Балаларды рационалды тамақтандыру мәселесі балалардың өмірі мен денсаулығын сақтауды қамтамасыз ететін өте өзекті және тиімді фактор болып табылады. Тағамның жекелеген компоненттеріне деген төзбеушілікпен байланысты патологиялық жағдайлар жиі кездесетін. Балалардың ұтымды тамақтануын ұйымдастыруда биологиялық тұрғыдан толыққанды өнімдер маңызды рөл атқарады, ал оларды тек өнеркәсіптік өндіріс жағдайында жасауға болады. Ешкі етінің эксперименттік үлгілерінің химиялық құрамын бағалау кезінде (Заанендік, Альпілік, Нубиялық) ешқандай аномальды ауытқулар анықталған жоқ және барлық көрсеткіштер жануардың бұлшықетінінің осы түрінің жалпы қабылданған құрамында болды. Минералды құрамын зерттеу нәтижелері ешкі етінің калий - 1693,22-4125,83 мг/кг; натрий - 852,27-1518 мг/кг, магний - 125,33-295,8 мг/кг; кальций - 79,27-160,79 мг/кг, темір 11,42-87,52 мг/кг сияқты элементтерге бай екенін көрсетті. Ешкі етінің дәрумендік құрамы, онда пантотен қышқылы (В5) 0,53-0,62 мг/100 г, пиридоксин (В6) 0,52-0,64 мг/100 г, токоферол 0,27-0,33 мг/100 г мөлшерде болатынын көрсетті. Ешкі ақуыздарының массалық үлесінің көрсеткіштері 2.1 ± 0.3-2.4 ± 0.4 % құрады. Саркоплазмалық ақуыздардың арақатынасын салыстырмалы зерттеу нәтижелері бойынша ақуыз фракциялары құрамының өзгеру динамикасын зерттеу суда еритін (1,75-4,06 %), тұзда еритін (1,75-2,44 %), сілтіде еритін (11,15-15,10 %) ақуыздардың құрамын көрсетті. Тұзда еритін фракция ақуыз фракцияларының күйіндегі жалпы өзгерістерді көрсетеді, олардың ерігіштігі қарастырылып отырған тұқымдар үшін әр түрлі болды (ең жоғары концентрация нубиялық жыныста анықталған).

Бесплатно

Балалар тамақтануына арналған жеміс қоспасымен қышқыл сүт өнімінің рецептурасын әзірлеу

Смаилова Ж.Ж., Темірбекызы А.Т., Срсенбаева З.Т., Аман С.Е., Серіков .., Нурханова А.Н.

Статья научная

Бұл жұмыста сүтқышқылды өнімдер ассортиментін кеңейту мақсатында құрамына енгізілетін ашытқылар мен жеміс қоспасының қасиеттерін ескере отырып, йогурт алу технологиясы әзірленген және оның физика-химиялық қасиеттерін зерттеу нәтижесінде сақтау мерзімі анықталған. Зерттеу мақсаты: сүт шикізатын қолданып, өсімдік тектес қоспалардың физико-химиялық қасиеттерін сақтай отырып, балалар ағзасына пайдалы болатын жаңа өнім түрін әзірлеу. Балаларға арналған сүт өнімдерінің ассортиментін кеңейту болып табылады. Зерттеу жаңалығы: балаларға арналған жаңа сүт өнімінің технологиясын, өңдеу режимдерін негізделді; өнімнің құрамына қосылатын өсімдік тектес шикізатты негізделді; таңдалатын ашытқылардың ұтымды комбинациясын таңдалды. Зерттеу әдістері: нормативті-техникалық құжаттамаларды (МемСТ, ТШ және т.б.) қолданып, шикізат пен дайын өнімнің органолептикалық, физико-химиялық, микробиологиялық, қауіпсіздік көрсеткіштерін анықтау әдістері. Жұмыс барысында өнімнің дәрумендік, аминқышқылдық құрамы және микробиологиялық көрсеткіштеріне талдау жасалды. Өнімнің отандық тағам саласының балалар тамақтануына өзіндік үлесі бар, ассортиментті кеңейтіп қана қоймай, биологиялық құндылығы жоғары өнім өндірілді. Балалар тамақтануына арналған банан езбесі қосылған йогурт өнімі әзірленді. Йогурт құрамы банан езбесінің әсерінен калий микроэлементімен және В тобының дәрумендерімен байытылған.

Бесплатно

Балаларға арналған спорттық киімдерде қолданылатын трикотаж маталарының қасиеттерін талдау

Талгатбекова А. Ж., Кенесбек Ж. С.

Статья научная

Мақалада балаларға арналған спорттық киімдерде қолданылатын трикотаж матала-рының қасиеттері қарастырылған. Жұмыста трикотаж жаймаларының тозуға төзімділік, ауа өткізгіштік және созылу қасиеттерін зерттеу ұсынылды. Механикалық қасиеттерді зерттеу балалар спорттық киімінің ассортиментін әзірлеу үшін қажет "футер" трико-таж матасын таңдауға мүмкіндік берді.

Бесплатно

Балаш кліні экологиялы жадайына баа беру

Калимолдина Л.М., Султангазиева Г.С., Беркинбаева А.С.

Статья научная

В зоне загрязнения в северной зоне Балхаша для озеленения использовалась травянис-тая растительность. Проведено комплексное исследование долгосрочных эффектов токсич-ных соединений на травянистые растения. В этот регион адаптирован комплексный анализ текущих изменений скрытой растительности, которые растут в пределах санитарно-защитной зоны на расстоянии 1-2 км от источника отходов. В заключении были обобщены основные результаты исследования и сделаны рекомендации по сокращению или устранению воздействия промышленных отходов на экологию города Балхаш.

Бесплатно

Барометрді орнына электронды биіктік лшеуші рылы жасау ммкіндігін зерттеу

Туякбаев А.А., Болосханызы Б., Болосхаан С.

Статья научная

В статье рассматриваются результаты исследования вертикального эшелонирования (RVSM). Были проведены основные работы барометрических высотомеров, их ошибок, схема электронного высотомера, основанного на измерении концентрации в атмосфере кислорода в сравнении с концентрацией в воздухе, набранном на уровне аэропорта или у поверхности моря и анализ ее работы. Основное устройство - газоанализатор. В нём содержатся два измерителя концентрата; один из них измеряет концентрацию кислорода в воздухе аэродрома или поверх-ности моря в закрытом баллоне, второй измеритель концентрат - измеряет концентрацию кислорода в воздухе при полёте, она сравнивается с концентрацией кислорода в атмосфере, и измеритель обнаруживает разницу в концентрациях с помощью компенсационных чертежей.

Бесплатно

Безопасность и питательная ценность консервов из мяса кролика

Изтелиева Р.А., Уажанова Р.У., Жакатаева А., Сарсекова А., Ибраимова С.

Статья научная

На современном этапе развития общества одной из важнейших задач является снабжение населения продуктами питания высокого качества. Огромную роль в решении этой задачи играет дальнейшее развитие животноводства, в том числе кролиководства. В данной статье показаны исследования по органолептической оценке, питательной ценности продуктов, которые свидетельствуют о том, что новые виды консервов из крольчатины имеют высокие достоинства, обладают приятным вкусом и ароматом, отличаются привлекательным внешним видом и цветом. А также дана сравнительная биохимическая оценка изделиям в соответствии с показателями безопасности по требованиям СанПин 611 от 06.08.-2010г.

Бесплатно

Беспроводная система мониторинга температурно-влажностного режима «WI-Климат Pro»

Яковлев В.А., Грановский А.С., Мирзабекова Н.А.

Статья

Бесплатно

Бидай амырыны асиетіне грек жааы абыынан алынан сулы -этанолды экстрактыны серін зерттеу

Умирбекова А.С., Султанова М.Ж., Мынбаева А.Б., Сметанска И.Н., Боранкулова А.С.

Статья научная

Әлеуметтік маңызы бар тағам өнімін - нанды қажетті компоненттермен байыту - халықтың дұрыс тамақтануын түзетудің кеңінен қолданылатын және тиімді механизімі. Ғылыми зерттеу жаңғақ қабығынан алынған сулы -этанолды экстрактысын нан пісірі технологиясында қолдану мүмкіндігін, оның ұн мен бидай қамырның наубайханалық қасиеттеріне әсерін зерттеуге негізделген. Мақалада емдік - профилактикалық қасиеттерге ие, тағамдық құндылығы жоғары жаңғақ қабығынан алынған сулы - этанолды экстрактының химиялық, аминоқышқылдық құрамы көрсетілген, оның қауіпсіздігі және қамырдың технологиялық қасиеттерін жақсарту үшін қолданудың қажеттілігі айқындалған. Грек жаңғағы қабығынан алынған сулы -этанолды экстрактын әртүрлі мөлшерлерде енгізу кезіндегі, ашу үдерісін сипаттайтын негізгі параметрлері: қамырдың көтерілу динамикасы ұның және бидай қамырының газ түзу, газ ұстау қабілеттеріне әсері зерттелінді. Сулы-этанолды экстрактыны қамыр иленетін судың мөлшеріне 10,20,30 және 40% көлемінде алмастыра отырып қосу арқылы зерттеу тәжірибелері жүргізілді. Бидай қамырының бақылау және сынамалық үлгілерін салыстырмалы бағалау кезінде 20% сулы - этанолды экстракт қосылған сынақ үлгісі ең оңтайлы сипатамаларға ие болды. Бұл ретте газ түзу қабілеті 18 %, газ ұстау қабілеті 19 % өсіп, сонымен қатар қамырдың ашу ұзақтығы қысқарды. Мақалад ингредиенттердің құрамын таңдау, қамырдың наубайханалық қасиеттерін жақсарту үшін грек жаңғағы қабығынан алынған сулы -этанолды экстрактыны қолдану қажеттілігі ғылыми негізделді.

Бесплатно

Бидай дақылының физиологиясына натрий хлоридінің әсерін экологиялық тұрғыдан бағалау

Г.С. Сұлтангазиева, А.С. Беркинбаева, Ж.Д. Алимкулова

Статья научная

Мақалада ауылшаруашылығы айналымындағы жерлердің топырағының тұздану құбылысының салдарынан туындайтын бидай дақылдарының тамырларындағы анотомиялық өзгерістерге байланысты орын алатын физиологиялық және биохимиялық өзгерістердің пайда болу мәселелері қарастырылып, тұзды топыраққа төзімді бидай дақылының сұрыптарын зерттеу арқылы азық-түлік қауіпсіздігін нығайту және бидай дақылының өнімділігін арттыру жолдары келтірілген. Жүргізілген салыстырмалы зерттеулер нәтижесінде «Қазақстан-3» сұрыбының басқа сұрыптарға қарағандағы артықшылығы көрсетіліп, сонымен қатар оның экзодермасының және эндодермасының қалыңдықтарының өзгеру ерекшеліктері анықталған: экзодерма қалыңдығы бойынша - Шағала (86%) > Қайыр (84%) > Қазақстандық ерте пісетін (83%) > Мельтурн (77%) > Қазақстан-3 (63%); эндодерма қалыңдығы бойынша - Қазақстандық ерте пісетін (97%) > Қайыр (93%) = Мельтурн (93%) > Шағала (76%) > Қазақстан - 3 (61%).

Бесплатно

Бидай наныны физика-химиялы, антиоксидантты асиеттеріне арша нтаыны (Juniperus communis L) сері

Ибраимова С.Е., Уажанова Р.У., Мулдабекова Б.Ж., Мухтарханова Р.Б., Изтелиева Р.А.

Статья научная

Мақалада нан өнімдерінің физика-химиялық құрамын, антиоксиданттық белсенділігін жоғарылату мақсатында өсімдік шикізатын қолдану қарастырылды. Өсімдік шикізаты ретінде арша жемістерінің ұнтағы (Juniperus communis L) таңдалды. Зерттеудің мақсаты ұнтақталған арша жемістерін қосу арқылы нанның физика-химиялық, антиоксиданттық қасиеттерін жоғарылату. Нан өнімдерінің технологиясын жетілдіру барысында антиоксиданттық белсенділігі жоғары өнімнің жаңа түрі әзірленді. Ұнтақталған арша жемісі (Juniperus communis L) нан рецептурасына 3% мөлшерде қосылды. Сонымен, 3% ұнтақталған арша жемісі қосылған нанның антиоксиданттық белсенділігінің мәні бақылау үлгісімен салыстырғанда 2 есе жоғары, бұл сәйкесінше 15,5 және 7,5 мг/100 г құрайды. Осыған байланысты 3% ұнтақталған арша жемісі қосылған нанның антиоксиданттық белсенділігінің жоғары деңгейі оны сақтау процесіне тікелей әсер етті. Сонымен қатар 3% ұнтақталған арша жемісі қосылған нанның физика-химиялық құрамы зерттелді. Ұнтақталған арша жемісі қосылған нанның сапа көрсеткіштері, антиоксиданттық белсенділігі жоғарлады, бұл ұнтақталған арша жемістерінің дайын өнімнің сапалық қасиеттеріне жоғары әсер еткенін көруге болады. Жұмыстың тәжірибелік құндылығы ұнтақталған арша жемістері нан өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығын арттыру кезінде алғаш рет қолданылды.

Бесплатно

Бидай ұнының микробиологиялық зақымдануына сапалық баға беру

Л.Ж. Алашбаева, Д.А. Шаншарова, П.С. Уалиева, Г.Ж. Абдиева

Статья научная

Жұмыста дәннің, ұнның, нанның Васіllius түрінің бактерия спораларымен ластану мә- селесіне байланысты сұрақтар қарастырылған. Бірінші сұрыпы бидай ұнына технологиялық және бактериологиялық әдістермен нанды картоп ауруына зерттеу жүргізілді. Үш өнді- рушінің ұндары картоп таяқшасының спораларымен ластану деңгейі бойынша әлсіз және орташа болып сипатталды.

Бесплатно

Бие сті негізінде балмзда ндіру технологиясын жетілдіру

Нртаева А.Б., Машанова Н.С., Сапарова Н.И., Лайыызы А.

Статья научная

В статье представлена новая технология производства мороженого на основе кобыльего молока. Изучены основные лечебно-профилактические свойства нового вида мороженого. Пока-зано, что данная технология позволяет улучшить пищевую и биологическую ценность мороже-ного, а также совершенствовать технологию нового полезного продукта для организма челове-ка. Исследованы биохимические показатели мороженого на основе кобыльего молока. Разрабо-танный продукт соответствует всем нормативным требованиям, предъявляемым к мороженому.

Бесплатно

Биогумус - экологически чистое органическое удобрение

Джакупова И.Б., Даутбаева Г.А., Шаихова Ж.Е.

Статья научная

Данная статья посвящена одному из способов повышения плодородия почвы -применению биогумуса, являющегося продуктом жизнедеятельности дождевых червей. Формирование и развитие данного направления обусловлено возможностью решения на биологической основе ряда актуальных экологических задач - повышение плодородия почвы, получение высококачественного чистого органического удобрения, выращивание безопасной сельскохозяйственной продукции и др. По результатам проведенного химического анализа, в почве не обогащенной удобрением, содержание гумуса составило 5,75%, а в почве обогащенной удобрениями 7,89%. Наличие в биогу-мусе микроэлементов, ферментов, стимуляторов роста, ауксинов и других физиологически ак-тивных веществ способствует получению высококачественной продукции. В дальнейшем био-гумус планируется примененять в выращивании сельскохозяйственных культур в Казахстане.

Бесплатно

Биологиялы ндылыы жоары сімдік шикізатыны адам азасына сері

Маматаева А.Т.

Статья научная

В статье освещены результаты исследования биологической активности препарата из местного растительного сырья - виноградных косточек, показана его роль в повышении биологической ценности пищевых продуктов. Выявлено, что виноградные косточки содер-жат значительное количество биологически активных соединений, включая полифенолы. Результаты исследования показали, что прием биологически активного препарата, получен-ного из виноградных косточек, снижает перекисный гемолиз эритроцитов у крыс. Кормление экстрактом виноградных косточек также увеличивало каталазную активность эритроци-тов животных. Таким образом, одним из наиболее эффективных способов повышения ус-тойчивости организма воздействию неблагоприятных факторов является применение биологически активных соединений, полученных из растительного сырья.

Бесплатно

Биополимерлер, ауын езбесі жне сзбе негізіндегі таамды сірнелерді реологиялы асиеттері

Тюсюпова Б.Б., Артыкова Д.М., Тажибаева С.М., Мусабеков К.Б.

Статья научная

Определено влияние количества творога с пониженной жирностью на структурно-меха-нические свойства структурированных систем на основе концентрата дыни. Рост прочности системы обоснован формированием сетки Н-связей между белковой сывороткой и кальциевыми солями в твороге и пектинами дынный мякоти, стабилизированных гидрофобными взаимо-действиями между их неполярными участками. Показана возможность увеличения модуля уп-ругости, равновесного модуля, истинного предела текучести, пластичности, а также, значения коэффициента устойчивости, текучести, добавлением творога в систему, полученных на осно-ве дынного концентрата.

Бесплатно

Биопротекторлы асиеттері бар азы-тлік жабынын алу

Сабралы С.Е., Куцова А.Е., Абжанова Ш.А., Каташева А.Ч., Байбекова А.У.

Статья научная

Бұл жұмыста тағамдық жабындардың биопротекторлық қасиеттері зерттелді. Қазіргі таңда тағам өнеркәсібінде өнімді микробтық ластанудан, ауаның оттегінің әсерінен тиімді қорғауды қамтамасыз ететін, сақтау кезеңінде өнімнің кебуіне жол бермейтін, соның ішінде өнімнің бетіне жағылатын және онымен бірге жейтін түбегейлі жаңа орау материалдарын жасауға ерекше назар аударылады. Ет жартылай фабрикаттарын өндіруде қорғаныс жабындарын қолдану сапасы мен сыртқы түрін жақсартуға, сондай-ақ жартылай фабрикаттардың балғындығын сақтауға мүмкіндік береді. Жұмыстың мақсаты - биопротекторлық қасиеттері бар азық-түлік жабындары және өсімдік шикізатының биологиялық белсенді заттарының сығындыларын алу. Зерттеу нысандары ретінде ет өнеркәсібінің құрамында коллагені бар қайталама шикізаты (шұжық және консервілеу өндірістерінде сиыр етінен бөлінетін тамырлар, сіңірлер, фассиялар), протеолитикалық ферменттік препараттардың әсерінен бағытталған биомодификация арқылы жануарлар тіндерінен оқшауланған коллаген ақуыздарының дисперсті түрлері, СО2-дәрілік өсімдіктер мен дәмдеуіштердің сығындылары және олардың жеке құрамымен композициялық негіздер ортақ пайдаланылды, Воронеж мемлекеттік инженерлік технологиялар университетінің жануарлардан алынатын өнімдер технологиясы кафедрасының зертханасы және Алматы технологиялық университетінің Тағам қауіпсіздігі ғылыми зерттеу институты жағдайында алынды. Табиғи антиоксиданттардың көзі ретінде өсімдік шикізатының СО2 сығындыларын таңдау олардың классикалық әдістерінен алынған сығындылармен салыстырғанда айқын антиоксиданттық белсенділігіне байланысты екенін көрсетті. Бұл антиоксиданттар азық-түлік жабындылар өнімнің жарамдылық мерзімін ұзартты, оны тотығудан және түсінің өзгеруінен қорғайтыны белгілі болды.

Бесплатно

Биотехнологическая обработка коллагенсодержащего сырья

Жуманова Г.Т., Ребезов М.Б.

Статья научная

В данной статье проведены исследования по получению бактериальной закваски для биотехнологической обработки коллагенсодержащего сырья. Методы биотехнологии имеют большие перспективы. Биотехнологическая обработка вторичного сырья позволяет практически полностью сохранять все незаменимые аминокислоты, а также получить белковый обогатитель с высокой степенью сбалансированности. Полученная в лабораторных условиях бактериальная закваска позволяет сделать вывод о положительном влиянии ферментных препаратов микробного происхождения не только на формирование физико-химических, микроструктурных, микробиологических, структурно-механических показателей, но и на качественные характеристики готового продукта.

Бесплатно

Биотехнология получения и применения высокопротеиновой муки из хлопкового шрота

Бешимов Ю.С., Хайдар-заде Л.Н., Бахриддинова Н.М.

Статья научная

В статье приведена биотехнология получения высокопротеиновой муки из вторичных ресурсов масложировой промышленности. Изучен химический состав шротов,полученных из семян различных разновидностей хлопчатника. Подобраны чистые культуры микроорга-низмов,сбраживающие шроты. Изучено влияние высокопротеиновой муки из хлопкового шрота в производстве пшеничного хлеба с пониженными хлебопекарными свойствами. Реко-мендовано использовать протеиновую муку в качестве белкового обогатителя в произ-водстве хлебобулочных изделий в количествеот 3-5% для улучшения качества изделий и повышения белковой ценности хлеба.

Бесплатно

Бойлы уыршаты ндіру кезінде пакетті жобалау жне технологиясын жетілдіру

Ахман Ж.А., Талгатбекова А.Ж., Сабитова А.М.

Статья научная

Бойлық қуыршақтарды дайындау жеңіл өнеркәсіп саласының бір бөлшегі. Адам денесін толықтай жауып тұратын, сыртқы факторларды ішке өткізбейтін бойлық қуыршақты қолдану адам денесінің қажетті көлемде ауамен қамтамасыз етілуін тежейді. Бұл кемшілікке мән бере отырып бойлық қуыршақтың қолданысқа қолайлы болуын қамтамасыз ету арқылы және осы тақырыпқа байланысты зерттеулердің аз болуын ескере отырып бойлық қуыршақты жасау технологиясын зерттеп, кемшіліктеріне тиімді шаралар қолданылды. Мақаланың мақсаты бұйымның ауаөткізгіштік қасиетін жоғарылату және технологиялық шешімін табу. Бұл бойлық қуыршақты тұтыну барысында адам денесінің қажетті көлемдегі ауамен қамтамасыз етуін талқылайды. Ғылыми мақалада бойлық қуыршақты дайындауға таңдалған мата түрлерінің ауаөткізгіштік қасиеті зерттелді. Конструкторлық және технологиялық ерекшеліктер енгізу бойлық қуыршақтың ішкі негізіне өзгерістер берді. Осы тақырыптың зерттеудегі негізгі бағдары тұтынушының бойлық қуыршақты қолдану барысындағы уақыт көрсеткішін ұзарту. Бойлық қуыршақты жасауда ең басты талаптардың бірі - эстетикалық көрнектілігі. Сан түрлі маталардың ішінен бойлық қуыршақтың сырт көрінісіне үйлесетін төрт түрлі мата таңдалды. Олардың құрамы, тығыздығы, түк ұзыныдығы зерттеліп, сипаттамасы енгізілді. Ол дайындалатын болашақ кейіпкердің сырт бейнесін толықтай ашуға және кейіпкердің сыртқы ортамен байланысында жағымды көзқарас қалыптастыруына көмектеседі. Барлық зерттеулер мен талқылаулардың нәтижесінде бойлық қуыршақтың сыртқы негізіне ең ұтымды мата қолданысқа ұсынылды. Зерттелген жұмыс нәтижелері бойлық қуыршақтың тек өндірістік салада емес ғылыми-зерттеу саласында өз үлесін қосады. Бойлық қуыршақты дайындауда арнайы бағыт-бағдарын береді.

Бесплатно

Болашақ шетел тілі мұғалімдерінің зерттеушілік құзыреттілігін қалыптастырудың ғылыми-педагогикалық ерекшеліктерінің мазмұны

Н.Н.Абдыгалиева, Ә.Т.Тәубеева

Статья научная

Аталмыш мақалада тілдік жоғары оқу орындарында болашақ шетел тілі мұғалімдерін даярлау барысында зерттеушілік құзыреттілікті қалыптастырудың басты ерекшеліктері сөз етіледі. Автор зерттеушілік құзыреттілік мұғалімнің кәсіби іс-әрекетінің негізін құрап, педагогикалық шеберліктің жоғарғы деңгейіне жетудегі анықтаушылары бола отырып, жобалаушы немесе құрылымдық қабілеттер болып табылатындығын басты назарға ала отырып, зерттеушілік құзыреттіліктің мұғалімнің педагогикалық іскерлігін арттыруда да маңызды рөл атқаратындыңын айқындайды.

Бесплатно

1
...
13
14
15
16
17
18
19
...
В конец

Журнал