Технология текстиля и одежды, дизайн. Рубрика в журнале - Вестник Алматинского технологического университета
Зыыр жне жн талшытарынан ота тзімді жне биотраты беймата алу тсілі
Статья научная
Табиғи талшықтардан алынған материалдардың су сіңіргіштігін, жанғыштығын азайту және олардың биотөзімділігін арттыру шикізатқа гидрофобизаторларды, антипирендерді және антисептиктерді қосу арқылы қол жеткізіледі. Қазіргі таңда нанотехнологияның қарқынды дамып келе жатқан салаларының бірі - әртүрлі металдардың наноөлшемді бөлшектерін бағалы тұтынымдық қасиеттері бар текстиль материалдарын алу мақсатында пайдалану. Метал нанобөлшектерін алудың ең көп таралған әдістерінің бірі - оларды тұздарының ерітінділерінен тотықсыздандыру - химиялық әдісі. Бұл жұмыста беймата материалдарына отқа төзімділік және биотұрақтылық қасиет беретін құрам алу көзделді. Осы мақсатта мыс сульфаты, гуанидин гидрохлориді, салицил қышқылы пайдаланылды. Зерттеуде тұрақтандырғыш және тотықсыздандырғыштардың көмегімен мыс нанобөлшектерін алудың жаңа тәсілін қарастырдық. Табиғи талшықтардан алынған, жүн және зығыр талшықтарынан жасалынған беймата материалдың су сіңіргіштігін, жанғыштығын азайту және текстиль материалының биотөзімділігін арттыру шикізатқа гидрофобизаторларды, антипирендерді және антисептиктерді қосу арқылы қол жеткізіледі. Алынған ерітінді зығыр және жүн талшықтарынан дайындалған жайғақтың бетіне себу арқылы сіңірілді. Одан кейін 100 0С-де 5-10 мин кептіріліп, 180 0С-де термопресте бастырылды. Беймата өндірісінде ұсынылған құрамды талшықтар қоспасын эмульсиялау кезінде сіңіруге болады.
Бесплатно
ИК-спектроскопические исследования структур текстильных материалов с природными красителями
Статья научная
В научном исследовании рассматриваются функциональные группы красителя из скорлупы орехана для окрашивания текстильных материалов, расширение цветовых возможностей и возможностей, способных противостоять микроорганизмам. Целью исследования является создание природной добавки для экономии ресурсов, безвредной для окружающей среды, природной красящей продукции, простой в изготовлении и применении технологии изготовления. Экстрагирование скорлупы ореха необходимо при окрашивании и отделке тканей и текстиля. На современном этапе является актуальным получение и исследование природных красителей для текстильных материалов. Применение природных красителей позволит улучшить гигиенические свойства изделий и повысить экологичность отделочного процесса. Благодаря активной экстракции натуральных красителей и расширенным цветовым оттенкам возможности внедрения натуральных красителей в текстильную промышленность в будущем высоки. Это связано с тем, что сырьевая база обширна, а соответствие природных красителей международным экологическим стандартам, а также одним из приоритетных направлений, предусмотренных стратегией, является рациональное использование природного сырья. В работе проведены ИК-спектроскопические исследования текстильных материалов с применением разработанных красителей. Для улучшения качества крашения и химических свойств в состав красителей добавлялись различные модифицирующие компоненты. Использование полученного красящего вещества в окрашивании текстильных волокон заменит импорт синтетических текстильных красителей.
Бесплатно
Статья научная
Данная работа посвящена исследованию возможностей использования экстрактов растений для окрашивания тканей, с целью повышения экологичности и устойчивости окраски по сравнению с традиционными синтетическими красителями. В качестве исходного материала для исследования был выбран экстракт жузгина, который обладает яркими красящими свойствами. Основной целью работы является оценка эффективности различных методов окрашивания тканей с использованием растительных экстрактов, а также изучение способов улучшения стойкости цвета путем применения природных и синтетических фиксирующих агентов, таких как квасцы. Методология исследования включает в себя экстракцию красителей из растения, нанесение экстракта на ткани и применение квасцов для улучшения стойкости. Для анализа изменений структуры тканей и красителей использовались такие методы, как инфракрасная спектроскопия (ИК-спектроскопия), а также визуальная оценка интенсивности и устойчивости цвета при различных условиях (стирка, воздействие света и т.д.). Результаты исследования показали, что экстракты жузгина могут служить эффективными натуральными красителями, а добавление квасцов значительно улучшает их стойкость, особенно при длительном контакте с водой и солнечным светом. Исследование подтвердило высокую перспективность использования растительных экстрактов в текстильной промышленности, что способствует сокращению использования синтетических химикатов и улучшению экологической устойчивости производства. Вклад работы заключается в расширении знаний о применении природных красителей, а также в разработке методов повышения их эксплуатационных характеристик. Практическое значение работы заключается в возможности внедрения полученных результатов в производство экологически чистых и стойких текстильных изделий, что имеет большое значение для устойчивого развития промышленности.
Бесплатно
Использование водных дисперсий синтетических сополимеров в пигментной печати
Статья научная
В пигментной печати актуальным вопросом является поиск новых связующих веществ для печатных красок. В работе рассматривается поиск доступных и дешевых полимерных препаратов, обладающих сшивающими свойствами и способными образовывать прочные, эластичные и прозрачные пленки для создания эффективной малокомпонентной и экологически безопасной технологии пигментной печати. В данной работе исследовано использование полиуретановых дисперсий в различных соотношениях с дополнительными сшивающими агентами. В качестве их использвали метазин, карбамол ГЛ, ПВА. Для смеси Аквапол-метазин необходимо применять соотношение с наименьшим содержанием предконденсатов термореактивных смол. При использовании ПВА оптимальное соотношение 1:1. При добавлении Аквапола 12 устойчивость окрасок к сухому трению и к стирке составляет 5 баллов. ПВА увеличивает адгезию отпечатка к ткани. В случае с ПВА гриф более мягкий. С ростом концентрации ПВА в композиции жесткость либо не изменяется, либо снижается. После модификации полиуретановых дисперсий за счет ПВА его использование является экономически выгодным.
Бесплатно
Статья научная
В данной статье представлены результаты экспериментальных исследований физико-механических свойств ткани из нитей с различных по волокнистому составу, статистическая обработка и оценка с применением теории вероятностей. Основная цель исследований - выявить наиболее рациональный волокнистый состав нитей для выработки требуемой ткани плательного ассортимента. В ходе эксперимента были проведены исследования физико-механических свойств ткани из нитей с применением хлопка и смешанных волокон. В результате исследований были разработаны рекомендации по рациональному составу новой ткани плательного ассортимента.
Бесплатно
Йелдер жадаайыны эргономикалы параметрлері мен динамикадаы озалыстарыны классификациясын зерттеу
Статья научная
Бүгінгі таңда Қазақстан нарығында әйелдер жадағайларына сұраныс өте жоғары. Жадағайларға арналған маңызды параметрлердің бірі ол эргономикалық талаптар болып табылады. Қазіргі кезде жадағайлардың эргономикалық талаптарын зерттеу туралы нақты әдеби жүйеленген ұсынымдардың болмауы аталған жадағайдағы эргономикалық зерттеуде толық көлемде шешуге негізгі және өзекті болып табылады. Мақалада әйелдер жадағайының эргономикалық параметрлері мен динамикадағы қозғалыстарының классификациясын зерттеу қарастырылды. Зерттеу барысында маркетингтік анализ, яғни сауалнама жүргізілді. Әйелдердің негізгі дене қозғалыстары және тұтынушылардың іс-әрекет процесінде жасайтын негізгі дене қозғалыстардың кездесу жиілігін саралау жүргізілді. Нәтижесінде динамикадағы үш негізгі қозғалыс түрлері анықталды. Ұсынылған №1, №9, №16 кейіптердің үш ортадағы бейнесі және киімнің конструкциясына әсер ететін қозғалыс процесінде өзгерілетін маңызды өлшемдік белгілер анықталды. Таңдалынған өлшемдік сипаттамалары бойынша статикалық және динамикалық белгілер арасындағы айырмашылығы, яғни динамикалық әсер есептелінді. Сонымен қатар абсолюттік және салыстырмалы бірліктердегі динамикалық әсерлер шамасы мен еркін айналымға берілетін қосымшаның мәндері анықталынды. Осыған байланысты, динамикадағы зерттелген өлшемдер мен еркін айналымға берілген қосымшалар, әйелдер жадағайының жаңа үлгісін құрастыруға негізделінді.
Бесплатно
Ккпара арналан киімді ауіпсіздік трысында жобалау
Статья научная
«Көкпар» - тарихы тереңнен басталатын, экстремалды ат спорты ойыны. Оның ерекшілігі - екі командаға бөлінген, атқа дұрыс шаба алатын жігіттер, жас шамасы мен салмақ категориясына қарамай ойынға қатыса алады. Көкпар ойыны көшпенділер мәдениетінде ерекше сипат алып, күні бүгінге дейін халық арасында ойналып келеді. Көкпар ойынында күрделі жарақат алу қауіпі бар қозғалыстар көп, көкпар ойыншылары үнемі қозғалыста болады, жарақат алуы мүмкін қауіпті сәттері жиі болып тұрады. Ғылыми-зертеу жұмыстың мақсаты - көкпаршылардың киімін қауіпсіздік тұрғысында терең жетілдіру. Осыған орай, бұл мақалада Көкпар спортындағы жарақат алуға тікелей әсер ететін қимылдардың түрі анықталды. Спорттық ойынның шарттары зерттелді, қолданыстағы киімнің негізгі кемшіліктері анық-талды, көкпаршының басын жарақаттан сақтандыру мақсатында қорғаныс бас киім үлгісі дайындалды. Ғылыми-техникалық ақпараттар мен ғылыми еңбектерді талдау негізінде ойын ережелері зерттеліп, жарақат алу қаупі бар қимылдардың эргономикасы анықталды. Спорттық киімді конструкциялық жобалауда, ақпараттық технологиялардың танымалы CАПР «Grafis» бағдарламасы қолданылды. Нәти-жесінде көкпаршыларға арналған спорттық киімдердің ұтымды конструкциясы тұрғызылып, толық қорғаныс жинақ - тізе қап және бас киім дайындалды. Дайындалған бас киім мен тізе қап, көкпар-шыларды ат спорты ойыны барысында жарақат алудан қорғайды.
Бесплатно
Статья научная
Характер изменения свойств материалов при эксплуатации одежды связан с многократным воздействием небольших по величине внешних усилий, обуславливающих возникновение в материалах обратимых и необратимых деформаций. Изученние остаточной деформации материалов пакетов одежды под действием циклически изменяющихся нагрузок позволит внести коррективы на величины конструктивных припусков еще на стадии проектирования одежды. Целью работы является определение относительной величины остаточных деформаций различных материалов с учетом эксплуатационных факторов и определение необходимых величин припусков на стадии проектирования и изготовления одежды. Авторами разработана экспериментальная установка, которая позволяет циклически нагружать и производить двухостное деформирование и после испытаний замерять величину остаточной деформации. Работа обобщает экспериментальный опыт исследования по определению относительных величин остаточных деформаций для различных типов материалов. Для учета относительных величин остаточных деформаций предложены формулы расчета припусков материалов пакета изделий с учетом относительных деформаций. Эти припуски обеспечивают свободу движения, создают комфортное условие человеку. С учетом средних значений оптимальной толщины пакета материалов выполнен расчет прибавок по линии груди для стандартных методик конструирования одежды. Результаты исследований были использованы при разработке эргономичной одежды для спортсменов экстремального горного туризма, которые получили положительные отзывы потребителей.
Бесплатно
Статья научная
Мақалада тігін бұйымдарын дайындауда әрлеуіш элементтерді желімдеп біріктіру әдісі талданды және сәндік әрлеуіш материалдарды желімдеп біріктірудің шыдамдылығы, қаттылығы, төзімділігі мен иілгіштік қасиеттерінің сапалық көрсеткіштері анықталды. Жеңіл өнеркәсіп өндірісінің принциптері мен жоғары көтерілу деңгейін қайта құру казіргі заман талабы. Көпфункционалды бойжеткен киімінің түрленуі, қазіргі заман тұрғысынан алғанда элементтерді үйлестіру жөніндегі жаңа конструктивтік, көркемдік шешімдерді ашады, жастар костюмінің жаңа композициясын құрастырады. Бойжеткен жиынтығының әр түрлі киімге түрленуі тұтынушыны жалықтырмайды және қызмет ету мерзімін ұзартады. Сондай өнімдердің бірі - сәндік әшекейлермен желімдеп біріктірілген көпфункционалды бойжеткен киім жиынтығы болып табылады. Зерттеу нәтижесінде, әшекей материалдарды желімдеп біріктірудің өңдеу тәртібі таңдалды және сынақтан өтілген материалдардан көпфункционалды бойжеткен жиынтығы дайындалды. Бойжеткен жиынтығын дайындауда әрлеуіш материалдарды желімдеп біріктіру, өңдеу уақытын қысқартады және сапалық көрсеткіштерін жоғарылатады, нарық талабына сай сәндік әшекей элементтермен безендірілген бойжеткен жиынтығының бәсекеге қабілеттілігі жоғарылайды. Тұтынушы талаптарына сай түрленетін және орын ауыстыратын элементтері мен бөлшектермен әрлеп безендірілген көпфункционалды бойжеткен жиынтығы тұрмыста кеңінен қолданылады, тағайындалуы бойынша көп түрлі киім жиынтығы бір үлгі негізінде түрленеді, нарық талабына сай жастардың эстетикалық және эксплутациялық талаптарын толық қанағаттандырады.
Бесплатно
Көпфункционалды жастар жиынтығын дайындауда әрлеуіш материалдарды желімдеп біріктіруді зерттеу
Статья научная
Мақалада жастарға арналған көпфункционалды тігін бұйымдарын дайындауда әрлеуіш материалдарды желімдеп біріктіру әдісі талданады. Көпфункционалды жастар киім жиынтығын әрлеуіш материалдармен безендіріп дайындау, бірегей және әртүрлі бейнелерді жасауға мүмкіндік беретін жаңа көркем шешімдерді ашады. Сән бағытына байланысты өзгеріп, бір-бірін алмастыратын сәндік әрлеуіш материалдармен безендірілген көпфункционалды жастар жиынтығы, жастар қауымының эстетикалық және пайдалану талаптарын толықтай қанағаттандырады. Тұтынушы талаптарына сай түрленетін сәндік элементтері мен әрлеуіш материалдармен әрлеп безендірілген көпфункционалды жастар жиынтығы рынокта кеңінен қолданылады.Сәндік материалдарды желімдеп біріктірудің беріктігі, қаттылығы, тозуға төзімділігі мен шыдамдылығының сапалық көрсеткіштері зерттеледі. Жастар киім жиынтығында сәндік және негізгі бөлшектерге таңдалған өңдеу тәртібінде, әрлеуіш материалдарды желімдеп біріктіріп безендірілген сынақтық үлгілердің сандық және сапалық көрсеткіштері сынақтан өткізілді. Көпфункционалды киім жиынтықтарын дайындауда желімдеп біріктіру әдісін қолдану өндіріс уақытын қысқартады және өңдеу сапасын жоғарылатады, бұл нарықтағы өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттырады. Зерттеу нәтижесінде, сынақтық үлгідегі жоғарғы көрсеткіштегі материалдардан, әрлеуіш материалдармен безендірілген көпфункционалды жастар киім жиынтығы дайындалды. Жастар көпфункционалды киім жиынтығын сатып ала отырып, нақты түрде түсі мен матасы үйлесетін, бірақ ассортименті мен тағайындалуы әртүрлі бірнеше бұйымдарға ие болады.
Бесплатно
Мата иіру ндірісіні алдытарын пайдалануды санды жне сапалы крсеткіштерін баалау
Статья научная
Қазақстан Республикасының Тоқыма өнеркәсібінің экологиялық проблемалары негізінен өндіріс қалдықтарын кәдеге жаратуға және қайта өңдеуге, сарқынды суларды тазартуға, айналмалы сумен жабдықтау жүйесін құруға, жұмыс аймағының ауасын шаңнан тазартуға және т. б. Байланысты.Төмен сұрыпты мақтадан жасалған иірімжіпті және өндіріс қалдықтарын өндіру тоқыма кәсіпорындарының жұмыс істеуінің экономикалық тиімділігіне әсер ететін саланың өзекті проблемаларының бірі болып табылады. Иіру өндірісінің қалдықтарын және иірудің пневмомеханикалық тәсілі бойынша үлкен сызықтық тығыздықтағы иірімжіпті өндіру кезінде төмен сұрыпты шикізатты пайдалану өнім бірлігінің өзіндік құнын төмендетуге мүмкіндік береді.Иіру өндірісінің қалдықтары мен төмен сұрыпты шикізат салынған иірімжіп матаға айтарлықтай механикалық жүктемелерді талап етілмейтін тұрмыстық, бірқатар техникалық, жадағайлық және киім маталарын, сондай-ақ жиһаз және аяқ киім өнеркәсібі үшін мақта мен ватинді дайындау кезінде пайдаланылады. Жұмыста «Мақта» АҚ мысалында мақта үлгісіндегі иірімжіпті өндіру кезінде иіру өндірісінің қалдықтарын пайдалану технологиясын әзірлеумен байланысты мәселелер қарастырылған.
Бесплатно
Математический анализ величины конструктивных прибавок защитного костюма кинолога
Статья научная
Рассмотрены проблемы проектирования костюма полной защиты кинолога-фигуранта. Предлагается математическая модель оптимизации величины конструктивных прибавок для прогнозирования и поиска рациональной конструкции СИЗ тренера-кинолога с высокими эргономическими свойствами.
Бесплатно
Статья научная
В данной статье приведены результаты анкетного опроса специалистов на предмет формирования компонентов пакетов водолазного костюма для обеспечения надежности снаряжения и безопасности жизнедеятельности при осуществлении глубоководных погружений для проведения технического обслуживания в гидротехнических сооружениях. Целью данных исследований явилось выявить основные индикаторы, требующие первоочередных предметов исследований при создании нового водолазного костюма с повышенными защитными свойствами. В опросе приняли участие 50 специалистов водолазной службы. Результаты опроса обрабатывались по стандартной методике. По мнению экспертов, наиболее весомыми являются Х4- структура материала, пористость и учёт толщины, Х8- прочность и водонепроницаемость соединительных швов, Х3-эластичность (растяжимость) и Х5- износостойкость при коэффициенте конкордации =0,79>0,6 показывающий достаточной согласованность мнений экспертов. Полученные результаты выявили первоочередные направления исследований для разработки специального водолазного костюма, обеспечивающего максимальную безопасность жизнедеятельности водолаза в глубоководных условиях профессиональной деятельности.
Бесплатно
Мыспен модификацияланған трикотаж тоқыма (fittex) жетілдірілген қасиеттерін зерттеу
Статья научная
Наноқұрылымды металл жабындарын қолдану арқылы тоқыма материалдарын модификациялау бактерияға қарсы қасиеттері бар өнімдерді дайындауға бағытталған қазіргі тенденция болып табылады. Бұл жұмыста мыс кешенді ерітіндісімен өңделгеннен кейін Fittex трикотаж таңғышының қасиеттері жақсарды, бұл медицинада қолданылатын тиімді және қауіпсіз таңғыштардың қажеттілігінің артуына әкелді. Зерттеудің мақсаты: Fittex тоқылған таңғыштың негізгі қасиетін жақсарту, оны мыс кешенді ерітіндісімен өңдеу арқылы үнемділігі жоғары және қорғаныс қасиеттерін жақсартатын медициналық таңғыштарды жасау болды. Мыстың нанобөлшектерінің тоқылған таңғыштың бетіне біркелкі таралуына, олардың өлшемдері мен сипаттамаларына әсер етуіне басты назар аударылды. Жұмыстың ғылыми ерекшелігі матаның құрылымдық-механикалық қасиеттеріне әсер етпей, ұзақ мерзімді бактерияға қарсы белсенділікті қамтамасыз ететін мыс жабындысын жағу әдісін әзірлеуде жатыр. Практикалық инновация профилактика үшін медициналық тәжірибеде модификацияланған таңғышты қолдануды қажет етті. Зерттеу әдістемесі, материалды өңдеу, мыс комплексті ерітіндісіне батыру әдісі, содан кейін кептіру, сонымен қатар мыс нанобөлшектерінің бетінің құрылымы мен таралуын зерттеу үшін инфрақызыл спектроскопия және элементтік талдау сияқты спектрлік талдау әдістерін қолдану. Бактерияға қарсы қасиеттерін бағалау үшін әртүрлі патогендік зерттеулерге қарсы белсенділік сынақтары жүргізілді. Зерттеу нәтижелері тоқылған таңғыштың бетіне мыс бөлшектерінің таралуын және олардың жабысуын көрсетті. Модификацияланған тоқылған таңғыштың бактерияға қарсы қасиеттері икемділік пен беріктік сияқты механикалық қасиеттерді сақтай отырып, айтарлықтай жақсарды. Нәтижелерді талдау медициналық өнімдердің ассортиментін кеңейту үшін модификацияланған таңғышты қолдану уәдесін көрсетеді. Жұмыстың құндылығы мыс модификациясы арқылы тоқылған таңғыштың қасиеттерін пайдаланудың тиімді әдісін әзірлеуде. Зерттеу нәтижелері текстильдің функционалдық технологиясын дамытуға ықпал етеді және емделушілер үшін жақсартылған қорғаныс пен қауіпсіздікті қамтамасыз ететін медициналық қолдану үшін қауіпсіз материалдарды құрудың жаңа мүмкіндіктерін ашады.
Бесплатно
Новый метод инструментальной оценки устойчивости окраски
Статья научная
В статье рассмотрено совершенствование методов испытания устойчивости окрасок текстильных материалов с заменой визуального метода на объективный колориметрический метод оценки. Предложен новый метод испытания устойчивости окраски текстильных материалов. Проведен анализ отечественных и зарубежных стандартов, устанавливающих расчет и установление норм устойчивости окраски х/б тканей и сравнение их с нормами международных и отечественных стандартов. Показано, что разработка методов инструментального определения устойчивости окраски к трению и являющийся альтернативным по отношению к методу визуальной оценки устойчивости окраски любого текстильного материала по серой шкале, является в настоящее время актуальной и перспективной научно-технической задачей. Предложен новый способ оценки прочности окраски материалов текстильных. После проведения механических воздействий на испытуемую окраску проводили оценивание колористических показателей окраски по общему цветовому различию (ΔЕ), которое измеряли на испытуемой пробе и пробе после механических воздействий. Для обеих проб определяли общее цветовое различие в системе CIEL*a*b*, значения которых пересчитывают в эквивалентные баллы по серой шкале. Оценку в баллах по значению ΔЕ рассчитывали на компьютере с использованием среды Ecsel и выводом результатов расчетов на экран дисплея.
Бесплатно
Обоснование выбора материала для изготовления адаптивной нательной одежды детей-инвалидов
Статья научная
В статье обосновывается выбор материалов для проектирования адаптивной нательной одежды для самой тяжелой группы детей с детским церебральным параличом - лежачих больных. Как правило, это дети-отказники, которые, в основном, проводят свою жизнь в лечебных стационарах, требуют постоянного ухода медицинским персоналом. Такие дети остро нуждаются в специализированной адаптивной нательной одежде, которая значительно могла бы повысить качество жизни таких детей и облегчить уход на ними для медицинского персонала. Во многом качество подобной одежды зависит от правильно подобранных материалов. Проведен анализ современных инновационных материалов, которые могли бы быть использованы при создании такой одежды. Проведены исследования гигиенических и физико-механических свойств существующих трикотажных материалов по стандартным методам для выявления наиболее подходящего для подобной одежды.
Бесплатно
Обоснование необходимости адаптивной одежды для детей-инвалидов
Статья научная
Проведенное исследование среди медицинского персонала выявило, что дети с заболеванием детский церебральный паралич V-уровня тяжести нуждаются в одежде с улучшенными свойствами, обеспечивающей качество жизни больному и правильное проведение медицинских и гигиенических процедур медицинским персоналом.
Бесплатно
Ой лбірлерін бояуда бояуларды зара рекеттесуіні химиялы табиаты
Статья научная
Мақалада былғары және үлбір өндірісінде винилсульфон және хлоротриазин топтары бар белсенді бояғыштарды тұтынушылық қасиеттерінің жақсартылған жиынтығымен қой үлбірлерін алу үшін қолдану негізделеді. Белсенді бояғыштардың диффузия, фиксация және гидролиз процестерінің кинетикалық заңдылықтары зерттелген. Бұл жүнді қой үлбірлерін терісін бояу процесінің тиімділігін және белсенді бояуларды қолданудың толықтығын арттыруға мүмкіндік береді. Монофункционалды белсенді ашық көк 5ЗШ-да сорбцияланған бояғыштың жалпы мөлшерінің 72,2 %-ның 56,7 %-ы ғана коваленттік байланыспен, моно-бифункционалды белсенді қоңырда - 65,9 %-ы 73,7 %-дан, гетеро-бифункционалды белсенді ашық қызыл 5СХ-дабекітілген 71,6 % 77,1 %-дан. Белсенді бояғыштардың сумен және жүн талшықтарымен химиялық реакцияларының аномалдық сипаты анықталды. Практикалық маңыздылығы температура, рН және басқа факторлардың әсерінен түкті қой үлбірлерін бояу процесінің тиімділік көрсеткіші мен бекіту дәрежесінің өзгеруін болжаудың теориялық негіздерін әзірлеуде жатыр.
Бесплатно
Ораныш асиеттері бар металдандырылан текстиль материалдарыны физика- механикалы асиеттерін зерттеу
Статья научная
Зерттеу нысандары ретінде 1030 артикулды 100 % мақта матасы және келесі химиялық препараттар қолданылды: лимон қышқылы, натрий цитраты, мыс (II) сульфаты (CuSO4 · 5H2O), натрий гипофосфиті NaH2PO. Эксперименталдық жұмыс нәтижесінде қорғаныш қасиеттері бар металдан-дырылған мақта матасы алынды. Өңделген мақта маталарының физика-механикалық қасиеттері зерттелді. Төмен вакуумды растрлық электронды микроскоптың көмегімен тоқыма талшықтарының беткі құрылымының морфологиясы зерттелді. Зерттеу нәтижесінде өңделген мақта маталарының гигроскопиялық қасиеті жақсарып, өңдеуден кейін материалдың капиллярлығы 1,3 есе артатыны анықталды. Зерттеулер барысында, талшық аралық кеңістік өңдеуден кейін де сақталатыны анықталды, осылайша химиялық металдандырудан кейін мата ауаөткізгіштік қасиетін сақтайды. Металдандырылған мақта талшықтарының беткі морфологиясын зерттеу кезінде талшықтардың бетіне метал бөлшектері бекіп, қабықша түзетіні анықталды. Бұл материалға электрөткізгіштік қасиет береді.
Бесплатно
Особенности информационной математической модели при проектировании одежды из кожи
Статья научная
Развитие кожевенной промышленности в Казахстане основано на ежегодном производстве шкур крупного и мелкого скота. Всего лишь 15% шкур КРС (крупнорогатого скота) в Казахстане проходят переработку и в дальнейшем используются для изготовления готовых товаров. Согласно официальным данным, ежегодно в республике производится до 40,6 тыс. тонн шерсти. Однако перерабатывается лишь небольшая часть этого объема, и есть необходимость решения данной проблемы в положительную сторону. В современных исследованиях составление характеристик кожи для проектирования одежды представляет особый интерес. Для достижения цели исследования особенностей информационной математической модели при проектировании одежды из кожи, связанной с динамикой развития конструктивных элементов, решались конкретные взаимосвязанные задачи через решения формообразования конструктивных элементов в одежде. В результате было рекомендовано несколько вариантов конструктивного преобразования с помощью теории графов. Рассчитана математическая модель для оптимального решения на основе импрессивной экспертной оценки конструктивных элементов одежды в виде описанной информационной математической модели, что упростит формализацию процесса создания любой одежды как системы, включающей модульные компоненты, позволяющие ускорить процесс разработки одежды из кожи, что представляет интерес в сфере проектирования кожаной одежды в швейной легкой промышленности.
Бесплатно
