Мақалада жергілікті дәнді дақылдардың жаңа сұрыптары: «Казахстанская 20» қонақжүгерісі, «КазНИИЗиР 80» қонақтарыны құрама жем өндірісінде қолданудың зерттеу нәтижелері берілген. Әдебиет деректерін сараптау нәтижесі Отандық қонақжүгері сұрыпын құрама жем өндірісінде қолдану туралы деректердің аздығын, ал қонақтарыны құрама жем өндірісінде, мал азығында қолдану туралы деректердің жоқтығын көрсетті. Зерттеу нәтижелері елімізде қонақжүгері сұрыптарын өсіру қолға алынғанын көрсетеді. Жемдік қонақжүгері, қонақтары сұрыптарының минералдық және аминқышқылдық құрамының құрама жем өндірісінде кең қолданылатын жүгері мен арпа дақылдарының құрамына жуық екендігі анықталды. Дәнді дақылдардың физикалық-технологиялық қасиеттерін анықтау нәтижесі дәнді дақылдардың сусымалдығы жақсы дақылдарға жататынын көрсетті. Дәнді дақылдардың химиялық, аминқышқылдық және минералдық құрамы анықталды. Зерттеу нәтижесі: қонақжүгерідегі ақуыз мөлшері жүгерімен салыстырғанда 21,22%, май мөлшері 5,5% көп екендігін, клетчатка мөлшері 1,5 есе көп екендігін көрсетті. Қонақжүгерідегі ақуыз мөлшері тарымен салыстырғанда 22,8%, май мөлшері 1,53% көп, ал клетчатка мөлшері қонақтарыда тарымен салыстырғанда 1,38 есе көп екендігін көрсетті. Дәнді дақылдардың аминқышқылдық құрамын талдау нәтижесі қонақтарының аминқышқылдық құрамы қонақжүгеріге қарағанда құнды екенін көрсетті, яғни ауыстырылмайтын аминқышқылдары: лизин мөлшері қонақтарыда қонақжүгеріге қарағанда 4,62 есе, метионин 2,05 есе, треонин 1,53 есе көп сақталады. Зерттеу нәтижесі жергілікті «Казахстанская 20» қонақжүгерісі, «КазНИИЗиР 80» қонақтарыны құсқа, жас малға арналған құрама жемге қолданғанда, оның сіңімділігін жақсарту үшін жылумен өңдеу түрлерін қолданудың қажеттігін көрсетеді.

Бесплатно

Жеміс - ккністі шикізаттары оспасынан дайындалан антты печеньені сапа крсеткіштерін зерттеу

Изембаева А.К., Молдалова З.Н.

Статья научная

Бұл мақалада дайын өнімнің тағамдық және биологиялық құндылығын жақсарту мақсатында жеміс - көкөністері итмұрын және топинамбур қоспасынан қантты печенье дайындалды. Дайын өнімнің физикалық-химиялық қасиеттері, тағамдық құндылығы анықталды. Қантты печеньені дайындау әдісі ұсынылды және рецептурасы құрылды.

Бесплатно

Жеміс-жидек концентраттарын дайындау жне капсулдау технологиясы

Оспанов А. Б., Велямов Ш. М., Макеева Р. К., Тастанова Р. Б.

Статья научная

Мақалада жемістер мен жидектерден концентрат өндірудің 2 әдісі ұсынылған, олар кейіннен альгинат капсулаларын толтырғыш ретінде пайдаланылды. Алынған концентраттардың физика-химиялық көрсеткіштерінің нәтижелері ұсынылған. Жеміс-жидек концентраттары - капсула толтырғыштары рецептураларының 15 нұсқасынан 11 рецептура іріктеліп алынды, олар құрамына қарай «7 жылға дейін» және «7 +» санаттарына бөлінді. Зертханалық жағдайда альгинат капсулаларын тамшылатып дайындаудың технологиялық режимі жасалды. Бір факторлы эксперимент нәтижесінде шамамен 6 мм тамшы батырылған сәттен бастап қалыңдығы шамамен 2,3 мм капсула қабырғасының пайда болуына дейін эксперименттің берілген параметрлерінде 2 минут қажет екендігі анықталды: толтырғыш ерітіндісіндегі альгинат концентрациясы - 1 %, толтырғыш Рh - 4,2 кальций тұзының концентрациясы, онда сфера қалыптастыру үшін тамшылар батырылады - 1 %, тамшы мөлшері - 6 мм, капсуланың қалыңдығы 2 мм-ден кем емес және 2,5 мм-ден аспайды. Желефикация процесін болдырмау үшін сфераларды 85 °С сумен ваннада және 10 минут ішінде жылыту керек. Осындай манипуляциямен желефикация процесі тоқтап, сфераның орталығы сұйық болып қалады. Тәжірибелік үлгілер жасалды, егер олар сақтау кезінде толтырғыштың бейтарап ортасына батырылса, тұрақты болады. М. Боурнға сәйкес капсулалармен араласқан қой мен ешкі сүтінен жасалған йогурттың сапасы мен құрылымын сенсорлық бағалау нәтижелері бойынша йогурттың біртекті құрылымын капсулалармен араластыру дәм диапазонына жағымды әсер етеді, өнім өзінің сапасын жоғалтпай жаңа көрініс пен дәмге ие болады деп қорытынды жасауға болады.

Бесплатно

Жидек шырындарының жас сыраның профилі мен органолептикалық сипаттамасына әсері

Масимова М.Ф., Кекибаева А.К., Байгазиева Г.И., Шинтасова С.М., Керимбаева А.А.

Статья научная

Сыра ең көне және ең танымал алкогольді сусындардың бірі бола отырып, жаңа сыра қайнату технологияларын үнемі енгізу және әртүрлі ингредиенттерді пайдалану арқасында эволюциясын жалғастыруда. Қазақстандағы сыра қайнату өнеркәсібінің әлемдік тенденцияларды ескере отырып дамуы өндірушілердің өз өнімдерінің ассортиментін кеңейтуге және өзіндік құнын төмендетуге ұмтылуына ықпал етеді, бұл өсіп келе жатқан бәсекелестік пен тұтынушылардың сұранысы жағдайында ерекше маңызды. Соңғы жылдары дәмі мен табиғи ингредиенттерінің өзіндік ерекшелігімен ерекшеленетін сусындарды өндіруге бағытталған крафт сыра қайнату зауыттары сыра қайнату өнеркәсібінде ерекше назар аударды. Сондай бағыттардың бірі – сыраның дәмі мен хош иісін жақсарту үшін табиғи қоспаларды қолдану, атап айтқанда, мүкжидек, көкжидек, қара бүлдірген сияқты жергілікті жидектерден шырындар қосу. Бұл зерттеудің мақсаты – жетілдіру кезеңде жас сыраға жидек шырындарын қосудың ерекшеліктерін зерттеу, сонымен қатар осы қоспалардың сыраның органолептикалық көрсеткіштеріне әсерін бағалау. Тәжірибе барысында сыра қайнатуға жергілікті жидектердің шырындарын қосу сыраның дәмі мен хош иісін айтарлықтай жақсартатыны, оның рН-ын төмендететіні және сусынды витаминдер мен антиоксиданттар сияқты қосымша биологиялық белсенді заттармен мүмкін байытатыны анықталды. Бұл нәтижелер жақсы органолептикалық қасиеттерге ғана емес, сонымен қатар қосымша пайдалы қасиеттерге де ие болатын бірегей сыра жасауға ұмтылатын сыра қайнатушылар үшін жаңа перспективалар ашады. Жидек қоспаларын пайдалану сонымен қатар сыра өнімдерінің ассортиментін айтарлықтай кеңейтуге мүмкіндік береді, бұл өндірісті әртараптандырудың және тұтынушылардың өсіп келе жатқан қажеттіліктерін қанағаттандырудың маңызды қадамы болып табылады. Осылайша, зерттеу сыра өндірісінде жидек шырындарын қолданудың тиімділігін растайды және сыра қайнату өнеркәсібінің одан әрі дамуы мен инновацияларының көкжиегін кеңейтеді.

Бесплатно

Жирно-кислотный состав молока коров голштинской породы

Хастаева А.Ж., Смагулов А.К., Нургалиева М.Т., Тойшиманов М.Р.

Статья научная

В статье представлены материалы по определению жирнокислотного состава молока коров голштинской породы АО «Астана-Өнім» Акмолинской области в период зимне-стой-лового содержания. Жирнокислотный состав образца по соотношению массовых долей ме-тиловых эфиров жирных кислот соответствует соотношению массовых долей метиловых эфиров жирных кислот молочного жира коровьего молока, что соответствует ГОСТ. Полу-чены данные по жирным кислотам в зависимости от породы молочного скота и сезона года. Так, по сумме насыщенных жирных кислот составило - 60,35%. Содержание мононенасы-щенных жирных кислот составило - 28,2%, а по сумме полиненасыщенных жирных кислот составило 2,88%.

Бесплатно

Жйені экстремаль ахуалда басаруда жадайлы тсілді олдану дістемесі

Исмайылов А.Е., Айтуганова Ж.Т., Нургулжанова А.Н.

Статья научная

Ғылыми мақалада жүйені басқару мәселесі қарастырылып, жүйенің жағдайын бағалау және бақылау мәселелері, шешуші ережені құруға алып келетіндігі көрсетілген. Қазіргі заманғы көп сатылы өндіріс нысандарына жататын биотехнологиялық өндірістің үлкен көлемдегі қиын анықталатын параметрлерін, нақты уақыт масштабында өңделуі қажет болған, жүйе сияқты есепке алу мүмкіндігі қарастырылған. Практикалық шешімдерді қабылдау үшін жағдайлық тәсіл пайдаланылған кезде жүйенің жағдайы зерттеледі. Барлық қолданыстағы басқару модельдерінің қасиеттері бағаланады жəне осы жүйе үшін ең қолайлы болып табылатын басқару моделі таңдалады.

Бесплатно

Жнді бояу процестерін жетілдіру

Баданов К. И., Баданова Р. Р., Тулендиева Г. О., Касымова Г. А.

Статья научная

Мақалада бояу көрсеткіштерінің бояу нәтижелеріне әсері қарастырылған. Зертханалық жағдайда қолданылатын бояу процесі бояғыш ерітіндісінің шығыны, боялған талшықтарды орналастыру кезіндегі тығыздық және т.б. сияқты параметрлердің әсерін ескеруге мүмкіндік бермейтіні белгілі. Осыған байланысты мақалада текстиль материалдарын бояу, оның ішінде салмағы 1-10 грамм талшықтарды бояу құрылғыны пайдалану қарастырылған. Зерттеу барысында бояу жүйесінің жылдамдығы және бояу көлеміндегі орналастырылған талшықтың массасы сияқты бояу параметрлерін өзгерттік. Бояу ваннасынан бояғыштарды сіңіруге 1,1-ден 1,8 м/мин аралығындағы бояу жүйесінің қозғалыс жылдамдығының және бояу көлеміндегі талшық салмағының 27,7-125 кг/м3 аралығындағы әсері зерттелді. Бояу жүйесінің ағынының жылдамдығын 1,1-1,43 м/мин диапазонында өзгерткен кезде талшықтағы бояғыш құрамының жоғарылауы және түстің жарықтылығының 37,5-48,9 диапазонында жоғарылауы байқалды. Айта кету керек, бояу жүйесінің ағынының жылдамдығы 1,43 м/мин астам жоғарылағанда, талшықтағы бояу мөлшері мен жарықтылықты 41,6-ға дейін төмендейді. Сондай-ақ бояғыштың талшықта біркелкі таралуы байқалады және жалпы түс біркелкі емес болады. Мұны түстің жарықтығын және 11,24% құрайтын біркелкі еместік коэффициентін өлшеу нәтижелері бойынша бағалауға болады. Текстиль материалдарын бояуға арналған қолданылған құрылғыда өнеркәсіптік бояу жабдықтарының жұмыс жағдайларын модельдеуге болады. Текстиль өнеркәсібінің әрлеу өндірісінің бояу цехтары жағдайында текстиль материалдарын бояу үшін қарастырылып отырған қондырғыны пайдалану бояудың жаңа рецептураларын жылдам енгізуге және оларды практикалық енгізу уақытын айтарлықтай қысқартуға мүмкіндік береді.

Бесплатно

Жоары белсенді іріткі енгізумен ымызды ра нтаын ндіруді биотехнологиялы негіздері

Сейдмрат А.Ж., Онарбаева З.К., Сапарбекова А.А.

Статья научная

Мақалада сақталу мерзімі ұзартылған қымыздың құрғақ ұнтағын алудың мәселелері мен сұрақтары қарастырылады. Қазіргі уақытта жоғарғы белсенді іріткілерді енгізу арқылы қымыздың құрғақ ұнтағын өндірудің технологиясын жасау толық шешілмеген. Осы мәселелерді шешу тағамда қымызды қолдану уақытын және қымызды басқа аймақтарға тасымалдауда сақталу мерзімін ұзартуға мүмкіндік береді. Бие сүтінің химиялық құрамы анықталды, рН, қышқылдық, ашу кезеңіндегі қымыздағы этил спиртінің өзгеруі, сонымен қатар, қымыз іріткісінің микрофлорасы зерттелді. Анықталғандай, жоғары сапалы қымыз алу үшін құрамында лактобактериялар мен қымыз ашытқылары бар іріткі қолдану қажет.

Бесплатно

Жшс «Фито-аромат» базасында со 2-экстракторы критикалы нктеге дейінгі шарттардаы артышылытары

Айдарова М.М., Устенова Г.О., Байгазиева Г.И., Проскурин Б.М.

Статья научная

Берілген мақалада эксперименталды қондырғының конструкциялық ерекшеліктері сипатталады. Өсімдік шикізаттың өндірісі қазіргі таңда өзекті мәселенің бірі. ЖШС «Фито-Аромат» базасында СО 2-экстракт алуға арналған экстракционды эксперименталды қондырғы жиналады және критикалық нүктеге дейінгі шарттарда экстракт алады. СО 2-экстракттарын кеңінен қолдану мүмкіндіктері берілген. Базада жиналатын экстракт алуға арналған эксперименталды экстракционды қондырғының артықшылықтары сипатталады. Жұмыстың актуалдығы экстракционды қондырғыда алынған экстракт құрамындағы биологиялық белсенді заттардың кең спектрде шығуы болып табылады.

Бесплатно

Жылы ет німдерін таамды оспалармен байыту арылы технологиясын жетілдіру

Нуртаева А.Б., Узаков Я.М., Рамазан Ж.Р., Койшыбаева А.Т.

Статья научная

Бұл мақалада тағамдық қоспалармен байытылған жылқы етінен жасалған өнімдердің технологиясын жетілдіру көрсетілген. Жылқы ет өнімдерінің физика-химиялық көрсеткіш-тері мен емдік пайдасы жайлы қарастырылған.Aзық-түлiк тaғaмдaры өндiрiciнде жылқы етiне түйенiң өркеш мaйы мен acқaбaқ тұқымының ұнтaғын қоcу aрқылы шұжық өндiрiciн-дегi ұлттық өнiмдi дaмыту және Қaзaқcтaн хaлқынa бөгде қоcпacыз тaбиғи, пaйдaлы өнiм әзiрлеуболып табылады. Мақаланың өзектілігі бүгiнде жылқы етiне түйенiң өркеш мaйы мен acқaбaқ дәнiнiң ұнтaғын қоcу aрқылы тaбиғи шұжық өнiмдерiн әзiрлеп жетiлдiру, зерттеу жұмыcтaрының әдicтерiндaмыту және де Қaзaқcтaн Реcпубликacындa тaбиғи, ұлттық өнiмнiң дaмуынa, cонымен қaтaр отaндық шұжық өнiмнiң accортиментiн ұлғaйту. Дайын өнімнің тағамдық және биологиялыққұндылығы жоғары, толыққұнды сапалы адам ағзасына қажетті және асқорыту жүйесін жақсарту жолында функционалды өнімді жасау болып табылады.

Бесплатно

Жібек жолы дстрімен орта Азия жне азастан халыны киімдеріні эволюциялы дамуыны зерттемесін талдау

Нуржасарова М.А., Смайлова У.У.

Статья научная

Жібек жолы тарихи эволюциялық дәстүрімен Орта Азия және Қазақстан халқының киімдер зерттемесіне маталар тарихының талдамасы зерттелініп, тарихи жолмен түрлі алынған ою - өрнектердің түрлерімен сәнді коллекция жүйеленіп отыр. Жалпы сән ұлттық киімдерге әсерін тигізеді,әрине әр ұлттың қазіргі сәндегі киімдері бұрынғыдай сақталмаған алайда, біраз түрі сақталған мысалы: ұлттық кестелері, ою-өрнектері қазіргі киімдерде қолдануда.

Бесплатно

Жүгері слайстарының функционалды қасиеттерін арттыруда долана концентратының әсері

Ахлан Т.Б., Изембаева А.К., Абдреева А.С., Байысбаева М.П., Аскарбеков Э.Б., Қойланов Қ.С.

Статья научная

Функционалды тағамдарға қызығушылық артуына байланысты тек тағамдық құндылығы жоғары емес, сонымен қатар биологиялық құндылығы жоғары тағамдарды шығаруға көптеп көңіл бөлінуде. Бұл зерттеу жұмысы дәнді жүгері слайстарының сапалық көрсеткіштеріне және биологиялық белсенді заттар құрамына долана жидектерінен алынған концентраттың әсерін зерттеуге арналған. Жұмыс мақсаты антиоксидантты қасиеттері жоғары және профилактикалық қасиетке ие функционалды өнім алу үшін тағам өнімдерін табиғи компоненттермен байыту мүмкіндігін ғылыми дәлелдеу. Жұмыстың ғылыми және практикалық маңызы долананы денсаулық жағдайын жақсартуға септігін тигізетін табиғи антиоксиданттың көзі ретінде қолдану болып табылады. Зерттеу жұмысы барысында заманауи зерттеу әдістері қолданылды, яғни полифенол қосылыстарының, бета-каротин мен флавоноидтардың массалық үлесі спектофотометрлік әдіспен, өнімнің органолепткалық қасиеттері сенсорлық бағалау арқылы, ақуыз, май және көмірсудың жалпы құрамы химиялық әдістер арқылы, ал жекелей биофловоноидтар үлесі хроматорграфиялық әдіс арқылы анықталды. Нәтижесінде, полифенолдың массалық үлесі - 3,85%, флавоноид – 2,33%, бета-каротиноид – 0,344 мг/100 г тең болды. Органолептикалық көрсеткіштері бойынша долана негізіндегі сироппен байытылған жүгері слайстары жоғары нәтиже көрсетті, сонымен қатар бұл өнімдер жалпы тағамдық құндылығы бойынша да жоғары көрсеткіштерге ие болды. Долана негізіндегі сироппен байытылған дәнді жүгері слайстары құрамында рутин – 65,4±6,54 мг, кверцетин – 28,2±2,82 мг, катехин – 1,676±0,08 мг және басқа да антиоксиданттың біршама үлесі анықталды. Бұл көрсеткіштер әзірленген өнімнің жоғарғы биологиялық белсенділігін дәлелдейді. Осылайша, жүргізілген зерттеу жұмысы функционалды тағам өнімдерін өндірісінің дамуына үлес қосып, созылмалы аурулардың алдын алу үшін қолдануға болады. Бұл нәтиже отандық пайдалы тағамдар нарығын кеңейтуге және тағам қауіпсіздігін арттыруға мүмкіндік береді.

Бесплатно

Жұмсақ бидайдың әртүрлі класстарынан ашытқысыз нан алу әдестері

А. Изтаев, М.А. Якияева, Ш.А. Турсунбаева, М.М. Маемеров, И. Жауантай

Статья научная

Мақалада жұмсақ бидайдың 3 және 4 класстарынан алынған нанның сапалық көрсеткіштеріне ионозондалған судың әсері зерттелген. Нәтижесінде, иондалған су нанның көлемі мен кеуектілігін арттыруға, ақуыз мен крахмалдың мөлшерін жоғарылатуға ықпал ететіндігі анықталды. Иондалған сумен жұмсақ бидайдың төменгі класстарынан алынған нан дәстүрлі әдіспен дайындалған нанға қарағанда жақсы сапаға ие екендігі дәлелденді.

Бесплатно

Задачи физики с техническим содержанием как средство профессиональной подготовки будущих технологов

Мусабеков О.

Статья научная

В статье показана актульность использования задач физики с техническим содержанием в профессиональной подготовке студентов технического вуза. Автором впервые определены понятия физико-техническое мышление и физические задачи с техническим содержанием, а также уточнены принципы отбора физических задач с техническим содержанием, на примере технологических машин легкой промышленности. Экспериментально проверена эффектив-ность использования задач с техническим содержанием в процессе обучения физике. Препода-вателям физики дает практические рекомендации по составлению и отбору физических задач с техническим содержанием.

Бесплатно

Заменители кофе из региональных дикорастущих и культурных растений

Байбусинова А.К., Кабиева С.Ж., Тарасовская Н.Е.

Статья научная

Целью данного исследования было изучение видового разнообразия растений Павлодарской области для получения целевого продукта и его рекомендация к массовому производству и использованию в точках общепита. Видовой состав был представлен в виде 5 растений, как лох узколистый (Elaeagnus angustifolia), боярышник кроваво-красный (Crataegus sanguinea), селитрянка сибирская (Nitraria sibirica), спаржа лекарственная (Asparagus), калина обыкновенная (красная) (Viburnum opulus). В статье приведены данные исследований органолептических показателей кофезаменяющих напитков, полученных из растительного сырья, произрастающего на территории Павлодарской области. Полученные результаты позволяют рассматривать местную растительность в качестве потенциального сырья для производства кофезаменяющих напитков, не содержащих кофеин, в том числе недорогого и доступного в этом регионе.

Бесплатно

Замораживание штучных пищевых продуктов в пульсирующем потоке хладоносителя

Новиков В.И., Новикова М.А.

Статья

Бесплатно

Зарубежный опыт организации оплаты труда работников

Джолдасбаева Г.К., Басканбаева Р.К.

Статья научная

В статье определены методы формирования постоянной и переменной частей заработной платы на основе анализа принципов оплаты труда на предприятиях развитых стран, что может быть использован на предприятиях стран СНГ для совершенствования организации оплаты труда.

Бесплатно

Зарубежный опыт подготовки кадров для гостинично-ресторанного бизнеса

Медеубаева Ж.М., Есайдар У.С., Увакасова Г.Т., Ешметова Г.Ж.

Статья научная

В представленной статье исследовательский материал посвящен анализу актуального состояния подготовки кадров в сфере гостеприимства и перспектив развития этого процесса. Главное внимание уделено исследованию зарубежного опыта подготовки специалистов для гостинично-ресторанной индустрии. Практическая значимость работы заключается в анализе зарубежного опыта по подготовке специалистов по гостеприимству, выработке на его основе рекомендаций по организации профессиональной подготовки специалистов по гостеприимству в РК.

Бесплатно

Значение композиционных смесей из муки зерновых культур и масличного рапса в технологии приготовления печенья

Абуова А.Б., Чинарова Э.Р., Рустемова А.Ж.

Статья научная

В статье раскрыто продовольственное значение МКС из зерновых культур и маслич-ного рапса. Использование при производстве мучных кондитерских изделий композитных смесей из нетрадиционных видов муки позволяет придать полуфабрикатам функциональную направленность и повысить их пищевую ценность, эффективнее использовать зерновые ресурсы. В наших исследованиях наилучшие органолептические и физико-химические показатели качества имели печенье на основе мучных смесей, содержащих 40% пшеничной; 15% - сорговой; 15% - нутовой, 15% тритикалевой муки и 15% рапсовой муки.

Бесплатно

Значение экструзионной технологии в производстве пищевых продуктов

Кизатова М.Ж., Изтаев А.И., Абдыкаримова А.П., Нургожина Ж.К.

Статья научная

В статье рассматриваются вопросы экструзионной технологии в производстве пищевых продуктов. Особое внимание уделено биохимическим изменениям, происходящим в перерабатываемом материале. Даются сведения о количестве вырабатываемой экструзионой продукции в разных странах мира и рекомендации к их дальнейшему исследованию и внедрению в производство.

Бесплатно

1
...
20
21
22
23
24
25
26
...
В конец

Журнал