Вестник Алматинского технологического университета @vestnik-atu
Статьи журнала - Вестник Алматинского технологического университета
Все статьи: 1303
Using of nontraditional raw materials in beer production
Статья научная
Given the highly competitive environment of brewing industry today, businesses need to constantly develop new products of high quality and nutritional value that meet consumer and sanitary requirements. Therefore, the production of beer-based mixed beverages using nontraditional raw plant materials is gaining popularity. It is quite possible to produce these types of beverages at brewing facilities of Almaty and the Almaty region since it presents a favorable climate to develop agricultural businesses producing fruits and berries and has a large potential for using wild crops. Using of these plants will keep the enterprise economically viable by expanding the assortment of products and increasing the share of low-alcohol beverages in total production. In this study, the purpose is to select the optimum method for the production of special beer based on apple and grape juice. The choice of these particular types of raw plant materials was due to their wide availability and suitability for juice processing. The methods of introducing juice into young beer after the post-fermentation stage, as well as the introduction of fermented juice into young beer, were applied in the production of a mixed beverage. The organoleptic, physicochemical properties of the finished beer made using two methods have been studied. As a result, the optimal beer to juice ratio of 70:30 was selected according to the first method. This method resulted in the most balanced combination in terms of organoleptic characteristics, but colloidal instability was observed. For the second method of special beer production, the Oettinger Pils yeast race was used for fermentation of the juice base that was introduced into young beer after the post-fermentation stage. The resulting beverage at the 50:50 ratio of beer to juice was highly stable and had the highest organoleptic and physicochemical qualities.
Бесплатно
Vacuum metallization of ultrafiltration polymer membranes with iron-chromium-nickel alloy
Статья научная
Polyacrylonitrile (PAN) ultrafiltration (UF) membranes are prepared by the phase inversion in a wet process. PAN membranes have the typical asymmetric structure. The possibility for vacuum metallization of ultrafiltration polymer membranes with iron-chromium-nickel alloy was studied after preliminary modification with Sn 2 + in basic medium. The influence of pre-modification on polymer surface before the actual vacuum metallization is a prerequisite for successful metallization. The change of transport and selective characteristics of the vacuum metal coated membranes was studied, as well as the durability of the vacuum obtained coating during membrane performance. The metal coating was prepared by magnetron sputtering of iron - chromium - nickel alloy (H18N9T). The surface properties were investigated by scanning electron microscopy (SEM).
Бесплатно
Vermiculite sorbent for water purification from heavy metal ions
Статья научная
В данной статье приведены результаты проведенных исследований по установлению оптимальных условий сорбции ионов меди из водного раствора в статическом режиме на вермикулитовом сорбенте. Сорбцию необходимо проводить в интервале рН 4-7. Максимальная сорбционная емкость природного вермикулита по отношению к ионам меди (ІІ) составляет 1,024 ммоль/г. Показано, что вспученный вермикулит обладает низкой обменной емкостью по сравнению с природным вермикулитом.
Бесплатно
Ways to investigate the electrical conductivity of threads and fabrics
Статья научная
Электропроводящие текстильные материалы и изделия используются в настоящее время для решения проблем, связанных со статическим электричеством, электромагнитным экранированием и электромагнитным излучением. Изучение их электрофизических характеристик, характер проводимости дает возможность прогнозирования их электрических параметров, которые имеют существенное значение. Эта работа показывает возможность производства электропроводящих текстильных материалов со стабильными антистатическими свойствами путем введения электропроводящей пряжи в структуру тканей. Результаты исследования направлены на изучение электрофизических характеристик электропроводящей пряжи и тканей, находящихся под влиянием частой промывки полиэфирных тканей и содержащих различные количества электропроводящих нитей в композиции.
Бесплатно
XIX-XX.Орта Азия жне азастанны лтты киімдеріні эволюциялы негізіндегі зерттемесі
Статья научная
XIX-XXғ. Орта Азия және Қазақстанның ұлттық киімдерінің эволюциялық негізіндегі зерттемесі » тақырыбы негізінде мақала баспаға ұсынылып отыр. Мақалада жаңалығы XX ғ. басындағы Орта Азия және Қазақстан халқының ұлттық дәстүрлі киімдері қарастырылған. Ортаазиаттық киім тарихы«түңлік тәрізді» дәстүрлі пішімдеу негізінде қарастырылған. Неізгі қорытындысы бойынша мақалада Орта Азиа мен Қазақстан халықтарының костюмдеріндегі үйлесімділік заңдылығы. Дәстүрлі «түңлік тәрізді» ортаазиат киімінің тарихы мен эволюциясы жоспарындағы дәстүрлі пішуін талдау тәжірибесі.
Бесплатно
«Денсаулы» дмдеуіші осылан кеспе мен жайманы сапа крсеткіштері
Статья научная
Бұл мақалада макарон өнімдерінің жаңа түрлерін шығарудағы әртүрлі ғалымдардың жұмыстары және өнім шығарудың өзекті бағыттары қарастырылған. Зертханалық әдіспен «Денсаулық» дәмдеуіші қосылып, дайындалған макарон өнімдерінің сапа көрсеткіштері келтірілген. Кеспе және жайма өнімдерінің органолептикалық және физико-химиялық көрсеткіштері зерттеліп, «Денсаулық» дәмдеуіші 2,5% қосылған үлгісі ұсынылды.
Бесплатно
«Жанармай – қазандықтағы бу қысымы» каналы бойынша бу өндіру қазандығының беріліс функциясы
Статья научная
Мақалада бу өндіру қазандығындағы бу қысымы мен қазандыққа берелетін жанармай мөлшерінің араларындағы аналитикалық тәуелділік (математикалық модель) алынған. Математикалық модель «жанармай - қазандықтағы бу қысымы» каналы бойынша тәжрибелік жолмен алынған сипаттамаға сүйене отырып анықталған. Тәжрибелік сипаттама өз кезегінде М.П. Симою және Е.П. Стефани тәсілі арқылы өңделеді. Бу қазандығындағы будың өзгеру динамикасы Matlab (Simulink) модельдеу ортасында модельденген. Мақалада келтірілген нәтижелер бу өндірудегі бу қысымын тұрақтандыру жүйесін құруда қолданыс табады. Дәлірек айтсақ, автоматты реттеуіштің орнықтылық аймағын тұрғызуда, сол сияқты, технологиялық процесстерге қойылатын талаптарды қанағаттандыратындай реттеуіштің баптау параметрлерінің оптималдық мәндерін есептеуде пайдаланады.
Бесплатно
Статья научная
Мақалада Ақмола облысы Целиноград ауданы Қажымұқан ауылындағы "Зеренді "асыл тұқымды шаруашылығы" ЖШС-да өсірілетін заанен, нубиялық, альпілік ешкілердің физио-логиясы, өнімділігі, лактация кезеңі сипатталған. Сонымен қатар, органолептикалық тал-дау кезінде сүттің түсі, иісі, дәмі және құрамы, физикалық-химиялық талдау кезінде сүттің тығыздығы, қышқылдығы, майлылығы, қауіпсіздігі нәтижелері келтірілген. Асыл тұқымды ешкі сүтінің сапасымен салыстырғанда заанен тұқымды сүттің майлылығы-4,6%, ақуыз құрамы-3,8%, күніне сүт көлемі-5 литрден кем емес, нубий тұқымды сүттің майлылығы-4,3%, ақуыз құрамы-3,6%, күніне сүт көлемі-4-5 литр, ал альпілік тұқымды сүттің майлы-лығы-4,2%, ақуыз құрамы-3,7%, күніне сүт көлемі-4 литр. Зерттеу нәтижесінде нубиялық және альпілік тұқымды ешкілер сүтінің көрсеткіштерімен салыстырғанда, заанендік ешкі-лер сүтінің сапасы неғұрлым жоғары.
Бесплатно
Статья научная
Мақалада «Фудмастер ұйымы» АҚ-ның «Кефир от Фудмастер» өнімінің өндіріс технологиясы талданып, өндіріс үрдістерінде сәйкессіздіктер мен ақау туу себептерін төмендету мақсатында FMEA-талдау ғылыми әдістемесін қолдану тиімділігі дәлелденді. Жұмыс барысында ұсынылған конструкция мен технологияларға FMEA-талдау ғылыми әдістемесінің негізінде талдау жүргізілді және үрдістерді жетілдіру үшін іс-шаралар әзірленді.
Бесплатно
«Фудмастер» а-да смж рдісін ру механизмін жне жасарту алгоритмін зірлеу
Статья научная
Мақалада «Фудмастер» АҚ СМЖ қызметіне жасалған талдау нәтижелері келтірілді. Ұйым СМЖ-де үрдісті келісім бірінші деңгейлік үрдісішілік әрекеттерді қамтитын негізгі үрдіс арқылы жүзеге асады. Олар: идентификациялау, қалыптастыру, басқару, үрдіс сапасын жақсарту. Түзету және ескерту шараларын жүзеге асыру үшін алгоритм, IDEF3 үлгісінің ғылыми шарттарына негізделген үрдістің құрылымды-функционалдық диаграммасы әзірленді. Үрдіс компоненттерін идентификациялау, қалыптастыру, басқару, жақсарту үшін сүт және сүт өнімдері өндірісінің үрдісін құру механизмі әзірленді. Ұсынылған ғылыми-әдістемелік тәсілде айран өндірісінің үрдісі құрылымдалды.
Бесплатно
ІІ категориялы субнімдерден ауыз гидролизатын алу технологиясын жасау
Статья научная
Мақалада зерттеу объектісі - малды сою кезіндегі қалатын екіншілік шикізат ІІ категориялы субөнімдер. Олар ақуыздың таптырмас көзі және гидролизаттарын алуға қажетті басқа да бірқатар қасиеттерге ие. Сонымен қатар, мұндай екіншілік шикізатты пайдалану перспективалы болып көрінеді, өйткені бұл жағдайда, бір жағынан, аз қалдықты технологияларды жасау үшін алғышарттар жасалады, ал екінші жағынан, қоректік заттардың оңтайлы қатынасында комбинирленген өнімдерді өндіруге мүмкіндік береді. Зерттеу нәтижелері ІІ категориялы субөнімдердің құрамында глициннің, аланиннің, глутамин қышқылының, сериннің, сондай-ақ пролиннің жоғары мөлшерін көрсетеді, яғни бұл негізінен коллагеннің құрамында кездесетін амин қышқылдар. Коллаген гидролизаты сирақтарды ферментативті гидролиздеу арқылы алынды. Компоненттерді дайындаудың ерекшеліктерін ескере отырып, ақуызды гидролизат алудың технологиялық сұлбасы ұсынылды.
Бесплатно
Ірі ара малды арынын деу дістері
Статья научная
Қазіргі уақытта ет өнеркәсібі ірі қара мал субөнімдерін тиімді өңдеуде айтарлықтай тәжірибе жинақтаған. Бірақ оларды азық-түлік мақсатында пайдалану үлесі төмен болып отыр. Бұл, бірінші кезекте ірі қара малдың көп камералы қарындарын өңдеуге қатысты. Ғылыми зерттеулердің болашақтағы бағыты осы субөнімдерді толық көлемде пайдалану болып табылады.Бұл мақалада сүт өнеркәсібінің қалдықтарын пайдалана отырып, ірі қара малдың субөнімдерін (қарын мен тор көзді қарын) өңдеудің технологиялық процестері қарастырылды. Мәселені шешудің нақты және тиімді тәсілдерінің бірі - ірі қара мал қарынын биотехнологиялық жолмен өңдеу үрдістерін жүргізу.Термиялық өңдеу уақытын қысқарту мен қарынға тән арнайы иісті жою үшін және механикалық беріктігін төмендету мақсатында ірі қара мал қарынын сүт сарысуымен өңдеу технологиясы ұсынылды.Ірі қара малдың субөнімдерінің (қарын, тор көзді қарын) тағамдық құндылығы мен азық-түліктік шикізат көзі ретіндегі тұтынушылық қасиеттері зерттеліп, пайдаланудың болашағына баға берілді. Бұл жұмыста ірі қара малдың қарынын сарысумен өңдеу мүмкіндігі зерттелді. Субөнімдердің физика-химиялық құрамы мен биологиялық құндылығына жүргізілген зерттеулер қарын мен тор көзді қарында ақуыздар мен минералды заттардың, аминқышқылдарының жоғары құрамын көрсетті.Ірі қара малдың қарнын және тор көзді қарынын жұмсартуға және тазартуға сүт сарысуы ерітіндісі ұсынылды. Сүт сарысуындағы микроорганизмдерді пайдалана отырып, құрамында коллаген бар шикізатты биологиялық белсенді заттармен өңдеу болашағы бар бағыттардың бірі деп танылуы тиіс.
Бесплатно
Ірімшік өңдеу саласындағы чеддеризация процесі
Статья научная
Бұл мақаладаірімішік өңдеу саласының және технологиялық көзқарасынан чеддеризация процесі туралы мәлеметтер келтірілген. Чеддеризация ірімшік массасының құрылымның қайта құрылуы процесі ретінде жазылған сүттің полимолекулярлық ассоциаттары арасындағы байланыстардың қайта қалыптасуының арқасында (казеиндік мицеллалар мен майлы глобулалар). Чеддеризация процестің алгоритмикасы сүтті кезеңдік бұзаулардың ас қазанындағы сүттің компонентерінің қайта қалыптасуы циклмен байланысты.Қышқылды -сілті диапазоны (рН 5,3 -5,1) сүттің ақуызды, майлы, минералды және сулыфазаларының бір бірімен нақты байланыс динамикасы бар бағдарламасы. Ірімшік массасының құрылымының қайта құрылуында сүттің карбонаттік сыймдылығының рөлі корсетілген. Чеддеризация процессі бар табиғи мәйекті ірімішіктерді өндіру кезінде ірімшік массасы өз бетімен қалыптасады, яғни қабатты -талшықты құрылымы пайда болады (қышқылдығының тез жоғарлауы), «тауық төс еті» құрылымына тектес, себебі процестің жоғары жылдамдығы болып табылады.
Бесплатно
ІҚМ қарынындағы массаның (каныга) кептіруден кейінгі физико-химиялық көрсеткіштерін зерттеу
Статья научная
Мақалада ірі қара малдың қарынындағы массаның (каныга) кептіруден кейінгі физика-химиялық көрсеткіштеріне зерттеу жүргізілген. Қазіргі уақытта Қазақстанда негізгі мәселенің бірі осы қайталама шикізаттарды қайта өңдеу болып отыр. Себебі елімізде қайталама ет шикізатын, соның ішінде, ірі қара малдың қарынындағы массаны қайта өңдеу іс жүзінде жоқ. Зерттеу мақсаты – ірі қара малдың қарынындағы массаға физика-химиялық талдау жүргізу және қайта өңдеу мүмкіндігін зерттеу. Зерттеу қорытындысы нәтижесінде ірі қара малдың қарынындағы массаны қайта өңдеу мүмкіндігіне жол ашылады. Зерттеу барысында ірі қара мал қарынындағы массаның ылғалдылығы 7,9% дейін түсіріліп, оның физика-химиялық көрсеткіштері бастапқы ылғалдылық, гигроскопиялық ылғалдық, жалпы ылғалдылығы, құрғақ заттар мөлшері, күлділік, қант, азотсыз экстрактивті заттар, талшық, май, ақуыз мөлшері және минералды заттар мен дәрумендер көлемі анықталды. Зерттеу нәтижесінде, жалпы ылғалдылық - 7,90%, құрғақ заттар мөлшері - 92,10% құрады. Ірі қара малдың қарынындағы масса құрамында ақуыз - 3,59%, май - 0,10%, талшық - 36,93%, азотсыз экстрактивті заттар (АЭЗ) - 42,22%, қант - 0,67% және күлділігі - 9,26% мөлшерде анықталды. Дәрумендердің мөлшері бойынша Е дәрумені (22,13%), В1 (0,024%), В2 (0,03%), В3 (0,094%), В5(0,051%), В6(0,017%) дәрумендері анықталды. Минералды заттар құрамы бойынша, ең көп мөлшерде анықталаған минералды элемент – калий (К) – 208,96мг/100г, одан кейінгі орындарда – фосфор (Р) – 118,61 мг/100г, кальций (Ca) – 103,25мг/100г және 24,18мг/100г – магний (Mg), 8,79мг/100г – темір (Fe), 3,71мг/100г – мыс (Cu), 3,16 мг/100г – мырыш (Zn) мөлшері анықталды. Зерттеу нәтижесі ірі қара малдың қарынындағы массаның күлділігі жоғары, талшыққа, азотсыз экстрактивті заттар, минералды заттар мен дәрумендерге бай екендігі және оның осы қасиеттері оны құнды қайта өңдеу шикізаты ретінде пайдалануға мүмкіндік беретіні белгілі болды. Осылайша, ірі қара малдың қарынындағы массаны қайта өңдеу Қазақстанда қосымша құны жоғары өнім шығара отырып, ет өнеркәсібі қалдығын кәдеге жарату мәселесін шешуге және экологияға теріс әсерін азайтуға елеулі үлес қоса алады.
Бесплатно
Автоматические системы управления тепловым режимом пекарной камеры
Статья научная
В данной статье исследованы АСУ тепловым режимом пекарной камеры. Проанализированы сравнительные характеристики различных вариантов АСР теплового режима пекарной камеры. Предложена оптимальная АСУ на основе системы бесконтактного контроля температуры ИК-термовизора.
Бесплатно
Автомобиль көлігінде жүк тасымалы тиімділігін бағалау көрсеткіштері
Статья научная
Мақалада жүкті тасымалдың тиімді техника-экономикалық көрсеткіштерін анық-тау жолы қарастырылған. Тасымал үдерісінің тиімділігін анықтауда келесі параметрлер функциясын ескеру қажет:жүкағынын,тасымалдау құнын,жүкті тасымалдауға дайын-дауын, жүктіарту-түсіру жұмыстарын орындауымен сақтауын,жеке жылжымалы құрам жүккөтерімділігін,жылжымалы құрамның техникалық дайындық коэффициентін,тасы-малдау қашықтығын,жылжымалы құрамның техникалық жылдамдығын,әрбір жүрістегі жүкті арту-түсіру уақытын,жүкті алмауына байланысты шығындарын,тасымал кезінде жүктің бүлінуіне байланысты шығындарын.Жүкті тасымалдаудың жоспарланған кезіндегі құны жүкті тасымалдау қашықтығының өзгеруі нәтижесінен ғана емес, тиімсіз жүккө-терімділікті, жылжымалы құрамды пайдаланудан, жүкті арту-түсіру жұмыстары уақты-сының ұзақтығынан, жанар маймен қосымша материалдарды пайдаланудың артуынан және т.б. болатыны анықталды.
Бесплатно
Адам азасына ауыз су рамындаы макро- жне микроэлементтерді сері
Статья научная
Мақалада судың негізгі химиялық және элементтік құрамы қарастырылады. Тағам өнеркәсібіндегі судың шикізат және еріткіш ретіндегі маңызды рөлі көрсетіледі. Авторлардың жүргізген эксперименттік зерттеулер нәтижесінде СанЕмН 2.1.4.116-02 талаптарына сәйкес, ауыз судың макроминералды құрамының қолайлы параметрлері анықталды.
Бесплатно
Адам ресурстарын басару процесіні жйелік талдауы
Статья научная
Мақала адам ресурстарын басқару процесінің жүйелік талдауына арналған. Қызмет-керлерді басқарудың тиімді жолдары қарастырылған. Авторлар әзірлеген адам ресурстарын басқару процесі қызметкерлерді таңдау, сұхбаттасуды өткізу, қызметкерлерді бейімдеу, қызметкерлерді бағалау,қызметкерлерді оқыту және дамытуды қамтамасыз етеді. Жүргі-зілген зерттеулер кез келген кәсіпорынның жұмыс тиімділігін арттыратынын көрсетеді.
Бесплатно
Адсорбенттермен сыраны тратылыын арттыру
Статья научная
В данной статье рассматривается повышение стабильности пива с использованием спе-цифических адсорбентов. По результатам исследования показано, что переработка пива с адсорбентом Коллагеназа +ХЕШВК 75+Поликлар АТ по сравнению с другими адсорбентами повышает предел осажденияна 2 единицы, таниновый показатель достигает максимального объема, уменьшает уровень антоцианогенов.
Бесплатно
Аза тіліндегі лтты киімдер атауларыны этнолингвистикалы сипаты
Статья научная
Мақала қазақ тіліндегі ұлттық киімдер атауларының этнолингвистикалықсипатына арналған. Аталған мақалада белгілі бір халықтың тілдік ерекшеліктерін мәдениет және тарихпен байланыстыратын «этнолингвистика» ұғымы қарастырылады. Жұмыстың практикалық маңызы ұлттық киімдер атауларын этнолингвистикалық тұрғыда қарастыра отырып практикалық сабақтарда қолдану болып табылады.
Бесплатно
