Вестник Алматинского технологического университета @vestnik-atu
Статьи журнала - Вестник Алматинского технологического университета
Все статьи: 1228
Демографиялық саясаттың ұлт тағдырына әсері
Статья научная
Мақалада демография, этнодемография және бұл мәселелердің ұлт тағдырына әсері қарастырылады. Қызыл империяның жүргізген саясатының қазақ ұлты үшін оңай болмағанын байқауға болады. Ұлтты жоюға бағытталған саясат және ең бастысы халықтың бұл науқандарға қатысты шарасыздығы әр кезде де өз көкейтестілігін жоғалтпақ емес. Автор мақалада тарихтағы болған осындай жағдайларға болашақта жол берілмеуіне алаңдаушылық білдіреді. Философия ғылымында саннан сапа туындайды деген ұғым бар, сондықтан осы мақсатта Үкіметке арнайы этнодемографиялық саясат қажеттігіне ұсыныс білдіреді.
Бесплатно
Депозитная политика коммерческих банков в системе управления банковскими рисками
Статья научная
В данной статье показаны научные основы формирования депозитной политики коммерческого банка. Известно, что в состоянии финансового кризиса при привлечении внешних ресурсов перед коммерческим банком встречаются трудности. Исследованы удобные пути депозитной политики каждого коммерческого банка. На основе проведенных исследований предложено направление оптимизации депозитной политики коммерческого банка.
Бесплатно
Динамика международных рейтингов банковского сектора Республики Казахстан
Статья научная
Статья посвящена анализу динамики международных рейтингов банковского сектора Республики Казахстан. В настоящее время крупнейшие международные рейтинговые агентства присвоили низкие рейтинги казахстанским банкам. Низкие оценки учитывают риски, связанные со значительным ухудшением качества активов в прошлом, и новые риски, обусловленные падением цен на нефть и потенциальной девальвацией тенге. Большинство казахстанских банков по-прежнему имеют рейтинги категории «B», за исключением Народного банка Казахстана. Авторами делается вывод о том, что дальнейшее падение цен на нефть было бы негативным фактором как для кредитоспособности суверенного эмитента, так и для банков страны.
Бесплатно
Динамика свойств зерна овса и гречихи в технологии проращивании
Статья научная
В настоящее время большое количество публикаций и исследований направлено на разработку функциональных, обогащенных и биологически активных продуктов питания. Рациональное использование зерновых ресурсов является основой развития всех отраслей сельского хозяйства и многих отраслей агропромышленного комплекса. В работе изучены технологические свойства зерна овса и гречихи как сырья для получения биологически активных продуктов. Зерно овса и гречихи обладает высокими значениями семенных свойств - энергии прорастания (80 ± 5) %, (70 ± 5) % и всхожести (86 ± 6) %, (64 ± 4) % соответственно, и может быть использовано в технологии получения биологически активного растительного сырья. Получены аналитические зависимости изменений физико-химических свойств зерна овса и гречихи в процессе проращивания, которые позволяют прогнозировать изменения, происходящие с зерном в диапазоне от 1 ч до 35 ч проращивания. Полученные результаты свидетельствуют о перспективности использования зерна овса и гречихи для производства биологически активного сырья, и коммерциализации полученных результатов в промышленных масштабах.
Бесплатно
Длительное хранение обработанных семян зернобобовых культур в охлажденных условиях
Статья научная
В статье исследованы изменения физиологических (интенсивность дыхания, образова-ние плесени), физико-химических показателей (влага, натура, содержание белка, изменение кислотности) и семенные свойства (всхожесть) в зависимости от вида ионоозонной обработки и по состоянию влажности гороха сорта «Аксайский усатый». В результате исследования доказано, что ионная, озонная, ионоозонная и ионоозонокавитационная обработки оказывают более благоприятное воздействие при хранении зернобобовых культур в охлажденных условиях, чем контрольные образцы.
Бесплатно
Днген этносыны дстріндегі дастархан мзіріні ерекшеліктері
Статья научная
Бұл мақалада дүнген ұлтының ұлттық тағамы қарастырылған. Сонымен қатар дүнгендердің ұлттық тағамындағы ерекшеліктері мен көптүрлілігі атап өтіледі.
Бесплатно
Днді даылдар жармасынан дайындалан толынды нан німіні сапа крсеткіштерін зерттеу
Статья научная
Жұмыста дайын өнімнің тағамдық және биологиялық құндылығын жақсарту мақсатында дәнді дақыл жармалары: бидай, қарақұмық, тары бұқтырылған толық күйінде қолданылып, қамырдың және дайын өнімнің физикалық-химиялық қасиеттері анықталды. Толықдәнді композитті қоспадан нан дайындаудың технологиялық параметрлері анықталды және рецептурасы құрылды.
Бесплатно
Днді даылдарды айта деуді екіншілік шикізатыны амырды реологиялы асиеттеріне сері
Статья научная
Тағамдық құндылығы жоғары нан-тоқаш өнімдерінің технологиялары мен жаңа рецептураларын әзірлеу тамақ өнеркәсібі үшін перспективалы бағыт болып табылады. Ассортименттің кеңеюі қосымша шикізатты енгізу арқылы жүзеге асырылады, оның нұсқаларының бірі - күріш пен қарақұмық ұншығы. Күріш пен қарақұмық ұншығының құрамында биологиялық белсенді заттардың кең спектрі бар, олар тағамға енгізілген кезде адамның ағзасына пайдалы әсер етеді. Зерттеудің негізгі объектілері - бірінші сұрыпты наубайханалық бидай ұнын, күріш және қарақұмық ұншығын келесідей пайыздық қатынасында араластыру арқылы алынған ұнның композициялық қоспалары болды: 95:2:3, 90:3:7, 85:4:11, 80:5:15, 75:6:19 сәйкесінше. Зерттеудің мақсаты күріш және қарақұмық ұншығын функционалды мақсаттағы нан өнімдерін өндіруге енгізуді негіздеу үшін қамырдың реологиялық қасиеттеріне әсерін зерттеу болды. Жартылай фабрикат үлгілерін зерттеу келесідей құрылғыларды пайдалана отырып жүргізілді: Chopin фирмасының альвеографы (альвеолинк префиксі бар NG) және Миксолаб 2 (CHOPIN Technologies, Франция). Қамыр үлгілерінің реологиялық қасиеттерін зерттеу дәнді дақылдардың екіншілік шикізатын - күріш пен қарақұмық ұншығын бидай нанының рецептурасына тиісінше 4% - 11% мөлшерінде енгізу қамырдың реологиялық және физика-химиялық қасиеттерін жақсартқанын көрсетті, бұл байытылған нанның жаңа түрінің рецептурасы мен технологиясын жасауға ықпал етті.
Бесплатно
Днді-брша даылдары нымен иондалан су олданып дайындалан нанны сапасын зерттеу
Статья научная
Для уменьшения ухудшающего влияния гороховой муки на качество хлеба использована иони-рованная вода. При этом наблюдалось существенное повышение органолептических и физико-химических показателей качества хлеба в сравнении с образцами без ионированной воды. Наилучшее качество хлеба из смеси пшеничной и зернобобовой муки достигалось при применении ионированной воды и внесении гороховой муки в количестве 25% к массе пшеничной муки первого сорта. Примене-ние гороховой муки целесообразно для обогащения хлеба ценными пищевыми компонентами - белками, незаменимыми аминокислотами, витаминами и минеральными веществами.
Бесплатно
Днді-брша оспасынан нан дайындау технологиясы
Статья научная
Бұл жұмыста нан өнімінің тағамдық және биологиялық құндылығын жоғарылату мақсатында дәстүрлі емес дәнді-бұршақ қоспасы қолданылды. Сонымен қатар, престелген ашытқынының орнына - тұтас бидай дәнінен тартылған ұннан табиғи ашыту арқылы ашымал даярланып, алмастырылды. Дәнді-бұршақ дақылдарының химиялық, минералдық және аминқышқылдық құрамы анықталды. Дайын нан өнімінің жоғары сапасы дәнді-бұршақ қоспасының бірінші сұрып бидай ұнының салмағына шаққанда 10% мөлшерінде енгізген кезде қол жеткізілді. Зерттеу нәтижелері дәнді-бұршақ дақылдарын енгізе отырып, жасалған композиттік ұннан тағамдық құндылығы жоғары, жақсы органолептикалық және физика-химиялық көрсеткіштермен сипатталатын нан дайындауға мүмкіндік бергенін көрсетті.
Бесплатно
Статья научная
Макарон өндірісінің қазіргі заманғы даму тенденциялары емдік-профилактикалық макарон өнім- дерін өндіру үшін құрамында крахмалы бар шикізатты қолдануға негізделген. Осыған байланысты макарон ұнындағы ақуыз бен крахмалдың жай-күйін бақылау өте маңызды, бұған макаронның микроқұрылымын электронды микроскопиялау арқылы қол жеткізуге болады. Сондықтан дәстүрлі емес шикізаттан жасалған макарон өнімдерінің микроқұрылымын және микробиологиялық көрсеткіштерін зерттеу өзекті болып табылады. Зерттеудің тәжірибелік құндылығы дәстүрлі емес шикізаттан жасалған макаронның тұты-нушылық қасиеттерін жақсартумен сипатталады. Зерттеудің жаңалығы дәстүрлі емес көп дәнді шикізатынан макарон өнімдерін өндірудің ғылыми-технологиялық негіздерін әзірлеу болып табылады. Алынған электрондық микросуреттерді талдау дәстүрлі емес шикізаттан жасалған макарон өнімінің микроқұрылымы бақылау үлгісімен салыстырғанда стандарт нормаларына сәйкес келетіндігін көрсетті. Дәстүрлі емес шикізаттан жасалған макарон өнімінде рұқсат етілген мөлшерде микотоксиндердің келесі түрлері анықталды: афлатоксин В1, афлатоксин М1, зеараленон, дезоксиниваленол, охратоксин А, фумонизин, патулин, Т-2. Мысалы, зеараленонның мөлшері (мг/кг): макарон өнімінде № 1 рецепті бойынша 0,0637, № 2 рецепті - 0,0251 және № 3 рецепті - 0,0758; ұн шикізатында № 1 рецепті бойынша - 0,1485, № 2 рецепті - 0,0261 және № 3 рецепті - 0,2.
Бесплатно
Дстрлі емес шикізаттан жасалан начос технологиясын зірлеу жне сапалы крсеткіштерін зерттеу
Статья научная
Қазіргі уақытта өмір салтының өзгеруіне байланысты дайын снэк өнімдері танымал және сұранысқа ие азық-түлік өнімі болып табылады. Снэктерді көп пайдалану адам денсаулығында бірқатар кері әсерін тигізетін өзгерістердің дамуына әкеліп соғады. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша асқазан-ішек жолдарының аурулары әлемдегі ең көп таралған бес аурудың қатарына кіреді. Көбінесе бұл аурулар балаларға, мектепке дейінгі, мектеп жасындағы, студенттерге әсер етеді. Мұның себебі, ең алдымен, «құрғақ рациондардың», яғни снэктердің әртүрлі түрлерін бақылаусыз пайдаланудан болуы мүмкін. Бірақ, снэктер тамаша тұтынушылық сипаттамалары (органолептикалық және физико-химиялық қасиеттері) бар инновациялық тағам өнімдерін жобалау үшін технологиялық негіз бола алады. Сондықтан, снэктердің зиянды құрамдас бөлігін теңгерімді шикізатқа ауыстыра отырып, пайдалы өнім шығарылып отыр. Мақалада жасөспірімдер көп тұтынатын снэк өнімдерінің құрамдас бөлігін өзгертіп, дәстүрлі емес шикізат қосу арқылы алынған начостың технологиясы сипатталды. Начосты дайындау кезінде оның тағамдық құндылығын арттыру үшін дәстүрлі емес шикізат сүзбе пайдаланылды. Шикізат пен дайын өнімнің сапалық көрсеткіштерін тексеру үшін зерттеудің стандартты визуалды-сенсорлық және зертханалық әдістері қолданылып, зерттеу нәтижелері толық сипатталып жазылды. Дәстүрлі емес шикізат ретінде рецептураға сай негізгі құрамдас бөлік болып сүзбе таңдалды. Сүзбе, майлылығы 4,1% табиғи сиыр сүтінен термофильді бактериялармен ашыту арқылы алынды. Мақалада начостың теңгерімді рецептурасы ұсынылды. Есептелген рецептура бойынша начос өнімі дайындалды. Шикізат пен дайын өнімнің органолептикалық және сапалық көрсеткіштері анықталды. Жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижелері бойынша начос құрамындағы қорғасын мөлшері 0,019 мг/кг, кадмий мөлшері 0,003 мг/кг, марганец мөлшері 0,051 мг/кг және темір мөлшері 0,038 мг/кг құрады. Алынған нәтижелер нормативтік құжаттамалар талабына сай болып табылады. Сонымен қатар, дайын өнімнің құрамындағы ақуыз 9,6 г, май 5 г, көмірсу 40, 9 г, жалпы энергетикалық құндылық-249,67 ккал нәтижелерін көрсетті. Зерттеу қорытындылары начосты нарықта фастфуд өнімдеріне альтернатив ретінде ұсынуға негіз бар екенін іс жүзінде көрсетті.
Бесплатно
Дстрлі емес шикізаттарды са арналан ауызды друменді оcпа ндірісінде олдану
Статья научная
В статье приведены результаты исследований по применению нетрадиционных кормов: пророщенного сорго, сафлорового шрота в производстве белково-витаминной добавки для птиц. Проращивание зернового сорго увеличило содержание витаминов и микроэлементов по сравне-нию с непророщенным. Разработаны рецепты белково-витаминной добавки с применением не-традиционного сырья для кур-несушек.
Бесплатно
Единый аналитический алгоритм идентификации компонентного состава винодельческой продукции
Статья научная
В статье рассматривается единый аналитический алгоритм идентификации компонентного состава винодельческой продукции, установленный в новом национальном стандарте ГОСТ Р 59570- 2021 «Продукция винодельческая. Идентификация компонентов в части определения природы этанола и других соединений физико-химического состава». Для интерпретации результатов аналитического исследования стандарт предусматривает применение современных научных данных о винодельческой продукции, а также о природных, агротехнических и технологических факторах, способных оказывать влияние на компонентный состав продуктов. В статье приведены практические примеры использования аналитических методов, установленных в стандарте, для исследования винодельческой продукции, производимой в России, Армении, Казахстане и странах дальнего зарубежья.
Бесплатно
Екінші айналымдаы шикізатты айта деуді технологиялы тиімді тсілдері
Статья научная
Аталған мақалада сүт өндірісінің қалдықтары қатарына жататын сары су шикізатын технологиялық өңдеудің тиімді жолдары баяндалған. Мембраналық үрдісті қолдана отырып, сүт сарысуын өңдеудің технологиялық сұлбасы жасалды, сүт сарысуынан бөлінген концентрат пен фильтраттың органолептикалық, физико-химиялық және микробиологиялық көрсеткіштері анықталды. Жұмыстың жаңалығы Ha-Lactasе препаратын қолдану барысында лактозаны гидролиздеу үрдісін жеделдету және ашыту үрдісін қысқарту. Практикалық маңыздылығы: қышқылдығы жоғары сарысуды өңдеу мүмкіндігі және ары қарай қолдану мақсатымен сарысудың ақуызды заттарын бөлінудің толықтығын арттыру болып саналады.
Бесплатно
Екінші атарлы ІV класты ассур тобыны тетіктер кинематикасы
Статья научная
Жоғары класты тетіктер (ЖКТ) кинематикасы бойынша талдау көрсеткендей, олардың жағдайларының кинематикалық талдауының әртүрлі графикалық және сандық әдістемелері жасалды. ЖКТ кинематикалық талдаудың аналитикалық әдісі әлі анықтал-маған. Авторлар ЖКТ жағдайларының кинематикалық талдауына ерекше әдістеме жасады. Ол бұл есепті кейбір ЖКТ үшін салыстырмалы түрде, ал қалғандары үшін қарапайым есептеу арқылы шығарды. Бұны авторлар тіреуді шартты алмастыру (ТША) деп атады.
Бесплатно
Статья научная
Геродиетикалық ет өнімдерін өндірудің шетелдік технологияларына талдау барысында, бұл өнімдердің бағытын қалыптастыратын негізгі компоненттер: дәнекер ұлпалы ақуыздар, дәрумендер, минералдар екенін көрсетті. Екіншілік шикізатты қолдану перспективті болып табылады, бір жағынан, ресурстарды үнемдейтін технологиялардың алғышарттары жасалады, екінші жағынан, екіншілік ет шикізатынан биологиялық белсенді ингредиенттермен байытылған ет өнімдерін өндіру мүмкіндігі жасалады. Дәнекер ұлпалы ақуыздар толыққанды ақуыздар секілді адам ағзасы үшін маңызды рөл атқарады, өйткені олар табиғи тағамдық талшық функцияларын орындай алады. Сиыр қарыны шырышты субөнімдерге жатады, олардың құрамында көп мөлшерде коллаген болғандықтан табиғи түрде қолданған кезде жоғары беріктік сипаттамаларға ие және өзіне тән иісі мен дәмі бар. Бұл сипаттамалар оларды шикі немесе табиғи түрде қолдануды қиындатады. Осыған байланысты қарынды ет өнімдер технологиясында қолдану үшін оның өңдеу технологиясын жетілдіру керек. Геродиетикалық бағыттағы шұжықтарды жасау технологиясында сиыр қарындарын қолдану мақсатында физикалық-химиялық, микробиологиялық және технологиялық қасиеттері зерттелді. Зерттеу нәтижелері осы шикізатты қолдану мүмкіндігінің жоғары және олардан геродиетикалық бағыттағы ет өнімдерін өндіруге барлық алғышарттар бар екендігін көрсетті.
Бесплатно
Екіншілік энергия қорларын тиімді пайдалану жолдары
Статья научная
Мақалада негізінен мұнай және газ саласындағы энергоқорларды үнемдеу технологиял- ары мен екіншілік энергия қор көздерін тиімді пайдалану жолдары қарастырылған. Есептік көрсеткіш бойынша, шығатын газдардың жылуын қайта пайдаланудағы (пластиналы регенератор) регенерациялау коэффициенті 0,80-0,90 болғанда отын газын үнемдеудегі ПӘК30-40 % жетеді, бұл регенераторсыз қондырғымен салыстырғандағы көрсеткіш. Мысалы ПӘК 5% ға көбейсе, бір ГТҚ үшін 140 -180 м3/сағ немесе 0,9-1,1 млн.м3 жылына отын газын үнемдеуі мүмкін. Келешектегі шығарылатын газтурбиналы қондырғылардағы (ГТҚ) жанған отын жылуын тиімді пайдалану коэффициенті 80 %-ға дейін жетуі мүмкін, оның 35-40 % нагнетатель білігінің қуаттылығын арттыруға, ал қалғаны сыртқа шығарылатын газдардың жылуын рациональды тиімді пайдалануға жұмсалады.
Бесплатно
Ет жартылай фабрикаттарының тағамдық және биологиялық құндылығын арттыру
Статья научная
Ұсынылып отырған мақалада тағамдық және биологиялық құндылығы жоғарылатыл- ған ет жартылай фабрикаттары - жаңа котлет үлгілері ұсынылған. Котлеттердің биоло- гиялық құндылығын арттыру мақсатында оның құрамындағы бидай наны қарақұмық жар- масымен алмастырылған. Қарақұмық жармасы витаминдер мен минералды заттарға бай болуына байланысты көптеген емдік қасиетке ие. Алынған котлеттердің құрамына сарап- тама жасау нәтижесінде олардың құрамындағы В1 витамині №1 котлетте 93%, №2 кот- летте 87% -ға, ал К макроэлементі сәйкесінше 54% және 7%-ға артқаны анықталды.
Бесплатно
Статья научная
Бұл мақалада ет және ет өнімдердің қауіпсіздігін талдайтын сынақ зертханаларда біліктілікті тексерудің, зертханааралық салыстырмалы сынақтар мен біліктілікті тексеру бағдарламалары туралы түсініктер берілген. Судағы мыстың концентрациясын анықтау барысында зертханааралық салыстырулар жүргізу үшін үлгілер пайдаланылды. Зертханааралық салыстырулар жүргізу үшін үлгі ретінде біліктілікті тексеру үшін ОК-МВ-21 шифрларымен үлгілер пайдаланылды. ОК шифрының біртектілігі мен тұрақтылығы ГОСТ Р 50779.60-2017 "Статистикалық әдістер. Зертханааралық сынақтар арқылы біліктілікті тексеру кезінде қолдану" қосымшасына сәйкес бағаланды. Біліктілікті тексеру бағдарламасына 7 зертхана қатысты. Сынауға дайындық рәсімі сипатталып, сынақ нәтижесі бойынша әр зерттелген үлгінің қанағаттанарлық немесе күмәнді екені анықталды. Қанағаттанарлықсыз нәтиже алған қатысушыларға сигналдардың пайда болу себептерін анықтау, түзету әрекеттерін жүргізу және оларды құжаттау, қанағат-танарлықсыз нәтижелердің себептерін анықтау және жою ұсынылады.
Бесплатно
