-4 месяцев не снижая своей активности и селективности.

Бесплатно

Влияние наночастиц цинка на устойчивость к коррозии металлов, покрытых композиционными материалами на основе эпоксидных олигомеров

Изтаева А.С., Сулейменова М.Ш.

Статья научная

В статье представлены результаты исследования антикоррозийных свойств композиционных материалов на основе эпоксидной смолы модифицированной смесью АГМ-9 и ТГМ-3 в соотношении 1:3 и обработанных наночастицами оксида цинка. Установлено, что покрытие металлов эпоксидными олигомерами и наночастицами цинка значительно повышает их устойчивость к коррозии. После выдержки в 3,5 % растворе NaCl в течение 90 дней твердость металлов уменьшается без покрытия на 22%, модифицированных композитами АГМ-9 и ТГМ-3 на 11%, а модифицированных эпоксидными олигомерами в сочатании с наночастицами цинка всего на 3 %.

Бесплатно

Внедрение хороших принципов выращивания и сбора лекарственного растительного сырья туркестанского пустырника и Туркестанского валериана Республики Казахстан

Sermukhamedova O.V., Sakipova Z.B., Basargina Yu.G.

Статья

Внедрение надлежащих принципов культивирования и сбора отечественного лекарст-венного сырья является обязательным условием для обеспечения качества, безопасности и эффективности разрабатываемых из них лекарственных средств. На фармацевтическом предприятии ТОО «ФитОлеум» впервые разработана технология перевода дикорастущих растений валерианы туркестанской и пустырника туркестанского в культуру и представ-лен алгоритм культивирования и сбора сырья в соответствии рекомендациями GACP. В данной статье представлена разработка надлежащей технологии возделывания и сбора лекарственного растительного сырья валерианы туркестанской и пустырника тур-кестанского, в соответствии с требованиями GACP, которая позволяет получить сырье высокого качества. Фармакопейное качество сырья пустырника туркестанского, валерианы туркестанской и достаточные промышленные запасы последних необходимы для получения отечественных фитопрепаратов

Бесплатно

Вычислительный эксперимент реализации численных расчетных моделей переноса и диффузии примеси в пограничном слое атмосферы

Айдосов А., Заурбеков Н.С., Заурбеков И.С., Заурбекова Г.Н.

Статья научная

На основе математической модели атмосферной циркуляции и распространения вредных примесей в приземном слое атмосферы проведен вычислительный эксперимент и построена геоэкологическая карта распространения вредных примесей в атмосфере. Разработанная компьютерная программа позволяет использовать ее для оперативных экспресс-расчетов полей распространения примесей.

Бесплатно