Вестник Алматинского технологического университета @vestnik-atu
Статьи журнала - Вестник Алматинского технологического университета
Все статьи: 1303

Цифровое проектирование дизайна спортивной одежды
Статья научная
В современном мире цифровые технологии проникли во все сферы нашей жизни, и производство спортивной одежды не стало исключением. Разработка и внедрение проектирования цифровой одежды в производство спортивных изделий открывает новые возможности для улучшения качества и функциональности одежды, а также повышает эффективность производства. В настоящее время, по всему миру доля традиционной экономики уменьшается, а цифровой - увеличивается, предоставляя мощные преимущества для стран и их отраслевых комплексов. Современные цифровые и электронные технологии становятся основным фактором множества направлений модернизации производств и расширения сбыта продукции. Условие эффективного развития швейных предприятий во многом зависит от того, насколько гибкими и взаимосвязанными являются производственные процессы, а также от наличия у них технических средств для управления и высокоразвитой системы автоматизации и современного программного обеспечения. В связи с малоизученностью данной области, в статье будут представлены некоторые теоретические и практические работы, направленные на исследование и открытие новых способов оцифровки спортивной одежды, освещены последние тенденции и инновации в этой области. Для современного производителя характерно стремление быстро реагировать на изменения конъектуры рынка и потребностей клиентов путем сокращения временного промежутка между проектированием и выходом нового продукта на реализацию. В практической области применения представленных знаний, по итогам совместной разработки вместе со спортсменами дизайна конструктивного проекта тренировочной одежды, с использованием программных продуктов «Corel Draw» и «Adobe Illustrator» была произведена спортивная одежда, соответствующая требованиям заказчика в плане конструктивно-технических соответствий и индивидуального дизайна.
Бесплатно

Чистошерстяной утеплительный материал для строительства экодомов
Статья научная
В статье представлены результаты по разработке чистошерстяного утеплительного материала для строительства экодомов. Установлено, что разработанный нами чисто-шерстяной утеплитель поглощает звук в 1,08 раз и является звукоизолятором, также шерсть сохраняет тепло в течение долгого времени, так как шерсть обладает тепло-изоляционным свойством, и выявлена устойчивость обработанного шерстяного волокна к микробиологическому разрушению, которая увеличивается в 1,3 раза. Представленные результаты могут быть использованы при разработке утеплительного материала из чистой шерсти для строительства экодомов.
Бесплатно

Шашырату әдісімен капсулалар алуға арналған қондырғы
Статья научная
Капсулалауға арналған қондырғыда тісті сорғы, шашыратуға арналған ортадан тепкіш форсунка қолданылды. Капсулалау материалына 0,8%, 1% натрий альгинаты алынды. Тәжірибе жүргізу кезінде 1% натрий альгинат концентрациясында алынған капсулалар, дөңгелек пішінді және біркелкі, жұмсақ, бірақ физикалық әсер ету кезінде тұрақты және орташа диаметрі 1,2×10-3м болды. Бір килограмм mk капсулаларын алу үшін, капсулалармен толтырылған көлемнен Vz=1,404·10-3 м3 алу керек. Бұл сағатына берілген өнімділікке сәйкес келеді. Турбулентті қозғалыс сұйықтық бөлшектерінің үздіксіз араласуымен сипатталады. Негізінен ағын бойымен бойлық бағытта қозғалатын бөлшектердің көлденең қозғалыстары бар, олардың қозғалыс траекториялары өте күрделі. Ортадан тепкіш форсункалар заманауи бүріккіш құрылғыларда кеңінен қолданылады, бұл олардың дизайнының қарапайымдылығымен, сенімділігімен және бүрку тиімділігімен түсіндіріледі. Ортадан тепкіш форсунканың басқа типтегі бүріккіштерден басты айырмашылығы - ол арқылы өтетін сұйықтық бұралып, яғни форсунка осіне қатысты қозғалыс мөлшерінің моментін алады. Қысымды сұйықтық кіріс арнасы арқылы бұралу камерасына айдалады, онда ол қарқынды айналады. Операторлық схемасының негізінде қондырғының технологиялық схемасы құрылды. 𝑭𝒊 = 𝟎, 𝟑𝟒𝟑 бұл кестеге қарағанда едәуір аз Fтаб =1,02 еркіндік дәрежелерінің саны үшін f1 = 3, f2 = 4 және маңыздылық деңгейі α = 0,1 MathCad математикалық процессорында есептеулер нәтижесінде алынған Фишер критерийінің есептік мәндері алынды.
Бесплатно

Шбаттан блініп алынан микроорганизмдерді физиолого-биохимиялы асиеттерін зерттеу
Статья научная
Мақалада «Дәулет-Бекет» ЖШС-нің шаруашылығындағы шұбат үлгісінен бөлініп алынған 6 сүт қышқыл бактерияларының: Lb.fermentum, Lb.lactis, Lb.sp ДБ3, Lb.bulgaricum, Lb.casei, Lb.plantfrum физиолого-биохимиялық қасиеттері зерттелінді және нәтижелері көрсетілді. Сүт қышқыл бактерияларының физиолого-биохимиялық қасиеттері Тернер және электрофорез әдістерімен зерттелді. Зерттеу нәтижелері бойынша сүт қышқыл бактерияларының Lb.lactis, Lb.sp ДБ3 және Lb.casei дақылдары ең жоғарғы қышқыл түзу, антибиотикалық, протеолитикалық белсенділіктерін көрсетті.
Бесплатно

Шбатты сапасымен ауіпсіздігін баалау
Статья научная
Мақалада Батыс Қазақстан және Атырау облыстарында өндірілетін шұбаттың органолептикалық, физико - химиялық бағалауы берілген. Сонымен қатар ауыр металдар құрамы және шұбат микрофлорасының сандық - сапалық құрамы көрсетілген. Атырау облысында өндірілген шұбаттың баллдық бағалау нәтижесі Батыс Қазақстан облысында өндірілген шұбатқа қарағанда жоғарырақ болды. Негізгі сапалық және қауіпсіздік көрсет-кіштері бірдей жоғары болып, өндірушілерге экологиялық таза және қауіпсіз өнім шығаруға мүмкіндік береді.
Бесплатно

Шетел инвестицияларын тартуды басты баыттарын талдау
Статья научная
В статье описываются основные направления привлечения иностранных инвестиций и анализируется их общий поток. Этот анализ дает нам некоторую информацию о возврате ин-тереса иностранных инвесторов к Казахстану в предстоящие годы. Вопрос привлечения иност-ранных инвестиций в Казахстан является одним из центральных вопросов в рамках Модерниза-ции 3.0. В результате исследования будут предприняты следующие меры в области привлечения и использования прямых иностранных инвестиций: привлечения прямых иностранных инвесторов, принятия специальной программы вознаграждения, анализа многих опросов потенциальных инвесторов в международных организациях и разработки эффективного организационного механизма координации иностранных инвестиций.
Бесплатно

Шп німі осылан тйіршіктелген рама жемні ндылыы
Статья научная
В статье приведены результаты сравнительной оценки питательной ценности гра-нулированного комбикорма с добавлением травяных смесей. Анализ представленных данных свидетельствует о том, что в процессе кормления специальным рецептом происходит увеличение массы крупного рогатого скота, использование в кормовой промышленности тра-вяных смесей люцерны 30% и житняка 20% в нашей стране весьма эффективно, доступно, экологично, безопасно и безотходно.
Бесплатно

Шырын ндіруде ауынны реологиялы асиеттерін зерттеу
Статья научная
Жұмыс қауынның реологиялық касиеттерін зерттей отырып, қауыннан сапалы шырын алатын эксперименталды стенд құрастыруды зерттеуге арналған. Шырын өндіру барысында олардың реологиялық қасиеттерін есепке ала отырып, қауын бөліктерінің дефомациялану үрдісі зерттеледі. Жұмыстың ғылыми жаңалығы пресстеу үрдісінің негізгі көрсеткіштерін анықтайтын қауынның реологиялық қасиеттері анықталды, динамикалық қысым көрсетілгенде шырынның бөлінуінің жоғарылауы, көлемді және циклдық қысым көрсетілгенде пресстеу үрдісінінің заңдылығы анықталды. Зерттеу нәтижелері қауын шырынын алу үшін жаңа технологиялық жабдықтардың типін жасауға қажет деп табылады.
Бесплатно

Шыыс азастан облысыны ксіпорындарында ндірілетін "РТ" лтты німіні таамды ауіпсіздігін зерттеу
Статья научная
Мақалада Шығыс Қазақстан облысының кәсіпорындарында өндірілетін «Құрт» ұлттық өнімін зерттеу нәтижелері келтірілген. Ксенобиотиктердің өсімдіктермен, жануарлармен, тамақ өнімдерімен және сумен бірге ағзаға түсуі, биотрансформация нәтижесінде улы метаболиттер түзуі адамдар үшін үлкен қауіп болып табылады. Зиянды заттардың шамамен 10-30% - ы денеге су мен ауамен, ал 70-90% - ы тамақ өнімдерімен енеді. Қауіптілік коэффициентінің шамасы бойынша халық тұтынатын тамақ өнімдерінің ең басым ластаушысы нитраттар, мышьяк, қорғасын, афлотоксин болып табылады. Сондықтан, тамақ өнімдерінің сапасын бақылау бүгінгі таңда маңызды мәселелердің бірі. Зерттеудің мақсаты - Шығыс Қазақстан облысының кәсіпорындарында өндірілетін «Құрт» ұлттық өнімінің тағамдық қауіпсіздігін зерттеу. Қазақстан нарығында бүгінде ұлттық қышқыл сүт өнімдерін өндіру технологиясы өзекті болып отыр. «Құрт» ұлттық өнімінің тағамдық қауіпсіздігіне зерттеулер жүргізу үшін Қазақстанның, оның ішінде Шығыс Қазақстан облысының мынадай жетекші сүт кәсіпорындары таңдалды: «Шығыс-Сүт» корпорациясы» ЖШС, «Багратион» ЖШС, Петросян ЖК. «Құрт» ұлттық өнімінің тағамдық қауіпсіздігін анықтау кезінде улы элементтердің, микотоксиндердің, антибиотиктердің, пестицидтердің және радионуклидтердің көрсеткіштері анықталды. «Ұлттық сараптама және сертификаттау орталығы» АҚ «Семей» филиалының өнімді сынау жөніндегі сынақ зертханасында зерттеулер жүргізілді. Зертхананың мәліметтері бойынша улы элементтер, микотоксиндер, антибиотиктер, пестицидтер және радионуклидтер нормаға сәйкес келді.
Бесплатно

Ызана сыындыларынан рамында ликопин бар ра нтаты алу технологиясын зірлеу
Статья научная
Азық-түлік өнімдерін байыту мақсатында аудандастырылған қызанақ сорттарының сығындыларынан құрамында ликопин бар құрғақ ұнтақты (ҚЛБҚҰ) алудың тиімді технологиясын әзірлеу ел үшін жаңалығы мен маңыздылығына ие, өйткені ликопин Қазақстанда өндірілмейді. Бұл технологияның адам денсаулығына, еңбек өнімділігіне және мемлекет экономикасының дамуына пайдалы әсер ету мүмкіндігі бар. Зерттеу нәтижесінде қызанақ ұнтағының қызанақ сығындыларынан сандық шығымы анықталды, кептіру режимдері, оның ішінде температура мен кептіру уақыты жасалды. Алынған ҚЛБҚҰ - ның үлгілері болды ақуыздарды, майларды, көмірсуларды, витаминдерді, микро және макроэлементтерді қоса алғанда, тағамдық құндылықтарға талданды. Сонымен қатар, қызанақтың құрамындағы күшті антиоксидант - ликопиннің құрамына ерекше назар аударылды. Зерттеудің мақсаты табиғи - сауықтыру әсері бар тағамдық мақсаттар үшін қызанақтың аудандастырылған сорттарының сығындыларынан ҚЛБҚҰ - ты алу технологиясын әзірлеу және оның сапалық көрсеткіштерін зерттеу болды. Үлгілердегі жұмыс барысында қызанақ сығындыларынан ҚЛБҚҰ - ның шығымы анықталды, ол: 6,0-6,1±1,0% деңгейінде болды. Қызанақты сығудың кептіру режимдері (кептіру температурасы, кептіру уақыты) пысықталды. Алынған қызанақ ұнтағында тағамдық құндылықтар анықталды: ақуыздар - 15,83 г/100 г, майлар - 9,3 г/100 г, көмірсулар - 51,89 г/100 г. зерттеу көрсеткендей, қызанақ ұнтағында С дәрумені, Е дәрумені, В2 дәрумені және басқа да маңызды дәрумендер мен микроэлементтермен бірге ликопиннің едәуір мөлшері бар β-каротин. Сондай-ақ, қызанақ ұнтағындағы улы заттар рұқсат етілген нормадан аспайтыны атап өтілді, бұл оның экологиялық тазалығын растайды. Алынған нәтижелер негізінде табиғи-сауықтыру әсері бар тамақ өнімдерін байытуға жарамды қызанақ сығындыларынан құрамында ликопин бар құрғақ ұнтақты ҚЛБҚҰ алудың оңтайлы технологиясы жасалды.
Бесплатно

Ырай жидегі осылан рамдастырылан ст сусынын ндіру технологиясы
Статья научная
Жұмыста ырғай жидегі қосылған құрамдастырылған сүт сусынының дайындау технологиясы қарастырылған. Ырғай жидегі мен ырғай қосылған сүт сусынының химиялық құрамы зерттелген. Сонымен қатар сүттің биологиялық құндылығы, биологиялық белсенді заттардың сүт сапасына, құрамына және органолептикалық қасиеттеріне әсері бойынша зерттеулер көрсетілген. Ырғай жидегінің шырыны мен жұмсағының есептелген мөлшері сүт сусынының дәмдік қасиетіне жағымды әсер етеді. Ырғайдың қосылуы сусынының қышқылдылығының көтерілуіне және сүт сусынының сақтау ұзақтылығына әсер етпейді.
Бесплатно

Ышылданан ккніс шырындарыны таамды жне биологиялы ндылыын зерттеу
Статья научная
Мақалада көкөніс шырындарының органолептикалық және физикалық-химиялық сапа көрсеткіштерін қалыптастыруда органикалық қышқылдарды пайдалану мүмкіндігі, рұқсат етілген органикалық қышқылдарды пайдалана отырып көкөніс шырындарының рецептуралары мен технологияларын әзірлеу, жаңа көкөніс шырындарының органолептикалық көрсеткіштері, тағамдық және биологиялық құндылығын зерттеу нәтижелері қарастырылған. Ең жиі өндірілетін төмен қышқылды көкөніс шырындарының (асқабақ, қияр, сәбіз), сондай-ақ биологиялық құндылығы жоғары жаңа купаждалған көкөніс шырындарының сипаттамалары зерттелген. Жұмыс нәтижелері: қышқылдандырылған көкөніс шырындары мен олардың негізіндегі купаждардың рецептуралары мен технологиясы әзірленді. Органолептикалық және физикалық-химиялық көрсеткіштер бойынша асқабақтан, қиярдан, сәбізден жасалған аз қышқылды көкөніс шырындары және олардың негізіндегі купаждалған шырындардың тағамдық және биологиялық құндылығы зерттелді. Жұмыстың өзектілігі: қышқыл емес көкөніс шырындары мен сусын-купаждардың ассортиментін қышқылдандырғыштар ретінде рұқсат етілген органикалық қышқылдарды пайдалана отырып кеңейту және оларды еидәмдік және профилактикалық сусын ретінде пайдалану.
Бесплатно

Статья научная
В статье рассматривается эффективность использования ионоозонаторной установки для хранения сахарной свеклы. Для определения эффективности хранения сахарной свеклы, заложенной в хранилища, нами рассчитаны затраты на традиционную и ионоозонную обработки. В результате было обнаружено, что экономическая эффективность хранения сахарной свеклы с применением ионоозонной технологии составляет 208 тг/т. На основе расчетных данных была рекомендована ионоозонная технология для хранения сахарной свеклы, в связи с тем, что она была почти 2,6 раза дешевле по сравнению с традиционной технологией.
Бесплатно

Экономическая эффективность реанимации Аксуского сахарного завода
Статья научная
В статье расcматривается проблема экономической эффективности реанимирования Аксуского сахарного завода, решение которой будет cпособствовать взаимовыгодным отношениям между свеклопереработчиками и производителями сахарной свеклы. Через реанимированиеАксуского сахарного завода наладится механизм хозяйственных взаимоотношений, который является главной идеей проекта, сложится единый кластер производителей и переработчиков свеклы, что приведет к стабилизации их отношений и производства белого сахара из отечественного сырья. После введения в эксплуатацию завода работу получат 476 человек. За счет реализации проекта будут созданы дополнительно смежные рабочие места (не менее 50 мест). Из отечественного сырья Аксуский завод ежегодно будет выпускать белый сахар в количестве 29700 тонн.
Бесплатно

Экспериментальное исследование радиационного охлаждения для молокоохладителей
Статья научная
В данной работе представлены результаты проведенных экспериментальных исследовании на молокоохладительной установке, использующей эффективное излучение Земли. Результаты эксперимента показали, что в начальный период температура поверхности радиатора охлаждается ниже температуры атмосферного воздуха на 2°С. После включения насоса и перекачивания теплоносителя через радиатор, температура поверхности радиатора повышается в среднем на 3°С выше атмосферного воздуха. В утренние часы повышается температура атмосферного воздуха и соответственно радиатора и заканчивается процесс охлаждения воды в аккумуляторе холода. Из полугенных результатов вытекает, что радиатор с ночным радиационным охлаждением работоспособен и вода с аккумулятора холода охлаждается до температуры ближе к атмосферному воздуху.
Бесплатно

Экспериментальное исследование рандомизированных сортов в вибрационном пневматическом сепараторе
Статья
В статье представлены результаты исследований процесса сортирования семян рапса по плотности на разработанном сепараторе вибропневматического принципа действия. Впервые определены оптимальные параметры работы вибропневматического сепаратора, обеспечиваю-щие максимальный коэффициент изменения массы и наибольшую производительность процесса самосортирования семян рапса по плотности: амплитуда колебания деки 2,4-2,85 мм; частота колебания деки 19,5 Гц; скорость воздушного потока 1,2 м/с; угол наклона деки 3,0-3,5 град. Проведённые лабораторные и производственные исследования доказали высокую эффектив-ность сортирования семян рапса на разработанном вибропневматическом сепараторе, что обеспечило на контрольной партии повышение урожайности на 16,5%.
Бесплатно

Экспериментальные исследования инфракрасных горелок микронизатора, работающего на биометане
Статья научная
Для увеличения срока хранения зерновых культур используется термообработка с помощью микронизатора. Для проведения испытаний была разработана и усовершенствована блочная нагревательная горелка с излучающими насадками для определения допустимого содержания углекислого газа в очищенном биогазе при подаче его на систему газового инфракрасного нагрева с горелками. Установлена работоспособность горелки инфракрасного излучения ГИК-8 на очищенном биогазе с содержанием СО2 0.2-34.0%. Температура греющей поверхности горелки ГИК-8 на газовых смесях с содержанием СО2 18-34% составляет 900-950˚С, что не отличается от номинальной температуры при работе на природном газе. Определена возможность розжига холодной горелки ГИК-8 при 33% содержании СО2 в очищенном биогазе.
Бесплатно

Статья научная
Бұл мақалада даяшыларға арналған арнайы киімді дайындаудың технологиялық кешенінің математикалық моделін құруға эксперттік бағалау тәсілдерін қолдану қарастырылған.
Бесплатно

Экструдирование зерновых смесей на основе пророщенного зерна тритикале
Статья научная
Рассмотрено экструдирование зерновых смесей на основе пророщенных тритикале. Отмечено, что температурные зоны, которые соответствуют испарению влаги, образующиеся при термическом разложении исследуемых смесей, учитывают низкую влажность полученных продуктов и соответственно перспективы их длительного хранения. Разработанные экструдированные зерновые продукты с начинкой получаются с развитой пористой структурой с приятным сладковатым вкусом, по цвету кремоватые с желтоватым оттенком.
Бесплатно