В данной научной статье анализируется вес одежды и его влияние на организм человека, особенно при физических нагрузках, а также анализируются модели показателей, оценивающих качество одежды, определяются поверхностные и массовые показатели тканей и фурнитуры, используемых для одежды. Целью создания ассортимента готовой одежды является производство удобной, стильной и доступной по цене качественной одежды, отвечающей запросам современных потребителей, при этом минимизируя воздействие своего веса на организм человека. Вес готовой одежды играет важную роль в поддержании здоровья и общего благополучия человека. При выборе одежды следует учитывать ее легкость, эргономичность и качество материалов, поскольку это напрямую влияет на комфорт и свободу движений. Особенно важно соблюдать эти принципы при создании спортивной, рабочей и повседневной одежды. Оптимальный выбор тканей и конструктивных решений способствует удобству и соответствию физиологическим и психологическим особенностям человека. Вес одежды имеет самостоятельное значение, и с точки зрения гигиены важно стремиться к его минимальному показателю. Тяжелая одежда повышает энергозатраты, особенно во время движения. Оптимальная масса материалов (P, г/см² или г/м²) не должна превышать одной десятой (1/10) массы тела человека.

Бесплатно

Физические задачи в курсе физики как средство подготовки будущих технологов легкой промышленности

Мусабеков О.

Статья научная

В статье показана актульность использования физических задач в курсе физики как средство подготовки будущих технологов легкой промышленности. Деятельность инженера-технолога легкой промышленности рассмотрена автором как решение инженерных задач, связанных с переводом материалов из одного состояния в другое. Научная новизна результатов исследования: обоснована необходимость и возможность подготовки студентов технологических вузов к решению профессиональных задач; выявлены структура и состав профессиональных задач . Практическая значимость результатов исследования состоит в том , что разработана система физических задач, используемых в процессе обучения физике, обеспечивающих формирование у будущих технологов умения решать профессиональные задачи на основе физических знаний и умений.

Бесплатно

Финансовая деятельность иностранных банков на рынке РК

Жангуттина Г.О., Мырзатаев Ф.О.

Статья научная

В статье анализируется современное состояние банковского сектора РК, отмечается заметное присутствием иностранных банков. В 2015 году группа иностранных банков (с доминирующим участием более 90% в капитале) достигла 13 фининститутов, а их совокупный удельный вес на кредитном рынке увеличился с 2% в 2010 г. до 11%. Достаточно широк международный состав иностранных игроков, представленных банками и филиалами американских, китайских, пакистанских, исламских участников. Особенно широко представлен российский сегмент иностранных банков, каждый год укрепляющий свои позиции. Лидерами в наращивании своего присутствия в Казахстане являются Сбербанк и Альфа-банк, осуществляющие активную финансовую деятельность во всех сегментах банковского сектора РК. Данные проведенного анализа можно использовать при проведении занятий у студентов и магистрантов.

Бесплатно

Финансовые риски предприятий малого и среднего бизнеса в РК

Жангуттина Г.О., Байсеитова Д.Д.

Статья научная

В статье рассматриваются аспекты финансово-хозяйственной деятельности пред-приятий малого и среднего бизнеса в Казахстане. Научная новизна исследования определяет-ся совокупным подходом к изучению сущности, классификации и методов анализа. Выявлена зависимость количества предприятий МСБ, их доходности и убыточности, а также доли в ВВП от ряда финансовых рисков. Среди них выделены основные, оказавшие наибольшее влияние на финансовую устойчивость предприятий страны в период 2006-2017 годов. В статье приведены примеры снижения финансовых рисков для малого и среднего предприни-мательства, применяемые в наиболее развитых странах.

Бесплатно

Формирование ассортимента офисной одежды

Алиаскарова С.Б., Нуржасарова М.А.

Статья научная

В статье рассмотрены этапы развития офисной одежды на основе ретроспективного анализа, разработаны требования к формированию ассортимента офисной одежды. В ходе анализа сформирован гардероб офисной одежды женщины с учетом рационального комплектования изделий.

Бесплатно

Формирование коммуникативной компетенции студентов в процессе профессионально-направленного обучения русскому языку

Бессчетнова Л.В.

Статья научная

Формирование русскоязычной коммуникативной компетенции входит в задачу профессионально-направленного обучения квалифицированных специалистов-технологов. Особую роль в этом играет моделирование потенциально возможных рабочих ситуаций. Практическая ценность статьи состоит в том, что автором предложены разработки коммуникативно-ситуативных заданий для обучения профессиональному русскому языку студентов специальности «Технологические машины и оборудование».

Бесплатно

Формирование нормативной базы Таможенного союза

Уажанова Р.У., Изтелиева Р.А., Аманова Ш.С., Мажиденов Ш.М.

Статья научная

В данной статье показано формирование нормативно-правовой базы Таможенного союза с целью создания единых технических регламентов, регулирующих вопросы безопасности продукции и жизнедеятельности людей, отвечающих интересам национальной экономики и формирования единого экономического пространства. Также даны исследования о подписании Соглашения и единых принципах и правилах технического регулирования, которое закладывает основы для установления единого режима поступления продукции на таможенную территорию Единого экономического пространства из третьих стран, требования, определенные Соглашением по ТБТ и СФС ВТО, которые в последующем позволят безболезненно интегрироваться в международное сообщество.

Бесплатно

Формирование рационального гардероба одежды

Абилкаламова К.К., Нарибаева Э.К., Мокеева Н.С.

Статья научная

В статье определены количественные и качественные характеристики, позволяющие конкретизировать задание на проектирование рациональной коллекции одежды. А также определена весомость этих показателей, что позволяет реагировать на постоянно сменяющиеся потребительские предпочтения и модные тенденции. Руководство дизайнером выделенными показателями для коллекций позволяет усовершенствовать и облегчить процесс проектирования рационального гардероба одежды на этапе предпроектных исследований.

Бесплатно

Фракционный состав зерна тритикале казахстанской селекции как фактор формирования его мукомольных свойств

Онгарбаева Н., Изтаев А.И., Кулажанов Т.К., Якияева М.А., Киябаева А.Т., Турсунбаева Ш.А.

Статья научная

Тритикале — перспективная зерновая культура для аграрного сектора Казахстана, обладающая высокой урожайностью и адаптивностью. Однако технологическая пригодность зерна тритикале для мукомольной переработки требует детального изучения. Целью настоящего исследования является установление взаимосвязи между фракционным составом зерна тритикале казахстанской селекции и его основными мукомольными характеристиками (зольностью, белизной, выходом муки). В рамках работы проведён ситовой анализ зерна, классификация фракций по размеру (2,8×20 мм, 2,5×20 мм, 2,2×20 мм, 2,0×20 мм и менее), а также лабораторное определение мукомольных показателей. Выполнены корреляционный и регрессионный анализы, позволившие выявить устойчивые связи между содержанием отдельных фракций и качеством муки. Установлено, что увеличение доли крупных фракций (2,8×20 мм и 2,5×20 мм) сопровождается снижением зольности и повышением белизны муки. Напротив, рост доли средних фракций (2,0×20 мм и 2,2×20 мм) коррелирует с ухудшением показателей качества. Наиболее значимые зависимости представлены линейными уравнениями регрессии, подтверждающими влияние морфологического состава зерна на его перерабатываемость. Научная значимость работы заключается в уточнении критериев оценки зерна тритикале для мукомольных целей, а практическая — в возможности использования полученных данных при сортировке и стандартизации сырья, а также в селекции. Исследование вносит вклад в развитие технологий оценки качества зерновых культур и может быть использовано в прикладных и научных целях.

Бесплатно

Фракционный состав пектиновых веществ в яблоках зимнего периода созревания

Кулажанов Т.К., Жиренчина З.У., Кизатова М.Ж., Донченко Л.В.

Статья научная

В статье приведены результаты исследования фракционного состава пектиновых ве-ществ в яблоках зимнего периода созревания, произрастающих в предгорной зоне Заилийского Алатау. Результаты исследований показали, что данное сырье можно рассматривать в качестве промышленного сырья при разработке продуктов функционального питания для снижения числа хронических заболеваний, причиной которых является несбалансированное питание.

Бесплатно

Функционалды асиеттері бар биоэкологиялы німдерді алу технологияларын зірлеу шін жеміс-ккніс німдеріні аудандастырылан сорттарын зерттеу

Велямов М. Т., Оспанов А. Б., Поторока И. Ю., Велямов Ш. М., Курасова Л. А., Тааева А. Б., Сарсенова А. Ж., Кайырбаева А. Е., Садыкова Н. А.

Статья научная

Бұл мақалада отандық және шетелдік зерттеушілердің ғылыми-техникалық әдебиеттерін зерделей отырып, интернет ресурстар материалдарын, қант өнеркәсібінің қайталама шикізатынан алынған пектин сығындысымен байытылған жемістер мен көкөністерден (алма, сәбіз, асханалық қызылша және т.б.) жеміс-көкөніс джемдерін, пюре, шырындар алу технологияларын қайта өңдеу және әзірлеу бойынша қолда бар статистикалық деректерді зерделей отырып, патенттікақпараттық зерттеулер жүргізу нәтижелері ұсынылған. Бұл ретте, біз қант өнеркәсібінің қайталама шикізатынан алынған пектин сығындысымен байытылған жемістер мен көкөністерден (алма, сәбіз, асханалық қызылша және т.б.) жеміс-көкөніс джемдерін, пюре, шырындар алу технологияларын әзірлеу бойынша жүргізетін Қазақстан Республикасында абсолютті жаңалық анықталды. Жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижесінде функционалдық, биоэкологиялық және табиғи-сауықтыру қасиеттері бар джем, пюре және шырындар дайындау технологиясын әзірлеу үшін алманың 3 аудандастырылған сорттары, атап айтқанда, "Голден Делишес", "Старкримсон", "Айдаред", сәбіздің 1 сорты "Алау", 1 қызылша сорты: "Бордо", қара өріктің 1 түрі "Стэнли" және қарақаттың 2 түрі "Алтын", "Алтай" таңдалды. Олар пектин сығындысының мазмұны бойынша биологиялық белсенді заттар үшін мақсатты өнімнің тиімді теңдестірілген құрамына қол жеткізу үшін олардың қолайлы құрамын жасауға мүмкіндік береді.

Бесплатно

Функционалды бағыттағы йогурттың технологиясы бойынша өсірілген тритикале дәндерін пайдалану

А.К. Гумарова, Т.А. Байбатыров, З.М. Айтмуханова, А.Б. Аллабергенов

Статья научная

Мақаладаөсіріліп ұсақталған тритикале дәндері қосылған йогурттың технологиясының зерттеулері қарастырылған. Жаңа функционалды өнімде өсімдік компоненттерінің оптималды мөлшері, органолептикалық көрсеткіштері және сақталуы қарастырылған. Тәжірибе үлгілерінің келесі композициялары: бақылау –қоспасыз, 1,5%, 2% және 5% өсіріліп ұсақталған тритикале дәндері қосылғантаңдалды. Баллдық бағалау бойынша ең жоғары балл мен құрамында 1,5% және 2% өсірілген тритикале дәнінің қоспасы бар йогурт бағаланды.Рецептураға ұсақталған өсірілген трити-кале дәндерін енгізу өнімдер ассортименттерін, басекеге қабілеттілігін кеңейтеді, тағамдық және биологиялық қасиетін жоғарлатады, сақталуын көбейтеді, органолептикалық, физикахимиялық, функционалды –технологиялық қасиеттерін жақсартады және өнім өндірісінің технологиялық үрдісін өзгертуді талап етпейді.

Бесплатно

Функционалды мақсаттағы тамақ өнімдерін өндіруде Солтүстік Қазақстан өсімдіктерін қолдану перспективалары

Жакупова Г.Н., Тултабаева Т.Ч., Шоман А.Е., Саанды А.Т., Мулдашева А.Х., Токышева Г.М., Ахметжанова А.Т., Бексултан А.А., Тыныбаева И.К.

Статья научная

Мақалада Солтүстік Қазақстанның жабайы шикізатының түйежоңышқа, шәйқурай және портулак) физика-химиялық құрамын, антиоксиданттық белсенділігін, витаминді-минералды құрамын зерттеу нәтижелері келтірілген. Бұл өсімдік шикізатында биоактивті қосылыстардың - полифенолдардың, дәрумендер мен минералдардың едәуір мөлшері бар екендігі анықталды. Полифенолдар, β-каротин антиоксидантты, иммунитетті тоқтататын қасиеттерге ие. Сондай-ақ, мақалада химиялық құрамды, оның ішінде қайталама метаболиттердің құрамын, бастапқы өсімдік шикізатының сапасы мен қауіпсіздігін бағалау нәтижелері келтірілген. Мақалада түйежоңышқа, шәйқурай және портулактың жер үсті бөліктерінің биологиялық белсенділігін зерттеу нәтижелері бар, биологиялық белсенділіктің кең спектрі бар қайталама метаболиттерді алу үшін таңдалған өсімдік шикізатын пайдалану перспективалары анықталған. Бұл зерттеулер тамақ өнеркәсібінде жергілікті өсімдіктерді пайдаланудың жаңа мүмкіндіктерін ашады. Осы өсімдіктерді адам денсаулығын жақсарту үшін табиғи антиоксиданттар мен диеталық қоспалардың көзі ретінде қолданудың орындылығы негізделген. Сондайақ, бұл өсімдіктерді организмнің жалпы жағдайын жақсарту үшін тағамдық қоспалар мен функционалды өнімдердің формулаларына біріктіру мүмкіндіктері қарастырылады. Солтүстік Қазақстан өсімдіктерінің биологиялық белсенді заттарын тамақ өнеркәсібінде қолдану өңірді дамыту және функционалдық қоректендіру ассортиментін кеңейту үшін жаңа мүмкіндіктер ашады.

Бесплатно

Функционалды німдер алу шін ант ызылшасыны сыындысынан пектинді концентрат алу технологиясын жасау

Велямов М. Т., Велямов Ш. М., Борибай Ә.Қ.

Статья научная

Өңдеу өнеркәсібіндегі заманауи жағдайларда қазіргі заманғы өндірістің тиімділігін арттырудың маңызды бағыттарының бірі-қайталама шикізатты өңдеуді кеңінен тарту болып табылады. Көкөніс немесе жеміс-жидек шикізатын қайта өңдеу кезінде технологиялық процестің қалдықтарын мақсатты пайдалану болып табылады, сондықтан республикада қант өнеркәсібінің қалдықтарынан тиімді технологияны пайдалана отырып, құрамында пектин бар сығындыларды алудың ресурс үнемдейтін технологиясын әзірлеу басты мақсат болып табылады. Бұл мақалада алынған функционалды жеміс-көкөніс өнімдерінде қоспа ретінде қолданылатын пектинді сығынды, оның концентраты және олардың сақтау мерзімін алу аспектілерін зерттеу нәтижелері берілген. Жұмыста стандартты зерттеу әдістері, жалпы қабылданған физика-химиялық және биохимиялық зерттеулер қолданылды. Жүргізілген ғылымизерттеу жұмыстарының нәтижесінде оңтайлы технологиялық режимдер (параметрлер) әзірленді, құрамында пектин бар сығындылар (концентраттар) алу үшін қант қызылшасының сығындысын терең өңдеу технологиясы, оның тағамдық құндылығы, физика-химиялық және қауіпсіз көрсеткіштері зерттелді. Нәтижесінде құрамында пектин бар концентраттың функционалдық қасиеттері бар тағам өнімдерін алуға жарамдылығы анықталды. Жеміс-көкөніс шикізатын терең және кешенді өңдеу, атап айтқанда, функционалды өнім алу үшін қант қызылшасының сығындысынан пектинді концентрат алу технологиясын әзірлеу; табиғи емдік әсері бар өнімдердің ассортиментін кеңейту арқылы ұлт денсаулығын қамтамасыз ету үшін қажет. Аталған ақпарат әзірленген технологияның республиканың жеміс-көкөніс өнімдерін қайта өңдеу және тамақ өнеркәсібінде ғылыми жаңалығы мен практикалық маңызы бар екені сөзсіз.

Бесплатно

Функционалды таматану шін балы котлеттері технологиясында дстрлі емес сімдік шикізатын олдану

Абжанова Ш. А., Байболова Л. К., Ахметова Н. К., Джетписбаева Б. Ш., Требаева . М.

Статья научная

Мақалада балыққа жоғары сапалы ақуыздар ғана емес, сонымен қатар микроэлементтер мен ұзын тізбекті омега-3 май қышқылдарының ерекше көзі ретінде маңызды қоректік заттардың көзі ретінде көп көңіл бөлінеді. Амарант дәндерінен жасалған ұн және жержаңғақ протеині дәстүрлі емес өсімдік шикізаты ретінде қолданылды. Зерттеу нәтижесінде майдың массалық үлесі көксерке котлеттерінде, ақсерке котлеттеріне қарағанда 15 %-ға жоғары болды. Алынған мәліметтер өсімдік шикізатты қоспалары амаранты ұны және жержаңғақ протеинің қолданудың орындылығын көрсетеді. Сонымен қатар, дайын өнімнің ақуыз құрамы мен органолептикалық көрсеткіштері, функционалды қасиеттері жақсарады.

Бесплатно

Функционально-технологический потенциал структурообразователей в технологии полуфабрикатов для первых блюд

Пушка О.С., Гавриш А.В., Немирич А.В., Патычук В.П., Василенко В.С., Ищенко Т.И.

Статья научная

Определены коэффициент водопоглощения, влагоудерживающая, жироудерживающая, эмульгирующая способности картофельного крахмала и модифицированных крахмалов из восковидной кукурузы фирмы «Ingredion», Германия- Termflo, Thermteх. Исследованы вязкость и температура клейстеризации модельных систем крахмалов для кулинарного полуфабриката супов-пюре. Определено, что по функционально-технологическим свойствам нативный картофельный и исследуемые модифицированные крахмалы не отличаются, однако преимущество имеют модифицированные крахмалы, поскольку не теряют свои свойства после двойной пастеризации. Наибольшую вязкость имеет картофельный крахмал, однако внесение в крахмальный клейстер масла и поверхностно-активных веществ значительно влияет на вязкость и температуру клейстеризации крахмалов. Вязкость картофельного крахмала снижается при введении вышеуказанных добавок почти в 2 раза, а вязкость модифицированных крахмалов, наоборот - повышается в 1,4 и 1,2 раза, что является положительным показателем для создания кулинарного полуфабриката для супов-пюре.

Бесплатно

Функциональные стартовые культуры для мяса: исследование технологической и пробиотической характеристики

Таева А.М., Рскелдиев Б.А., Туменов С.Н., Абсалимова М.А., Бейсембаева А.Х., Абильмажинова Н.К.

Статья научная

Применение стартовых культур в технологии мясных продуктов снижает продолжительность процесса и улучшает органолептические показатели. Выбор стартовой культуры включает в себя различные этапы и является довольно сложным процессом: предварительная характеристика в лабораторных условиях; отбор наиболее перспективных штаммов; лабораторная проверка и окончательная проверка в крупномасштабной ферментации. В настоящее время выбор функциональной стартовой культуры включает еще один этап, связанный с оценкой функциональных свойств. В данной статье приводится пример использования поэтапного подхода для отбора перспективных стартовых культур с пробиотическими способностями. Исследователями были получены несколько видов чистых культур бактерий из базовой закваски и определены показатели ферментативной и технологической активностей. В выделенных штаммах исследовали протеолитическую активность, способность восстановления нитратов, количество слизи, изменение pH, влияние температуры на рост, количество соли, а также пробиотические признаки: устойчивость к антибиотикам, выживаемость в кислой среде, степень взаимодействия с водой (гидрофобность), степень взаимодействия с сальмонеллой и кишечной палочкой. Исследования проводились в сравнении с некоторыми коллекционными штаммами. В результате штаммы из базовой закваски были способны проводить ферментацию при низких температурах и обладали особой степенью биоактивности, в то время как для коллекционных штаммов были выявлены особые пробиотические характеристики по гидрофобности и выживаемости в условиях, имитирующих кишечник.

Бесплатно

Функциональные характеристики мясных продуктов с использованием растительного сырья

Узаков Я.М., Таева А.М., Пак Е.Ю., Калдарбекова М.А.

Статья научная

В настоящей статье приведены функциональные характеристики мясных хлебов с использованием растительного сырья. Новизна данной работы заключается в научно-практическом обосновании и разработке технологии соленых изделий с использованием растительного компонента, содержащего значительное количество белков и углеводов, способствующих повышению энергообеспеченности организма. Ценность работы заключается в том, что использование растительного сырья при производстве функциональных мясных продуктов позволяет увеличить пищевую и биологическую ценность, а также повысить выход готового изделия за счет частичной замены мясного сырья, что отвечает требованиям сбалансированного и диетического питания.

Бесплатно

Функциональный продукт на основе кобыльего молока

Сарсембаев Х.С., Синявский Ю.А., Лесова Ж.Т.

Статья научная

Статья посвящена исследованию кобыльего молока и использованию его лечебных свойств в предупреждении болезней. В его состав входят водо- и жирорастворимые витамины. Рассмотрен физико-химический и жирно-кислотный состав кобыльего молока. Представлен новый функциональный продукт на основе кобыльего молока «Тулпар-2» для лечения больных туберкулезом. В результате испытания кисломолочного продукта «Тулпар-2» в качестве патогенетического средства нами отмечено повышение эффективности лечения больных с впервые выявленным туберкулезом легких, которое выражалось более быстрыми темпами устранения интоксикационного синдрома, повышением иммунного статуса и т.д. Данный продукт не имеет аналогов в мире.

Бесплатно

Халыаралы стандарттара сйкес жас ірі ара мал шаларын мшелеу жне ажырату технологиялы схемасын зірлеу

Жамекова Ж.Ж., Чоманов У.Ч.

Статья научная

Қазіргі жағдайда сойылған мал мен ет сапасына қойылатын ғылыми негізделген талаптар шикізатты өндіру, оларды өңдеу жағдайларын тұтынушылардың талаптарын ескеретін стандарттармен анықталады. Стандарттар өнімнің сапасын бақылайтын шараларды егжей-тегжейлі тұжырымдайды және реттейді. Өндірістің, айналыстың және тұтынудың барлық кезеңдеріндегі сатып алу бағалары, сыйлықақылар және жеңілдіктер стандарттарға негізделеді. Стандарттар ұзақ уақыт бойы өзгеріссіз қала алмайды, өйткені ет сапасына қойылатын талаптар үнемі өзгеріп отырады. Ғылыми жұмыс жақын және алыс шетелдерге экспортталатын халықаралық талаптарға сәйкес ірі қара мал (ары қарай ІҚМ) етін мүшелеу және ажыратудың стандартын әзірлеуге бағытталған. Бұл мақалада жас ІҚМ ұшасын мүшелеу мен ажырату кезіндегі зерттеулердің нәтижелері халықаралық стандарттармен байланыстығы келтірілген. Мұнда, жас ІҚМ етінің майлылығын бағалау, сонымен қатар оларды кластарға және қосымша кластарға, санаттарға жіктеу жүргізілді. Жас ІҚМ етінің химиялық және морфологиялық құрамы, жасы мен тұқымына байланысты зерттелді. Жас ІҚМ етіндегі сойғаннан кейінгі өгерістердің сапа көрсеткіштері, ондағы еттің жетілу, бұзылу дәрежелері сыналды. Сондай-ақ олардың алдыңғы және артқы ширек шекаралары және кесінділері анықталды. Жүргізілген зерттеулердің нәтижесінде ет пен майдың түстерінің, мәрмәрдің стандартты үлгілері зерттеліп анықталды. ЖК «Манашов А.А.» және ЖШС «Meat Processing and Service» ет өңдеу кәсіпорындарында ІҚМ ұшасын мүшелеу және ажыратудың инновациялық әдістемесі енгізілді. Жүргізілген талдау нәтижелері халықаралық стандарттарға сәйкес келетін жас ІҚМ ұшаларын мүшелеу және ажыратудың технологиялық схемасын әзірлеу және Қазақстан Республикасының ет өңдеу кәсіпорындарында енгізу кезінде осы деректерді есепке алу қажеттігін куәландырады.

Бесплатно

Журнал