Original scientific work. Рубрика в журнале - Pravo - teorija i praksa
Injury of human rights and the right to life during the Covid-19 pandemic in the older population
Статья научная
It has been more than a year since the Covid-19 pandemic began. Millions of people continue to die around the world. Most of them are elderly, but their importance is not downplayed for this reason. The indiscriminate practices being carried out all over the world, in terms of the suffered abandonment, make us reflect in favor of the study of the protection systems of the most vulnerable people. It also includes the attempt to preserve their fundamental rights at the global level, and, above all, the legal point of view. Consequently, and despite the improvement in the situation produced by the application of the different vaccines against Covid-19, nothing prevents this from being repeated in the future if we do not establish the appropriate measures to assure a real and effective protection. The improvement that is assumed and expected should not refer to the field of health only, but also to the rule of law in which the majority of the world population find themselves regarding the approval of the necessary regulations providing the desired results. Therefore, the essence of this paper is searching for legal solutions to protect the human rights of the most vulnerable people - the elders, through the study of the right to their health protection and the functioning of the established systems concerning this field. The main objective is articulating the necessary strategies and instruments that guarantee the integrity of the elderly people throughout the planet.
Бесплатно
Intelektualna svojina u međunarodnom privatnom pravu
Статья научная
Jedan od najvećih problema u materiji intelektualne svojine i međunarodnog privatnog prava se javlja u vidu dileme, da li strani državljanin može steći zaštitu svog prava iz oblasti intelektualne svojine u Srbiji i pod kojim uslovima, što isto važi i za našeg državljanina u inostranstvu, kao i mogućnosti registracije i zaštite na međunarodnom nivou, čime bi se, u uslovima globalizacije, jedino i moglo govoriti o zaštiti ovog prava. Domaći izvori prava uslovljavaju prava stranaca na intelektualnu svojinu u našoj zemlji formalnim reciprocitetom, čime se ovo pravo svrstava u grupu relativno rezervisanih prava. Strani državljanin će uživati zaštitu, jednako kao i domaći državljanin, pod uslovom da je to predviđeno međunarodnim ugovorom ili se isto pravo priznaje našem državljaninu u strančevoj državi (princip uzajamnosti, tj. reciprociteta). Svest o značaju međunarodnog regulisanja intelektualne svojine je sazrela dosta rano. Danas je reguliše veliki broj međunarodnih dokumenata. Pariska konvencija o zaštiti industrijske svojine iz 1883. god. prvi je međunarodni akt koji reguliše ovo pitanje. Ovu materiju regulišu i drugi međunarodni multilateralni ugovori: Ugovor o saradnji u oblasti patenata, Konvencija o evropskom patentu, Konvenciju o patentu Evropske zajednice itd. Autorsko delo stranog autora zaštićeno je u Srbiji i Crnoj Gori pod uslovom: 1) da je autor lice koje ima autorska prava na osnovu međunarodnog ugovora koji je ratifikovala Srbija i Crna Gora, ili 2) da postoji uzajamnost između Srbije i Crne Gore i zemlje kojoj autor pripada. Autorsko i druga srodna prava predmet su međunarodnog regulisanja. Najznačajnije međunarodne akte iz ove oblasti predstavljaju Bernska konvencija o zaštiti književnih i umetničkih dela iz 1886. godine i Univerzalna konvencija o autorskom pravu iz 1952. godine. Smatramo da bi unifikacija većeg broja pitanja iz oblasti prava intelektualne svojine, ne samo na nivou EU, već i UN-a, međunarodna saradnja, pospešena proširenjem ovlašćenja nadležnih tela unutar UN-a, prvenstveno UNESCO-a, te znatno veća liberalizacija u pogledu dostupnosti pravne zaštite strancima i davanja povlastica i pomoći zemljama u razvoju namenjenim naučno-tehnološkom razvoju, doprinela sveobuhvatnom i uravnoteženijem razvoju, a na dobrobit celokupnog čovečanstva.
Бесплатно
International Criminal Court: Young but important part of international justice
Статья научная
The idea of the establishment of international criminal court as a means of solving international disputes originating from the nineteenth century. 'Leipzig processes' conducted during 1919. year against former members of the German Army and Navy have shown that the national courts cannot expect sufficient impartiality in regard to war crimes. In Nuremberg, was through the tendency to individual procedures and to not be turn in the trial all the German people, promoted the principle of individual criminal responsibility. International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia and Rwanda were promoted through decisions of the Security Council from 1993. and 1994. year. The existence of a legal basis and powers of the Security Council to form an ad hoc tribunals is the subject of numerous debates. At the diplomatic conference held in Rome, under the auspices of the United Nations, was adopted the Statute of the permanent International Criminal Court. Opening ceremony was followed on the 11. of March 2003. in taking an oath by the judges. The fact that a permanent International Criminal Court is a young body indicates how difficulties were in the building of such institutions, and that the overall work in the field of law is only in a processes, mostly on the development of mechanisms which would take away defects that are observed in similar trials that history abounds.
Бесплатно
Статья научная
The European Union is more and more active in areas such as security and combating crimes. In both cases, is acting in two directions, through the institutions of the system and through the instruments that usually present a high degree of compliance among member states or through international agreements and contracts, with key players in the world and the countries that clearly represent the interests of the EU zone.
Бесплатно
Invalidsko osiguranje u državama sukcesorima SFRJ
Статья научная
U ovom radu razmatrane su najbitnije odlike invalidskog osiguranja u državama-republikama bivše Jugoslavije. Posebno su analizirani definicije invalidnosti i njeni najznačajniji elementi - opšta i profesionalna nesposobnost za rad, trajanje invalidnosti, kao i delimična nesposobnost za rad. Srbija i Crna Gora su odabrale opštu nesposobnost, tj. nesposobnost za obavljanje bilo kog posla umesto nesposobnosti za rad prema kvalifikacijama i poslovima koje je osiguranik obavljao, s tim da je Crna Gora ustanovila delimičnu invalidnost. Prihvatanje opšte nesposobnosti za rad motivisano je potrebom smanjenja broja korisnika invalidske penzije, a time i rashoda za ovo osiguranje. Da bi otklonili nedostatke koncepta opšte invalidnosti Hrvatska i Makedonija su ustanovili i profesionalnu nesposobnost za rad. Više nivoa invalidnosti zadržali su sistemi invalidskog osiguranja u entitetima Bosne i Hercegovine i Slovenije. Uporedni pregled uslova za ostvarivanje prava iz invalidskog osiguranja jasno je pokazao da je Slovenija zadržala najveći obim prava, dok je Srbija izvršila njihovo najveće smanjenje.
Бесплатно
Izigravanje zakona (fraus legis) u međunarodnom privatnom pravu
Статья научная
Izigravanje prava kao pojava i borba protiv nje, stari su koliko i samo pravo. Međunarodno privatno pravo je oblast koja pruža široke mogućnosti za izigravanje zakona. Izigravanje zakona se sastoji iz tri elementa: materijalnog (promena činjenica i promena merodavnog prava), moralnog (namera izigravanja) i zakonskog (predmet izigravanja). Kriterijum na osnovu koga se razlikuje uobičajeno delovanje stranaka od njihovog fraudoloznog delovanja, odnosno da li je primena drugog merodavnog prava prosta posledica promene činjenica ili je upravo cilj te promene jeste namera izigravanja (animus fraudis). Predmet izigravanja zakona su, po pravilu, imperativne norme koje nameću obavezu određenog ponašanja i isključuju mogućnost stranaka da sporazumno uređuju međusobne odnose. Iz razloga pravne sigurnosti i obezbeđivanja pravnih dejstava građanskopravnih odnosa u inostranstvu, preporučuje se da nadležni domaći sud ili organ uprave, ukoliko se pojavi sumnja da stranke pokušavaju da izbegnu primenu stranog prava, zastane sa postupkom dok se ne reši ovo prethodno pitanje. Da bi po dobijanju obaveštenja od strane nadležnog organa u postupku međunarodne pravne pomoći o tome, postupak nastavio i doneo odluku u zavisnosti od pozitivnog ili negativnog odgovora. Specifičnost izigravanja zakona sastoji se u formalnopravnom postupanju stranaka po slovu zakona, ali protivno njegovom duhu. Ako tome dodamo elemenat inostranosti i potencijalnu primenu odredbi različitih pravnih sistema, dobijamo novu, međunarodnu dimenziju i mogućnost sagledavanja problema fraus legis u svoj njegovoj kompleksnosti.
Бесплатно
Izrada dispozitiva u prvostepenoj presudi u parničnom postupku
Статья научная
Zakon o parničnom postupku propisuje koji su delovi prvostepene sudske odluke u parničnom postupku. To su: uvod, izreka i obrazloženje. U radu autori analiziraju segment izreke sudske odluke u prvostepenom parničnom postupku, ukazujući sa jedne strane, kako pravilno treba postupati u pogledu izrade izreke prvostepene presude, a sa druge strane, na propuste i greške koje se čine prilikom izrade prvostepene presude u formulisanju izreke (dispozitiv).
Бесплатно
Izvršni postupak u trgovinskim stvarima i privremene mere u sporovima sa elementom inostranosti
Статья
Бесплатно
Статья научная
Notar je jedna od najstarijih pravničkih profesija. Odlikuje se nezavisnošću privatne profesije, ali i posedovanjem javnog ovlašćenja. Srbija je jedna od retkih zemalja koja nema instituciju javnog beležnika. No, u sklopu nastojanja da se izgradi pravna država, čiji je osnovni atribut efikasan rad sudova, te maksimalna zaštita pravnih odnosa, statusa i interesa građana, poželjno bi bilo ići ka institucionalizaciji novog organa, organa pravne pomoći, notara (javnog beležnika). Njegove ingerencije bi se prevashodno odnosile na 'nesudeće' sudske predmete. Prilikom uobličavanja institucije notara potrebno je imati u vidu rešenja u uporednom pravu, kako u zemljama koje imaju dugu tradiciju notarijata, tako i u zemljama koje su ga uvele u procesu tranzicije. Jedna od osnovnih dužnosti javnog beležnika je da strankama ukaže na pravne posledice njihovih pravnih poslova, te da utvrdi njihovu pravu volju u vezi sa tim poslom. Na ovaj način se smanjuje broj mogućih sporova, ili se eliminiše potreba da do velikog broja njih uopšte i dođe. Preuzimanjem u nadležnost velikog broja predmeta koji nisu tipično sudski, sudovi bi bili u velikoj meri rasterećeni, što bi omogućilo njihovu maksimalnu posvećenost tipično sudskoj funkciji, što u današnjim okolnostima i savremenim izazovima predstavlja imperativ svake države.
Бесплатно
Jedinstveno tržište, slobodno kretanje radne snage i problemi nezaposlenosti u Evropskoj uniji
Статья научная
Pravo na rad je jedno od značajnih prava na teritoriji 'Evropske petnaestorice'. Početna inicijativa u omogućavanju slobodnog kretanja radnika preduzeta je 1951. godine, uspostavljanjem Evropske zajednice za ugalj i čelik, da bi se tek Ugovorom o osnivanju Evropske ekonomske zajednice iz 1957. godine proklamovalo načelo slobodnog kretanja svih vrsta radnika. Do velikog preokreta na evropskoj sceni dolazi usvajanjem Ugovora iz Amsterdama 1997. godine, kada su se države članice 'odrekle' jednog velikog dela svoje suverenosti time što su mnoga prava, koja su do tada imale u svojoj isključivoj nadležnosti, prebacile na evropski nadnacionalni nivo. Pojam radnik najčešće obuhvata sva ona lica koja se bave tzv. nesamostalnim zanimanjima, pri čemu je značajno da se rad obavlja za drugoga uz naknadu, ne ulazeći u vrstu poslova koji se obavljaju, niti u pravni osnov njihovog radnog angažovanja. Danas, suštinu načela slobode kretanja lica čini pravo svih lica država članica Unije da slobodno i dobrovoljno traže posao, da budu nagrađena i da koriste druge uslove rada i zapošljavanja bez obzira čije državljanstvo imaju. Međutim, mora se istaći da na jedinstvenom tržištu radne snage u Evropskoj uniji postoje brojne barijere u slobodnom protoku radnika, čime se ograničava ostvarenje prava na rad. Dosta je primera koji upućuju na postojanje raznih vidova diskriminacije pri ostvarivanju prava na rad. Sporovi su najčešći pri ostvarivanju prava bračnog druga, a razlog koji se navodi za neudovoljavanje zahtevu je nacionalna pripadnost, iako se brojnim propisima zabranjuje diskriminacija zbog nacionalne pripadnosti. Princip antidiskriminacije se nameće kao adekvatan instrument kojim će se prevazići postojeće barijere ka slobodnom kretanju radnika, a sa druge strane, priznaće se nadležnost zemalja članica u oblastima vezanim za trgovinu i usluge. Ipak, potrebno je mnogo više od postojećih deklaracija i propisa da bi se princip nacionalnog državljanstva zamenio pojmom evropskog građanina, što bi bio jedini pravi put u rešavanju mnogih socijalnih problema u zemljama članicama Evropske unije.
Бесплатно
Jovanovićevo shvatanje sudskog akta
Статья научная
Slobodan Jovanović, naš istaknuti državno-pravni pisac u svom djelu 'O državi' izneo je svoja osnovna gledišta o pravu i državi. Njegova teorija države bazirana na shvatanju države kao pravne ličnosti obuhvata i razmatranje o državnim funkcijama, a posebno o sudskoj funkciji i ulozi sudije u stvaranju prava. Inspirisan idejama Š. Monteskjea, Jovanović se zalaže za strogu podjelu državnih funkcija u kojoj se uloga sudije svodi isključivo na primenu prava. Državna volja oličena u pravu predstavlja izraz zakonodavnih organa, dok se uloga suda sastoji isključivo u sprovođenju državne volje tj. u primeni prava. U duhu mehaničke jurisprudencije S. Jovanović shvata sudski akt isključivo kao akt primene prava, a nikako akt stvaranja prava.
Бесплатно
Karakteristike lokalne samouprave zemalja u tranziciji
Статья научная
Lokalna samouprava, kao jedna od najvažnijih društvenih, ali i ustavnih institucija se sagledava u svetlu opšte demokratizacije, ali i prilagođavanja organizacije i nadležnosti koje joj se poveravaju stvarnim potrebama lokalnih zajednica, ekonomskim prilikama i potencijalima, te izbegavanju bilo kakve mogućnosti da se proširenjem njene nadležnosti podstaknu dezintegracioni procesi i oslabi jedinstvo zemlje. Iako među državama u tranziciji postoje velike razlike u regulisanju lokalne samouprave, mogu se konstatovati i određene sličnosti, te prepoznati zajedničke tendencije. U svakoj od zemalja u tranziciji lokalna samouprava uživa ustavni status Garantuje se autonomija jedinica lokalne samouprave, pravni položaj lokalne samouprave precizno je regulisan zakonima, za vršenje izvornih nadležnosti jedinicama lokalne samouprave se obezbeđuju i izvorni prihod, a građani neposredno biraju predstavnička tela i ostavljena im je veća mogućnost za neposredno učešće u vršenju javnih poslova Grubo rečeno, mogli bi izdvojiti dve grupe zemalja s obzirom na broj nivoa teritorijalnog organizovanja lokalne samouprave. U prvoj grupi su države u kojima postoji samo jedan nivo teritorijalnog organizovanja lokalne samouprave. U drugoj grupi zemalja, uz opštinski nivo, koji tradicionalno ima lokalnu samoupravu, drugi nivo - okruzi i oblasti - takođe imaju neke elemente samouprave i lokalne autonomije. U pogledu određivanja nadležnosti jedinica lokalne samouprave postoje dva principa, a to su: 1) princip enumeracije, za kojim posežu sve zemlje navedene države, a sastoji se u nabrajanju nadležnosti; 2) princip opšte klauzule, odnosno subsidijarnosti, koji je u skladu sa Evropskom poveljom o lokalnoj samoupravi. Lokalna samouprava je neretko, u svakoj od zemalja koje su bile predmet analize u ovome radu, neefikasna, suočena sa brojnim problemima koje sama ne može da reši. Konstantan je odnos nerazumevanja, napetosti, nepoverenja i nedostatka koordinacije između jedinica lokalne samouprave u svakoj od zemalja i centralnih nivoa vlasti. S obzirom na sličnu prirodu problema u svakoj od ovih zemalja, razmena međusobnih iskustava u ovoj oblasti, umesto pukog prepisivanja rešenja zapadnih demokratija, može biti od suštinskog značaja za rešenje otvorenih pitanja uređenja i funkcionisanja lokalne samouprave.
Бесплатно
Karakteristike novog pravosudnog sistema i nužne pretpostavke za uspešnost reforme
Статья научная
Novi pravosudni sistem u Republici Srbiji je počeo da funkcioniše 1. janura 2010. godine. Prethodno je donet set pravosudnih zakona kojima je izvršena normativno reorganizacija sudstva.Time je započeta reforma pravosuđa u Srbiji. Autor u svom radu ukazuje na bitne karakteristike novog pravosudnog sistema i na nužne pretpostavke koje moraju biti ispunjene da bi reforma pravosuđa bila uspešno sprovedena.
Бесплатно
Kaznena odgovornost po osnovu rada
Статья научная
U radu autor se bavi pitanjima koja se odnose na kaznenu odgovornost određenih subjekata po osnovu rada i to bar iz dva razloga: prvi se ogleda u tome što do sada u našoj stručnoj literaturi nije poklonjena odgovarajuća pažnja tako važnim pitanjima o kojima je reč i drugi, što se ista pitanja nameću kao aktuelna donošenjem novog Krivičnog zakonika Republike Srbije i velikog broja novih zakona iz oblasti radnih odnosa, socijalnog osiguranja i zaštite i kolektivnih ugovora i zarada. Autor konstatuje da je u oblasti rada, socijalnog osiguranja i zaštite, te kolektivnih ugovora i zarada povećan kvantitet kaznene odgovornosti većeg broja subjekata ali ne istovremeno i njen kvalitet. Upravo ta disproporcija u pojedinim segmentima i predstavlja predmet analize u radu. Zbog toga, nakon izvršene analize, autor zaključuje da su pojedina pitanja iz posmatrane oblasti pravnotehnički dobro uređena sa posebnim osvrtom na ona pitanja kod kojih to nije slučaj ukazujući na pravce mogućih poboljšanja zakonskih rešenja de lege ferenda.
Бесплатно
Kaznena odgovornost poreskih obveznika i drugih poreskih dužnika
Статья научная
U radu autor se bavi pitanjima koja se odnose na kaznenu odgovornost poreskih obveznika i drugih poreskih dužnika i to iz bar dva razloga: prvi se ogleda u tome što do sada u našoj stručnoj literaturi nije poklonjena odgovarajuća pažnja tako važnim pitanjima o kojima je reč i drugo što se ista pitanja nameću kao aktuelna najnovijim izmenama zakona iz poreske oblasti. Autor konstatuje da je u oblasti poreza povećan kvantitet kaznene odgovornosti poreskih obveznika i drugih poreskih dužnika ali ne istovremeno i njen kvalitet. Upravo ta disproporcija u pojedinim segmentima i predstavlja predmet analize u radu. Zbog toga, nakon izvršene analize, autor zaključuje da su pojedina pitanja iz posmatrane oblasti pravno dobro uređena sa posebnim osvrtom na ona pitanja kod kojih to nije slučaj ukazujući na pravce mogućih poboljšanja zakonskih rešenja de lege ferenda. Posebno je obrađeno pitanje pravne prirode i karaktera krivičnog dela poreske utaje nakon čega je izveden jedino prihvatljiv zaključak da se radi o krivičnom delu sui generis u odnosu na osnovno krivično delo utaje što je od odlučujućeg značaja za njegovo pravilno pravno shvatanje i primenu u praksi. Takođe je zaključeno da su prekršaji u svim poreskim zakonima pravno tehnički odlično utvrđeni, kako u pogledu sadržaja, tako i pogledu njihovih učinioca, pravnih lica, odgovornih lica, fizičkih lica, preduzetnika i drugih mogućih subjekata ove vrste odgovornosti.
Бесплатно
Kelzenovo shvatanje demokratije
Статья научная
Hans Kelsen je bio poznat po svojoj Čistoj teoriji prava i stvaranju novog pozitivističkog viđenja prava. Njegovo bavljenje političkom misli, koja je takođe bila neraskidivo povezana sa Čistom teorijom prava, je dugo bila stavljana u drugi plan. Okosnica ovog dela Kelzenovog stvaralaštva jeste svakako njegova rasprava o demokratiji. Da li demokratija zaista može da garantuje najbolji i najefikasniji način izbora vođe, tačnije šefa države; da li je moguće da demokratija sama o sebi konstatuje svoje nedostatke i prevaziđe ih te tako i da postane još bolji oblik političkog režima nego što je danas, su samo neka od pitanja koja je Kelzen u ovoj vrednoj i retkoj raspravi pokušao da reši.
Бесплатно
Kolektivna dominacija na tržištu
Статья научная
Antimonopolsko pravo u svojim odredbama zabrane kartelnih sporazuma prvenstveno ima na umu zajedničko delovanje više privrednih subjekata, a dok je zabrana zloupotrebe dominantnog položaja rezervisana za individualna delovanja dominantnih privrednih subjekata, ali se ta zabrana može odnositi i za kolektivnu zloupotrebu dominantnog položaja i kao takva primenjivati u praksi. Kako u antimonopolskom pravu Republike Srbije, koje se još nalazi u fazi početnog razvoja, kolektivna dominacija, iako zakonski regulisana, nije bila utvrđena u praksi, u ovom radu se nastoji pružiti odgovor na pitanje zašto je to tako? Da li zaista kolektivne dominacije do sada nije bilo ili je izostalo njeno prepoznavanje zbog zakonskih rešenja koja nisu adekvatna u toj oblasti.
Бесплатно
Komplementarnost tretmana u procesu resocijalizacije
Статья научная
U toku krivičnog postupka sudija je dužan da vodi računa o ciljevima prevaspitanja i resocijalizacije izvršilaca krivičnih dela. Ideja prevaspitanja mora stajati u centru pažnje u toku postupka, koji se vodi prema njima. Sudiji mora biti jasno u procesu suđenja i izricanja krivične sankcije šta se može postići sa primenom određene sankcije, a to znači da proces suđenja i proces izvršenja iste moraju biti komplementarni. Ovakva komplementarnost, tj. dopunjavanje i usaglašavanje, se zahteva i prilikom primene različitih tretmana u procesu resocijalizacije. Kada se govori o prevaspitanju, polazi se od toga da je kod osuđenih lica proces vaspitanja i socijalizacije ostao nepotpun, nedovoljan ili zasnovan na pogrešnim i negativnim sadržajima, koji pojedince odvode na put kriminaliteta. Šire tumačenje pojma prevaspitanja obuhvatalo bi korektivne, terapijske, obrazovne, socijalne i druge mere i postupke, kojima se utiče na osuđena lica da napuste kriminalne i usvoje društveno prihvatljive obrasce i pravila ponašanja. Cilj prevaspitanja je resocijalizacija prestupnika osuđenih, koja se procesno kreću od kažnjavanja prestupnika - do ponovnog uključivanja u društvenu zajednicu. Dakle, ciljevi kažnjavanja prestupnika bili bi sprečavanje društveno opasnih delatnosti i osujećivanje učinioca da vrši krivično delo, njegovo popravljanje, vaspitanje, uticaj na druge u smislu ne činjenja društveno štetnih dela i generalno, uticaj na razvijanje morala i discipline građana.
Бесплатно
Konkurencija - pojam, vrste i pravna zaštita
Статья научная
Konkurencija predstavlja jednu od najkorisnijih pojava u privrednom životu. Njene prednosti su višestruke i prosto se ne može zamisliti normalno odvijanje privrednog prometa, funkcionisanje tržišta i privrede uopšte, razvoj jednog društva i kvalitetno zadovoljenje potreba društvenog života bez postojanja konkurencije. Ona je ekonomski fenomen, predmet proučavanja ekonomske nauke, ali s obzirom da pravo određuje okvir u kom se ekonomska delatnost odvija i ekonomske pojave manifestuju, predmet je i pravnog regulisanja. Pravnim rešenjima se obezbeđuje da konkurencija zaživi, opstane i proizvede svoje pozitivne efekte. Pravna teorija daje veoma malo definicija konkurencije. Uglavnom je određuje kao neograničeno nadmetanje subjekata u privredi, koje funkcioniše na bazi lične slobode i ustanove individualne svojine, kako to čini Darvaš dr Ernest, ili rivalstvo radi osvajanja klijentele kako je definiše Roubier Paul. Ekonomski teoretičari vrše različite klasifikacije konkurencije, polazeći pri tom od nekih karakteristika ove pojave kao kriterijuma klasifikacije. Ne smatrajući da je ova klasifikacija potpuna, može se reći da su ovo neke od njenih vrsta: a. savršena konkurencija, b. nesavršena konkurencija, c. lojalna konkurencija, d. nelojalna konkurencija, e. apsolutna konkurencija, f. relativna konkurencija, g. bilateralna konkurencija, h. unilateralna konkurencija, i. domaća konkurencija, j. međunarodna konkurencija, k. dopustiva konkurencija, l. nedopustiva konkurencija, m. jednostavna konkurencija, n. složena konkurencija, o. cenovna konkurencija, p. konkurencija unutar grane, r. konkurencija među granama. S obzirom da konkurencija predstavlja opšte-društveno dobro, ona se štiti imperativnim pravnim normama. Te norme čine posebnu granu prava, pravo zaštite konkurencije, čije su osnovne komponente kartelno i antimonopolsko pravo.
Бесплатно
Korišćenje naučnih metoda u društvenim istraživanjima
Статья научная
Naučna istraživanja se koriste metodama i tehnikama koje doprinose da se sa naučnog stanovišta sagledaju pojedine pojave, odrede ciljevi i rezultati istraživanja. Postignuti naučni rezultati u osnovi su bili uzrokovani korišćenjem identifikovanih naučnih metoda i intelektualnom snagom samih naučnika. U tome, s obzirom na univerzalni obuhvat nauke, konstatovane su određene razlike u korišćenju naučnih metoda u istraživanju određenih oblasti (priroda, društvo, njihove interne podele i sl.). Ove razlike su nedovoljno proučene, što negativno utiče na objektivnost i kvalitet naučnih saznanja. Upravo iz tih razloga, ovaj rad se bavi pitanjem razlika u korišćenju naučih metoda u celini nauke i u ekonomiji, sa ciljem da se time doprinese razvoju teorije i prakse društvenih istraživanja.
Бесплатно
