Технология текстиля и одежды, дизайн. Рубрика в журнале - Вестник Алматинского технологического университета

Study of the use of neural network in combination with graphical programs in light industry
Статья научная
Technology, currently at the peak of its development, provides an opportunity to increase the level of education of modern man. As a consequence, the development of new clothing models using neural networks is also becoming a more efficient way to optimize design processes. By applying neural networks, results can be achieved quickly and easily. Artificial intelligence empowers and optimizes work in the fashion industry: it recognizes clothes from photos, accesses virtual fitting sessions, and, without much effort, easily selects the perfect size. The program will automatically design the pattern and technically reproduce patterns by size, height and fullness. Artificial intelligence will require less creative work from the author, and the designers themselves will be able to spend more time on their creativity. The research paper utilizes Microsoft Bing to facilitate the creation of new designs for clothing patterns. It is an artificial intelligence that can be used to create images, solve problems and get new ideas. With the help of this program it is planned to create an experimental series of Kyrgyz national costumes, the details of which will be designed in the graphic program of Grafic 12 clothing designer.
Бесплатно

Study on the strength of needle-punched nonwoven material made on the basis of sole trader "Miras"
Статья научная
Coarse sheep wool and wastes from the production of woolen yarns are currently considered to be a special waste that requires large disposal costs due to low market demand. For this reason, wool has serious consequences for the environment. However, this type of raw material is considered a promising insulating natural fiber due to its thermal and acoustic properties. Moreover, wool meets the requirements of environmentally friendly materials that are used for yurts, insulation of buildings, and acoustic insulation for the automotive industry. Nevertheless, the sustainability and energy efficiency of insulation materials are currently evaluated comprehensively. In this context, the correctness of the composition of nonwoven fabric, its thickness and strength characteristics, as well as the number of layers play an important role. The purpose of this work is to study the relationship between strength characteristics and thickness, as well as the number of layers in nonwovens made of 100 % wool mixed with coarse and fine fibers, and to determine the most optimal variant of insulating nonwovens. 4 samples of one, two, three and four-layered materials were used in the study. The tested samples of insulating materials were evaluated according to the parameters of breaking load, strength and elongation. The results of the research showed that with an increase in the number of layers of material, there is an increase in the tested two indicators: breaking load and strength. The elongation rates were uneven. Consequently, by examining all three parameters, it was found that the best option is a three-layered nonwoven material.
Бесплатно

Studying the quality indicators of acrylic paints with suede effect decorated in youth clothing
Статья научная
The article provides a comparative analysis of the types of national patterns in the formation and decoration of modern youth clothing. In the preparation of modern youth clothing, the structure and use of “tórt qulaq,” “qus qanaty,” and “óńirjıek” ornaments among the national ornaments of the Kazakh people were substantiated. According to the analysis results, the study used the methods of artistic decoration of national elements with volumetric acrylic paints, decorating with an artistic painting of ornaments of a collection of modern youth clothing formed. We studied the influence of dyeing textile materials of mixed composition with acrylic paints and the quality indicators of test samples decoratively decorated with acrylic paints on textile materials. When decoratively finishing brushed “poker with fleece” fabric with “Decola” acrylic paint, applying the paint to the test sample created difficulties. As a result, we discovered that the paint did not lie smoothly on the fabric’s surface. Test samples of the “milana” suit fabric and raincoat material using “Pebeo acrylic paint with suede effect” acquired a 3D volume. We studied the color fastness of washing test samples, and high-quality indicators of color fastness with artistic ornamental finishing in 3D volumes were obtained for the material “raincoat” and the suiting fabric “milana.” When studying the performance of test samples in terms of hygroscopic properties, the raincoat material had a higher waterproof rating, and the “milana” suit fabric had a lower waterproof rating. As a result of the hygroscopic properties of materials, in the manufacture of a collection of youth clothing, “milana” suit fabric was used, and the decorative detail of the “back yoke” was made of raincoat material with a high waterproof rating. As a result of the study, the ornaments will be decorated with artistic painting with “Pebeo acrylic paint suede effect” with 3D volume and made of “rain-coat” material and suiting fabric “milana” to create a collection of modern youth clothing. The artistic and decorative design of the clothing collection with 3D volumetric ornaments was formed, and modern clothing models that meet the tastes of youth, fashion trends, and market requirements were developed.
Бесплатно

Studying various methods for determining residual lignin in bast fibers
Статья научная
This paper investigates and compares various methods for determining residual lignin in industrial hemp. Lignin is a complex polymer that is one of the main components of plant cell walls, which gives rigidity and strength to the plant structure. For industrial hemp, which is used in the industry for the production of paper, fabrics and other products, it is important to control the residual lignin content, since its excess can affect the quality of the final product and processing processes. When determining residual lignin, the influence of various factors such as time, bath module and temperature is assessed, and a regression equation is determined. The study experimentally compares several methods for determining residual lignin using acid and alkali to remove primary lignin, including 72% sulfuric acid and 2% hydrochloric acid. The obtained data are presented in a tabular state, analyzed, graphs are made for full and single-factor regression. The main objective of this work is to identify the most accurate, reliable and effective method for determining residual lignin in industrial hemp, which can be used in industry for quality control and optimization of production processes. The results of the study can be useful for enterprises engaged in hemp processing, as well as for scientific laboratories studying the properties of industrial plants.
Бесплатно

The ethnofuturism of Kazakhstan’s clothing brand “Global Nomads” in the Fashion Design
Статья научная
The relevance of the study on ethnofuturism in Kazakhstan's fashion design lies in the theoretical and methodological justification for integrating the identity of national cultural values with the sustainable development of the authenticity of the nomadic style. The research aims to analyze the formation of ethnofuturism trends in clothing design using the example of the Kazakhstan brand Global Nomads. The scientific significance of the study is in determining its contribution to the integration of cultural heritage into contemporary fashion and the creation of innovative and competitive products in the global market. The practical significance of the research allows for identifying the effectiveness of the brand in preserving and adapting traditional elements of nomadic culture and symbolism within the context of global fashion trends, as well as its influence on the perception of Kazakh national identity and the cultural heritage of Central Asia. The research methodology encompasses fields of art studies, cultural studies, history, ethnography, fashion, design, clothing technology, sustainable development, and sociology. Key positions and conclusions were established regarding the ethnofuturistic approach to the design of the Global Nomads clothing brand, innovations in interpreting national traditions, the social and cultural significance of clothing, its influence on global fashion, and the economic aspect. The results of the study involve an analysis of the brand's tools that allow for adapting historical and cultural codes to create relevant and commercially successful clothing; opening new horizons in understanding the process of modernization and preservation of cultural heritage through fashion, which aids in creating competitive advantages and strengthening market positions. The value of the conducted research includes the analysis of ethnofuturism trends, with recommendations for utilizing sustainable technologies, fostering cultural dialogue, and enhancing the brand's social responsibility.
Бесплатно

The production and research of nonwoven fabric from agricultural waste
Статья научная
Currently, pollution due to textile materials is a crisis that threatens the whole world. Due to concern for the environment, our society has faced challenges when it comes to finding eco-friendly substitutes for textile fibers and leather materials. This can be achieved using renewable or recycled polymers or materials that are either readily biodegradable or easily recycled at the end of a product's life. Thus, the material is made from biodegradable natural resources, which is widely available, is economical and environmentally friendly. The article shows studies on the development of bio-based skin from fruit waste, the difference in the appearance of visual characteristics from banana peel, kiwi and apple residue, and depending on the basis for the cotton gauze material. Also, the article consists of the result of testing this material on a device for measuring tensile strength. The value of the study and the practical significance of this work lies in the possibility of further use of biologically based leather as a substitute for natural or artificial leather.
Бесплатно

UV protective finish for cotton-polyester fabrics
Статья научная
The article presents data on the study of textile materials with protective properties against ultraviolet radiation (UV). The study is devoted to the development of new methods for improving the protective properties of textile materials based on mixed cotton/polyester and polyester fibers. Sodium hypophosphite and titanium dioxide were used as functional additives. It has been shown that the treatment of materials with these reagents leads to a significant reduction in the transmission of ultraviolet radiation. The mechanism of action of reagents is related to their ability to absorb and scatter UV radiation. The results of the analysis of the effectiveness of these reagents on textile materials are presented, and a method for their application is developed. The study demonstrates the high efficiency of these materials in reducing the impact of UV rays, which allows us to consider them as promising for use in the textile industry, including for protection against solar radiation. Tests were carried out for the physical and mechanical properties of textile materials to confirm the compliance of products with the established safety standards and quality indicators.
Бесплатно

Анализ инновационных разработок в области вспененных материалов
Статья научная
В данной статье проведен анализ инновационных разработок в области водолазных костюмов с высокой теплопроводностью. Приведены примеры разработок спортсмена и ученого Джека О’нилл, также инновационные разработки американских химиков под руководством Якопо Буонджорно из Массачусетского технологического института. Во время проведения анализа было выявлено много интересных современных разработок для повышения теплоустойчивости костюма. Разработчики совместно с химиками на основе исследований внедряют мелкие химические элементы в поры непреновой ткани, таким образом достигают необходимой термоустойчивости, гибкости и прочности. Во время проведения анализа были изучены не только неопреновые гидрокостюмы, но и новейшие разработки в области эко-костюмов. Данный вспененный материал производится из известняка, так как этот материал природного происхождения, что позволяет этим гидрокостюмам уменьшать отрицательное воздействие на окружающую среду.
Бесплатно

Анализ исследования пакетов материалов для форменной одежды военнослужащих
Статья научная
В статье представлен анализ результатов проведенного исследования физико-механических свойств пакетов материалов различного состава для форменной одежды солдат. Актуальность статьи в следующем: в настоящее время одной из актуальных проблем является несоответствие форменной одежды требованиям потребителей, недостаточность отечественной, качественной, доступной формы одежды для военнослужащих, отсутствие исследований в Казахстане по производству теплоизоляционных, в том числе нетканых материалов. Производство нетканых материалов занимает особое место среди отраслей текстильной промышленности, так как специфические свойства этих материалов позволяют не только широко их использовать в качестве заменителей тканей, трикотажа, но и создавать полотна с принципиально новыми свойствами. Ввиду этого нетканые материалы из отечественного сырья были представлены как теплоизоляционные материалы при обработке изделий для солдат. Целью статьи является изучение свойств пакета материалов для проектирования форменной одежды для военнослужащих. Особенностью предложенной технологии при разработке форменной одежды является использование в пакете материалов, в качестве утепляющего слоя нетканый материал из отечественной шерсти в различных сочетаниях. Экспериментальные исследования свойств нетканых утепляющих материалов проводились с использованием стандартных методов в лабораторных условиях.
Бесплатно

Анализ эластичных полимерных материалов применительно к купальникам для художественной гимнастики
Статья научная
В данной статье проводится всесторонний анализ требований к купальникам для художественной гимнастики, а также рассматриваются различные материалы, применяемые для их изготовления, с особым акцентом на экспериментальное исследование деформационных свойств трех типов бифлекса. Изучены их максимальные способности к удлинению, что имеет ключевое значение для обеспечения комфорта и функциональности спортивной одежды. Подробно описаны методики испытаний, использованные для оценки этих характеристик, и обсуждаются потенциальные применения полученных результатов в дизайне и производстве спортивной одежды. Проведенные исследования позволили сформулировать рекомендации по выбору наиболее подходящих материалов для купальников для художественной гимнастики, учитывая их функциональные и эстетические требования. Особое внимание уделяется таким аспектам, как воздухопроницаемость, эластичность и устойчивость окраски материалов, что обеспечивает долговечность и комфорт при использовании. Результаты исследования демонстрируют, что правильный выбор материалов и технологий их обработки позволяет значительно улучшить качество и эксплуатационные характеристики спортивной одежды, что особенно важно для профессиональных спортсменов. Таким образом, статья представляет ценные рекомендации и выводы, которые могут быть полезны для дизайнеров и производителей спортивной одежды, стремящихся создать продукцию высокого качества, соответствующую современным стандартам и требованиям.
Бесплатно

Ауа кеістігіндегі парашютшілерді озалыс негізінде згеретін антропометриялы нктелерін зерттеу
Статья научная
Ауа кеңістігінде парашютпен секіруге арналған костюмді жобалау барысында оларға қатысты қауіпті және зиянды факторлардың әсерін, оның ішінде парашютші орналасқан қоршаған ортаның сыртқы факторларын ескеру қажет, парашютшілер орындайтын функционалдық позициялар, қозғалыстар белгіленеді және талданады, сонымен қатар тұтынушылардың қалаулары егжей-тегжейлі зерделенеді. Ауа кеңістігінде парашютпен секіруге арналған костюмді жобалау үрдісі келесі маңызды кезеңдерді қамтиды: эргономикалық талапқа сәйкес киім мен антропометриялық нүктелердің өзара қатынасын, киімнің адам денесін қорғау барысындағы салыстармалы сипаттамалары негізінде материалдар пакетін таңдау, математикалық модель негізінде жобаланған өнімнің дизайнын жасау, құрылымды ұзақ зерттеу үрдісін қысқарту ескеріледі. Жобалау сатысында эргономикалық сәйкестіктің жоғарғы деңгейі бар өнімдерді алуға мүмкіндік береді. Парашютпен секіруге арналған эргономикалық костюмді жобалаудың ұсынылған ақпараттық-логикалық схемасы дизайнның әр кезеңіндегі жұмыс түрін, дәйектілігі мен байланысын анықтауға мүмкіндік береді. Зерттеу барысында парашютшілердің фигураларының өлшемдік белгілерінің динамикалық әсерлерінің өзгеруінің негізгі буындардағы қозғалыстардың бұрыштық биомеханикалық параметрлеріне көпмүшелік тәуелділіктері анықталды. Ауа кеңістігіндегі парашютшілердің қозғалыс негізінде өзгеретін антропометриялық нүктелерін зерттеу жағдайларына сәйкестігін анықтайтын арнайы киім функционалдық-эргономикалық белгілері бойынша анықталынады.
Бесплатно

Аяқ киімдік тоқыма материалдарының механикалық қасиеттерін зерттеу және математикалық моделін жасау
Статья научная
Бұл жұмыста аяқ киім өндірісі үшін тоқыма материалдарын қолдану мәселелері, механикалық қасиеттері, олардың матаның құрылымымен және талшықтардың құрамымен байланысы зерттеліп, математикалық моделі құрастырылды. Аяқ киім әрдайым қажетті тауар болғандықтан оған қажеттілік тоқтамайды. Химия, былғары және тоқыма салаларында технологиялардың дамуымен аяқ киім өнеркәсібі өзгеріске ұшырайды, бұл өндірілетін өнімдердің сапасын арттыру мәселесін өзекті етеді. Бүгінгі таңда тоқыма материалдары барлық өндірілген аяқ киімнің 50%-ын құрайды, бұл олардың осы саладағы маңыздылығын көрсетеді. Тоқыма материалдарының механикалық қасиеттері материалдың және жасалған бұйымның маңызды көрсеткіштері болып табылады. Жұмыстың мақсаты – тоқыма материалдарының механикалық қасиеттері мен алынған мәліметтерді жүйелеу, сонымен қатар тоқыма бұйымдарының сапасын қамтамасыз ету үшін осы қасиеттерді бағалаудың маңыздылығын көрсету. Механикалық сипаттамасы тозуға төзімділікті, тоқыма материалының беріктігін бағалауда өнімділік көрсеткіштері үшін қажет. Тоқыма материалдарының механикалық және беттік қасиеттерін анықтауға арналған әдістер кешені тоқыма сапасын және материалдың мақсатына сәйкестігін бағалауға мүмкіндік береді. Жұмыста қасиеттерді анықтау әдістері және олардың тоқыма бұйымдарының сапасын бағалаудағы рөлі талданып, материалдардың механикалық қасиеттерінің өзгеруіне ерекше назар аударылады. Аяқ киімге арналған маталарға қойылатын негізгі талаптарының бірі – беріктік қасиеттері. Таңдалынып алынған маталар үлгілерінің негіз және арқау бойынша беріктік қасиеттері анықталды. Тоқыма материалдарының механикалық қасиеттері олардың функционалдығы мен қолдану салаларын анықтайтын негізгі сипаттама болғандықтан зерттеу барысында материалдардың механикалық қасиеттері көбінесе құрылымына, талшықтардың құрамына, сондай-ақ жұмыс жағдайларына байланысты екендігі анықталды. Бұл факторлардың өзгеруі беріктік, созылу, қаттылық және т. б. сияқты сипаттамалардың өзгеруіне әкеледі. Бұл қасиеттерді білу әр түрлі қолдану салаларына оңтайлы сәйкес келетін берілген сипаттамалары бар тоқыма материалдарын жасауға мүмкіндік береді.
Бесплатно

Ақылды матаны қолдана отырып трансформер күртешені жобалауға жаңа технологияларды қолдану
Статья научная
Мақалада ақылды маталарды қолдану арқылы өнімді 3D модельдеу және виртуалды жобалау әдістерінің тиімділігі талданады. «CLO 3D» бағдарламасының мүмкіндіктерін, ақылды маталардың қасиеттерін, олардың экологиялық артықшылықтары мен функционалдық ерекшеліктерін зерттеліп, нақты нәтижелер көрсетілген. Термохром және рефлектив секілді инновациялық материалдардың физико-механикалық қасиеттеріне зерттеу жүргізіліп, ауа өткізгіштігі төмен, бірақ гигроскопиялық қасиеті өте жоғары екендігі анықталынды, олардың трансформер-күртеше жобалау үшін жарамдылығы негізделген. Мақалада цифрлық жобалау технологияларының тігін өндірісінде уақытты үнемдеу және шығындарды азайту үшін әлеуеті жоғары екені айтылған. Сонымен қатар, өнімнің жайлылығы, тұтынушы талаптарына сәйкестігі, материалдар мен өндіріс процестерінің өзара байланысы көрсетілген. Осылайша, ақылды маталар мен цифрлық технологияларды үйлестіру арқылы болашақтағы өндіріс процестерін оңтайландыру жолдары ұсынылады. Зерттеу нәтижесінде ақылды маталардың заманауи сән индустриясын дамытудағы рөлі мен олардың қолдану мүмкіндіктері кеңінен сипатталған. Осы технологиялар арқылы өндірісте экологиялық тиімділікті арттыру, ресурстарды үнемдеу және тұтынушы қажеттіліктерін жоғары деңгейде қанағаттандыру жолдары көрсетілген. Бұл мақала тігін өнеркәсібін цифрландыру және заманауи технологияларды қолдану арқылы өнімді жобалаудың жаңа әдістеріне жол ашады және жобаланатын ерлер трансформер күртешесін құрастыруға таңдалған ең тиімді CLO 3D бағдарламасында жасалған виртуалды үлгісі ұсынылып отыр.
Бесплатно

Бойлы уыршаты ндіру кезінде пакетті жобалау жне технологиясын жетілдіру
Статья научная
Бойлық қуыршақтарды дайындау жеңіл өнеркәсіп саласының бір бөлшегі. Адам денесін толықтай жауып тұратын, сыртқы факторларды ішке өткізбейтін бойлық қуыршақты қолдану адам денесінің қажетті көлемде ауамен қамтамасыз етілуін тежейді. Бұл кемшілікке мән бере отырып бойлық қуыршақтың қолданысқа қолайлы болуын қамтамасыз ету арқылы және осы тақырыпқа байланысты зерттеулердің аз болуын ескере отырып бойлық қуыршақты жасау технологиясын зерттеп, кемшіліктеріне тиімді шаралар қолданылды. Мақаланың мақсаты бұйымның ауаөткізгіштік қасиетін жоғарылату және технологиялық шешімін табу. Бұл бойлық қуыршақты тұтыну барысында адам денесінің қажетті көлемдегі ауамен қамтамасыз етуін талқылайды. Ғылыми мақалада бойлық қуыршақты дайындауға таңдалған мата түрлерінің ауаөткізгіштік қасиеті зерттелді. Конструкторлық және технологиялық ерекшеліктер енгізу бойлық қуыршақтың ішкі негізіне өзгерістер берді. Осы тақырыптың зерттеудегі негізгі бағдары тұтынушының бойлық қуыршақты қолдану барысындағы уақыт көрсеткішін ұзарту. Бойлық қуыршақты жасауда ең басты талаптардың бірі - эстетикалық көрнектілігі. Сан түрлі маталардың ішінен бойлық қуыршақтың сырт көрінісіне үйлесетін төрт түрлі мата таңдалды. Олардың құрамы, тығыздығы, түк ұзыныдығы зерттеліп, сипаттамасы енгізілді. Ол дайындалатын болашақ кейіпкердің сырт бейнесін толықтай ашуға және кейіпкердің сыртқы ортамен байланысында жағымды көзқарас қалыптастыруына көмектеседі. Барлық зерттеулер мен талқылаулардың нәтижесінде бойлық қуыршақтың сыртқы негізіне ең ұтымды мата қолданысқа ұсынылды. Зерттелген жұмыс нәтижелері бойлық қуыршақтың тек өндірістік салада емес ғылыми-зерттеу саласында өз үлесін қосады. Бойлық қуыршақты дайындауда арнайы бағыт-бағдарын береді.
Бесплатно

Влияние натуральных красителей на величину прочности кожи
Статья научная
Научное исследование было проведено для выявления изменений, связанных с некоторыми физико-механическими свойствами кожи, окрашенными натуральными экстрактами. Цель работы - получение максимально экологически чистой кожи, с применением натуральных красителей в отделочных работах кожевенного производства, окрашивание кожи и улучшение физико-механических свойств сырья. В кожевенном производстве растения используют в качестве дубильных веществ. В данной работе изучено влияние растений на свойства кожевенных материалов, использованных в процессе отделки кожи как красителя вместо химического пигмента. Были изучены и проанализированы показатели разрывной назрузки кожи. Для исследования использовалась кожа, изготовленная хромовым дублением из кожи крупного рогатого скота в кожевенном производстве «Turan-Skin». При отделке кожи вместо красящего химического пигмента были использованы экстракты натуральных красителей. В качестве экстрактов натуральных красителей использовались скорлупа ореха, луковая шелуха, кора дуба. В качестве контрольных образцов были взяты три разных образца: образец, приготовленный с использованием стандартного химического пигмента; образец, приготовленный с использованием воды вместо химического пигмента; и образец кожи, не прошедший отделку. По результатам анализа выяснилось, что краски из натурального экстракта обладают не только красящими свойствами, но и повышают прочность кожи. Исходя из результатов исследований, в кожевенном производстве рекомендуется использовать натуральные красители в отделке кожи.
Бесплатно

Гидрофобная отделка и свойства хлопчатобумажной ткани с различной поверхностной структурой
Статья научная
Для проведения данного исследования нами были отобраны образцы хлопчатобумажной ткани с различными рельефными переплетениями, чтобы изучить влияние гидрофобизирующей композиции на основе полимеров на гидрофобность и эксплуатационные свойства однотонной ткани различной поверхностной структуры. Обработка ткани проведена плюсовочным методом. Образцы ткани были обработаны гидрофобизирующими композициями на основе Tubiguard SCS-F, на основе EcoperlActive и гидрофобизирующей эмульсией. В ходе эксперимента было отмечено, что кусочки ткани, пропитанные гидрофобизатором на основе EcoperlActive теряют водоупорные свойства а значит не могут быть использованы. Высокие значения гидрофобности наблюдались в образцах с рельефной поверхностью, обработанных гидрофобизирующей эмульсией, а также фторсодержащей дисперсией. Устойчивость водоотталкивающего свойства достигается путем термообработки плюсованных образцов при 150-1600С в течение 6-7 мин. Следует отметить, что на гигиенические и цветовые характеристики хлопчатобумажных образцов обработка всеми тремя гидрофобизирующими составами существенного изменения не оказывает. Результаты исследования способствуют расширению ассортимента тканей с гидрофобным свойством для бытового и технического назначения путем регулирования состава гидрофобизирующей композиции и режимом обработки, а также выбором ткани с различной поверхностной структурой.
Бесплатно

Жаа абыыны (Juglans regia) былары бояу тратылыына сері
Статья научная
Былғары өндірісі ұзақ даму жолынан өткеннен кейін ғылымның, техниканың және жаңа технологиялардың озық жетістіктерін пайдаланатын әлемнің көптеген елдерінің жетекші салаларының бірі ретінде қарастырылады. Тері - мал шаруашалығында мал өнімін азық ретінде қолданғаннан кейінгі шикізат болып есептеледі. Алайда теріні өңдеу үшін қосымша көптеген химикаттар қолданылады. Бұл өнімнің және қоршаған ортаның экологиялық таза болуына кедергісін келтіреді. Бірақ қазіргі уақытта қоршаған ортаның ластануына байланысты химиялық өндіріс заттарын табиғи алмастырғыштарға ауыстыру туралы мәселе туындады. Жұмыстың мақсаты - қоршаған ортаны қорғау мақсатында былғары өндірісінде химиялық бояғышты жаңғақ қабығынан дайындалған табиғи экстрактімен алмастыру, боялған былғарының су тамшыларына бояу тұрақтылығын анықтау. Бұл жұмыста жаңғақ қабығынан экстракті дайындалып, былғарыны әрлеу жұмыстарында қолданылды және табиғи экстарктілермен боялған былғарылардың су тамшысына бояу тұрақтылығын анықтау үшін зерттеу жүргізілді. Былғарының су тамшыларына бояу тұрақтылығы анықталып, талдау жүргізілді. Ал бақылау үлгілері ретінде үш түрлі үлгі алынды: стандартты химиялық пигмент қолданып дайындалған үлгі, химиялық пигмент орнына су қолданып дайындалған үлгі және әрлеуден өтпеген былғары үлгісі.Талдау нәтижелері бойынша табиғи эсктрактімен боялған былғарылардың боялу сапасының жақсы екені анықталды. Жаңғақ қабығынан дайындалған экстрактіні бояу ретінде былғары өндірісінде химиялық пигменттердің орнына қолдануға болады.
Бесплатно

Жамбыл облысы жасспірімдер табандарыны антропометриялы крсеткіштеріні ерекшеліктері
Статья научная
Аяқ киімнің ыңғайлылығы-бұл аяқ киімнің сапасының негізгі көрсеткіштерінің бірі, ол дененің өсу процесінде табанның қалыпты жұмыс істеуі мен дамуын қамтамасыз етеді. Өз кезегінде, табанның қалыпты жұмыс істеуі мен дамуы бүкіл дененің қалыпты жағдайын анықтайды, өйткені табандағы ауытқулардың пайда болуы бүкіл денедегі ауытқуларға алып келеді. Бұл жұмыста, Жамбыл облысының тұрғындарын ыңғайлы аяқ киіммен қамтамасыз ету мақсатында Жамбыл облысының жастарына зерттеу жүргізілді. Жамбыл облысы жастарының табандарының өлшемдерін анықтау бойынша зерттеулер стандартты әдістеме бойынша жүргізілді. Аяқтың плантограммасын алу үшін 3D сканері қолданылды. Жамбыл облысының мектептері мен жоғары оқу орындарының оқушыларымен білім алушылар арасында 15 пен 18 жас аралығындағы 150 жастардың табандарының өлшемдерін анықтау мақсатында зерттеулер жүргізілді. Өлшемдік белгілердің әрқайсысы үшін үлгідегі белгінің шамасы мен өзгергіштігін сипаттайтын статистикалық параметрлер анықталды. Табанның негізгі өлшемдік белгілері мен жастарөспірімдер арасындағы байланысты анықтау үшін корреляциялық қисықтар тұрғызылды. Табан өлшемдерінің зерттеу нәтижелері Қазақстан тұрғындарын ыңғайлы аяқ киіммен қамтамасыз етуге және жасөспірімдердің анатомиялық, физиологиялық және психологиялық ерекшеліктерін ескеретін әлеуметтік-экономикалық жағдайды жақсартуға мүмкіндік береді. Жасөспірімдердің табандарының өлшемдері туралы берілген мәліметтерді аяқ киім фабрикаларында, ортопедиялық және арнайы аяқ киім тігу өндірісінде қолдануға болады.
Бесплатно

Жастар жиынтығында трансформацияланатын бөлшектердің ерекшеліктерінде форматұрақтылығын зерттеу
Статья научная
Мақалада трансформацияланатын бөлшектердің форматұрақтылығын қалыптастыруда іш- тік материалдарды желімдеп біріктірудің сапалық көрсеткіштері зерттелді және өңдеу тәсілдері дәйектелді. Нәтижесінде, бөлшектердің құрастырылу ерекшеліктерінде форматұрақтылығын қалыптастыру және трансформацияланатын жастар жиынтығын дайындауда іштік мате- риалдарды желімдеп біріктірудің тәртіптері анықталды.
Бесплатно

Жнді бояу процестерін жетілдіру
Статья научная
Мақалада бояу көрсеткіштерінің бояу нәтижелеріне әсері қарастырылған. Зертханалық жағдайда қолданылатын бояу процесі бояғыш ерітіндісінің шығыны, боялған талшықтарды орналастыру кезіндегі тығыздық және т.б. сияқты параметрлердің әсерін ескеруге мүмкіндік бермейтіні белгілі. Осыған байланысты мақалада текстиль материалдарын бояу, оның ішінде салмағы 1-10 грамм талшықтарды бояу құрылғыны пайдалану қарастырылған. Зерттеу барысында бояу жүйесінің жылдамдығы және бояу көлеміндегі орналастырылған талшықтың массасы сияқты бояу параметрлерін өзгерттік. Бояу ваннасынан бояғыштарды сіңіруге 1,1-ден 1,8 м/мин аралығындағы бояу жүйесінің қозғалыс жылдамдығының және бояу көлеміндегі талшық салмағының 27,7-125 кг/м3 аралығындағы әсері зерттелді. Бояу жүйесінің ағынының жылдамдығын 1,1-1,43 м/мин диапазонында өзгерткен кезде талшықтағы бояғыш құрамының жоғарылауы және түстің жарықтылығының 37,5-48,9 диапазонында жоғарылауы байқалды. Айта кету керек, бояу жүйесінің ағынының жылдамдығы 1,43 м/мин астам жоғарылағанда, талшықтағы бояу мөлшері мен жарықтылықты 41,6-ға дейін төмендейді. Сондай-ақ бояғыштың талшықта біркелкі таралуы байқалады және жалпы түс біркелкі емес болады. Мұны түстің жарықтығын және 11,24% құрайтын біркелкі еместік коэффициентін өлшеу нәтижелері бойынша бағалауға болады. Текстиль материалдарын бояуға арналған қолданылған құрылғыда өнеркәсіптік бояу жабдықтарының жұмыс жағдайларын модельдеуге болады. Текстиль өнеркәсібінің әрлеу өндірісінің бояу цехтары жағдайында текстиль материалдарын бояу үшін қарастырылып отырған қондырғыны пайдалану бояудың жаңа рецептураларын жылдам енгізуге және оларды практикалық енгізу уақытын айтарлықтай қысқартуға мүмкіндік береді.
Бесплатно