Статьи журнала - Вестник Алматинского технологического университета
Все статьи: 1205
Аылшын тілі сабаында экологиялы трбие беру арылы пнаралы байланысты жзеге асыру
Статья научная
Мақалада ағылшын тілін оқытуда жоғары оқу орындарының техникалық мамандық-тарына экологиялық білім берудің маңыздылығы, оны қалыптастыру мен дамыту жолдары қарастырылған. Мақаланың практикалық маңыздылығы оқу орындарында білім алушылардың қоршаған ортаға деген жаңаша көзқарасын қалыптастыра отырып, экологиялық тәрбие беретін, ағылшын тілі сабағында экологиялық тәрбие беру арқылы пәнаралық байланысты жүзеге асыратын ғылыми-әдістемелік ұсыныстарға негізделген. Зерттеу материалдарын орта және кісіптік білім беру мекемелерінде, жоғары оқу орындарында шет тілінен дәріс беруде қолдануға болады.
Бесплатно
Аылшын тілін оытуда ауызекі тілді дамыту
Статья научная
Мақаланың көкейкестілігі: жоғары оқу орындарында оқитын студенттерге ағылшын ауызекі тілін үйретудің және дамытудағы жаңа әдістемелік тәсілдерді пайдаланудың маңыздылығы қарастырылады. Зерттеудің нәтижелері: ағылшын тілін оқытуда студенттердің ауызекі тілін дамытуда педагогикалық жаңа әдіс-тәсілдерді қолдануға байланысты іс-тәжірибелерді таратып, жоғары оқу орындарында білім беретін оқытушылардың тәжірибесіне енгізу қажет.
Бесплатно
Бактерицидные свойства ослиного молока
Статья научная
В данной работе предоставлен обзор литературных данных, сосредоточенных на аспектах сохранения бактерицидных свойств основных компонентов ослиного молока, таких как лизоцим и лактоферрин, обладающих антибактериальной функцией, задерживающих развитие ряда патогенных и условно-патогенных микробов, что является важным фактором при хранении и производстве молочных продуктов. В обзор включены статьи, опубликованные на английском и русском языках за период 2002-2022 гг. Для поиска были использованы базы данных Scopus, Web of Science, Elsevier, ResearchGate и Elibrary. Обзор литературы показал, что большая часть доступной информации направлена на использование нетермических и низкотемпературных способов обработки ослиного молока с сохранением биологически активных компонентов нативного молока. Компоненты ослиного молока могут быть использованы в качестве ингибитора позднего вспучивания полутвердых и твердых сыров из овечьего молока, вызванного бактериями Clostridium и кишечной палочкой. Наиболее благоприятные температурные режимы, при которых сохраняются основные показатели ослиного молока, составляют: 10 дней при температуре 3 °С и 3-4 дня при температуре 7 °С. Комбинированный метод применения НРР (High Pressure Processing) с пастеризацией продлевает срок хранения молока до 30 дней при температуре 4 °С. Приведенные данные необходимо учитывать как при выборе технологии производства молочных продуктов из ослиного молока или в комбинации с ним, так и при проведении научно-исследовательских работ с ослиным молоком.
Бесплатно
Статья научная
Балаларды рационалды тамақтандыру мәселесі балалардың өмірі мен денсаулығын сақтауды қамтамасыз ететін өте өзекті және тиімді фактор болып табылады. Тағамның жекелеген компоненттеріне деген төзбеушілікпен байланысты патологиялық жағдайлар жиі кездесетін. Балалардың ұтымды тамақтануын ұйымдастыруда биологиялық тұрғыдан толыққанды өнімдер маңызды рөл атқарады, ал оларды тек өнеркәсіптік өндіріс жағдайында жасауға болады. Ешкі етінің эксперименттік үлгілерінің химиялық құрамын бағалау кезінде (Заанендік, Альпілік, Нубиялық) ешқандай аномальды ауытқулар анықталған жоқ және барлық көрсеткіштер жануардың бұлшықетінінің осы түрінің жалпы қабылданған құрамында болды. Минералды құрамын зерттеу нәтижелері ешкі етінің калий - 1693,22-4125,83 мг/кг; натрий - 852,27-1518 мг/кг, магний - 125,33-295,8 мг/кг; кальций - 79,27-160,79 мг/кг, темір 11,42-87,52 мг/кг сияқты элементтерге бай екенін көрсетті. Ешкі етінің дәрумендік құрамы, онда пантотен қышқылы (В5) 0,53-0,62 мг/100 г, пиридоксин (В6) 0,52-0,64 мг/100 г, токоферол 0,27-0,33 мг/100 г мөлшерде болатынын көрсетті. Ешкі ақуыздарының массалық үлесінің көрсеткіштері 2.1 ± 0.3-2.4 ± 0.4 % құрады. Саркоплазмалық ақуыздардың арақатынасын салыстырмалы зерттеу нәтижелері бойынша ақуыз фракциялары құрамының өзгеру динамикасын зерттеу суда еритін (1,75-4,06 %), тұзда еритін (1,75-2,44 %), сілтіде еритін (11,15-15,10 %) ақуыздардың құрамын көрсетті. Тұзда еритін фракция ақуыз фракцияларының күйіндегі жалпы өзгерістерді көрсетеді, олардың ерігіштігі қарастырылып отырған тұқымдар үшін әр түрлі болды (ең жоғары концентрация нубиялық жыныста анықталған).
Бесплатно
Балаларға арналған спорттық киімдерде қолданылатын трикотаж маталарының қасиеттерін талдау
Статья научная
Мақалада балаларға арналған спорттық киімдерде қолданылатын трикотаж матала-рының қасиеттері қарастырылған. Жұмыста трикотаж жаймаларының тозуға төзімділік, ауа өткізгіштік және созылу қасиеттерін зерттеу ұсынылды. Механикалық қасиеттерді зерттеу балалар спорттық киімінің ассортиментін әзірлеу үшін қажет "футер" трико-таж матасын таңдауға мүмкіндік берді.
Бесплатно
Балаш кліні экологиялы жадайына баа беру
Статья научная
В зоне загрязнения в северной зоне Балхаша для озеленения использовалась травянис-тая растительность. Проведено комплексное исследование долгосрочных эффектов токсич-ных соединений на травянистые растения. В этот регион адаптирован комплексный анализ текущих изменений скрытой растительности, которые растут в пределах санитарно-защитной зоны на расстоянии 1-2 км от источника отходов. В заключении были обобщены основные результаты исследования и сделаны рекомендации по сокращению или устранению воздействия промышленных отходов на экологию города Балхаш.
Бесплатно
Барометрді орнына электронды биіктік лшеуші рылы жасау ммкіндігін зерттеу
Статья научная
В статье рассматриваются результаты исследования вертикального эшелонирования (RVSM). Были проведены основные работы барометрических высотомеров, их ошибок, схема электронного высотомера, основанного на измерении концентрации в атмосфере кислорода в сравнении с концентрацией в воздухе, набранном на уровне аэропорта или у поверхности моря и анализ ее работы. Основное устройство - газоанализатор. В нём содержатся два измерителя концентрата; один из них измеряет концентрацию кислорода в воздухе аэродрома или поверх-ности моря в закрытом баллоне, второй измеритель концентрат - измеряет концентрацию кислорода в воздухе при полёте, она сравнивается с концентрацией кислорода в атмосфере, и измеритель обнаруживает разницу в концентрациях с помощью компенсационных чертежей.
Бесплатно
Безопасность и питательная ценность консервов из мяса кролика
Статья научная
На современном этапе развития общества одной из важнейших задач является снабжение населения продуктами питания высокого качества. Огромную роль в решении этой задачи играет дальнейшее развитие животноводства, в том числе кролиководства. В данной статье показаны исследования по органолептической оценке, питательной ценности продуктов, которые свидетельствуют о том, что новые виды консервов из крольчатины имеют высокие достоинства, обладают приятным вкусом и ароматом, отличаются привлекательным внешним видом и цветом. А также дана сравнительная биохимическая оценка изделиям в соответствии с показателями безопасности по требованиям СанПин 611 от 06.08.-2010г.
Бесплатно
Бидай амырыны асиетіне грек жааы абыынан алынан сулы -этанолды экстрактыны серін зерттеу
Статья научная
Әлеуметтік маңызы бар тағам өнімін - нанды қажетті компоненттермен байыту - халықтың дұрыс тамақтануын түзетудің кеңінен қолданылатын және тиімді механизімі. Ғылыми зерттеу жаңғақ қабығынан алынған сулы -этанолды экстрактысын нан пісірі технологиясында қолдану мүмкіндігін, оның ұн мен бидай қамырның наубайханалық қасиеттеріне әсерін зерттеуге негізделген. Мақалада емдік - профилактикалық қасиеттерге ие, тағамдық құндылығы жоғары жаңғақ қабығынан алынған сулы - этанолды экстрактының химиялық, аминоқышқылдық құрамы көрсетілген, оның қауіпсіздігі және қамырдың технологиялық қасиеттерін жақсарту үшін қолданудың қажеттілігі айқындалған. Грек жаңғағы қабығынан алынған сулы -этанолды экстрактын әртүрлі мөлшерлерде енгізу кезіндегі, ашу үдерісін сипаттайтын негізгі параметрлері: қамырдың көтерілу динамикасы ұның және бидай қамырының газ түзу, газ ұстау қабілеттеріне әсері зерттелінді. Сулы-этанолды экстрактыны қамыр иленетін судың мөлшеріне 10,20,30 және 40% көлемінде алмастыра отырып қосу арқылы зерттеу тәжірибелері жүргізілді. Бидай қамырының бақылау және сынамалық үлгілерін салыстырмалы бағалау кезінде 20% сулы - этанолды экстракт қосылған сынақ үлгісі ең оңтайлы сипатамаларға ие болды. Бұл ретте газ түзу қабілеті 18 %, газ ұстау қабілеті 19 % өсіп, сонымен қатар қамырдың ашу ұзақтығы қысқарды. Мақалад ингредиенттердің құрамын таңдау, қамырдың наубайханалық қасиеттерін жақсарту үшін грек жаңғағы қабығынан алынған сулы -этанолды экстрактыны қолдану қажеттілігі ғылыми негізделді.
Бесплатно
Бидай дақылының физиологиясына натрий хлоридінің әсерін экологиялық тұрғыдан бағалау
Статья научная
Мақалада ауылшаруашылығы айналымындағы жерлердің топырағының тұздану құбылысының салдарынан туындайтын бидай дақылдарының тамырларындағы анотомиялық өзгерістерге байланысты орын алатын физиологиялық және биохимиялық өзгерістердің пайда болу мәселелері қарастырылып, тұзды топыраққа төзімді бидай дақылының сұрыптарын зерттеу арқылы азық-түлік қауіпсіздігін нығайту және бидай дақылының өнімділігін арттыру жолдары келтірілген. Жүргізілген салыстырмалы зерттеулер нәтижесінде «Қазақстан-3» сұрыбының басқа сұрыптарға қарағандағы артықшылығы көрсетіліп, сонымен қатар оның экзодермасының және эндодермасының қалыңдықтарының өзгеру ерекшеліктері анықталған: экзодерма қалыңдығы бойынша - Шағала (86%) > Қайыр (84%) > Қазақстандық ерте пісетін (83%) > Мельтурн (77%) > Қазақстан-3 (63%); эндодерма қалыңдығы бойынша - Қазақстандық ерте пісетін (97%) > Қайыр (93%) = Мельтурн (93%) > Шағала (76%) > Қазақстан - 3 (61%).
Бесплатно
Бидай наныны физика-химиялы, антиоксидантты асиеттеріне арша нтаыны (Juniperus communis L) сері
Статья научная
Мақалада нан өнімдерінің физика-химиялық құрамын, антиоксиданттық белсенділігін жоғарылату мақсатында өсімдік шикізатын қолдану қарастырылды. Өсімдік шикізаты ретінде арша жемістерінің ұнтағы (Juniperus communis L) таңдалды. Зерттеудің мақсаты ұнтақталған арша жемістерін қосу арқылы нанның физика-химиялық, антиоксиданттық қасиеттерін жоғарылату. Нан өнімдерінің технологиясын жетілдіру барысында антиоксиданттық белсенділігі жоғары өнімнің жаңа түрі әзірленді. Ұнтақталған арша жемісі (Juniperus communis L) нан рецептурасына 3% мөлшерде қосылды. Сонымен, 3% ұнтақталған арша жемісі қосылған нанның антиоксиданттық белсенділігінің мәні бақылау үлгісімен салыстырғанда 2 есе жоғары, бұл сәйкесінше 15,5 және 7,5 мг/100 г құрайды. Осыған байланысты 3% ұнтақталған арша жемісі қосылған нанның антиоксиданттық белсенділігінің жоғары деңгейі оны сақтау процесіне тікелей әсер етті. Сонымен қатар 3% ұнтақталған арша жемісі қосылған нанның физика-химиялық құрамы зерттелді. Ұнтақталған арша жемісі қосылған нанның сапа көрсеткіштері, антиоксиданттық белсенділігі жоғарлады, бұл ұнтақталған арша жемістерінің дайын өнімнің сапалық қасиеттеріне жоғары әсер еткенін көруге болады. Жұмыстың тәжірибелік құндылығы ұнтақталған арша жемістері нан өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығын арттыру кезінде алғаш рет қолданылды.
Бесплатно
Бидай ұнының микробиологиялық зақымдануына сапалық баға беру
Статья научная
Жұмыста дәннің, ұнның, нанның Васіllius түрінің бактерия спораларымен ластану мә- селесіне байланысты сұрақтар қарастырылған. Бірінші сұрыпы бидай ұнына технологиялық және бактериологиялық әдістермен нанды картоп ауруына зерттеу жүргізілді. Үш өнді- рушінің ұндары картоп таяқшасының спораларымен ластану деңгейі бойынша әлсіз және орташа болып сипатталды.
Бесплатно
Бие сті негізінде балмзда ндіру технологиясын жетілдіру
Статья научная
В статье представлена новая технология производства мороженого на основе кобыльего молока. Изучены основные лечебно-профилактические свойства нового вида мороженого. Пока-зано, что данная технология позволяет улучшить пищевую и биологическую ценность мороже-ного, а также совершенствовать технологию нового полезного продукта для организма челове-ка. Исследованы биохимические показатели мороженого на основе кобыльего молока. Разрабо-танный продукт соответствует всем нормативным требованиям, предъявляемым к мороженому.
Бесплатно
Биогумус - экологически чистое органическое удобрение
Статья научная
Данная статья посвящена одному из способов повышения плодородия почвы -применению биогумуса, являющегося продуктом жизнедеятельности дождевых червей. Формирование и развитие данного направления обусловлено возможностью решения на биологической основе ряда актуальных экологических задач - повышение плодородия почвы, получение высококачественного чистого органического удобрения, выращивание безопасной сельскохозяйственной продукции и др. По результатам проведенного химического анализа, в почве не обогащенной удобрением, содержание гумуса составило 5,75%, а в почве обогащенной удобрениями 7,89%. Наличие в биогу-мусе микроэлементов, ферментов, стимуляторов роста, ауксинов и других физиологически ак-тивных веществ способствует получению высококачественной продукции. В дальнейшем био-гумус планируется примененять в выращивании сельскохозяйственных культур в Казахстане.
Бесплатно
Биологиялы ндылыы жоары сімдік шикізатыны адам азасына сері
Статья научная
В статье освещены результаты исследования биологической активности препарата из местного растительного сырья - виноградных косточек, показана его роль в повышении биологической ценности пищевых продуктов. Выявлено, что виноградные косточки содер-жат значительное количество биологически активных соединений, включая полифенолы. Результаты исследования показали, что прием биологически активного препарата, получен-ного из виноградных косточек, снижает перекисный гемолиз эритроцитов у крыс. Кормление экстрактом виноградных косточек также увеличивало каталазную активность эритроци-тов животных. Таким образом, одним из наиболее эффективных способов повышения ус-тойчивости организма воздействию неблагоприятных факторов является применение биологически активных соединений, полученных из растительного сырья.
Бесплатно
Биополимерлер, ауын езбесі жне сзбе негізіндегі таамды сірнелерді реологиялы асиеттері
Статья научная
Определено влияние количества творога с пониженной жирностью на структурно-меха-нические свойства структурированных систем на основе концентрата дыни. Рост прочности системы обоснован формированием сетки Н-связей между белковой сывороткой и кальциевыми солями в твороге и пектинами дынный мякоти, стабилизированных гидрофобными взаимо-действиями между их неполярными участками. Показана возможность увеличения модуля уп-ругости, равновесного модуля, истинного предела текучести, пластичности, а также, значения коэффициента устойчивости, текучести, добавлением творога в систему, полученных на осно-ве дынного концентрата.
Бесплатно
Биопротекторлы асиеттері бар азы-тлік жабынын алу
Статья научная
Бұл жұмыста тағамдық жабындардың биопротекторлық қасиеттері зерттелді. Қазіргі таңда тағам өнеркәсібінде өнімді микробтық ластанудан, ауаның оттегінің әсерінен тиімді қорғауды қамтамасыз ететін, сақтау кезеңінде өнімнің кебуіне жол бермейтін, соның ішінде өнімнің бетіне жағылатын және онымен бірге жейтін түбегейлі жаңа орау материалдарын жасауға ерекше назар аударылады. Ет жартылай фабрикаттарын өндіруде қорғаныс жабындарын қолдану сапасы мен сыртқы түрін жақсартуға, сондай-ақ жартылай фабрикаттардың балғындығын сақтауға мүмкіндік береді. Жұмыстың мақсаты - биопротекторлық қасиеттері бар азық-түлік жабындары және өсімдік шикізатының биологиялық белсенді заттарының сығындыларын алу. Зерттеу нысандары ретінде ет өнеркәсібінің құрамында коллагені бар қайталама шикізаты (шұжық және консервілеу өндірістерінде сиыр етінен бөлінетін тамырлар, сіңірлер, фассиялар), протеолитикалық ферменттік препараттардың әсерінен бағытталған биомодификация арқылы жануарлар тіндерінен оқшауланған коллаген ақуыздарының дисперсті түрлері, СО2-дәрілік өсімдіктер мен дәмдеуіштердің сығындылары және олардың жеке құрамымен композициялық негіздер ортақ пайдаланылды, Воронеж мемлекеттік инженерлік технологиялар университетінің жануарлардан алынатын өнімдер технологиясы кафедрасының зертханасы және Алматы технологиялық университетінің Тағам қауіпсіздігі ғылыми зерттеу институты жағдайында алынды. Табиғи антиоксиданттардың көзі ретінде өсімдік шикізатының СО2 сығындыларын таңдау олардың классикалық әдістерінен алынған сығындылармен салыстырғанда айқын антиоксиданттық белсенділігіне байланысты екенін көрсетті. Бұл антиоксиданттар азық-түлік жабындылар өнімнің жарамдылық мерзімін ұзартты, оны тотығудан және түсінің өзгеруінен қорғайтыны белгілі болды.
Бесплатно
Биотехнологическая обработка коллагенсодержащего сырья
Статья научная
В данной статье проведены исследования по получению бактериальной закваски для биотехнологической обработки коллагенсодержащего сырья. Методы биотехнологии имеют большие перспективы. Биотехнологическая обработка вторичного сырья позволяет практически полностью сохранять все незаменимые аминокислоты, а также получить белковый обогатитель с высокой степенью сбалансированности. Полученная в лабораторных условиях бактериальная закваска позволяет сделать вывод о положительном влиянии ферментных препаратов микробного происхождения не только на формирование физико-химических, микроструктурных, микробиологических, структурно-механических показателей, но и на качественные характеристики готового продукта.
Бесплатно
Биотехнология получения и применения высокопротеиновой муки из хлопкового шрота
Статья научная
В статье приведена биотехнология получения высокопротеиновой муки из вторичных ресурсов масложировой промышленности. Изучен химический состав шротов,полученных из семян различных разновидностей хлопчатника. Подобраны чистые культуры микроорга-низмов,сбраживающие шроты. Изучено влияние высокопротеиновой муки из хлопкового шрота в производстве пшеничного хлеба с пониженными хлебопекарными свойствами. Реко-мендовано использовать протеиновую муку в качестве белкового обогатителя в произ-водстве хлебобулочных изделий в количествеот 3-5% для улучшения качества изделий и повышения белковой ценности хлеба.
Бесплатно
